Çin’in ihracat büyümesi nisan ayında direnç gösterdi ve ABD ile ticaret savaşının etkilerinin hissedilmeye başlayacağına dair beklentileri boşa çıkardı. Çin gümrük idaresinin cuma günü açıkladığı istatistiklere göre, ihracat bir önceki yıla göre dolar bazında yüzde 8,1 arttı.

Bu artış, mart ayında kaydedilen %12,4’lük artışın altında kaldı. Ancak gümrük idaresinin cuma günü açıkladığı verilere göre, bu artış Reuters’ın ekonomistlerle yaptığı ankette öngörülen %1,9’luk artışın çok üzerinde gerçekleşti.

İthalat ise geçen ay %0,2 daralarak üst üste üçüncü ay düşüş kaydetti.

Geçen ay ABD’ye yapılan ihracat %21 düşerken, ABD’den yapılan ithalat %13,8 azaldı.

Çin’in en büyük ticaret ortakları olan Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ve Avrupa Birliği’ne yaptığı ihracat ise sırasıyla %20,8 ve %8,3 arttı.

Rakamlar, Washington ve Pekin’in ticaret savaşına girmesinin ardından açıklandı.

ABD Başkanı Donald Trump geçen ay Çin’den ithal edilen çoğu ürüne %145’e varan gümrük vergisi artışını uyguladı ve ülkeden gelen küçük değerdeki paketlere bile yeni vergiler getireceğini söyledi. Pekin ise %125’lik gümrük vergisiyle karşılık verdi.

İki ülke cumartesi günü Cenevre’de ticaret görüşmelerine başlayacak. ABD’yi Hazine Bakanı Scott Bessent ve Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer temsil ederken, Çin’in heyetine en üst düzey ekonomi yetkilisi olan Başbakan Yardımcısı He Lifeng başkanlık edecek.

Bu, Çin Başkan Yardımcısı Han Zheng’in Trump’ın göreve başlama törenine katıldığı ocak ayından bu yana iki tarafın ilk üst düzey görüşmesi olacak. Bessent, ticaret savaşının “sürdürülebilir olmadığını” söyledi.

Pakistan ve Hindistan, perşembe günü birbirlerini insansız hava aracı saldırıları düzenlemekle suçladı ve nükleer silaha sahip komşu ülkeler arasında yaşanan büyük çatışmaların ikinci gününde, Pakistan Savunma Bakanı misillemenin “giderek kesinleştiğini” söyledi.

İslamabad, Hindistan’ın 25 insansız hava aracını düşürdüğünü açıklarken, Yeni Delhi ise hava savunmasının Pakistan’ın askeri hedeflere yönelik insansız hava aracı ve füze saldırılarını durdurduğunu söyledi.

ABD’den Rusya ve Çin’e kadar dünya güçleri, dünyanın en tehlikeli ve en kalabalık nükleer kriz bölgelerinden birinde sükunet çağrısında bulundu. Pakistan’ın Lahor kentindeki ABD Başkonsolosluğu, personeline sığınaklara sığınma talimatı verdi.

Perşembe günü bildirilen çatışmalar, Hindistan’ın Keşmir’de İslamabad’ın desteklediğini iddia ettiği ve ölümcül sonuçların yaşandığı saldırıya misilleme olarak Pakistan’da dokuz “terör altyapısı” hedefini vurduğunu açıklamasının ardından geldi.

Pakistan, olayla ilgisi olmadığını ve Hindistan’ın vurduğu yerlerin militan üsleri olmadığını söyledi ve çarşamba günü beş Hindistan uçağını düşürdüğünü açıkladı, ancak Hindistan’ın Pekin Büyükelçiliği bu haberi “yanlış bilgi” olarak nitelendirdi.

Pakistan Savunma Bakanı Khawaja Muhammad Asif, Reuters’a verdiği demeçte, Pakistan’ın misillemesinin “artık giderek kesinleşmekte olduğunu” söyledi. “Hala %100 kesin olduğunu söylemekten kaçınacağım. Ancak durum çok zorlaştı. Karşılık vermek zorundayız” ifadelerini kullandı.

Hindistan ve Pakistan, 1947’de İngiliz sömürge yönetiminden bağımsızlıklarını kazandıklarından beri gerginliklerle dolu bir ilişki içinde. İki ülke, biri Keşmir için olmak üzere üç savaş yaptı ve birçok kez çatıştı.

Keşmir’in tamamını kendi toprakları olarak gören ve bölgenin bazı kısımlarını ayrı ayrı yöneten iki ülke, 1990’larda nükleer silahlara sahip oldu.

Cammu ve Keşmir: Yarım asırlık çatışmanın tarihi

TİCARET DURDURULDU

Pakistan’ın referans hisse senedi endeksi, insansız hava aracı saldırılarının haberinin ardından %6,3 düşüş yaşadıktan sonra ticaret durduruldu. Pakistan’ın uluslararası tahvilleri, 2036 tahvilinin 2,4 sent düşüşle 72,4 sente gerilemesi ile kayıplarını artırdı.

Hindistan savunma bakanlığının açıklamasının ardından, öğleden sonra geç saatlerde Hindistan hisse senetleri, rupi ve tahviller keskin bir düşüş yaşadı ve borsa göstergesi Nifty 50 bir ayın en dalgalı işlem gününde %0,58 düşüşle kapandı.

Pakistan ordusu sözcüsü Ahmed Sharif Chaudhry, Pakistan’ın Hindistan’dan gelen 25 İsrail yapımı insansız hava aracını, en büyük iki şehir olan Karaçi ve Lahor da dahil olmak üzere birçok yerde düşürdüğünü ve enkazların toplandığını söyledi.

Chaudhry, Pakistan ordusunun ağır şekilde korunan karargahının bulunduğu garnizon kenti Rawalpindi üzerinde de bir insansız hava aracının düşürüldüğünü ekledi.

Chaudhry, bir insansız hava aracının Lahor yakınlarındaki bir askeri hedefi vurduğunu ve bu saldırıda Pakistan ordusundan dört personelin yaralandığını söyledi.

“Hindistan insansız hava araçları Pakistan hava sahasına gönderilmeye devam ediyor… (Hindistan) bu açık saldırganlığın bedelini ağır bir şekilde ödemeye devam edecek” dedi.

Hindistan savunma bakanlığı, Pakistan’ın çarşamba gecesinden perşembe sabahına kadar Hindistan’ın kuzey ve batısındaki bir dizi askeri hedefi vurmaya çalıştığını ve bunların Hindistan hava savunma sistemleri tarafından ‘etkisiz hale getirildiğini’ söyledi.

Bakanlık, buna karşılık Hindistan güçlerinin perşembe günü Pakistan’ın çeşitli yerlerindeki hava savunma radarlarını ve sistemlerini hedef aldığını söyledi. “Hindistan’ın yanıtı, Pakistan’ınkiyle aynı yoğunlukta ve aynı alanda oldu” diye ekledi.

Hindistan bakanlığı, Pakistan’ı Keşmir’deki ateşkes hattı, yani fiili sınır boyunca ateş yoğunluğunu artırmakla suçladı. Açıklamada, Hindistan tarafında beş çocuk ve üç kadın dahil 16 kişinin öldüğü belirtildi.

Pakistan, çarşamba günkü saldırılarda ve ardından Keşmir’de sınırın ötesine yapılan topçu saldırılarında en az 31 sivilin öldüğünü ve yaklaşık 50 kişinin yaralandığını söylerken, Hindistan 13 sivilin öldüğünü ve 59 kişinin yaralandığını açıkladı.

Hükümet kaynaklarına göre, perşembe günü Hindistan hükümeti bakanları Yeni Delhi’de düzenlenen siyasi parti toplantısında, Pakistan’a yönelik saldırılarda 100’den fazla militanın öldürüldüğünü ve sayımın devam ettiğini söylediler.

Pakistan Enformasyon Bakanı Attaullah Tarar parlamentoya, Pakistan güçlerinin Keşmir’deki fiili sınırda 40-50 Hintli askeri öldürdüğünü ve Hint askeri tesislerini “havaya uçurduğunu” söyledi.

Çarşamba gecesi Hindistan’ın sınır bölgelerinde elektrik kesintisi tatbikatları yapıldı.

Yerel basında, Pakistan ile sınırı olan Hindistan’ın Pencap eyaletindeki bazı şehirlerde, Pakistan’ın Hindistan’ın saldırılarına misilleme yapacağından korkan halkın temel ihtiyaç maddelerini stokladığı ve panik içinde alışveriş yaptığı bildirildi.

Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, Yeni Delhi’nin durumu tırmandırmak niyetinde olmadığını söyledi. Hindistan-İran Ortak Komisyon Toplantısı’nda yaptığı açıklamada, “Ancak, bize askeri saldırı olursa, buna çok, çok sert bir yanıt verileceğinden şüphe duyulmamalıdır” dedi.

Pakistanlı mevkidaşı Ishaq Dar, Reuters’a verdiği demeçte, iki ülkenin ulusal güvenlik danışmanları arasında temaslar olduğunu ve askeri operasyonların sorumluları arasındaki acil hatların da çalıştığını söyledi. Daha fazla ayrıntı vermedi.

Hindistan-Pakistan savaşı henüz başlamadı

Hindistan ve Pakistan, geçen ay Hindistan’ın kontrolündeki Keşmir’de turistlere yönelik ölümcül terör saldırısının ardından Yeni Delhi’nin komşusuna hava saldırıları düzenlemesiyle açık askeri çatışmaya girdi.

Hindistan’ın saldırısı komşusuna yönelik son yılların en kapsamlı askeri saldırısı olarak değerlendirildi. Pakistan ise saldırıya yanıt olarak beş Hindistan askeri uçağını ve bir savaş drone’unu düşürdüğünü iddia etti.

Hindistan, Pakistan’daki “terörist altyapı” ve Pakistan’ın idare ettiği Keşmir’in bir kısmına “hassas saldırılar” düzenlediğini açıkladı.

Hindistan Savunma Bakanlığı saldırıların yerlerini belirtmedi, ancak “Pakistan’ın askeri tesislerinin hedef alınmadığını” söyledi. Saldırıların “odaklanmış, ölçülü ve tırmanmaya yol açmayacak nitelikte” olduğunu belirtti.

Pakistan’ın askeri sözcüsü Ahmed Sharif Chaudhry, gazetecilere verdiği demeçte, Hindistan’ın çarşamba sabahı erken saatlerde saldırıya başlamasından bu yana 26 Pakistanlı’nın öldüğünü, 46 kişinin yaralandığını söyledi. Chaudhry, 120 milyon nüfuslu ülkenin kalbinde yer alan Pencap eyaletinde Hindistan’ın saldırılarında 16 kişinin öldüğünü, ölenler arasında iki üç yaşındaki kız çocuğu ve yedi kadın olduğunu ekledi.

Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Hindistan’ın saldırılarını “savaş eylemi” olarak nitelendirdi ve X sosyal medya platformunda, ülkesinin “güçlü bir şekilde yanıt verme hakkına sahip olduğunu ve güçlü bir yanıtın verildiğini” söyledi.

Pakistanlı askeri ve diplomatik yetkililer Financial Times‘a, çarşamba günkü çatışmada üç Fransız yapımı Rafale ve iki Rus yapımı uçak dahil olmak üzere beş Hindistan savaş uçağını düşürdüklerini söylediler.

Uçakların Hindistan hava sahasından Pakistan’a ateş açmaya çalıştığını iddia eden yetkililer, Hindistan’ın Keşmir bölgesinde uçakları düşürerek karşılık verdiklerini söylediler.

Hindistan, Pakistan’ın iddialarını henüz doğrulamadı.

Cammu ve Keşmir: Yarım asırlık çatışmanın tarihi

Keşmir bölgesinde egemenlik iddia eden iki komşu ülke arasındaki çatışma, 22 Nisan‘da Hindistan’ın kontrolündeki Keşmir’in turistik bölgesi Pahalgam’da silahlı kişilerce 25 Hint ve bir Nepal vatandaşının öldürülmesiyle tırmandı.

Modi, saldırının sorumlularını “bulup, izleyip, cezalandıracağına” söz verdi.

Hindistan, herhangi bir yetkiliye atfedilmeyen bir açıklamada, Pahalgam saldırısında “Pakistan merkezli teröristlerin açıkça karıştığını gösteren güvenilir ipuçları, teknik bilgiler, hayatta kalanların ifadeleri ve diğer kanıtlar” olduğunu söyledi.

Keşmir polisi, saldırıyla bağlantılı olarak iki Pakistan vatandaşı da dahil olmak üzere üç kişiyi aradıklarını ve bu kişilerin 2008’deki Mumbai terör saldırılarının sorumlusu olan Lashkar-e-Taiba örgütüyle bağlantılı olduğunu açıkladı.

Pakistan, Keşmir’deki saldırıyla herhangi bir ilgisi olduğunu reddetti ve bağımsız bir soruşturma yapılması çağrısında bulundu.

Pahalgam saldırısına yanıt olarak Hindistan, Pakistan ile İndus nehri havzasında su paylaşımına ilişkin anlaşmayı askıya aldı ve iki ülke ilişkilerini keskin bir şekilde düşürdü, hava sahasını ve limanlarını kapattı, ticareti askıya aldı ve kara sınırlarını kapattı.

Hindistan ve Pakistan orduları olası bir çatışmaya hazırlık olarak kapasitelerini güçlendiriyor

Sindoor Operasyonu

Hindistan, çarşamba günü Pakistan’a düzenlenen saldırıyı, Hindu kadınların saçlarının ortasına sürdükleri ve geleneksel Hindu evlilik sembolü olan kırmızı işarete atıfta bulunarak “Sindoor Operasyonu” olarak adlandırdı.

Saldırıdan sonra, Pahalgam’da saldırıya uğrayan balayı çiftinin, karısının kocasının cesedinin yanında diz çökmüş haldeki fotoğrafı Hindistan’da yaygın olarak paylaşıldı.

Hindistan, Pakistan’ın olası askeri misillemesine hazırlık yapıyordu. Salı günü, gece yarısı saldırılarından önce, Hindistan İçişleri Bakanlığı, acil durum hazırlığı ve sivil savunma için ülke çapında tatbikat yapılmasını emretti.

Pakistan lideri Şerif, çarşamba sabahı ulusal güvenlik komitesi toplantısı çağrısı yaptı. Pakistan, hava sahasını kapattı ve idare ettiği Keşmir bölgesinde, başkent İslamabad’da ve 120 milyondan fazla insanın yaşadığı Pencap eyaletinde okulları kapattı.

Hindistanlı uluslararası ilişkiler analisti C Raja Mohan, “Önümüzdeki saatlerde Pakistan’dan bir tür misilleme olacak” dedi. “Bu arada, perde arkasında diplomasi devam ediyor ve ABD de bir şekilde müdahil olacak” diye ekledi.

Hem Hindistan hem de Pakistan ile yakın ilişkileri olan Washington, itidal çağrısında bulundu. ABD Başkanı Donald Trump, saldırıları “utanç verici” olarak nitelendirerek, çatışmanın “çok yakında sona ermesini” umduğunu söyledi.

Her iki ülkeyle de sınırı olan Çin, Hindistan’ın askeri operasyonunu “üzücü” olarak nitelendirerek, her iki tarafa da itidal çağrısında bulundu.

Hindistan ve Pakistan’ın daima birbirlerine ve Çin’e komşu olacağı ifade edilen açıklamada, taraflara barış ve istikrarın genel yararına hareket ederek, sakin ve itidalli davranma, durumu daha karmaşık hale getirecek adımlardan kaçınma çağrısı yapıldı.

Türkiye’den de tepki geldi. Pakistan ile Hindistan arasında yaşanan gelişmeleri endişeyle takip ettiklerini bildiren Dışişleri Bakanlığı, “Sivilleri hedef alan saldırıları kınıyoruz” dedi.

Bakanlığın açıklamasında “Dün akşam (6 Mayıs) Hindistan tarafından düzenlenen saldırı topyekun bir savaş riskini ortaya çıkarmıştır. Bu tür kışkırtıcı adımları ve siviller ile sivil altyapıyı hedef alan saldırıları kınıyoruz” ifadeleri kullanıldı.

Hindistan ve Pakistan savaşır mı?