Donald Trump, üst düzey kabine yetkililerinden, Avrupa Birliği’nin yeni “karşılıklı gümrük vergileri” ile vurulabileceğini görebilecek ABD ticaret politikasının kapsamlı bir incelemesini yapmalarını istedi.
ABD Başkanı perşembe günü, ticaret bakanı adayı Howard Lutnick ve üst düzey ticaret yetkilisi Jamieson Greer’i ABD’nin ticari ilişkilerinin ülke bazında analizini denetlemek ve Amerikan şirketlerine karşı ayrımcılık yapıldığı iddia edilen durumlarda belirli “çareler” önermekle görevlendiren bir emir imzaladı.
Lutnick’in 2 Nisan’a kadar yürürlüğe girebileceğini söylediği bu tür telafiler, diğer ülkelerin ABD ithalatına uyguladıkları gümrük vergisi oranını eşleştirmeye çalışacak. Ayrıca yüksek düzeydeki devlet sübvansiyonları gibi diğer “adil olmayan” ekonomik korumacılık vakalarını da ele alacaklar.
Trump, “Adil olmak amacıyla, karşılıklı bir tarife uygulamaya karar verdim, yani ülkeler Amerika Birleşik Devletleri’nden ne alıyorsa ben de onu alacağım. Neredeyse her durumda, onlar bizden bizim onlardan aldığımızdan çok daha fazlasını alıyorlar ama artık o günler geride kaldı,” dedi.
Trump ayrıca AB’nin “çok çirkin” ticaret politikalarını hedef alarak Brüksel’in Google, Apple ve Facebook gibi ABD’li teknoloji firmalarına ceza kesme kararlarına yönelik şikayetlerini yineledi.
Başkan, “Hepimiz Avrupa’yı seviyoruz, Avrupa’daki ülkeleri seviyoruz ama Avrupa Birliği ticaret konusunda kesinlikle acımasız. AB çok kötü davrandı ve… bize doğru dürüst davranmadılar,” diye konuştu.
Trump ayrıca ülkelerin üretimi ABD’ye kaydırarak yeni vergilerden kaçınabileceğini öne sürdü.
Açıklar otomotiv ve gıdada AB, hizmetlerde ABD lehine
Gümrük vergilerinin, zaten zayıf talep, yüksek enerji fiyatları ve Çin’in artan rekabeti gibi bir dizi sorunla boğuşan Avrupa ekonomisinin sıkıntılarını artırması muhtemel.
ING’deki ekonomistlere göre AB’nin gümrük vergisi oranı, ihracata bağlı birçok kritik sektörde ABD’den daha yüksek. AB’nin otomobillere uyguladığı %10’luk vergi ABD’den dört kat daha yüksekken, kimyasallar ve gıda üzerindeki vergiler sırasıyla yüzde 1 ve 3,5 puan daha yüksek.
Bununla birlikte, ABD’nin %3,95 olan genel ortalama gümrük vergisi oranı, AB’nin %3,5 olan ortalamasından biraz daha yüksek.
Trump’ın açıklamasından önce gazetecilere konuşan Beyaz Saray’ın Ticaret ve Üretimden Sorumlu Kıdemli Danışmanı Peter Navarro da AB’nin yüksek KDV oranından şikayet etti.
Navarro, “Almanya’nın bize bizim onlara sattığımızdan sekiz kat fazla araba satmasına şaşmamalı. Başkan Trump artık buna müsamaha göstermeyecek,” iddiasında bulundu.
Bu haftanın başlarında Trump, tüm çelik ve alüminyum ithalatına 12 Mart’tan itibaren %25 vergi uygulanacağını duyurdu. Trump ayrıca tüm Çin mallarına %10 ek vergi getirirken Meksika ve Kanada’yı da %25’e varan vergilerle tehdit etti.
Washington’un AB ile olan mal ticaretindeki açığı keskin bir artış göstererek 208,7 milyar dolardan 235,6 milyar dolara yükseldi. Artışın büyük bir kısmı 29,4 milyar dolar artan ithalattaki keskin artıştan kaynaklandı.
Bununla birlikte, AB’ye göre ABD, 2023 yılında 104 milyar avroya ulaşan önemli bir hizmet fazlası veriyor.
AB’den “kadife eldiven içinde demir yumruk” stratejisi
Bloğun 27 ülkesini ticaret konusunda temsil eden Avrupa Komisyonu, Trump’a ilk etapta diyalog arayışıyla karşılık verdi.
Fakat müzakerelerin başarısız olması halinde AB, geçen seferkinden çok daha hazırlıklı olduğunu iddia ediyor ve stratejisini “kadife eldiven içinde demir yumruk” olarak nitelendiriyor.
Trump’ın ilk döneminde Komisyonun ticaret departmanının başında olan Jean-Luc Demarty POLITICO’ya verdiği demeçte, “Özellikle Trump gibi bir kişiliğe sahipken, eğer tepki vermezsek bizi ezip geçer. Tüm enstrümanlara sahibiz ve ilkesel olarak etkin bir şekilde tepki vermeliyiz,” dedi.
Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin yüzde 25 oranındaki çelik ve alüminyum gümrük vergilerine karşı “kararlı ve orantılı” bir yanıt verme sözü verdi.
Bunları hukuk dışı olarak nitelendiren Leyen, Trump’ın korumacı politikalarının “cevapsız kalmayacağını” söyledi fakat salı günü Paris’te ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ile bir araya geldiğinde, iki yönetim arasındaki ilk üst düzey toplantıda zeytin dalı da uzattı.
Çin’deki çelik bolluğuyla mücadelede işbirliği çağrısında bulunan Vance, bunu iki tarihi müttefik için “kritik” bir sorun olarak nitelendirdi.
AB ticaret şefi Maroš Šefčovič de çarşamba günü Trump’ın atadığı Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve Ticaret Temsilcisi adayı Jamieson Greer ile yaptığı görüşmede yapıcı diyalog çağrısında bulundu.
Hemen ardından yapılan acil bir video görüşmesinde de AB ticaret bakanlarından Komisyonun yaklaşımına güçlü bir destek aldı.