ASYA
Batılı havayolu şirketleri geri çekilirken Çinli şirketler Avrupa’ya akın ediyor

Çin’in devlete ait en büyük üç havayolu şirketi, Rus hava sahası üzerinden uçma kabiliyetlerinin bölgesel rakiplerine karşı maliyet avantajı sağlaması nedeniyle Avrupa’ya olan seferlerini ve kapasitelerini hızla artırıyor.
Financial Times’ın haberine göre, İskandinav Havayolları, Lufthansa, British Airways ve Virgin Atlantic’in Rusya’dan kaçınmanın yarattığı maliyet baskısını gerekçe göstererek 2024 yılında anakaraya olan bazı seferlerini askıya almasıyla birlikte Batılı havayolu şirketleri Çin’e olan doğrudan uçuşlarını azalttı.
Moskova, Batı’nın yaptırımlarına yanıt olarak 2022’de çoğu Avrupalı havayolu şirketine Rus hava sahasını yasakladı ve Çin dahil Asya destinasyonlarına uçuşlara saatler ekleyerek yakıt faturalarını artırdı.
Rus hava sahası yasağından etkilenmeyen Çinli havayolu şirketleri, sürekli zarar bildirmelerine rağmen kapasitelerini artırarak ve daha ucuz biletler sunarak bu boşluğu doldurmak için acele ettiler.
Financial Times’a konuşan, New York Üniversitesi Şanghay’da havacılık sektörü uzmanı olan David Yu, “Avrupalı taşıyıcılar rekabetçi değiller” dedi.
DBS hisse senedi araştırma analisti Jason Sum’a göre, Çin’in üç ana kıtalararası havayolu şirketinin (Air China, China Eastern ve China Southern) Çin ile Batı Avrupa arasındaki mevcut koltuk kilometresi cinsinden ölçülen yolcu koltuk kapasitesi, Ekim ayında 2019’un aynı ayına göre yüzde 18 daha yüksekti.
Havacılık danışmanlık şirketi Ishka’ya göre, bu üç havayolu şirketinin İngiltere, İspanya ve İtalya’ya tarifeli uçuşları hızla arttı ve 2024’ün ilk dokuz ayında 2019’a kıyasla yüzde 25 ila yüzde 45 arasında artış gösterdi.
Ayrıca Rusya üzerinden uçmanın maliyet avantajı nedeniyle daha rekabetçi fiyatlar sunabiliyorlar. UBS analisti Eric Lin’e göre, üç büyük havayolu şirketinin ücretleri, Çin ile Batı Avrupa arasındaki doğrudan gidiş-dönüş uçuşlarda Avrupalı havayolu şirketlerinin ücretlerinden yaklaşık yüzde 5 ila 35 daha ucuz.
ABD’li havayolu şirketleri müdahale etmeye çalışıyor
Avrupalı havayolu şirketleri, Çinli taşıyıcıların haksız bir avantaja sahip olduklarından ve iki bölge arasındaki güzergahlar üzerinde bir hakimiyet kurduklarından şikayet ediyor.
ABD’li havayolu şirketleri, büyük Çinli taşıyıcıların daha fazla ilerlemesini durdurmak için Çin’e doğrudan gidiş-dönüş uçuş sayısına sıkı bir sınırlama getirilmesi konusunda ABD hükümeti nezdinde başarılı bir lobi faaliyeti yürüttü.
Lufthansa yaptığı açıklamada, Avrupalı havayolu şirketlerinin “Çin ile son derece eşitsiz bir rekabet pozisyonunda” olduğunu belirterek, taşıyıcıların daha düşük maliyetler ve daha fazla devlet desteğinin yanı sıra Rusya’yı aşma kabiliyetinden faydalandığını söyledi.
Havayolu şirketi, “Lufthansa’nın en eski rotalarından biri olan Frankfurt-Pekin’i uçuş programından çıkarması gerektiği gerçeği, uluslararası rekabet dengesinin ne kadar değiştiğini gösteriyor” dedi.
Batılı sektör yöneticileri, bazılarının zarar edebileceğini söylediği Çinli havayolu şirketlerinin uçuşlarına yönelik talep düzeyini özel olarak sorguluyor. Analistler, Pekin’in turistleri geri getirmek için vizesiz uçuş planlarını genişletirken siyasi motivasyonun da iş başında olduğunu söylüyor.
Çin merkezli bir havacılık sektörü yöneticisi, “Çin’de ekonomi çöküyor, turizm henüz [tam olarak] geri dönmedi ve iş dünyası hala toparlanıyor,” dedi. “Çin’e insan akışını artırmak için bağlantıyı artırmanız gerekiyor” diye ekledi.
Ortadoğu’ya uçuşlar arttı
Ancak bazı Batılı havayolu şirketleri Çin dışına uçuşlar için zayıf talebe işaret ederken, UBS büyük Çin havayolu şirketlerine yönelik uluslararası yolcu talebinin pandemi öncesi seviyelere yakın olduğunu söyledi.
Büyük Çinli havayolu şirketleri de Asya’nın en büyük ekonomisi ile Körfez bölgesi arasındaki ticari faaliyetlerin artması ve özellikle Çin ile Suudi Arabistan arasındaki ekonomik bağların derinleşmesi nedeniyle son aylarda Orta Doğu’ya doğrudan uçuşlarını artırdı.
Ishka’ya göre, 2024 yılının ilk dokuz ayında üç büyük havayolu şirketinin Suudi Arabistan’a tarifeli uçuşları 2019’un aynı dönemine kıyasla yedi kattan fazla artarken, Birleşik Arap Emirlikleri’ne uçuşlar yüzde 40 arttı.
Ishka’nın analistleri, havacılığın “devam eden ekonomik büyüme için kritik bir motor olarak görülmesi” nedeniyle üç büyük havayolu şirketinin Pekin’deki hükümet için önemli olduğunu söyledi ve havayolu şirketlerine güzergah sübvansiyonlarının yardımcı olduğunu ve devlet mülkiyetinin önemli kredi olanaklarına sahip oldukları anlamına geldiğini ekledi.
Maliyet avantajlarına rağmen para kaybediyorlar
Pekin merkezli Air China, Şanghay’ın China Eastern ve Guangzhou’nun China Southern havayolu şirketleri 1980’lerde devlet havayolu tekelinin kırılması ve sektörün konsolidasyona uğramasıyla ortaya çıktı. Her üçü de Hong Kong’da ve Çin anakarasında çift kote edilmiş durumda.
Çinli havayolları Avrupalı rakiplerine göre maliyet avantajından yararlanırken, ülkenin Covid-19 salgınından sonra karışık bir ekonomik toparlanma yaşaması, genel olarak hala para kaybettikleri anlamına geliyor.
Avrupa ve diğer Asya ülkelerinin önde gelen havayolu şirketlerinin 2023 yılında açıkladıkları yüksek kâr rakamlarının tam aksine, Çin’in üç büyük havayolu şirketi toplam 13,3 milyar Rmb (1,8 milyar $) zarar etti. HSBC ve DBS, Air China ve China Eastern’in 2024’te yeniden zarar açıklayabileceğine inanıyor.
Analistler, büyük Çinli taşıyıcıların Çin’de yavaşlayan tüketimin yanı sıra iç hatlarda düşük maliyetli taşıyıcıların artan rekabetinden özellikle etkilendiğini söyledi. Havacılık veri sağlayıcısı ForwardKeys’e göre, 2024 yılında Çin havalimanlarından kalkan uçuşların ücretleri iç ve dış hatlarda 2023 yılına kıyasla yüzde 20’den fazla düşüş gösterdi.
DBS’den Sum’a göre, Çin’in büyük havayolu şirketlerinin 2025 yılı için görünümü “sönük olmaya devam ediyor”; Sum, iç rekabetin yolcu başına kar üzerinde “güçlü bir baskı” oluşturmaya devam edeceğini ve Çin’in ekonomik yavaşlamasının premium seyahat talebini azaltacağını söyledi.
UBS’den Lin’e göre, havayollarının ana pazarı olan Kuzey Amerika’ya yapılan uçuşlardaki durgun toparlanma da kârlılık üzerindeki baskıları artıracak. UBS’e göre, Kanada Ekim ayında Çin’e uçuşlardaki kısıtlamaları kaldırırken, kasım ayı başlarında Çin ile ABD arasındaki uçuşlar 2019 seviyelerinin yalnızca yüzde 30’una ulaştı, Çin-Avrupa uçuşları için bu oran yüzde 90’ın üzerindeydi.
ASYA
Tutuklanmasına rağmen Filipinler’deki ara seçimlerde yarışacak olan Duterte’ye destek artıyor

Analistler, eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte’nin Uluslararası Ceza Mahkemesi’ndeki (UCM) tutukluluğuyla ilgili sosyal medya spekülasyonları ve rakip adaylarla ilgili dezenformasyonun Filipinler’deki ara seçim kampanyasında siyasi vaatler kadar öne çıkacağını öngörüyor.
Ülkenin en önde gelen iki siyasi hanedanı olan görevdeki Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr. ile selefi Duterte arasında bir savaş olarak görülen 12 Mayıs seçimleri için kampanyalar cuma günü başlıyor.
Duterte’nin bu ayın başlarında tutuklanıp Lahey’deki UCM’ye gönderilmesinden bu yana düşmanlık daha da şiddetlendi. Duterte, ölümcül “uyuşturucuyla mücadelesi” nedeniyle insanlığa karşı suç işlemekle suçlanıyor.
Nikkei Asia’nın haberine göre, Duterte’yi destekleyen o kadar çok kişi sosyal medyada Marcos Jr. hükümetine karşı hoşnutsuzluklarını ve tutuklama üzerine eski lidere desteklerini dile getirdiler ki hükümet, Başkan ve ailesine karşı bir “yanlış bilgi tufanı” olarak tanımladığı bu durumu dikkate aldı.
“[Tutuklamadan] bu yana yalan haberlerin hedefi oldular. Bu yeni bir şey değil. Sara’nın Marcos’larla ilgili algısı bozulduğunda, yalan haberler de o zaman gelmeye başladı,” diyen yönetim sözcüsü Claire Castro, Duterte’nin başkan yardımcısı olan ancak Marcos’la arası açılan ve geçen ay görevden alınan kızı Sara Duterte’ye atıfta bulundu.
Başkan’ın Senato’da yeniden seçilmek için yarışan kız kardeşi Imee Marcos’un, Başkan’ın Duterte’nin tutuklanmasının ardındaki “gerçeği gizlemeye yönelik kasıtlı çaba” olarak tanımladığı gerekçeyle bu hafta kardeşinin aday listesinden ayrılması da riskleri artırdı.
Bir Filipin başkanının altı yıllık görev süresinin yarısında düzenlenen ara seçimler, Temsilciler Meclisi, Senato’nun yarısı, eyalet ve şehir yetkilileri için yapılan seçimleri içeriyor. Duterte, Hollanda Lahey’de gözaltında tutulmasına rağmen güneydeki Mindanao adasında ailesinin merkezi olan Davao City’nin belediye başkanlığı için yarışıyor.
Yaklaşık 69 milyon Filipinli oy kullanma hakkına sahip. Bir önceki ara seçim olan 2019’da katılım oranı %76’ydı.
Filipinler seçimlerinde sosyal medya güçlü bir propaganda aracı olarak kullanılıyor. Marcoslar da sosyal medyayla ilgili benzer taktikler kullandılar. Tartışmalı veri analiz firması Cambridge Analytica’ya 2022 başkanlık seçimleri öncesinde sosyal medyadaki imajlarını yeniden markalaştırmak için başvurdukları bildirildi. Aile, sosyal medyada Marcos’un babası merhum diktatör Ferdinand Marcos’un mirasını aklayan bir kampanya yürütmesine rağmen bunu reddetti.
Manila’daki De La Salle Üniversitesi’nde doçent olan Anthony Lawrence Borja, “Sosyal medyadaki faaliyetler siyaset hakkındaki yanılsamaları değilse bile önyargıları güçlendirebilir” dedi.
Borja’ya göre Duterte’nin UCM tarafından tutuklanması, destek tabanında “mağdurluk imajını ve buna bağlı kabile bağlılıklarını güçlendiriyor”. Seçmenler 2016’da onu kısmen Mindanao’dan geldiği ve bölge için barış ve kalkınma vaat ettiği için destekledi. Birçoğu, ülkenin en büyük adası ve başkentine ev sahipliği yapan Luzon’da kalkınmaya öncelik veren geçmiş Filipin başkanlarından giderek daha fazla memnuniyetsizlik duyuyordu.
Ancak Borja, bu “itibar artışının” ulusal siyasette bir kampanyaya yardımcı olacağını, ancak yerel makamlar için zaferi garanti etmeyeceğini belirtti.
Christopher “Bong” Go ve Ronald “Bato” Dela Rosa’nın Senato’da yeniden seçilmek için yarışması ile Duterte’nin müttefikleri de ulusal makamlar için teklifte bulunuyor. Yerel anket kuruluşu Social Weather Stations’a göre her ikisi de Duterte’nin tutuklanması etrafında gelişen olaylar zincirinden “oy” kazanıyor ve seçmenlerin tercihlerinde yükseliyorlar. Go, eski liderin eski bir yardımcısıyken, Dela Rosa eski Davao Şehri polis şefiydi ve Duterte’nin uyuşturucuya karşı savaşının “mimarı” olarak kabul ediliyor.
Onlar ve Duterte’nin desteklediği diğer senatör adayları, mevcut siyasi statükoyu değiştirmek için kampanya yürütmenin yanı sıra Duterte’nin 2016 kampanyasının yolsuzlukla mücadele, barış ve düzen gibi ayırt edici özelliklerini savunuyorlar. Marcos Jr. yönetiminin senatör adayları ise politikada süreklilik ve siyasi istikrar söylemiyle yarışıyor. Filipin ekonomisi geçen yıl %5.6 büyüyerek Güneydoğu Asya’daki en hızlı büyüme oranlarından birini yakaladı.
ASYA
Bangladeş’in geçici lideri Yunus, Çin ziyaretinde Xi Jinping ile bir araya geldi

Basın sözcüsü cuma günü yaptığı açıklamada, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Bangladeş’in geçici lideri Muhammed Yunus’a, Pekin’in Dakka’ya verilen Çin kredilerinin faiz oranlarını düşürme taleplerini değerlendireceğini söylediğini aktardı.
Yunus, geçen yıl göreve gelmesinden bu yana ilk ikili devlet ziyareti için Çin’e gitti.
Yunus’un Basın Sözcüsü Shafiqul Alam, görüşmeleri “kapsamlı, verimli ve yapıcı” olarak nitelendiren bir Facebook paylaşımında, Başkan Xi’nin Çin’in Bangladeş’teki yatırımlarını teşvik etme ve Çinli imalat işletmelerinin taşınmasını kolaylaştırma konusundaki kararlılığını da teyit ettiğini söyledi.
“Başkan Xi, Çin’in Başdanışmana ve Geçici Hükümete verdiği desteği yineledi. Bu Profesör Yunus’un ilk ikili dış gezisiydi ve şu ana kadar büyük bir başarı elde etti” dedi.
Alam, Çin’in görüşmeler sırasında Bangladeş tarafından gündeme getirilen önemli bir konu olan su kaynakları yönetimi konusunda da işbirliğini geliştirmeyi düşündüğünü sözlerine ekledi.
Taraflar yaptıkları ortak basın açıklamasında Çin-Bangladeş Serbest Ticaret Anlaşması müzakerelerine yakında başlanmasının ve Çin-Bangladeş Yatırım Anlaşmasının optimize edilmesine yönelik müzakerelerin resmen başlatılmasının önemini vurguladılar.
Basın açıklamasında ayrıca Bangladeş’in Tayvan’ı Çin topraklarının bir parçası olarak tanıyan Tek Çin politikasını desteklediği belirtildi.
Taraflar ekonomik ve teknik işbirliğine ilişkin bir anlaşma ve çoğu kültürel alışverişe ilişkin sekiz memorandum imzaladı.
Çin devlet haber ajansı Xinhua’nın aktardığına göre Xi, “Çin, Kuşak ve Yol’un yüksek kalitede inşasını teşvik etmek, dijital ekonomi, yeşil ekonomi, denizcilik ekonomisi, altyapı inşası ve su koruma gibi alanlarda işbirliğini keşfetmek ve insandan insana teması teşvik etmek amacıyla insani alışverişleri geliştirmek için Bangladeş ile çalışmaya hazırdır” dedi.
Yunus, Hindistan’ın uzun süredir müttefiki olan ve ölümcül protestoların ardından ağustos ayında başbakanlık görevinden alınan Şeyh Hasina’nın yerini aldı. Hasina, Bangladeş’in kendisini yargılamak üzere iade etme taleplerine yanıt vermeyen Hindistan’a sığındı.
Çin, Bangladeş ile bağlarını güçlendiriyor ve yıllık 25 milyar dolarlık ticaretiyle Bangladeş’in en büyük ticaret ortağı konumunda. Ancak Pekin’in birçok Bangladeş ürünü için sıfır tarife pazar erişimi teklifine rağmen Bangladeş’in Çin’e ihracatı sadece 1 milyar dolarla sınırlı kalıyor.
Analistler, Bangladeş’in Çin ile artan ve Hindistan ile zayıflayan ilişkilerinin Güney Asya’nın jeopolitik dengesini yeniden şekillendirebileceğini ve Hindistan için güvenlik endişelerini artırabileceğini söylüyor.
Bangladeş’in geçici hükümet başkanı Yunus, Çin’e ilk ziyaretini yapacak
ASYA
Xi, iş dünyası liderlerini küresel ticareti korumaya çağırdı

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, FedEx’ten Rajesh Subramaniam ve Standard Chartered’dan Bill Winters’ın da aralarında bulunduğu bir grup yöneticiyle yaptığı toplantıda küresel iş dünyası liderlerini tedarik zincirlerini korumak için birlikte çalışmaya çağırdı.
ABD ile derinleşen ticaret savaşının ortasında Çin lideri, AstraZeneca’dan Pascal Soriot ve Thyssenkrupp’tan Miguel Ángel López Borrego’nun da aralarında bulunduğu yabancı iş dünyası liderlerinden oluşan gruba, tarihi “geriye döndüren” davranışlara direnmeleri gerektiğini söyledi.
Xi cuma günü Pekin’de düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada, “Herkesin geniş ve uzun vadeli bir bakış açısına sahip olmasını ve küresel sanayi ve tedarik zincirlerinin güvenliğini ve istikrarını bozan eylemleri körü körüne takip etmemesini, bunun yerine küresel kalkınmaya daha fazla pozitif enerji ve kesinlik katmasını umuyoruz” dedi.
Büyük Halk Salonu’ndaki etkinlik, Xi’nin Çin’in başkentinde yabancı CEO’larla dikkatlice düzenlenmiş bir toplantı gerçekleştirdiği üst üste ikinci yıl oldu. Geçen yılki etkinlik sadece ABD’li iş dünyası liderleriyle yapılmıştı.
Çin, Apple dahil küresel iş liderlerini ağırlıyor: Ekonomimiz dirençli
Toplantı, ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimiyle artan gerilimin ortasında uluslararası iş dünyasıyla ilişkileri güçlendirmek için çaba sarf eden Çinli politika yapıcılar için yoğun bir haftanın sonunda gerçekleşti.
Çin’in önde gelen yıllık CEO konferansı Çin Kalkınma Forumu bu hafta başında Pekin’de düzenlendi ve ardından tropik tatil adası Hainan’da Asya için Boao Forumu yapıldı.
Pekin, Trump’ın alüminyumdan otomobillere kadar pek çok ürüne art arda gümrük vergisi dalgaları başlattığı ABD’nin aksine kendisini küresel ticarette istikrarın kalesi olarak tanıtmaya çalışıyor.
Trump, 2 Nisan’da ABD’nin ticaret ortaklarına geniş çaplı ve karşılıklı vergiler getirme sözü verdi.
-
GÖRÜŞ2 hafta önce
Sosyalizmin yeni dünya-sistemindeki yeri – 1
-
ORTADOĞU2 gün önce
Suriye İnsan Hakları Takip Komitesi: Sahil bölgesinde soykırım işlendi
-
GÖRÜŞ2 hafta önce
Suriye federasyona mı gidiyor?
-
DİPLOMASİ2 hafta önce
İngiltere, Ukrayna’ya binlerce asker göndermeye hazırlanıyor
-
DÜNYA BASINI6 gün önce
Batı medyası ve siyasetinden temkinli İmamoğlu değerlendirmeleri
-
DÜNYA BASINI2 hafta önce
Ekrem İmamoğlu’na gözaltı dünya medyasının gündeminde
-
DÜNYA BASINI2 hafta önce
Netanyahu’nun asıl hedefi
-
DÜNYA BASINI2 hafta önce
Şin-Bet Direktörü, “Qatargate” skandalı yüzünden mi kovuldu?