Amerika
Hem Demokratların hem de Cumhuriyetçilerin Pentagon bütçe tasarısının merkezi Çin
Cumhuriyetçilerin çoğunluğundaki ABD Temsilciler Meclisi ve Demokratların hakim olduğu ABD Senatosu’nun Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası versiyonları, Çin’e Tayvan, teknoloji, Hint-Pasifik ve nüfuz konusunda karşı koyma önlemlerini içeriyor.
ABD Senatosu binlerce değişiklik üzerinde tartıştıktan sonra nihayet geçen hafta 886 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nın (NDAA) kendi versiyonunu kabul etti ve Çin’e karşı önlemlerini olgunlaştırdı.
Önümüzdeki mali yıl için Pentagon’un ana bütçesini belirleyen ve politikasını yönlendiren mevzuat olan NDAA, Demokrat liderliğindeki Senatoda 86-11 oyla geçti.
Cumhuriyetçiler’in çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi geçtiğimiz hafta savunma bütçesi tasarısının kendi versiyonunu 210’a karşı 219 oyla kabul etmişti.
NDAA’ya ilişkin tasarının yasalaşması için Temsilciler Meclisi ve Senato’nun üzerinde uzlaştığı bir tasarı metninin oluşturulması gerekiyor.
Ortak tasarı metninin Kongre’nin her iki kanadı tarafından onaylanması gerekiyor.
Tasarı daha sonra imza için Başkan Joe Biden’ın masasına gidecek.
Yasa, hipersonik füze ile drone teknolojisini geliştirmeye yönelik yatırımların yanı sıra, Çin ile rekabeti artırmaya yönelik geniş tedbirler içeriyor.
Tayvan
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Halk Kurtuluş Ordusu birliklerine 2027’ye kadar Tayvan’ı zorla almaya hazır olma emri verdiğine dair yaygın spekülasyonların arasında, Tayvan son NDAA’larda giderek daha fazla yer almaya başladı.
Tasarının her iki versiyonunda da Tayvan’a bir HKO saldırısı durumunda Çin’e yakıt ablukası ve diğer askeri seçenekler dahil olmak üzere Taipei’nin savunmasıyla ilgili birçok hüküm var.
Ve ilk kez, NDAA – en azından Meclis versiyonunda – Dışişleri ve Savunma bakanlarını Tayvan için savaş dışı bir tahliye planı sürdürmeye çağırıyor.
South China Morning Post’a konuşan Singapur’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi’nde S. Rajaratnam Uluslararası Çalışmalar Okulu’nda araştırma görevlisi olan Collin Koh, NDAA’da yer alan Tayvan ile ilgili çok sayıda hükmün, Pekin ile bir çatışma olasılığı konusunda kongrede bir uzlaşmaya işaret ettiğini söyledi.
Tasarının Meclis versiyonu, Tayvan’ın savunma ihtiyaçlarının ve ABD ordusunun savaşa hazır olup olmadığına dair genel bir değerlendirme talep etmenin yanı sıra, silahlı çatışma durumunda ABD’nin Çin’e deniz yoluyla fosil yakıtları abluka altına almasının fizibilite analizini istiyor.
Senato versiyonu, Çin’in adaya uyguladığı sürekli askeri ablukanın risk analizini ve 2030’daki bir çatışmanın “jeopolitik ve ekonomik sonuçları” hakkında bir rapor istiyor.
Pentagon, Pekin’in askeri duruşu hakkında Kongre’ye verdiği brifinglerin sıklığını ikiye katlayacak.
Geçen yılki NDAA’daki benzer önlemleri temel alan Senato tasarısı, Tayvan’ın kendini savunma yeteneğini daha iyi geliştirmek için Tayvan ordusu için “kapsamlı” bir eğitim, danışmanlık ve kurumsal kapasite geliştirme programı oluşturulmasını içeriyor.
Meclis tasarısı, Pentagon’un birleşik bir ABD-Tayvan askeri planlama grubu kurmayı değerlendirmesini istiyor.
Ayrıca, savunma bakanına, tasarının yürürlüğe girmesinden sonraki 30 gün içinde Tayvan’ı ABD önderliğindeki Pasifik Kıyıları (RIMPAC) askeri tatbikatlarına davet etmesi çağrısında bulunuluyor – ilk kez davet için bir son tarih belirleniyor.
İki düzineden fazla donanmadan gelen gemilerin katıldığı dünyanın en büyük deniz tatbikatı olan RIMPAC, adayı dahil etmeye yönelik önceki yasama çağrılarına rağmen, 1992’den beri iki yılda bir Tayvan olmadan yapılıyor.
Ve ilk kez, her iki yasa tasarısı da “askeri ağları, altyapıyı ve sistemleri aktif olarak savunmak” için Tayvan ile siber güvenlik işbirliği çağrısında bulunuyor.
Son aylarda Taipei, Pekin’i adadaki siber saldırılarını artırmakla suçladı ve The New York Times, Biden yönetiminin Çin ile bir çatışma durumunda ABD askeri operasyonlarını kesintiye uğratabilecek gizli kötü amaçlı yazılımları aramaya yöneldiğini bildirdi.
Ancak önceki yıllarda olduğu gibi, yasa tasarıları, Washington’un Pekin’in Tayvan’ın Çin’in bir parçası olduğu yönündeki tutumunu “kabul ettiği” tek Çin politikasına açıkça meydan okuyan önlemlerden büyük ölçüde kaçınıyor.
Pekin Üniversitesi’nde bir denizcilik stratejisi uzmanı olan Hu Bo, Kongre’nin Tayvan’ı destekleme çabalarının, Pentagon’un adadaki ABD birliklerinin varlığını artırmak da dahil olmak üzere adaya “sürekli” müdahale etme çabasını yansıttığını söyledi.
Teknoloji kısıtlamaları
NDAA taslakları ayrıca Pekin’in teknolojik ilerlemesini kontrol etme çabalarına da odaklanıyor.
Senato tasarısı, ABD şirketlerinin Çin, Rusya ve askeri uygulamalar içeren teknolojileri kapsayan diğer “endişeli ülkelerde” işlem yapmadan önce Hazine Bakanlığı’nı bilgilendirmesini gerektiriyor.
Kapsanan sektörler arasında gelişmiş yarı iletkenler, yapay zeka, kuantum bilgi bilimi ve hipersonik bulunmaktadır.
Önlemin eş sponsorlarından biri olan Pensilvanya Demokrat Senatörü Bob Casey, bunun “son derece hassas ve kritik sektörlerde Çin’e giden ABD yatırımlarının görünürlüğünü azaltacağını” söyledi.
Beyaz Saray’ın bu ayın sonlarında, benzer sektörlere odaklanması muhtemel olan giden yatırımlarla ilgili bir yürütme emri yayınlaması bekleniyor.
Geçen hafta Senato’nun önerisine yanıt veren Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, “Sanayi topluluğu ve özel sektördeki normal yatırım faaliyetlerine keyfi olarak sınırlama getirilmesi, piyasa ekonomisi ilkesini ihlal eder ve küresel sanayi ve tedarik zincirlerini bozar, ABD yatırımcılarına zarar verir” demişti.
ABD içindeki etkiyi sınırlandırma
Önceki yıllarda olduğu gibi, ABD’deki Çin etkisinin kısıtlanması odak noktası olmaya devam ediyor.
Senato tasarısı, Çin, Rusya, İran ve Kuzey Kore’den kuruluşların Amerikan tarım arazileri ve tarım işletmeleri satın almasını yasaklıyor.
Aynı değişiklik, Tarım Bakanı’nın, gelen yabancı yatırımı izleyen kurumlar arası komite olan Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Yabancı Yatırım Komitesi’ne (CFIUS) eklenmesini gerektiriyor.
Meclis tasarısı, Pentagon tarafından finanse edilen araştırmacıların milliyetleri ve eğitim geçmişleri gibi kişisel bilgileri açıklamalarını gerektirecek bir önlem içeriyor.
Her iki sürüm de ABD’deki mevcut tüm Konfüçyüs Enstitülerini 2026 yılına kadar fiilen kapatmayı hedefliyor.
Hint-Pasifik
Hem Senato hem de Meclis yasa tasarıları, Hint-Pasifik’teki mevcut bölgesel güvenlik girişimlerini de destekliyor.
Senato versiyonu, Avustralya, Japonya ve Hindistan dahil olmak üzere bölgesel müttefiklerle bir denizcilik alanı farkındalığı girişimi ve bölgedeki ABD askeri tatbikatlarının ve ortak angajmanlarının sıklığını artıracak olan Hint-Pasifik Kampanya Girişimi gibi programları destekliyor.
Diğer yandan Senato tasarısı, nükleer güçle çalışan denizaltıların Avustralya’ya transferini hızlandıracak bir dili içermiyor; bu da, AUKUS müttefikine bu tür denizaltılar sağlamayı taahhüt etmiş olan Biden yönetimini, bunları yurtdışına göndermeden önce yerli üretime daha fazla yatırım yapmaya ikna etme çabasının bir parçası olarak görülüyor.
ABD Başkanı Donald Trump, yüksek gelirli Amerikalılar için en üst gelir vergisi oranını yüzde 37’den yüzde 39,6’ya çıkarmayı önerdi. Teklif, mevcut vergi indirimlerinin uzatılması için kaynak arayışının bir parçası olarak Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson’a iletildi. Öneri, yıllık geliri belirli eşiklerin üzerindeki şahısları ve evli çiftleri etkileyecek.
ABD Başkanı Donald Trump, 7 Mayıs’ta Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson’a yüksek gelirli Amerikalılar için en üst gelir vergisi oranını artırmayı önerdi.
Bloomberg ve The New York Times‘ın haberine göre, Trump yıllık geliri 2,5 milyon dolar veya evli çiftler için 5 milyon doların üzerinde olanlar için oranı yüzde 37’den yüzde 39,6’ya çıkarmayı teklif etti.
Bloomberg‘in aktardığına göre, Trump ayrıca girişim sermayesi ve özel sermaye fonu yöneticilerine uygulanan taşınan kâr vergi indirimlerinin kaldırılması isteğini de yineledi.
Ajansın aktardığına göre, Temsilciler Meclisi Vergi Komisyonu Başkanı Jason Smith’in 9 Mayıs’ta Trump ile görüşmesi ve vergi tasarısının başkanın önceliklerine uygun olacağını bildirmesi bekleniyor.
Öte yandan The New York Times, Trump’ın ilk başkanlık döneminde, 2017 yılında “zenginlere yönelik vergi”nin en üst oranını yüzde 39,6’dan yüzde 37’ye düşürdüğünü belirtti.
Gazete, bu oranın hâlen aynı seviyede olduğunu ancak şu anda yıllık geliri 626 bin 350 doları aşanlar için geçerli olduğunu kaydetti.
Trump’ın önerisinin, vergi indirimlerinin uzatılmasına ilişkin yasa tasarısı görüşmeleri sırasında geldiği kaydedildi.
Bu yasa tasarısının maliyetini karşılamak için yasa koyucular, düşük gelirli Amerikalılara yönelik sağlık sigortası programı Medicaid’in kesilmesi de dahil olmak üzere kaynak bulmaya çalışıyor.
Bloomberg‘e sunulan bağımsız Tax Foundation’ın ön değerlendirmesine göre, zenginlere yönelik yeni vergi oranının on yıl içinde bütçeye 67,3 milyar dolar gelir sağlaması bekleniyor.
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, yaptığı açıklamada, zenginlere yönelik vergilerin artırılmasının, Trump’ın otelcilik sektörü çalışanları ve yaşlılar için vergi indirimleri gibi seçim vaatlerini finanse etmek için daha fazla kaynak yaratacak “akıllı” bir adım olduğunu söyledi.
Ancak ajans, kongrede bu konuda farklı görüşler olduğunu yazdı.
Bloomberg, Trump’ın daha önce zenginler için vergi indirimleri vaat ederek seçim kampanyası sırasında birçok zengin bağışçının desteğini aldığını belirtmişti.
ABD Başkanı, 2021 yılında “milyarder vergisine” karşı çıkmış, zenginlerin bu durumda ABD’yi terk edebileceğini savunmuştu.
Ancak bu bahar Semafor, Trump’ın en zengin Amerikalılardan bazıları için vergileri artırmayı değerlendirmeye hazır olduğunu yazdı.
Amerika’nın Sesi (VOA), ABD Başkanı Donald Trump’ı destekleyen One America News Network (OAN) televizyon kanalının programlarını yayınlamaya başlayacak.
Amerika Birleşik Devletleri’nin kamu yayıncısı Amerika’nın Sesi (VOA), ABD Başkanı Donald Trump’ın politikalarını destekleyen sağcı televizyon kanalı One America News Network (OAN) programlarını yayınlamaya başlayacak.
VOA’nın bağlı olduğu Küresel Medya Ajansı (USAGM) kıdemli danışmanı Kari Lake, OAN’ın VOA’ya haber akışını, içeriğini ve teknik desteğini ücretsiz olarak sağlayacağını belirtti.
Lake, X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bu, yalnızca uluslararası izleyici kitlesine yayın yapan USAGM haber ajanslarının tek finansman kaynağı olan Amerikalı vergi mükellefi için büyük bir faydadır,” ifadelerini kullandı.
OAN’ın sahibi iş insanı Charles Herring de Washington Post gazetesine yaptığı açıklamada bu bilgiyi doğruladı.
Amerika’nın Sesi radyosu, 83 yıllık tarihinde ilk kez mart ortasında yayınlarına ara vermişti.
Voice of America çalışanları mahkeme kararıyla işlerine dönüyor
Bu durum, Trump’ın VOA’nın yanı sıra Hür Avrupa Radyosu ve Hür Asya Radyosu gibi kuruluşları da bünyesinde barındıran USAGM’nin finansmanını askıya alan bir kararname imzalamasının ardından yaşanmıştı.
Karar sonucunda 1300’den fazla gazeteci süresiz idari izne gönderilmişti.
Daha önce yaklaşık 100 bin kamu çalışanını işten çıkaran iş insanı Elon Musk, Hükümet Verimliliği Dairesi (DOGE) koordinatörü olarak bu radyoların kapatılması çağrısında bulunmuştu.
Musk, Amerika’nın Sesi’ni “artık kimsenin dinlemediğini” iddia etmişti. Radyonun sunucularını “kendi kendine konuşan çılgın sol radikaller” olarak nitelendiren Musk, bu kuruluşların “Amerikalı vergi mükelleflerinin cebinden yılda bir milyar dolar yaktığını” söylemişti.
Amerika’nın Sesi’nin savunmasına uluslararası gazetecilik kuruluşları da katıldı. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü, Trump’ın kararının “dünya genelinde basın özgürlüğünü tehdit ettiğini ve Amerika’nın bilgi akışını destekleme yönündeki 80 yıllık çabalarını boşa çıkardığını” vurguladı.
22 Nisan’da bölge yargıcı Royce Lamberth, Amerika’nın Sesi çalışanlarının görevlerine iade edilmesine ve radyo ile çevrimiçi yayınların yeniden başlamasına hükmetti.
Ancak Trump’ın avukatları bu karara ABD temyiz mahkemesinde itiraz etti. Temyiz mahkemesi 3 Mayıs’ta gazetecilerin eski görevlerine iade edilmesi yönündeki kararı bozdu.
Buna rağmen mahkeme, Trump yönetimini Amerika’nın Sesi’nin “yasal olarak gerekli” yayın seviyesini sağlamakla yükümlü tuttu.
ABD Kongresi ise daha önce bu radyonun faaliyetinin zorunlu olduğuna karar vermiş ve yasama organının onayı olmadan finansmanının kesilmesini yasaklamıştı.
Boston’daki bir ABD yargıcı, Trump yönetiminin göçmenleri Libya’ya sınır dışı etme planını geçici olarak durdurma kararı aldı.
Yargıç, bu kararın, göçmenlerin adil yargılanma hakkını güvence altına alan önceki kararını “açıkça ihlal edeceğini” belirtti.
Karar, iki ABD’li yetkilinin CBS’e, ABD’nin göçmenlere yönelik baskıyı artırma kapsamında yakında göçmenleri Libya’ya sınır dışı etmeye başlayabileceğini söylemesinin ardından geldi.
Sınır dışı etme haberine yanıt olarak, Libya Başbakanı Abdülhamid Dibeybe, X’te yaptığı açıklamada, ülkesinin “hiçbir bahaneyle göçmenlerin sınır dışı edilme noktası olmayı kabul etmeyeceğini” belirtti.
Aynı habere yanıt veren ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, konuyu tartışmayacaklarını söyledi.
CBS’e konuşan ve isminin açıklanmamasını isteyen yetkililer, ABD ordusunun göçmenleri bu hafta içinde Kuzey Afrika ülkesine uçuracağını söyledi.
Bu hamle tartışmalara yol açacak gibi görünüyor. Libya, on yıldan fazla bir süredir çatışmaların içinde ve ABD Dışişleri Bakanlığı, “suç, terör ve iç karışıklık” gibi faktörler nedeniyle Amerikalıların bu ülkeye seyahat etmemelerini tavsiye ediyor.
Göçmenlik avukatları, Trump yönetiminin sınır dışı işlemlerini engellemek için çarşamba günü hızlıca harekete geçti ve Massachusetts’teki bir yargıçtan “acilen” geçici bir engelleme kararı almasını istedi.
Avukatlar mahkemeye sundukları dilekçede, “Birçok güvenilir kaynak, sınıf üyeleriyle birlikte Libya’ya gönderilmek üzere ABD’den hemen kalkacak uçuşların hazırlandığını bildiriyor,” diye yazdı.
Boston’daki ABD Bölge Yargıcı Brian Murphy, çarşamba günü öğleden sonra geç saatlerde, Trump yönetiminin göçmenleri hızlı bir şekilde sınır dışı etme yetkisini kısıtlayan bir karar verdi.
Yargıç Murphy kararında, sınır dışı işlemlerinin, nihai sınır dışı emrine tabi göçmenlerin adil yargılanma hakkını koruyan daha önce verdiği ihtiyati tedbiri “açıkça” ihlal ettiğini belirtti.
Daha önceki karar, yetkililerin göçmenlere kendi dillerinde yazılı bildirimde bulunmalarını ve sınır dışı edilmekten korunmak için itirazda bulunmaları için anlamlı bir fırsat sunmalarını gerektiriyor.
Göçmenleri Libya’ya sınır dışı etme planından haberi olup olmadığı sorulan Başkan Donald Trump, “Bilmiyorum. İç Güvenlik Bakanlığına sormanız gerek,” dedi.
Libya, Trump yönetimi tarafından göçmenlerin sınır dışı edilmesini kabul etmesi istenen birkaç ülkeden biri olduğu düşünülüyor.
Bu hafta Ruanda, ABD ile görüşmelerin “erken aşamada” olduğunu doğrularken, Benin, Angola, Ekvator Ginesi, Eswatini ve Moldova da medya raporlarında adı geçen ülkeler arasında yer aldı.
ABD’nin Libya’ya kaç kişiyi sınır dışı etmeyi umduğu veya göçmenlerin Libya’nın hangi bölgesine gönderileceği belli değil.
Libya’nın batısı Dibeybe’nin başbakanı olduğu BM destekli bir hükümet tarafından yönetilirken, doğu ise askeri lider General Halife Hafter tarafından kontrol ediliyor.
Hafter’in oğlu geçen pazartesi Washington’da ABD’li yetkililerle görüşmüştü, fakat ABD Dışişleri Bakanlığı ve bir Libyalı sözcü, görüşmenin sınır dışı edilmeyle ilgili olmadığını açıkladı.
ABD ve Çin Cenevre’de ticaret görüşmelerine başladı
Hindistan ve Pakistan ateşkes ilan etti
Putin’in tarihi 9 Mayıs konuşması: “Muzaffer halka şan olsun!”
Danimarka, Grönland casusluk haberi nedeniyle ABD’ye tepki gösterdi
Ukrayna, ABD’yi grivnayla vurmaya karar verdi
-
Görüş1 hafta önceHindistan ve Pakistan savaşır mı?
-
Görüş2 hafta önceABD, Ukrayna’ya ihanet etti
-
Dünya Basını2 hafta önceJeffrey Sachs: ABD’nin Asya’daki askeri üslerini kapatın
-
Rusya3 gün önceRusya’da havaalanlarında toplu uçuş ertelemeleri
-
Dünya Basını2 hafta önceBender Abbas patlaması: Sabotaj mı kaza mı?
-
Dünya Basını2 hafta önceThe Ekonomist: Afrika’dan Göç Dünyayı Değiştirecek
-
Görüş3 gün önceKim kazandı?
-
Dünya Basını2 hafta önceABD’nin eski Asya çarı Kurt Campbell: Çin’le hesapsız bir çatışmaya girmekten kaçınılmalı
