Bizi Takip Edin

DİPLOMASİ

İran ve Suudi Arabistan, Çin arabuluculuğunda anlaştı

Yayınlanma

İran ve Suudi Arabistan arasında Pekin’de günlerce süren üçlü müzakereler uzlaşmayla sonuçlandı. İki ülke, diplomatik ilişkilerini sürdürmeye ve önümüzdeki iki ay içinde büyükelçiliklerini yeniden açmaya karar verdi.

Press TV’nin bildirdiğine göre, İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Shamkhani, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaid Al Aiban ile Tahran ve Riyad arasındaki anlaşmazlığın çözümü konusunda yoğun müzakereler yapmak üzere 6 Mart’tan bu yana Pekin’de bulunuyordu.

Günlerce süren yoğun müzakerelerin ardından, İran, Suudi Arabistan ve Çin, Pekin’de cuma günü ortak bir bildiri imzaladı.

İran İslam Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan Krallığı ortak bildiride, 2021 ve 2022’de müzakerelere ev sahipliği yaptıkları için Irak ve Umman’a ve son müzakere turuna ev sahipliği yaptıkları için Çin Halk Cumhuriyeti’ne şükranlarını ifade ettiler.

Yapılan müzakerelere göre, İran İslam Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan Krallığı en geç iki ay içinde diplomatik ilişkilerini yeniden başlatma ve büyükelçiliklerini ve (diplomatik) misyonlarını yeniden açma konusunda anlaştılar.

İran ve Suudi Arabistan dışişleri bakanlarının yeni kararı uygulamak ve büyükelçi değişimi için düzenlemeler yapmak üzere bir araya gelmeleri bekleniyor.

İran ve Suudi Arabistan’ın ayrıca, birbirlerinin egemenliğine saygı duyma ve iç işlerine karışmamaya özen göstermeyi vurguladıkları, 17 Nisan 2001’de imzalanan güvenlik işbirliği anlaşmasını ve 27 Mayıs 1998’de ekonomi, ticaret, bilim, kültür, teknik vb. alanlara ilişkin imzalanan anlaşmayı uygulamayı kabul ettikleri belirtildi.

İran, Suudi Arabistan ve Çin ortak bildiride, bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliği güçlendirmek için her türlü çabayı göstermeye kararlı olduklarını ifade ettiler.

İran ve Suudi Arabistan temsilcileri geçtiğimiz yıl Bağdat’ta birkaç tur görüşme gerçekleştirmişti. Ancak görüşmelerden somut bir sonuç elde edilememişti.

İran-Suudi Arabistan müzakereleri

Suudi Arabistan’da 2 Ocak 2016’da aralarında Şii din adamı Nimr en-Nimr’in de bulunduğu 47 kişi “terör” suçlamasıyla idam edilmişti.

İdamlara tepki gösteren İranlı yetkililerin peş peşe yaptığı açıklamaların ardından Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhed kentindeki konsolosluk binaları İran’daki göstericiler tarafından ateşe verilmişti.

Mart 2015’te başlayan Yemen’deki kriz nedeniyle iki ülke arasındaki gergin diplomatik ilişkiler tamamen kesilmişti.

İran ile Suudi Arabistanlı yetkililer, Nisan 2021’de Bağdat’ta doğrudan görüşmeler yapmak üzere bir araya gelmiş ve Irak’ın ara buluculuğundaki görüşmeler daha sonra da devam etmişti.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 23 Aralık 2021’de yaptığı açıklamada, Riyad’la müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini belirtmiş ve bunun bir göstergesi olarak Suudi Arabistan’ın Cidde’deki İslam İşbirliği Teşkilatında görevli üç İranlı diplomata vize verdiği bilgisini aktarmıştı.

İki ülke arasında 16 Mart 2022’de yapılması planlanan görüşmeler ise Suudi Arabistan’da birçoğu Şii olmak üzere 81 kişinin bir günde idam edilmesinin ardından Tahran tarafından geçici olarak ertelenmişti.

DİPLOMASİ

Çin, EV tarifelerine misilleme olarak AB brendi soruşturmasındaki sonraki adımları açıkladı

Yayınlanma

Çin, Avrupa Komisyonu’nun Çin malı elektrikli araçlara uyguladığı geçici gümrük vergilerinin yürürlüğe girdiği gün, yani cuma günü Avrupa’dan konyak ithalatına yönelik anti-damping soruşturmasının bir sonraki adımını açıkladı.

Ticaret Bakanlığı sözcüsü perşembe günü düzenlediği basın toplantısında Brüksel ve Pekin’in Çin yapımı elektrikli araçlara %37,6’ya varan gümrük vergilerini onaylamadan önce müzakere masasında kalmaları gerektiğini vurgularken, AB’nin domuz eti ithalatına yönelik bir başka soruşturmaya atıfta bulunarak misilleme olasılığını canlı tuttu.

Ticaret Bakanlığı cuma günü yaptığı açıklamada, Avrupalı konyak üreticilerinin Çin’e piyasa fiyatlarının altında satış yaptığı iddialarına ilişkin devam eden bir soruşturmayı görüşmek üzere 18 Temmuz’da bir oturum düzenleyeceğini söyledi.

Çin defalarca AB’yi EV tarifelerini iptal etmeye çağırdı ve müzakere etmeye istekli olduğunu ifade etti. ABD’nin mallarına uyguladığı gümrük vergileri can yakmaya devam ederken başka bir gümrük vergisi savaşına girmek istemediğini ancak Çinli firmaları korumak için tüm adımları atacağını söyledi.

EV tarifelerinin geçici olduğu dört aylık bir süre var ve Pekin geniş kapsamlı misilleme tehdidinde bulunurken iki taraf arasında yoğun görüşmelerin devam etmesi bekleniyor.

Ocak ayından bu yana Pekin, Avrupa’dan konyak ve domuz eti ithalatına yönelik kısasa kısas soruşturmalar açarak ağırlıklı olarak Fransa, İspanya, Hollanda ve Danimarka’nın ticari çıkarlarını hedef alırken, 27 üyeli blok elektrikli araç tarifelerine ilişkin yapılacak tavsiye niteliğindeki oylamada Komisyon’u destekleyip desteklememe konusunda tereddüt yaşıyor.

Devlet destekli Global Times gazetesi de yetkililerin Avrupa’dan ithal edilen süt ürünlerine yönelik sübvansiyon karşıtı bir soruşturma açmayı ve Avrupa’da üretilen büyük motorlu benzinli araçlara gümrük vergisi getirmeyi düşündüklerini bildirdi.

Yetkililer daha önce de devlet medyasına yaptıkları yorumlar ve sektör temsilcileriyle yaptıkları görüşmelerde bundan sonra ne yapabileceklerine dair ipuçları vermişlerdi.

Analistler, Çin’in brendi ve domuz etini seçerek, AB kısıtlamalarının en sıkı destekçileri arasında yer alan Fransa ve İspanya’yı, otomobil üreticileri geçen yıl satışlarının üçte birini Çin’de gerçekleştiren ve tarifeleri durdurmak için Komisyon’da lobi yapmak istediği bildirilen Almanya’ya katılmaya ikna etmeye çalıştığını söylüyor.

Bloğun geçici gümrük vergilerinin cuma gününden itibaren yürürlüğe gireceğini teyit etmesinin ardından Global Times, AB’yi elektrikli araç kısıtlamaları konusundaki müzakerelerde “samimiyet göstermeye” çağıran bir makale ve Brüksel’i Avrupalı otomobil üreticilerinin kısıtlamalara karşı muhalefetini dikkate almaya çağıran ayrı bir başyazı yayınladı.

Global Times ayrıca Amerikan elektrikli araç üreticisi Tesla’nın Şanghay’da yeni bir üretim tesisi açmasına dikkat çekerek tarifelere karşı protesto çağrısını genişletti.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

Orbán Moskova’ya gidecek mi?

Yayınlanma

AB dönem başkanı olduktan sonra Kiev’e giden Macaristan Başbakanı Viktor Orbán’ın bugün Moskova’ya gideceği iddia ediliyor.

Basında çıkan haberlerin ardından bugün yaptığı açıklamada Macar lider, Ukrayna ile Rusya arasında müzakere yapacak konumda olmadığını söyledi.

Batının Ukrayna’ya yaptığı askeri yardımı eleştiren ve Putin’le AB liderleri arasında en sıcak ilişkilere sahip olan Orbán, Macaristan’ın şu anda bloğun dönem başkanlığını yürütüyor olmasının kendisine bloğun adına müzakere etme yetkisi vermediğini söyledi.

Cuma sabahı radyoya verdiği olağan mülakatta, “Hiçbir şeyi temsil etmediğim için bir yetkiye ihtiyacım yok,” diyen Orbán, günün ilerleyen saatlerinde Moskova’ya gidip gitmeyeceğini söylemedi.

Başbakan, “Tek yaptığım Avrupa Birliği ve Macaristan’ı tehdit eden ya da onlar üzerinde olumsuz sonuçları olan bir savaşın ya da savaş tehdidinin olduğu yerlere gitmek ve sorular sormak,” diye ekledi.

Perşembe günü basında Orbán’ın ziyaretiyle ilgili çıkan haberlerin ardından AB liderler konseyi başkanı Charles Michel sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “AB dönem başkanlığının AB adına Rusya ile temas kurma yetkisi olmadığını” söyledi.

Rus haber ajansları Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov’un perşembe günü ziyareti ne doğruladığını ne de yalanladığını aktardı. Macar hükümet yetkilileri Reuters’in sorularına yanıt vermedi.

Moskova iddiasını ilk olarak VSquare gazetecisi Szabolcs Panyi gündeme getirmişti.

Okumaya Devam Et

ASYA

Filipinler ve Japonya Karşılıklı Erişim Anlaşması’na hazırlanıyor

Yayınlanma

Filipinler ve Japonya, Güneydoğu Asya ülkesi ile Çin arasında Güney Çin Denizi’nde tırmanan gerilimin ortasında, savunma ve dışişleri bakanlarının pazartesi günü Manila’da yapacakları kritik “iki artı iki” toplantısıyla güvenlik ortaklıklarını bir üst seviyeye taşımaya hazırlanıyor.

Türünün ikinci örneği olan görüşmelerin odak noktalarından biri, iki ülke arasında askerlerin erişimini kolaylaştıracak ve ortak askeri tatbikatları kolaylaştıracak potansiyel bir karşılıklı erişim anlaşması (RAA) olacak.

Bu türden ilk Filipinler-Japonya toplantısı 2022 yılında, Manila ile Pekin arasındaki diplomatik ilişkileri yakınlaştıran dönemin Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte döneminde yapılmıştı. Buna karşılık önümüzdeki hafta yapılacak görüşmeler, ülkenin jeopolitik bağlılığını yeniden Washington’a kaydıran Başkan Ferdinand Marcos Jr. döneminde gerçekleştirilecek.

Çin, Filipinler’in Güney Çin Denizi’ndeki Scarborough Sığlığı ve İkinci Thomas Sığlığı’na yaptığı ikmal görevlerini egemenliğini ihlal ettiği gerekçesiyle tazyikli su ve çarpışmalarla bastırarak karşı çıkıyor. Filipinler ise Çin’in kendi egemenliğini ihlal ettiğini ve uluslararası hukuku çiğnediğini iddia ediyor.

Filipinler’deki Amador Araştırma Hizmetleri’nin CEO’su Julio Amador, Nikkei Asia’ya verdiği demeçte, “bence Japonya, Güney Çin Denizi’nin bölgede daha geniş bir çatışmayı tetikleyebilecek bir parlama noktası olmasından çok endişe duyuyor” dedi.

Güneydoğu Asya uzmanı ve Japonya Ulusal Politika Çalışmaları Enstitüsü’nde doçent olan Yusuke Takagi, karşılıklı erişim anlaşmasının imzalanmasının “Japonya’nın Filipinler’in yaptıklarını desteklediği” yönünde bir sinyal göndereceğini söyledi.

Nikkei’ye konuşan Yusuke Takagi, “RAA, ordunun acil bir durumda bir şey yapması durumunda bir yedektir. RAA’nın bir şeyleri hemen değiştirmeyeceğini düşünüyorum. Japonya’dan Filipin Sahil Güvenliğine] gemi sağlanması daha çok oyunun kurallarını değiştirir” dedi.

Filipinler ve Japonya arasında daha yakın bir ilişkinin başka sonuçları da olabilir. Hawaii’deki Pacific Forum International’da siber güvenlik ve kritik teknolojiler direktörü olan Mark Manantan, ikiden fazla iki görüşmesinin, Amerika’nın “Trump başkanlığında bir kez daha daha içe dönük, işlemci ve hatta değişken” olması durumunda bile ABD-Japonya-Filipinler üçlü ilişkileri için bir tür “gelecek güvencesi” işlevi gördüğünü söyledi.

Üç ülke bu yılın başlarında Washington’da tarihi bir üçlü zirve düzenleyerek Çin’in artan etkisine karşı Hint-Pasifik bölgesinde savunma ve ekonomik işbirliğini güçlendirmek için birleşik bir cephe sergilediler.

Manantan, Japonya’nın Filipinler ile yürüttüğü iki artı iki angajmanının, özellikle Güney Çin Denizi’nde hak iddia eden diğer Güneydoğu Asya ülkeleriyle gelecekte yürüteceği diyalog için bir “şablon” olabileceğini belirtti. “Japonya, olası bir Japonya-Vietnam-Filipinler diyaloğunun şekillendirilmesinde kolaylaştırıcı bir rol oynayabilir. Yani burada koalisyon kurma konusunda pek çok olasılık var” dedi.

Japonya’nın RAA gibi yasal anlaşmalarla bölgede artan varlığı daha fazla potansiyel çerçeveye kapı açabilir. Manantan, Japonya’nın Avustralya ile de RAA’sı olduğu göz önüne alındığında, Japonya-Filipinler-Avustralya ortaklığını “ABD-Japonya-Filipinler üçlüsünün bir yinelemesi” olarak görmenin kendisini “şaşırtmayacağını” söyledi.

Amador ayrıca Tokyo ve Manila arasındaki RAA anlaşmasının Japonya’ya bölgede ABD ve Avustralya’nın sahip olduğu “bazı ayrıcalıkları” vereceğini belirtti.

NATO Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda ile güvenlik bağlantılarını artıracak

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English