Bizi Takip Edin

Amerika

ABD’de petrol devlerinden ’küçükleri’ yutma hamleleri

Yayınlanma

ABD’nin en büyük iki petrol şirketi Chevron ve ExxonMobil, en kritik üretim noktalarını ele geçirmek için milyarlarca dolarlık anlaşmalar imzalayarak önümüzdeki on yıllar için petrol rezervlerini güvence altına alma yarışını başlattı.

Chevron Pazartesi günü şimdiye kadarki en büyük satın alımını açıkladı ve ABD’li enerji şirketi Hess’i 53 milyar dolara satın alarak sektörün son on yıldaki en önemli keşfi olan Guyana kıyılarındaki petrol üretiminde önemli bir yer edindi.

Anlaşma ile Exxon ve Chevron daha yakın bir rekabete girecek ve her ikisi de Hess’in yüzde 30 hisseye sahip olduğu ve Exxon’un yüzde 45 işletme hissesini elinde tuttuğu Guyana açıklarındaki Stabroek bloğunu ortaklaşa kontrol edecek.

Diğer Amerikan petrol devi ExxonMobil ise iki hafta önce, dünyanın en verimli petrol sahası olarak kabul edilen Teksas ve New Mexico’daki Permian Havzası’nın en büyük işletmecisi Pioneer Natural Resources’ı 60 milyar dolara satın almıştı.

Her iki anlaşma da 1990’ların sonu ve 2000’lerin başında gerçekleşen ve modern süper büyük şirketleri oluşturan BP-Amoco, Exxon-Mobil ve Chevron-Texaco mega birleşmelerinden bu yana nadiren görülen ölçekte.

Maliyetleri düşürmek için birleşme

Financial Times’ın (FT) aktardığına göre analistler ve anlaşma sahipleri, diğer şirketler ölçek kazanmak ve petrol üretiminin maliyetini düşürmek amacıyla, kalan en iyi sondaj sahalarını elde etmek için hareket ettikçe, yakın vadede daha fazla birleşmenin olası göründüğünü söylüyorlar.

Uluslararası Enerji Ajansı gibi kuruluşlar, fosil yakıtlara talebin 2030’da zirveye ulaşacağını öngörüyor. Petrol tekellerinin hamlelerinde bunun da payı olduğu düşünülüyor.

Chevron CEO’’su Mike Wirth FT’ye verdiği son röportajda, “Gerçek dünyada yaşıyoruz ve gerçek dünya taleplerini karşılamak için sermaye tahsis etmek zorundayız,” demiş ve petrol talebinin ‘2030 ve sonrasına kadar artmaya devam edeceğini’ öngörmüştü.

London Stock Exchange Group’a (LSEG) göre bu yıl petrol ve doğalgaz sektöründe 254 milyar dolar değerinde birleşme ve satın alma anlaşması duyuruldu ve bu rakam 2014’ten bu yana en yüksek yıllık toplam.

‘Silahlanma yarışı’

Tekelleşmenin önümüzdeki on yılda ‘savaş’ terimleri ile devam edeceği de anlaşılıyor.

Sektördeki son satın alma ve birleşme hareketliliğine dahil olan kişilerden birisi, “Bu bir silahlanma yarışı. Çoğu sektörde, birinci anlaşmanın ikinci ve üçüncü anlaşmaya yol açması gerekmez. Bu durumda ise öyle olacağına inanıyorum, çünkü zamanlama çok önemli ve en büyük iki oyuncu hamlelerini yaptı,” diyor.

BP ve Shell Avrupa’daki ‘temiz enerji’ baskısından rahatsız

Analistler, en cazip birleşmelerden birinin BP ve Shell olabileceğini söylerken, bu tür bir anlaşmanın önünde bir dizi ciddi engel olduğu ve böyle bir görüşmeden haberdar olmadıkları konusunda uyarıda bulundular.

Bunun yanı sıra ABD’nin zengin kaya gazı bölgelerindeki büyük bağımsız üreticiler de birleşmek ya da daha küçük rakiplerini satın almak isteyebilir.

İngiltere merkezli BP ve Shell, değerlemelerinin Exxon ve Chevron’un gerisinde kaldığından şikayet ederek, bunun kısmen Avrupa’daki enerji şirketlerinin ‘temiz enerji’ dönüşümünü benimsemeleri için daha fazla baskı görmesinden kaynaklandığına inanıyor.

ABD’li büyük şirketler ise küresel ekonomiyi ‘karbonsuzlaştırma’ çabalarının artmasına rağmen gelecekteki petrol üretimi konusunda daha agresif bir duruş sergiliyor.

Ne Exxon ne de Chevron, rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmiş değil. Bu, Avrupalı rakiplerinin aksine bir durum.

Chevron ve Exxon’un hamleleri devam edebilir

Analistler, ABD’nin kaya gazı arama ve üretim uzmanları arasında kalan daha büyük şirketlerin, ölçek kazanmak ve ileride süper büyük bir satın alma için cazip bir hedef sunmak üzere birleşmeye çalışacağını söylüyorlar.

Buna göre Occidental Petroleum, ConocoPhilips ve Marathon Oil gibi gruplar bir sonraki hamle yapanlar arasında yer alabilir.

Enverus’ta analist olan Andrew Dittmar FT’ye verdiği demeçte, “Exxon ya da Chevron’un işi hiçbir şekilde bitmedi. Fakat bu özel dalga için yaptıkları hamleleri gördük. Bence bir adım geri atacağız ve ‘23 ve ‘24’ün geri kalanında bu bağımsızlardan bazıları kendi aralarında birleşecek,” iddiasında bulunuyor.

Yeni birleşmeler yolda

Bloomberg’in haberine göre, bir diğer büyük Permian Havzası üreticisi Devon Energy’nin Marathon Oil ve CrownRock’ı da içeren şirketleri incelediği söyleniyor.

Reuters’a göre gaz üreticisi Chesapeake Energy, Southwestern Energy’yi satın almayı düşünüyor.

Azalan kaliteli kaya gazı envanteri havuzu ve verimli Permian Havzası’ndaki sınırlı sayıdaki büyük hedefler nedeniyle, enerji şirketleri yakında yeni anlaşmalara zorlanabilir. 

Wall Street Journal’a (WSJ) konuşan Pickering Energy Partners’ın baş yatırım yetkilisi Dan Pickering, “Bunun FOMO [kaçırma korkusu] bileşeni sadece hızlanacak. Bir ya da iki anlaşma daha görürsek, kıtlık primi ortaya çıkmaya başlayabilir,” diyor. Kıtlık primi, anlık olarak talepteki artışın arzdaki düşüşle birleşmesinden kaynaklı maliyet yüksekliğine işaret ediyor.

Enverus’un verilerine göre Occidental Petroleum, Devon Energy ve Diamondback Energy, Permian’daki en büyük üreticiler arasında yer alıyor ve Pickering’e göre de hem potansiyel bir hedef hem de bir alıcı olabilecek kadar büyükler.

Pickering, EOG Resources’ın da bu bölgedeki en büyük üreticilerden biri olmasına rağmen, şirketin tarihsel olarak kurumsal anlaşmalardan ziyade varlık satın almalarıyla daha çok ilgilendiğini belirtiyor.

Piyasa tekelleşme için müsait

WSJ’ye göre piyasa konsolidasyon için olgunlaşmıştı. Enerji varlık yöneticisi Kimmeridge, Haziran ayında yayınladığı bir raporda, ABD’li petrol ve gaz üreticilerine yönelik ‘yatırımcı ilgisinin derecesine göre çok fazla halka açık şirket’ olduğunu belirtmişti.

En büyük beş aktif fon yöneticisinin (Fidelity ve J.P. Morgan dahil) dosyalarının analizinde, bu yöneticilerin S&P 500’deki en büyük beş enerji şirketindeki varlıklarının, beş yıl önceki aynı dönemle karşılaştırıldığında, 2023’ün ikinci çeyreğinde ABD enerji varlıklarının %40’ından %53’üne yükseldiğini tespit etti. Aynı zamanda, daha küçük enerji şirketlerinin varlıkları azaldı. Başka bir deyişle, yatırımcılar belirli bir piyasa değerinin altındaki enerji şirketlerini ciddiye bile almıyor.

Bu nedenle, enerji tekelleri ile daha küçük üreticiler arasındaki değerleme farkı genişlemiş durumda. Exxon Mobil, Chevron ve diğer büyük üreticilerin ağırlıkta olduğu bir endeks, daha küçük üreticileri takip eden bir endeksten %44 daha yüksek bir değerlemeye sahip. Bu fark son 17 yılda ortalama %14’tü.

Dolayısıyla devlerle küçükler arasında açılan fark, küçük şirketlerin büyükler tarafından ‘yutulmasına’ yol açıyor.

Amerika

Kaliforniya’da ‘büyük harika yasa’ya çözüm: Çevre düzenlemelerini azaltmak

Yayınlanma

Donald Trump’ın yeni “büyük harika yasası” ile sarsılan Kaliforniya’da Kongre üyeleri, projeleri yolunda tutmak için tartışmalı bir stratejiyi değerlendiriyor: çevre regülasyonlarını daha da serbestleştirmek.

Bu plan, “temiz enerji” savunucuları ile çevreciler arasında, halihazırda ülkede yaşanmakta olan hızlı inşaat ile çevre koruma arasındaki uzlaşma konusunda çatışmayı şiddetlendirebilir.

Kaliforniya yetkilileri, cuma günü yasalaşan ve Joe Biden yönetiminin büyük ölçekli güneş ve rüzgar enerjisi projeleri, ev enerji verimliliği iyileştirmeleri ve elektrikli araç satın alımını teşvik eden vergi indirimlerini ortadan kaldıran Kongre Cumhuriyetçilerinin “mega yasa tasarısına” yanıt vermek için çabalıyor.

Bu teşvikler, Demokratların yönetimindeki mavi eyaletlerin fosil yakıtlardan kurtulma stratejilerinin merkezinde yer alıyor.

Temiz enerji grupları, zaten sıkı bir bütçeyle karşı karşıya olan Kaliforniya’nın bu teşvikleri yerine koymasının imkansız olacağını belirtiyor ve bunun yerine Kongre üyelerini bürokratik engelleri kaldırmaya ve projelerin daha hızlı hayata geçirilmesine izin vermeye zorluyor.

POLITICO’ya göre bu grupların, etkili Senato Bütçe Komitesi Başkanı Senatör Scott Wiener şahsında bir destekçisi var. Wiener Çarşamba günü verdiği röportajda, Kongre üyelerinin temiz enerji projelerini, eyaletteki inşaatları yavaşlattığı için sıklıkla eleştirilen 1970 tarihli Kaliforniya Çevre Kalitesi Yasasından muaf tutmayı düşünmeleri gerektiğini söyledi.

Wiener, “Eğer berbat bir izin sistemi yüzünden bu temiz enerji projelerinin birçoğunu kaybedersek, bu Kaliforniya için bir trajedi olmaz mı?” diye sordu.

“Mega yasa”, enerji projelerinin federal sübvansiyonlardan yararlanabilmesi için 4 Temmuz 2026’ya kadar inşaatına başlanması veya 2027 sonuna kadar hizmete girmesi gerektiğini öngörüyor. Bu, Kaliforniya kadar inşaatın yavaş olduğu bilinen eyaletlerde bile son derece kısa bir süre.

Ayrıca, sert çizgideki muhafazakâr Kongre üyeleri, Trump’tan teşvikleri daha da kısıtlayacağına dair güvence aldıklarını söyledikten sonra durum daha da kötüleşebilir.

Tasarı şekillenirken geçen ay POLITICO tarafından yapılan bir analiz, ülke çapında 794 projenin (60’ı Kaliforniya’da) inşaatına başlanmadığını ve önemli vergi indirimlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu ortaya koydu.

Ticaret grubu American Clean Power-California’nın yönetici direktörü Alex Jackson, “Bunu güzelleştirecek bir şey yok. Bu, uygun fiyatlı temiz enerjiye geçiş için büyük bir gerileme,” dedi.

Jackson, Kaliforniya’nın atabileceği en büyük adımın kendi yolundan çekilmek olduğunu söyledi ve Kongre üyelerinin, orman yangınlarına karşı koruma şeridinden yüksek hızlı tren hattına, yarı iletken ve elektrikli araç fabrikalarına kadar çok sayıda projeyi CEQA’dan muaf tutan geçen hafta kabul edilen tasarıyı temel almaları gerektiğini savundu.

Çevre grupları, Wiener ve Vali Gavin Newsom’un öncülüğünü yaptığı ve önemli çevre koruma önlemlerini zayıflattığını söyledikleri bu girişimden etkilenmiş durumda.

Senatör Caroline Menjivar, bir komite oturumu sırasında bir dizi küçük CEQA basitleştirme tasarısını desteklemeyi reddetti ve Kongre üyelerinin “şimdi dengeyi diğer tarafa kaydırması gerektiğini” söyledi.

Çevre grupları, temiz enerji projelerinin daha hızlı inşa edilmesine karşı olmadıklarını, fakat son zamanlarda ileri imalat tesisleri için getirilen muafiyetten sonra temkinli olduklarını belirtiyor ve bu tesislerin zehirli atık sızdırma riski olduğunu savunuyorlar.

Coalition for Clean Air’in politika direktörü Bill Magavern, “Herhangi bir basitleştirmenin, yeni yasaya giren ileri imalat hükmünden farklı olarak, gerçekten temiz teknolojiyle sınırlı olmasını istiyoruz,” dedi.

Büyük harika yasanın ardından Kaliforniya’nın bundan sonra ne yapacağına dair tartışmalar tamamen ihtilaflı değil.

Örneğin Cumhuriyetçilerin elektrikli otomobil alanlar için 7.500 dolarlık federal vergi indirimini kaldırmasının ardından, eyaletin elektrikli araç teşviklerine daha fazla yatırım yapması gerektiği konusunda genel bir mutabakat var.

Newsom, bu fikri kasım ayında ortaya attı ve federal vergi indirimi kaldırılırsa, eyaletin emisyon ticareti açık artırmalarından elde edilen gelirlerin yeni elektrikli araç teşviklerine harcanmasını istediğini söyledi.

Fakat gruplar sınırlı fon havuzundan pay almak için mücadele ederken, bu fikirler sözde kalacak gibi görünüyor. Emisyon ticaret sisteminin uzatılması için müzakere eden Newsom ve Kongre üyeleri, eyaletin itfaiye teşkilatını desteklemek için bu yıl açık artırma gelirlerinden 1 milyar dolar ayırmayı taahhüt etti.

Bu miktar, son yıllarda yıllık yaklaşık 4 milyar dolar gelir elde eden bir programdan ayrılan büyük bir pay.

California Environmental Voters’ın politika savunuculuğu direktörü Melissa Romero, genellikle genel bütçeden finanse edilen bir kurumu desteklemek için emisyon ticareti gelirlerini kullanmanın elektrikli araç pazarını desteklemeyi daha zor hale getirdiğini söyledi.

Okumaya Devam Et

Amerika

Telegraph: Bessent, Trump’ın Rusya’ya karşı gizli silahı

Yayınlanma

İngiliz The Telegraph gazetesi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya’ya yönelik yeni stratejisinde Hazine Bakanı Scott Bessent’ı ‘gizli bir silah’ olarak kullanmaya hazırlandığını yazdı. Bessent’ın, Rusya’nın ekonomik zafiyetlerinden faydalanarak Putin’i masaya oturtmayı hedefleyen sert yaptırım planında kilit rol oynayacağı belirtiliyor.

İngiliz The Telegraph gazetesi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya’ya yönelik “havuçtan sopaya” geçen yeni stratejisinde Hazine Bakanı Scott Bessent’ı “gizli bir silah” olarak kullanabileceğini öne sürdü.

Gazetede yer bulan makalede, Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e karşı daha sert bir tutum benimsediği ve bu kapsamda Bessent’ın kilit bir rol oynayabileceği ifade edildi.

Trump’ın son dönemde Putin’e yönelik eleştirilerini artırdığına dikkat çekilen makalede, ABD Başkanı’nın Putin’in sözlerinin çoğunun “anlamsız” çıktığını söylediği aktarıldı.

Trump, geçen hafta Putin ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Rusya liderinin niyetinin “sonuna kadar gidip sadece insanları öldürmeye devam etmek” olduğu değerlendirmesini yapmıştı.

‘Yıkıcı’ lakaplı bakan

Gazete, Hazine Bakanı Scott Bessent’ı “yıkıcı” ve “kalıpların dışında düşünen bir kişi” olarak tanımladı.

Bessent’ın, Trump’ın Çin’e karşı yürüttüğü ticaret savaşında kilit bir figür olduğu ve “rakibinin zafiyetlerinden faydalanmaya dayalı riskler almaktan çekinmediği” belirtildi.

Bessent, kariyerinin başlarında milyarder George Soros adına çalışmış ve 1992’de İngiltere Merkez Bankası’nı “çökerten” hamlede etkili olmuştu.

2013’te ise Japon yenine karşı pozisyon alarak Soros’un şirketine 1,2 milyar dolar kazandırdığı kaydedildi.

Bessent’ın Çin planıyla ilgili olarak, “Ekonomik çatışmanın onların ekonomisini bizimkinden çok daha fazla etkileyeceğinden eminim. Kendilerini dünyaya kötü aktörler olarak gösterdiler,” dediği hatırlatıldı.

Masadaki yüzde 500’lük gümrük vergisi planı

Trump’ın masasında, Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham tarafından sunulan “Rusya’ya Yaptırım Yasası” bulunuyor.

Tasarı, Rusya ile çeşitli alanlarda iş yapan herhangi bir ülkeye, ABD’ye ithal edilen tüm mal ve hizmetler için yüzde 500 gümrük vergisi uygulanmasını öngörüyor.

Bu durumun, Moskova’nın ticaret ortakları için neredeyse tam bir ambargo anlamına geleceği belirtiliyor.

Politico‘nun 9 Temmuz tarihli haberine göre Trump, bu tasarıyı desteklemeye hazır olduğunu ancak belgenin dış politika konularında başkanın yetkilerini genişletecek şekilde değiştirilmesi gerektiğini söylemişti.

Tasarının mevcut hâli, başkana Rusya’dan petrol ve uranyum alan ülkelere yönelik yüzde 500’lük vergileri 180 günlüğüne kaldırma yetkisi tanıyor.

Graham bu değişikliği kabul etse de gelecekte kontrolün Kongre’de olmasını istiyor; Trump yönetimi ise bu tür bir kontrol mekanizmasına karşı çıkıyor.

ABD’den Rusya’nın enerji sektörünü hedef alan yeni yaptırım hamlesi

Okumaya Devam Et

Amerika

Nvidia CEO’su Jensen Huang, yeni Çin AI çipinin lansmanı öncesinde Pekin gezisi planlıyor

Yayınlanma

Nvidia, eylül ayında Çin için özel olarak tasarlanmış yeni bir yapay zeka çipi piyasaya sürmeyi hedefliyor. Şirketin CEO’su Jensen Huang, Çin’e olan bağlılığını yeniden teyit etmek için bir ziyaret planlıyor.

Planlardan haberdar olan kaynakların Financial Times’a aktardığına göre, çip, ABD Başkanı Donald Trump’ın sıkılaştırdığı ihracat kontrol kurallarına uymak için Nvidia’nın mevcut Blackwell RTX Pro 6000 işlemcisinin modifiye edilmiş bir versiyonu.

Ürün, yüksek bant genişliği belleği (HBM) ve daha hızlı veri aktarımı için bağlantıları iyileştiren NVLink gibi en gelişmiş teknolojilerden arındırılacak.

Huang’ın programına yakın kaynaklar, Huang’ın önümüzdeki çarşamba günü Pekin’de başlayacak Uluslararası Tedarik Zinciri Fuarı’na katılarak Çin’in üst düzey liderleriyle görüşmeyi planladığını söyledi.

Çip üreticisi çarşamba günü 4 trilyon dolarlık piyasa değerine ulaşan ilk şirket oldu. Hisse senetleri, ABD’nin ihracat kontrollerini sıkılaştırmasıyla yılın başlarında darbe aldı, ancak yatırımcıların küresel yapay zeka pazarı fırsatlarına olan ilgisi ve ABD-Çin ilişkilerindeki iyileşme sayesinde toparlandı.

Nvidia, önemli bir yurt dışı pazardaki konumunu korumaya çalışırken jeopolitik bir çatışmanın ortasında kalınca, Jensen Huang Çin ve ABD liderleriyle daha diplomatik bir rol oynamak için çabalarını artırdı.

Kaynaklardan birine göre, Nvidia’nın CEO’su Çin Başbakanı Li Qiang ile görüşmeler yapmaya çalışıyor. Li, Huang’ın bugüne kadar görüştüğü en üst düzey Çinli yetkili olacak.

Huang’ın nisan ayında Çin’i ziyaretinde görüşmelerde bulunduğu Başbakan Yardımcısı He Lifeng ile de bir toplantı planlanıyor. Kaynak, toplantıların takviminin henüz kesinleşmediğini ve Çin tarafının onayını beklediğini de ekledi.

Mayıs ayında Tayvan’da düzenlenen Computex teknoloji fuarında konuşan CEO, Çin’in yapay zeka çiplerine erişimini kısıtlamayı amaçlayan ABD’nin ihracat kontrollerini “başarısızlık” olarak nitelendirmişti.

Bu kontrollerin, Çinli şirketleri kendi yapay zeka ürünlerinin geliştirilmesini hızlandırmaya teşvik ettiğini söyledi. Nvidia’nın pazar payının dört yıl önceki yüzde 95’ten yüzde 50’ye düştüğünü belirtti.

Şirket, yakın gelecekte 50 milyar dolarlık Çin yapay zeka pazarında rekabet edebileceğini söylüyor.

Huang’ın, milyarlarca dolarlık iş kaybına neden olan çok sayıda ihracat kısıtlaması karşısında Nvidia’nın Çin pazarına olan bağlılığını yeniden teyit etmesi bekleniyor.

Planlardan haberdar bir kişi, Nvidia’nın Trump yönetiminden yeni ihracat kısıtlamalarını ihlal etmediğine ve piyasaya sürüldükten kısa bir süre sonra yasaklanmayacağına dair güvence istediği için yeni ürünün satışının eylül ayından önce başlamayacağını söyledi. Çipin özellikleri, Washington ile yapılacak görüşmelerin sonucuna göre hala değişebilir.

Ancak, şirketin planlarına yakın iki kişiye göre, Nvidia’nın Çin’deki müşterileri çipin numunelerini test ediyor ve önemli siparişler vermeyi planlıyor.

Performansı Çinli rakiplerinin en üst düzey ürünleriyle karşılaştırılamasa da, müşteriler Nvidia’nın Cuda yazılım sisteminden diğerlerine geçmenin işletme maliyetlerini önemli ölçüde artıracağı için satın almaya istekli.

Çipin talebinin, nisan ayında yasaklanarak Nvidia’nın başlangıçta 5,5 milyar dolarlık değer düşüklüğü kaydetmesine neden olan önceki ürünü H20 kadar yüksek olması beklenmiyor.

Çinli müşteriler, ABD’nin politika belirsizlikleri nedeniyle Nvidia ürünlerine fazla bağımlı olmanın riskinden endişe duymaya başladı. Alibaba, ByteDance ve Tencent gibi önde gelen yapay zeka şirketleri, yerel üreticilerin alternatiflerini test ediyor.

Çin’de yeni bir ürünün piyasaya sürülmesi ve kesintisiz teslimatın sağlanması için büyük bir stok oluşturulması gerekecek ve bu da ihracat politikalarının belirsizliğini sürdürmesi halinde Nvidia için finansal riskler yaratacak.

Nvidia’nın 2025 mali yılına ait yıllık raporuna göre, Çin 17,1 milyar dolarlık gelir tabanıyla şirketin dördüncü büyük pazarı ve toplam satışlarının yüzde 13’ünü oluşturuyor.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English