Rusya Merkez Bankası Yönetim Kurulu, Eylül 2022’den bu yana ilk kez faiz indirimine giderek politika faizini yüzde 21’den yüzde 20’ye düşürdü. Merkez Bankası, bu kararın enflasyonist baskının azalması ve ekonominin soğuması nedeniyle alındığını belirtirken, enflasyonu 2026’da hedefe döndürmek için uzun bir süre sıkı para politikası uygulanacağını vurguladı.

Rusya Merkez Bankası Yönetim Kurulu, hükümet ve iş dünyasından gelen baskıların arttığı dönemde, Eylül 2022’den bu yana ilk kez faiz indirimine giderek politika faizini yüzde 21’den yüzde 20’ye düşürdü.

Banka, enflasyonu 2026 yılına kadar hedeflenen seviyeye geri getirmek amacıyla uzun bir süre sıkı para politikası izleneceğini belirtti.

Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, “Politika faizine ilişkin gelecekteki kararlar, enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki düşüşün hızına ve sürdürülebilirliğine bağlı olarak alınacaktır,” ifadeleri kullanıldı.

Maliye Bakanı Anton Siluanov ve İktisadi Kalkınma Bakanı Maksim Reşetnikov da son dönemde faiz indirimi için zamanın geldiğini dile getirmişti.

Ekonomide soğuma sinyalleri

Merkez Bankası, kararını mevcut enflasyonist baskının azalmaya devam etmesi ve ekonominin aşırı ısınmış olmasına rağmen soğuma eğilimine girmesiyle gerekçelendirdi.

Açıklamada, “İç talep hâlâ mal ve hizmet arzını genişletme imkanlarını aşsa da, Rusya ekonomisi kademeli olarak dengeli bir büyüme yörüngesine dönüyor,” denildi.

Bankanın verilerine göre, mevsimsellikten arındırılmış mevcut fiyat artışı nisan ayında yıllık bazda yüzde 6,2’ye, çekirdek enflasyon ise yüzde 4,4’e geriledi.

Gıda dışı ürünlerde rublenin güçlenmesinin de etkisiyle fiyat artışları keskin bir şekilde yavaşlarken, gıda ve hizmet fiyatları hızla artmaya devam ediyor.

Enflasyon beklentilerinde de farklı bir tablo gözlemleniyor. İş dünyasının beklentileri düşerken, finans piyasası katılımcılarının beklentileri neredeyse değişmedi ve halkın beklentileri ise yükseldi.

Merkez Bankası, genel olarak enflasyon beklentilerinin yüksek seviyede kaldığını belirtti.

Rusya İktisadi Kalkınma Bakanı’ndan Merkez Bankası’na faiz indirimi çağrısı

Durgunluk riski ve kredi piyasası

Ekonomideki aşırı ısınmanın azaldığına ve iç talepteki büyümenin yavaşladığına işaret eden operasyonel veriler bulunsa da, uzmanlar yüzde 21’lik faiz oranını sürdürmenin tehlikeli hale geldiğini belirtiyor.

BKS Mir investitsiy şirketinden Mihail Zeltser, “Yüzde 21’lik oran bir süre daha korunabilirdi, ancak bu durum ekonominin durgunluğa ve ardından resesyona sürüklenme riskini doğuruyordu. Bu riskin önüne geçilmek istendi,” değerlendirmesinde bulundu.

Merkez Bankası’nın sıkı politikaları kredi patlamasını durdurmayı başardı. Perakende krediler neredeyse hiç artmazken, tüketici kredileri düşüş gösteriyor. Kurumsal krediler ise bu yıl ılımlı bir büyüme sergiliyor.

İş gücü piyasasında ise önemli bir ilerleme kaydedilmedi. İşsizlik tarihi düşük seviyelerde seyrederken, maaş artışları verimlilik artışını geride bırakmaya devam ediyor.

Ancak anketlere göre şirketler bu yıl daha ılımlı maaş düzenlemeleri planlıyor ve personel açığı yaşayan işletmelerin oranı azalıyor.

Gelecek beklentileri belirsizliğini koruyor

Merkez Bankası, enflasyon yanlısı risklerin azalsa da hâlâ baskın olduğunu vurguladı. Bu riskler arasında ekonominin beklenenden daha uzun süre aşırı ısınması, yüksek enflasyon beklentileri ve dış ticaret koşullarının kötüleşmesi yer alıyor.

Gazprombank Ekonomik Tahmin Merkezi (TsEP) uzmanları, bankanın gelecek toplantılarda faiz indirimini zorunlu kılmayan nötr bir sinyal verdiğini belirtti.

Yatırım bankeri Yevgeniy Kogan ise, “Bu, regülatörün reel faiz oranını aynı seviyede tutmayı planladığı anlamına geliyor,” yorumunu yaptı.

Sovcombank Baş Analisti Mihail Vasilyev, enflasyonun önümüzdeki aylarda yavaşlamaya devam edeceğini öngörerek, 25 Temmuz’da faizin yüzde 18-19’a, yıl sonunda ise yüzde 14’e düşürülebileceğini tahmin ediyor.

Freedom Finance Global’den Natalya Milçakova ise bu yıl sadece bir indirim daha beklediğini ve Rusya’nın yılı yüzde 19’luk bir faiz oranıyla tamamlayacağını kaydetti.

Alfa-Bank Baş Ekonomisti Natalya Orlova’ya göre, karar mevduat faizlerini çok az etkileyecek çünkü bankalar faiz indirimini zaten fiyatlamıştı.

Fakat Orlova, kredi faizlerinde düşüş beklediğini ifade ederek, “Piyasaların daha düşük faiz oranına uyum sağlaması ve kredilerin daha erişilebilir hale gelmesi beklenmelidir,” dedi.

Rusya’da bankacılık ve likidite riskleri yükselişte: Ekonomik daralma kapıda mı?

Rusya Sanayici ve Girişimciler Birliği (RSPP) Başkanı Aleksandr Şohin, iş dünyasının Rusya Merkez Bankası’nın bir sonraki toplantısında politika faizinde indirime gidilmesini beklediğini belirtti. Şohin, enflasyondaki yavaşlama gibi makroekonomik gerekçelerin bu beklentiyi desteklediğini ifade etti.

Rusya Sanayici ve Girişimciler Birliği (RSPP) Başkanı Aleksandr Şohin, iş dünyasının Rusya Merkez Bankası’nın bir sonraki toplantısında politika faizinde indirime gidilmesini umduğunu açıkladı.

TASS‘a verdiği mülakatta Şohin, böyle bir sonuç için halihazırda “makroekonomik gerekçeler” bulunduğunu ifade etti.

Enflasyondaki yavaşlama indirim beklentisini güçlendiriyor

RSPP Başkanı Şohin, faiz indirimi kararı için gerekçeler arasında enflasyon hızındaki düşüşü gösterdi. Şohin, “26 Mayıs itibarıyla yıllık bazda tüketici fiyat endeksi yüzde 9,78, ay başından itibaren ise yüzde 0,21 olarak gerçekleşti. RSPP’nin yaptığı anketler de fiyatlardaki pozitif dinamikleri teyit ediyor. Mayıs ayında katılımcılar ‘fiyatlar arttı’ yanıtını daha az, ‘satın alma fiyatları değişmedi’ yanıtını ise daha sık belirtti,” diye açıkladı.

Şohin’e göre, merkez bankasının yüksek faiz oranı ekonomiyi olumsuz etkiliyor. Bu konuda bizzat düzenleyici kurumun verilerine, özellikle de 28 Mayıs 2025 tarihli finansal istikrar raporuna atıfta bulundu.

Raporda, madencilik, ticaret, makine mühendisliği ve hafif sanayi gibi sektörlerdeki bazı büyük kurumsal borçluların borçlarını ödemede zorluklar yaşadığı belirtiliyor.

Rusya’da yüksek faizler KOBİ’lerin satışlarını vurdu, kredi iştahı arttı

Yatırım faaliyetleri zorlu bir dönemden geçiyor

Yatırım faaliyetlerinin de zor bir dönemden geçtiğini belirten Şohin, kendi verilerine göre şirketlerin yüzde 20’sinin yatırım projelerinde takvimden geri kaldığını, yüzde 14’ünün ise bütçe kesintisine gitmek zorunda kaldığını kaydetti.

Şohin, bazı projelerin ancak devlet desteğiyle gerçekleştirilebileceğini, ancak bu desteğin hacminin de azaldığını ekledi.

Geçen hafta Rusya’nın önde gelen bankalarından VTB’nin yöneticisi Andrey Kostin, bankanın birinci başkan yardımcısı Dmitriy Pyanov’un merkez bankasının bir sonraki toplantıda politika faizini sabit tutacağı yönündeki tahmini üzerine 10 fiske karşılığında iddiaya girmeyi teklif etmişti.

Kostin, ekonomide kademeli bir soğuma ve enflasyonda yavaşlama işaretleri olduğunu belirtmişti.

Rusya Merkez Bankası, 25 Nisan’daki bir önceki toplantısında politika faizini dördüncü kez üst üste yüzde 21 seviyesinde sabit tutmuştu. Bir sonraki faiz kararının yarın (6 Haziran) açıklanması bekleniyor.

Rusya’da yatırım ve tüketim frenlendi, sanayi daralıyor

Rusya Başsavcılığı, Birleşik Krallık’ın uluslararası kültürel ilişkiler ve eğitim fırsatları organizasyonu olan The British Council’ı ülkede ‘istenmeyen kuruluş’ ilan etti. Başsavcılığa göre Konsey, eğitim ve kültür faaliyetleri kisvesi altında İngiliz çıkarlarını ve değerlerini destekleyerek Moskova’nın politikasını itibarsızlaştırıyordu. The British Council, 2018 yılında ‘Skripal olayı’ sonrası Rus diplomatların sınır dışı edilmesine misilleme olarak Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın talebiyle ülkedeki faaliyetlerini durdurmuştu.

Rusya Başsavcılığı, Birleşik Krallık’ın uluslararası kültürel ilişkiler ve eğitim fırsatları organizasyonu olan The British Council’ın ülkede faaliyet göstermesinin istenmediğini duyurdu. Başsavcılığın internet sitesinde yapılan açıklamada, kararın gerekçeleri sıralandı.

The British Council, Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın talebi üzerine 2018 yılında ülkedeki faaliyetlerini sonlandırmıştı.

‘İngiliz hükümetinin önceliklerine göre çalışıyor’

Başsavcılık, The British Council’ın kendisini bağımsız bir yapı olarak konumlandırmasına rağmen tüm çalışmalarını Birleşik Krallık hükümetinin önceliklerine göre yürüttüğünü, parlamentoya karşı sorumlu olduğunu ve bu ülkenin dış politika bakanlığı tarafından finanse edildiğini belirtti.

Kurumdan yapılan açıklamada, Konsey’in eğitim ve kültürel faaliyetler kisvesi altında (eğitim etkinlikleri, İngilizce dil öğretimi vb.) “eğitim, kültür ve gençlik politikası alanlarında uzun vadeli İngiliz çıkarlarını ve değerlerini” desteklediği ifade edildi.

Başsavcılık, bu faaliyetler arasında Rusya’da aşırılıkçı bir örgüt olarak tanınan ve yasaklanan “uluslararası LGBT hareketi” propagandasının ve Moskova’nın politikasını itibarsızlaştırma çabalarının da bulunduğunu iddia etti.

İddialar arasında ‘ajan ağı oluşturma’ da var

Başsavcılığın Konsey’e yönelik sıraladığı hedefler arasında ayrıca “eski Sovyet cumhuriyetleri nüfusunu Rus kimliğinden koparma”, “dünya çapında bir İngiliz etki ajanı ağı oluşturma” ve “Rusya karşıtı Baltık topluluğunu birleştirme” gibi suçlamalar da yer aldı.

The British Council, 2018 yılında Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın talebiyle ülkedeki faaliyetlerini durdurmuştu. Bu talep, Mart 2018’de eski GRU çalışanı Sergey Skripal ve kızı Yuliya’nın zehirlenmesiyle ilgili olarak Rus diplomatların Birleşik Krallık’tan sınır dışı edilmesine yönelik misilleme önlemlerinden biriydi.

Kuruluşun internet sitesinde Rusya’da bir temsilciliğinin bulunmadığı belirtiliyor. Londra, Moskova’yı Skripal olayına karışmakla suçlarken, Rusya ise sorumluluğun kendisine yüklenmesi girişimlerini kınamış ve olayı “uydurma” olarak nitelendirmişti.

FSB’den casusluk suçlaması

2024 yılında Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), The British Council’ın Birleşik Krallık’ta yaşayan Ukraynalı mültecileri “Herson oblastındaki yakın bağlantıları aracılığıyla askeri-politik nitelikte istihbarat bilgisi elde etmek amacıyla” devşirmeye çalıştığını iddia etmişti.

Ağustos 2024’te ise Devlet Duması’nın yabancı devletlerin Rusya’nın içişlerine müdahale ettiği iddialarını araştırma komisyonu, Başsavcılığa The British Council’ın Rusya’daki her türlü faaliyetinin yasaklanmasını önermişti.

Bu öneri, sadece sivil toplum kuruluşlarının değil, devlet kuruluşlarının da istenmeyen olarak tanınmasına olanak tanıyan yasanın yürürlüğe girmesinin ardından gelmişti.

Rusya, İngiliz devlet kuruluşu British Council’i istihbarat faaliyeti yürütmekle suçladı