Hamas ve Fetih hareketleri, Pekin’de vardıkları uzlaşma sonrası Filistin ulusal birliği görüşmeleri çerçevesinde Mısır’ın başkenti Kahire’de bir araya geldi.

Kahire el-İhbariye kanalının adını açıklamadığı bir güvenlik kaynağından aktardığına göre, toplantılarda geçiş kapıları, sağlık, yardım, barınma, sosyal kalkınma ve eğitim konularının idaresiyle ilgili komisyonun çalışma mekanizmalarının belirlenmesi tartışılacak.

Toplantıya ilişkin Hamas’tan yapılan açıklamaya göre, Hamas’tan Siyasi Büro Üyesi Halil Hayye, Fetih’ten ise Başkan Yardımcısı Mahmud Alul heyetlere başkanlık yapıyor.

Filistinli gruplar anlaştı: Tüm Filistin topraklarında tek bir hükümet kurulacak

Toplantının Gazze Şeridi’ne yönelik İsrail saldırıları, siyasi ve sahadaki gelişmeleri görüşme ile ulusal birlik çabalarının birleştirilmesini hedeflediği kaydedildi.

Temmuz ayında Çin hükümetinin davetiyle 14 Filistinli örgüt, başkent Pekin’de bir araya gelmişti. Yapılan toplantıların ardından sonuç bildirgesi yayımlanmıştı.

Bildirgede, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) çatısı altında tüm grupların yer aldığı “kapsamlı bir ulusal birliğe” ulaşma ve Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Kudüs’te Filistinlilerin yönetilmesi için geçici bir ulusal uzlaşı hükümeti kurma konusunda anlaşmaya varıldığı duyurulmuştu.

Pekin’deki Filistin uzlaşı anlaşması nasıl hayata geçirilecek?

İranlı üst düzey bir yetkili Reuters’a yaptığı açıklamada Tahran’ın, Körfez Arap ülkelerine, hava sahalarını veya askeri üslerini İran’a karşı kullandırmalarının “kabul edilemez” olacağını ilettiğini ve böyle bir adımın karşılık bulacağını konusunda uyardığını söyledi. Yetkili ayrıca, İsrail’in İran’a saldırması durumunda Körfez ülkelerinin petrol piyasalarını dengelemek için yapacakları herhangi bir hamlenin, şu ana kadar yapılan görüşmelerin bir parçası olmadığını belirtti.

Bu açıklamalar, geçen hafta İran’ın gerçekleştirdiği füze saldırısına karşı İsrail’in olası misillemesi konusundaki endişeler artarken geldi. İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Suudi Arabistan ve Katar da dahil diğer Körfez ülkeleriyle temasta bulundu.

Bu temaslar, geçen hafta Katar’daki bir konferans sırasında İran ve Körfez Arap ülkeleri arasında yapılan görüşmelerin ardından geldi. Körfez ülkeleri, Tahran’a İsrail ile herhangi bir çatışmada tarafsız kalacaklarına dair güvence verdiler.

Reuters’a konuşan üst düzey İranlı yetkili İran, “Herhangi bir Körfez ülkesinin hava sahası veya askeri üslerinin Tahran’a karşı kullanılması durumunda, bunun tüm grup tarafından atılmış bir adım olarak görüleceğini ve Tahran’ın buna uygun şekilde yanıt vereceğini net bir şekilde belirtti” dedi.

Yetkili şöyle devam etti: “Mesajda İsrail’e karşı bölgesel birliğin gerekliliği ve istikrarın güvence altına alınmasının önemi vurgulandı. Ayrıca, İran’a karşı eylemler için bir bölge ülkesinin hava sahasının kullanılmasına izin vermek gibi İsrail’e yapılacak herhangi bir yardımın kabul edilemez olduğu da açıkça ifade edildi.”

“OPEC tartışmaların bir parçası değil”

Öte yandan İranlı yetkili, Tahran’ın herhangi bir gerginlik sırasında İran üretiminin kesintiye uğraması halinde Körfez Arap petrol üreticilerinin üretimi artırması konusunu tartışmadığını söyledi.

ABD haber sitesi Axios geçen hafta İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde İsrail’in misilleme olarak İran’daki petrol üretim tesislerini hedef alabileceğini bildirmişti.
Suudi Arabistan’ın fiilen liderliğini yürüttüğü Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), İsrail’in misillemesi sonucu İran’ın bazı tesislerinin devre dışı kalması halinde bu ülkedeki arz kaybını telafi edebilecek yeterli yedek petrol kapasitesine sahip.

OPEC’in yedek kapasitesinin büyük bölümü Körfez bölgesinde bulunuyor. İran Körfez’deki petrol tesislerine saldırma tehdidinde bulunmadı ancak daha önce “İsrail destekçilerinin” doğrudan müdahale etmesi halinde bölgedeki çıkarlarının hedef alınacağı uyarısında bulunmuştu.

En büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan son yıllarda Tahran’la siyasi bir yakınlaşma yaşadı ve bu da bölgesel gerginliklerin azalmasına yardımcı oldu, ancak ilişkiler zor olmaya devam ediyor.

Suudi Arabistan, 2019’da Abqaiq’teki kilit rafinerisine düzenlenen ve küresel petrol arzının %5’inden fazlasını kısa süreliğine durduran saldırıdan bu yana İran’ın petrol tesislerine yönelik bir saldırısından çekiniyor. İran bu saldırıda dahli olduğu iddialarını reddetmişti.

Körfez’deki Batılı bir diplomat, geçen hafta perşembe günü Doha’da yapılan Körfez-İran toplantısında İran’ın İsrail saldırısı karşısında bölgesel birlik çağrısında bulunduğunu ve Körfez ülkelerinin tarafsızlığını asgari bir gereklilik olarak gördüğünü açıkça ifade ettiğini söyledi.

Diplomat, İran’ın bir İsrail saldırısı durumunda her bir Körfez ülkesinin nasıl tepki vereceğini ve ülkelerinde bulunan ABD üslerinin nasıl kullanıldığını yakından izleyeceğini açıkça belirttiğini söyledi.

Bahreyn, Kuveyt, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ABD askeri tesislerine ya da birliklerine ev sahipliği yapıyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bugün ABD’ye gideceği duyurulan Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın ziyaretini veto etti. Netanyahu’nun İran’a yönelik beklenen misilleme saldırısının detaylarını ABD ile paylaşmak istemediği iddia edildi. Saldırı planı önceden paylaşılırsa ABD’nin itirazı ile karşılaşabilir. İsrail son dakika bilgilendirmelerin başını ağrıtmadığını test ettikten sonra daha sık bu yola başvurmaya başladı. İsrail, ABD’nin ne yaparsa yapsın kendisini savunacağından emin.

Gallant’ın, İran’ın füze saldırısına verilecek yanıtı görüşmek için bir günlük ziyaret kapsamında bugün ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile bir araya gelmesi planlanıyordu.

Ancak Gallant dün akşam yola çıkmadan hemen önce Netanyahu ile görüşmesinden sonra ziyareti ertelediğini duyurdu. İsrail basınında yer alan haberlere göre, Netanyahu, Gallant ile gerçekleştirdiği görüşmede kendisinin ABD Başkanı Biden ile telefonda görüşmek istediğini ve Gallant’ın bu görüşme olmadan ABD’ye hareket etmesine karşı olduğunu Savunma Bakanı’na iletti. Buna ek olarak Netanyahu, Gallant’tan İsrail Güvenlik Kabinesi, Tel Aviv’in İran’a vereceği yanıtı onaylamasından sonra ABD’ye hareket etmesini istedi.

WSJ: Misillemenin ayrıntılarını paylaşmayı reddediyor

Wall Street Journal’da (WSJ) yer alan habere göre ABD’li yetkililer, İsrail’in şu ana kadar Tahran’a misilleme planlarının ayrıntılarını Biden yönetimine açıklamayı reddettiğini söyledi.

WSJ, ABD’li yetkililerin İsrail’in Gazze ve Lübnan’daki askeri eylemleri karşısında defalarca hazırlıksız yakalandıkları için hayal kırıklığına uğradıklarını belirtti. Habere göre Gallant ile Austin arasında yapılması planlanan görüşmede İsrail’in İran’a yönelik misilleme hakkında ne düşündüğüne ilişkin daha fazla bilgi edinileceğini umuluyordu.

Axios: Beyaz Saray, İsrail hükümetine güvenini kaybetti

Haberde ABD’li yetkililer henüz saldırının zamanlamasını ya da İsrail’in neyi hedef alabileceğini bilmediklerini iddia etti.

İddiaya göre Hizbullah lideri Hasan Nasrallah suikastı da ABD’ye haber vermeden gerçekleştirildi: “Görüşmeye aşina olan ABD’li yetkililere göre, Gallant bir telefon görüşmesi sırasında kendisine Nasrallah saldırısını anlattığında Austin ‘Pardon, ne dediniz’ diye sordu. Aynı gün yapılan ikinci bir telefon görüşmesinde Austin, Gallant’a İsrail’in kendisini savunmada ‘yalnız’ kalmaya hazır olup olmadığını sordu. Savunma yetkilileri, Austin’in hayal kırıklığına uğradığını çünkü ABD’nin kuvvetlerini potansiyel olarak İsrail’in savunmasına gelecek ya da yakındaki ABD birliklerini koruyacak şekilde konumlandırmak için yeterli zamanı olmadığını söyledi.”

Habere göre Washington’daki bazı yetkililer İsrail’in olası İran harekâtı öncesinde ABD’yi bilgilendireceğini umuyor. Ancak Washington’un bilgilendirileceğine dair İsrail’den güvence alıp almadıklarını söylemiyor, bunun yerine üst düzey yetkililer arasında sık sık yapılan görüşmelere işaret ediyorlar.

Telefonda görüşecekler

Öte yandan Gallant’ın ziyaretinin ertelenmesinden sonra Netanyahu ile Biden arasında bugün bir telefon görüşmesi yapılacağı belirtiliyor.

Axios’a konuşan üç ABD’li yetkiliye göre görüşmede İsrail’in İran’ı vurma planları ele alınacak. Bu görüşme Biden ve Netanyahu arasında gergin geçen iki ayın ardından yapılacak ilk görüşme olacak.

Axios: Beyaz Saray, İsrail hükümetine güvenini kaybetti

Axios’un iki İsrailli yetkiliye dayandırdığı habere göre Netanyahu dün gece üst düzey bakanlar ve İsrail’in askeri ve istihbarat servislerinin başkanlarıyla bir araya gelerek İsrail’in saldırılarının kapsamı ve zamanlaması hakkında bir karara varmaya çalıştı.Yetkililer, İsrail’in misillemesinin önemli olmasının beklendiğini ve muhtemelen İran’daki askeri hedeflere yönelik hava saldırıları ile Tahran’da Hamas lideri İsmail Heniyye’ye yönelik suikasta benzer saldırıların bir kombinasyonunu içereceğini söylüyor. İsrail ayrıca İran’ın petrol altyapısına yönelik olası saldırıları da değerlendiriyor ki Biden buna karşı çıkacağının sinyalini vermişti. Netanyahu’nun bir yardımcısı Axios’a yaptığı açıklamada, bir karar verildiğinde Netanyahu’nun Biden’ı bilgilendirmek isteyeceğini söyledi.

Axios’a konuşan ABD’li bir yetkili ise “Bu (Biden-Netanyahu) görüşmeyi İsrail’in misillemesinin sınırlarını şekillendirmek için kullanmak istiyoruz” dedi. ABD’li yetkili, ABD’nin İsrail’in misillemesinin orantısız olmadığından emin olmak istediğini söyledi.

Netanyahu saldırı planını önceden paylaşılırsa ABD’nin itirazı ile karşılaşabilir. İsrail son dakika bilgilendirmelerin başını ağrıtmadığını test ettikten sonra daha sık bu yola başvurmaya başladı. ABD’nin İsrail ne yaparsa yapsın kendisini savunacağından emin olduğu için de planı önceden tartışmaya açma gereği duymuyor.