ABD Başkanı Donald Trump, çarşamba günü yaptığı açıklamada, Gazze Şeridini “ele geçirmek” ve Filistinlileri komşu ülkelere yerleştirmek istediğini söylemişti.
Trump’ın açıklaması, Avrupa’da özellikle “Filistin dostu” olarak bilinen ülkeler arasında büyük tepkiyle karşılandı.
Örneğin İspanya Dışişleri Bakanı José Manuel Albares, kendi hükümeti için “Gazze’nin Gazzeli Filistinlilerin toprağı” olduğunu açıkça belirtti.
Europa Press’in haberine göre Madrid’deki resmi bir etkinliğin ardından bir basın toplantısı düzenleyen Albares, “Gazze’de kalmalılar çünkü Gazze, İspanya’nın son derece emin olduğu gelecekteki Filistin devletinin bir parçası,” dedi.
Üst düzey İspanyol yetkili ayrıca İspanya’nın Gazze Şeridi sakinlerine tam desteğini yineledi ve Madrid’in Gazze’nin de Filistin devletinin bir parçası olması gerektiği yönündeki tutumunu hatırlattı.
Geçtiğimiz yıl Norveç ve İrlanda ile birlikte Filistin devletini tanıyarak BM üyesi ülke sayısını 146’ya çıkaran İspanya, Gazze’ye insani yardım göndermeye devam etme sözü verdi.
Ülkesi geçen yıl İspanya ile birlikte Filistin devletini tanıyan İrlanda Başbakan Yardımcısı Simon Harris, Beyaz Saray’ın açıklamalarına kuşkuyla yaklaştığını ifade ederek onları “söylediklerine değil yaptıklarına bakarak” değerlendireceğini söyledi.
Trump’ın Filistinlilerin Ürdün ya da Mısır’a yerleştirilmesi önerisine açıklık getirilmesini isteyen Harris, bunun “BM Güvenlik Konseyi kararlarına açıkça aykırı” olacağını söyledi.
Hem Harris hem de Başbakan Micheál Martin iki devletli çözümün ileriye dönük bir yol olması gerektiğini vurguladı.
Fransa’dan Trump’a karşı sert açıklama
Trump’ın Filistinlileri Gazze’den çıkarma önerilerine sert bir şekilde karşı çıkan Fransa, bu tür eylemlere kesin bir şekilde karşı olduğunu yineledi.
Fransa Dışişleri Bakanlığı basına yaptığı açıklamada, herhangi bir zorla yerinden edilmeyi “uluslararası hukukun ciddi bir ihlali” ve Filistin halkının meşru isteklerine bir saldırı olarak nitelendirdi.
Fransa, bu tür eylemlerin sadece iki devletli çözüm beklentilerini baltalamakla kalmayacağı, aynı zamanda Mısır ve Ürdün gibi yakın bölgesel müttefikler ve daha geniş Orta Doğu manzarası için de önemli istikrarsızlık riskleri oluşturacağı uyarısında bulundu.
Varşova’dan iki devletli çözüm vurgusu
Varşova’dan da benzer yorumlar gelirken Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrzej Szejna çarşamba günü RMF FM radyosuna verdiği demeçte Polonya’nın iki devletli çözümü desteklediğini söyledi.
Szejna, “Ukrayna olmadan Ukrayna hakkında karar veremeyeceğimizi söylediğimiz gibi, Filistinliler olmadan da Filistin hakkında karar veremeyiz,” dedi.
Fakat bakan, Trump’ı önceki yönetimle birlikte çalışarak bu kadar kısa sürede ateşkes sağladığı için övdü.
Almanya’da hükümet ile muhalefet ayrı telden çalıyor
Almanya’da ise Şansölyeyi de temsil eden hükümet sözcüsü Steffen Hebestreit, Olaf Scholz liderliğindeki hükümetin “iki devletli bir çözüm üzerinde yoğun bir şekilde” çalışmaya devam ettiğini açıkladı.
Hebestreit, “ABD’de yapılan ilk açıklamalardan sonra bunun nasıl gelişeceğini bekleyip göreceğim ve ancak daha somut hale geldiğinde yorum yapacağım,” diye ekledi.
Genellikle hem ABD hem de İsrail pozisyonlarına çok yakın durması ile bilinen Yeşil Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock bile Trump’ın açıklamalarına mesafeli durdu ve Gazze Şeridinden olası bir Filistinli sivil nüfusun sınır dışı edilmesini “kabul edilemez ve uluslararası hukuka aykırı” olarak nitelendirdi.
Federal Meclis Dışişleri Komisyonu Başkanı SPD’li Michael Roth da Trump’ın planlarının açıkça “toprak hırsızlığı, etnik temizlik ve sömürgecilik” anlamına geldiğini belirtti.
Bununla birlikte, bir sonraki muhtemel Federal Şansölye Friedrich Merz’in partisi CDU’dan, Trump’ın sözlerini ihtiyatlı bir şekilde onaylayan açıklamalar geldi.
CDU/CSU Federal Meclis Grubu Başkan Yardımcısı Johann Wadephul, Trump’ın “Orta Doğu politikasında tahmin edilebileceği üzere yıkıcı unsurlar” sunduğunu söyledi.
Bununla birlikte Wadephul, ABD’nin “sorumluluk almasının”, kendisini “Gazze Şeridinin geleceğine adamasının” ve aynı zamanda “uzun vadeli yeniden inşa çabalarına şimdiden kendini adamasının” iyi bir şey olduğunu ileri sürdü.
Wadephul ayrıca, “Mevcut statükonun uzun vadede sürdürülebilir olmadığı analizini paylaşıyoruz,” diye ekledi.
İtalya, Gazze ve Batı Şeria’yı birleştirmek için ordusunu göndermeyi teklif ediyor
Güneyde ise İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani Temsilciler Meclisi ve Senato Dış İlişkiler Komitelerine Ürdün ve Mısır’ın Gazzelilerin tehcirine verdiği tepkinin olumsuz olduğunu, bunun da Trump’ın çözümünün “uygulanmasının biraz zor” olabileceği anlamına geldiğini söyledi.
Tajani, “Biz iki halk iki devletten yanayız, hatta Gazze’yi Batı Şeria ile yeniden birleştirmek için İtalyan ordusunu göreve göndermeye hazır olduğumuzu söyledim. Hükümet fikrini değiştirmedi,” diye ekledi.
Bir AB sözcüsü de bloğun Orta Doğu’da iki devletli çözüme olan bağlılığını teyit etti.
Sözcü, “AB, hem İsrailliler hem de Filistinliler için uzun vadeli barışa giden tek yol olduğuna inandığımız iki devletli çözüme olan bağlılığını kararlılıkla sürdürmektedir. Gazze, gelecekteki Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır,” dedi.