Amerika
ABD’nin küresel doğrudan yabancı yatırımlardaki payı rekor seviyeye yükseldi

Donald Trump Oval Ofis’teki ikinci dönemine başlarken ABD’nin küresel sınır ötesi yatırım projelerindeki payı rekor düzeyde arttı.
Şirketlerin yabancı bir ülkede yeni tesisler ve operasyonlar inşa ettiği ya da genişlettiği sıfırdan projelere ilişkin rakamlar, siyasi ve iş dünyası liderlerinin Trump başkanlığının yüksek gümrük vergileri ve yeniden üretim yoluyla küresel ekonomik düzeni nasıl yeniden şekillendirebileceğini tartışmak üzere Davos’ta bir araya geldikleri sırada açıklandı.
Financial Times’ın (FT) 2003’ten bu yana sınır ötesi yatırımları takip eden şirketi fDI Markets tarafından toplanan veriler üzerinde yaptığı analize göre, ABD’de açıklanan yeni doğrudan yabancı yatırım projelerinin oranı 2023’te yüzde 11,6 iken, Kasım 2024’e kadar olan 12 aylık dönemde yüzde 14,3’e yükseldi.
Ekonomistlere göre bu artış, dünyanın en büyük ekonomisindeki canlı tüketici talebi ve devlet teşviklerinden kaynaklanıyor.
ABD’ye gelen proje artarken Almanya ve Çin geriliyor
ABD, geçtiğimiz kasım ayına kadarki 12 aylık dönemde 2.100’ün üzerinde yeni doğrudan yabancı yatırım projesi çekti.
Buna karşılık, Çin aynı dönemde 400’den az projeye imza atarak tarihi düşük seviyeye yaklaştı ve 2010’ların ortasına kadarki on yıllık dönemde her yıl aldığı 1.000’den fazla yatırımın çok altında kaldı.
Almanya’daki yeni projeler Kasım 2024’e kadarki 12 ayda 470’e düşerek Avrupa’nın en büyük ekonomisinde 18 yılın en düşük rakamına geriledi. Bir yıl önceki dönemde 1.100 sıfırdan yatırım vardı.
fDi’ye göre, ABD’de Kasım 2024’e kadar olan 12 aylık dönemde açıklanan yeni sıfırdan doğrudan yatırım projelerinin tahmini değeri 100 milyar dolardan fazla artarak 227 milyar dolara yükseldi.
En fazla yatırım gayrimenkul sektörüne
Veriler, yıllık sermaye harcamaları yerine kurumsal proje duyuruları, basın raporları ve projenin ömrü için yapılan doğrudan yabancı yatırım tahminlerine dayanıyor.
ABD’de sıfırdan yatırımlardaki artış çeşitli sektörlere yayılmış durumda. Çip Yasasının desteğinden yararlanan yarı iletkenler ile endüstriyel ekipman, inşaat, elektronik bileşenler, yenilenebilir enerji ve havacılık sektörlerinde 12 aylık rekor proje toplamları kaydedildi.
Yabancı yatırımcılar ABD’deki birçok sektöre yönelirken, gayrimenkul en popüler sektör oldu. Bunu yazılım ve BT, endüstriyel ekipman ve ticari hizmetler takip ediyor.
ABD’deki yabancı yatırımların %62’si Batı Avrupa’dan
Geçen hafta açıklanan IMF rakamlarına göre ABD ekonomisindeki büyümenin diğer gelişmiş ülkeleri geride bırakmaya devam edeceği tahmin ediliyor. ABD’nin 2025 yılında yüzde 2,7 oranında büyümesi beklenirken, Avro bölgesinde bu oran sadece yüzde 1.
Geçen yıl ABD’deki doğrudan yabancı yatırım projelerinin %62’si Batı Avrupa’dan geldi; bu oran pandemiden önceki son yıl olan 2019’a kadarki 10 yılda %58 idi.
İçerideki DYY artışının aksine, ABD’den denizaşırı projelerin sayısı kasım ayına kadarki 12 aylık dönemde 2.600’e gerileyerek pandeminin en yüksek olduğu dönem hariç son yirmi yılın en düşük seviyesine indi.
Uzmanlar, Biden yönetiminin sanayi politikalarının ABD’li şirketleri üretimlerini ülkede tutmaya teşvik ettiğini söyledi.
Amerikan ‘korumacılığı’ işe yarıyor mu?
Oxford Economics’in küresel ekonomisti Innes McFee, “ABD giderek daha fazla küresel yatırım projesi çekiyor ve bu da güçlü talep görünümünü ve diğer ülkelere kıyasla çok daha güçlü verimlilik artışını yansıtıyor,” dedi.
“ABD’nin istisnacılığının devam etmesini beklediklerini” kaydeden McFee, Trump politikaları belirsizlik yaratırken, daha gevşek bir bütçenin talebi artıracağını ve “kısa vadede ABD’ye yatırım yapma nedenlerini artıracağını”, korumacı politikaların da aynı etkiyi yaratabileceğini sözlerine ekledi.
ABD bankası Citi’nin baş ekonomisti Nathan Sheets, Amerika’daki artışın kısmen ülkenin yapay zeka inovasyonu için bir merkez olarak önemi, düşük enerji maliyetleri ve Biden yönetiminin Enflasyonu Düşürme Yasası (IRA) ve Çip Yasası’nın bir parçası olarak yatırım teşviklerinden kaynaklandığını söyledi.
Bu arada, Çin’in doğrudan yabancı yatırımlardaki payının “jeopolitik” nedenlerle düştüğünü belirten Sheets, Batı’nın Çin söz konusu olduğunda “riskten arındırma” girişimlerine atıfta bulundu.
Sheets, Şubat 2022’de başlayan Ukrayna savaşının ardından Avrupa’da enerji fiyatlarının yükseldiğini ve “ucuz enerjinin yatırımcılar için cazip olduğunu” söyledi.
Trump perşembe günü Davos’taki Dünya Ekonomik Forumuna video bağlantısı yoluyla hitap edecek. Başkan, göreve başladığı gün yayınladığı kararnamelerde ithalat vergilerini hemen artırmadı.
Amerika
Trump’tan zenginler için vergi artışı önerisi

ABD Başkanı Donald Trump, yüksek gelirli Amerikalılar için en üst gelir vergisi oranını yüzde 37’den yüzde 39,6’ya çıkarmayı önerdi. Teklif, mevcut vergi indirimlerinin uzatılması için kaynak arayışının bir parçası olarak Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson’a iletildi. Öneri, yıllık geliri belirli eşiklerin üzerindeki şahısları ve evli çiftleri etkileyecek.
ABD Başkanı Donald Trump, 7 Mayıs’ta Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson’a yüksek gelirli Amerikalılar için en üst gelir vergisi oranını artırmayı önerdi.
Bloomberg ve The New York Times‘ın haberine göre, Trump yıllık geliri 2,5 milyon dolar veya evli çiftler için 5 milyon doların üzerinde olanlar için oranı yüzde 37’den yüzde 39,6’ya çıkarmayı teklif etti.
Bloomberg‘in aktardığına göre, Trump ayrıca girişim sermayesi ve özel sermaye fonu yöneticilerine uygulanan taşınan kâr vergi indirimlerinin kaldırılması isteğini de yineledi.
Ajansın aktardığına göre, Temsilciler Meclisi Vergi Komisyonu Başkanı Jason Smith’in 9 Mayıs’ta Trump ile görüşmesi ve vergi tasarısının başkanın önceliklerine uygun olacağını bildirmesi bekleniyor.
Öte yandan The New York Times, Trump’ın ilk başkanlık döneminde, 2017 yılında “zenginlere yönelik vergi”nin en üst oranını yüzde 39,6’dan yüzde 37’ye düşürdüğünü belirtti.
Gazete, bu oranın hâlen aynı seviyede olduğunu ancak şu anda yıllık geliri 626 bin 350 doları aşanlar için geçerli olduğunu kaydetti.
Trump’ın önerisinin, vergi indirimlerinin uzatılmasına ilişkin yasa tasarısı görüşmeleri sırasında geldiği kaydedildi.
Bu yasa tasarısının maliyetini karşılamak için yasa koyucular, düşük gelirli Amerikalılara yönelik sağlık sigortası programı Medicaid’in kesilmesi de dahil olmak üzere kaynak bulmaya çalışıyor.
Bloomberg‘e sunulan bağımsız Tax Foundation’ın ön değerlendirmesine göre, zenginlere yönelik yeni vergi oranının on yıl içinde bütçeye 67,3 milyar dolar gelir sağlaması bekleniyor.
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, yaptığı açıklamada, zenginlere yönelik vergilerin artırılmasının, Trump’ın otelcilik sektörü çalışanları ve yaşlılar için vergi indirimleri gibi seçim vaatlerini finanse etmek için daha fazla kaynak yaratacak “akıllı” bir adım olduğunu söyledi.
Ancak ajans, kongrede bu konuda farklı görüşler olduğunu yazdı.
Bloomberg, Trump’ın daha önce zenginler için vergi indirimleri vaat ederek seçim kampanyası sırasında birçok zengin bağışçının desteğini aldığını belirtmişti.
ABD Başkanı, 2021 yılında “milyarder vergisine” karşı çıkmış, zenginlerin bu durumda ABD’yi terk edebileceğini savunmuştu.
Ancak bu bahar Semafor, Trump’ın en zengin Amerikalılardan bazıları için vergileri artırmayı değerlendirmeye hazır olduğunu yazdı.
Amerika
Amerika’nın Sesi, Trump yanlısı içeriği yayınlayacak

Amerika’nın Sesi (VOA), ABD Başkanı Donald Trump’ı destekleyen One America News Network (OAN) televizyon kanalının programlarını yayınlamaya başlayacak.
Amerika Birleşik Devletleri’nin kamu yayıncısı Amerika’nın Sesi (VOA), ABD Başkanı Donald Trump’ın politikalarını destekleyen sağcı televizyon kanalı One America News Network (OAN) programlarını yayınlamaya başlayacak.
VOA’nın bağlı olduğu Küresel Medya Ajansı (USAGM) kıdemli danışmanı Kari Lake, OAN’ın VOA’ya haber akışını, içeriğini ve teknik desteğini ücretsiz olarak sağlayacağını belirtti.
Lake, X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bu, yalnızca uluslararası izleyici kitlesine yayın yapan USAGM haber ajanslarının tek finansman kaynağı olan Amerikalı vergi mükellefi için büyük bir faydadır,” ifadelerini kullandı.
OAN’ın sahibi iş insanı Charles Herring de Washington Post gazetesine yaptığı açıklamada bu bilgiyi doğruladı.
Amerika’nın Sesi radyosu, 83 yıllık tarihinde ilk kez mart ortasında yayınlarına ara vermişti.
Voice of America çalışanları mahkeme kararıyla işlerine dönüyor
Bu durum, Trump’ın VOA’nın yanı sıra Hür Avrupa Radyosu ve Hür Asya Radyosu gibi kuruluşları da bünyesinde barındıran USAGM’nin finansmanını askıya alan bir kararname imzalamasının ardından yaşanmıştı.
Karar sonucunda 1300’den fazla gazeteci süresiz idari izne gönderilmişti.
Daha önce yaklaşık 100 bin kamu çalışanını işten çıkaran iş insanı Elon Musk, Hükümet Verimliliği Dairesi (DOGE) koordinatörü olarak bu radyoların kapatılması çağrısında bulunmuştu.
Musk, Amerika’nın Sesi’ni “artık kimsenin dinlemediğini” iddia etmişti. Radyonun sunucularını “kendi kendine konuşan çılgın sol radikaller” olarak nitelendiren Musk, bu kuruluşların “Amerikalı vergi mükelleflerinin cebinden yılda bir milyar dolar yaktığını” söylemişti.
Amerika’nın Sesi’nin savunmasına uluslararası gazetecilik kuruluşları da katıldı. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü, Trump’ın kararının “dünya genelinde basın özgürlüğünü tehdit ettiğini ve Amerika’nın bilgi akışını destekleme yönündeki 80 yıllık çabalarını boşa çıkardığını” vurguladı.
22 Nisan’da bölge yargıcı Royce Lamberth, Amerika’nın Sesi çalışanlarının görevlerine iade edilmesine ve radyo ile çevrimiçi yayınların yeniden başlamasına hükmetti.
Ancak Trump’ın avukatları bu karara ABD temyiz mahkemesinde itiraz etti. Temyiz mahkemesi 3 Mayıs’ta gazetecilerin eski görevlerine iade edilmesi yönündeki kararı bozdu.
Buna rağmen mahkeme, Trump yönetimini Amerika’nın Sesi’nin “yasal olarak gerekli” yayın seviyesini sağlamakla yükümlü tuttu.
ABD Kongresi ise daha önce bu radyonun faaliyetinin zorunlu olduğuna karar vermiş ve yasama organının onayı olmadan finansmanının kesilmesini yasaklamıştı.
Amerika
ABD’de yargıç, göçmenleri Libya’ya sınır dışı etme planını engelledi

Boston’daki bir ABD yargıcı, Trump yönetiminin göçmenleri Libya’ya sınır dışı etme planını geçici olarak durdurma kararı aldı.
Yargıç, bu kararın, göçmenlerin adil yargılanma hakkını güvence altına alan önceki kararını “açıkça ihlal edeceğini” belirtti.
Karar, iki ABD’li yetkilinin CBS’e, ABD’nin göçmenlere yönelik baskıyı artırma kapsamında yakında göçmenleri Libya’ya sınır dışı etmeye başlayabileceğini söylemesinin ardından geldi.
Sınır dışı etme haberine yanıt olarak, Libya Başbakanı Abdülhamid Dibeybe, X’te yaptığı açıklamada, ülkesinin “hiçbir bahaneyle göçmenlerin sınır dışı edilme noktası olmayı kabul etmeyeceğini” belirtti.
Aynı habere yanıt veren ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, konuyu tartışmayacaklarını söyledi.
CBS’e konuşan ve isminin açıklanmamasını isteyen yetkililer, ABD ordusunun göçmenleri bu hafta içinde Kuzey Afrika ülkesine uçuracağını söyledi.
Bu hamle tartışmalara yol açacak gibi görünüyor. Libya, on yıldan fazla bir süredir çatışmaların içinde ve ABD Dışişleri Bakanlığı, “suç, terör ve iç karışıklık” gibi faktörler nedeniyle Amerikalıların bu ülkeye seyahat etmemelerini tavsiye ediyor.
Göçmenlik avukatları, Trump yönetiminin sınır dışı işlemlerini engellemek için çarşamba günü hızlıca harekete geçti ve Massachusetts’teki bir yargıçtan “acilen” geçici bir engelleme kararı almasını istedi.
Avukatlar mahkemeye sundukları dilekçede, “Birçok güvenilir kaynak, sınıf üyeleriyle birlikte Libya’ya gönderilmek üzere ABD’den hemen kalkacak uçuşların hazırlandığını bildiriyor,” diye yazdı.
Boston’daki ABD Bölge Yargıcı Brian Murphy, çarşamba günü öğleden sonra geç saatlerde, Trump yönetiminin göçmenleri hızlı bir şekilde sınır dışı etme yetkisini kısıtlayan bir karar verdi.
Yargıç Murphy kararında, sınır dışı işlemlerinin, nihai sınır dışı emrine tabi göçmenlerin adil yargılanma hakkını koruyan daha önce verdiği ihtiyati tedbiri “açıkça” ihlal ettiğini belirtti.
Daha önceki karar, yetkililerin göçmenlere kendi dillerinde yazılı bildirimde bulunmalarını ve sınır dışı edilmekten korunmak için itirazda bulunmaları için anlamlı bir fırsat sunmalarını gerektiriyor.
Göçmenleri Libya’ya sınır dışı etme planından haberi olup olmadığı sorulan Başkan Donald Trump, “Bilmiyorum. İç Güvenlik Bakanlığına sormanız gerek,” dedi.
Libya, Trump yönetimi tarafından göçmenlerin sınır dışı edilmesini kabul etmesi istenen birkaç ülkeden biri olduğu düşünülüyor.
Bu hafta Ruanda, ABD ile görüşmelerin “erken aşamada” olduğunu doğrularken, Benin, Angola, Ekvator Ginesi, Eswatini ve Moldova da medya raporlarında adı geçen ülkeler arasında yer aldı.
ABD’nin Libya’ya kaç kişiyi sınır dışı etmeyi umduğu veya göçmenlerin Libya’nın hangi bölgesine gönderileceği belli değil.
Libya’nın batısı Dibeybe’nin başbakanı olduğu BM destekli bir hükümet tarafından yönetilirken, doğu ise askeri lider General Halife Hafter tarafından kontrol ediliyor.
Hafter’in oğlu geçen pazartesi Washington’da ABD’li yetkililerle görüşmüştü, fakat ABD Dışişleri Bakanlığı ve bir Libyalı sözcü, görüşmenin sınır dışı edilmeyle ilgili olmadığını açıkladı.
-
Görüş2 hafta önce
Pahalgam terör saldırısı, Hindistan ve Pakistan yine kavgalı…
-
Görüş1 hafta önce
Hindistan ve Pakistan savaşır mı?
-
Görüş2 hafta önce
ABD, Ukrayna’ya ihanet etti
-
Dünya Basını2 hafta önce
Jeffrey Sachs: ABD’nin Asya’daki askeri üslerini kapatın
-
Dünya Basını2 hafta önce
Bender Abbas patlaması: Sabotaj mı kaza mı?
-
Rusya3 gün önce
Rusya’da havaalanlarında toplu uçuş ertelemeleri
-
Dünya Basını2 hafta önce
The Ekonomist: Afrika’dan Göç Dünyayı Değiştirecek
-
Dünya Basını2 hafta önce
ABD’nin eski Asya çarı Kurt Campbell: Çin’le hesapsız bir çatışmaya girmekten kaçınılmalı