Güney Kore Dışişleri Bakanlığı cuma günü yaptığı açıklamada, Güney Kore’nin 2026 yılında ülkedeki ABD askerlerinin konuşlandırılmasının maliyetine 1,52 trilyon won (1,13 milyar dolar) katkıda bulunacağını açıkladı. Böylece savunma bütçesinde ABD askerlerine ayrılan pay 2025 yılına göre yüzde 8,3’lük bir artışa gidecek.

Bakanlık, Seul’ün 28.500 ABD Kore Kuvvetleri (USFK) askerine ev sahipliği yapma konusundaki mali yükümlülüklerini özetleyen 12. Özel Önlemler Anlaşması’nı (SMA) yayınladı. Finansman ayrıca hizmet edecek Koreli işçilerin ücretlerini, askeri tesis inşaatını ve lojistik desteğini de kapsıyor.

Mevcut altı yıllık 11. SMA’nın 2025 yılı sonunda sona ermesinin ardından yeni anlaşma 2026 yılında yürürlüğe girecek.

Bakanlık, “12. SMA’nın geçerlilik süresi 2026’dan 2030’a kadar beş yılı kapsıyor. İlk yıl olan 2026 için toplam miktar 1,13 milyar dolar olarak belirlendi; bu 2025’teki 1,4028 trilyon won’luk bütçe ile karşılaştırıldığında yüzde 8,3’lük bir artış anlamına geliyor” dedi.

Yeni anlaşmaya göre, iki taraf yıllık artışları 11. SMA’da kullanılan savunma bütçesi artış oranının yerine tüketici fiyat endeksi (TÜFE) büyüme oranına dayandırmayı kabul etti. Bakanlık ayrıca yıllık artışın yüzde beşi geçmemesini sağlamak için bir üst sınır belirlendiğini kaydetti.

TÜFE 8. ve 9. anlaşmalarda kullanılırken, 11. SMA’da savunma bütçesi artışı kullanıldı. Artışın savunma bütçesine bağlanması, Güney Kore’ye daha ağır bir yük bindirmek olarak görüldü, çünkü savunma bütçesi tipik olarak yıllık yaklaşık yüzde dört oranında büyürken, TÜFE ortalama olarak yaklaşık yüzde ikidir.

Son anlaşma, Güney Kore’nin baş müzakerecisi Lee Tae-woo ve ABD’li mevkidaşı Linda Specht liderliğinde, her iki tarafın dışişleri, savunma ve ekonomi bakanlıklarından yetkililerin katıldığı sekiz tur müzakerenin ardından sağlandı. Nisan ayında başlayan görüşmeler bu hafta başında sona erdi.

İki taraf Perşembe günü Seul’de ilk imza törenini düzenledi, ardından Kabine onayı ve cumhurbaşkanının onayı beklenerek bakan yardımcısı veya bakan düzeyindeki üst düzey yetkililer tarafından resmi imza töreni gerçekleştirilecek.

Bir dışişleri bakanlığı yetkilisi gazetecilere yaptığı açıklamada, “Güney Kore ve ABD, karşılıklı anlayış ve ittifak ruhu temelinde nispeten hızlı bir şekilde bir sonuca vardılar. Bu, USFK birliklerinin istikrarlı bir şekilde konuşlandırılmasını sağlama ve birleşik bir savunma duruşunu sürdürme ortak hedefimize katkıda bulunacaktır” dedi.

Yetkili ayrıca, maliyet paylaşım anlaşmalarının ötesinde, her iki tarafın, Kore Yarımadası dışında ABD varlıklarının tutulmasını destekleyen bir maddenin kaldırılması da dahil olmak üzere SMA’nın şeffaflığını artırmayı amaçlayan bir dizi önlem üzerinde anlaştığını belirtti. Yeni anlaşmaya göre, SMA maliyetleri yalnızca Kore Yarımadası içinde konuşlandırılmış varlıkların bakımına yönelik masrafları karşılayacak.

Diplomatik gözlemciler, yeni savunma maliyet paylaşımı anlaşmasının önceki anlaşmalara göre Güney Kore için daha elverişli olduğunu düşünüyor ancak eski Başkan Donald Trump’ın 5 Kasım’da yapılacak seçimlerde yeniden seçilmesi durumunda anlaşmanın kaderi konusunda belirsizlik sürüyor.

Asan Politika Çalışmaları Enstitüsü’nden kıdemli araştırmacı Cha Du-hyeogn, 12. SMA’nın, 11. anlaşmadaki yüzde 13,9’luk artış gibi önceki anlaşmalarda görülen ani artışlardan kaçındığını kaydetti.

“TÜFE bazlı artışlara yüzde 5’lik bir sınırlamayla geri dönülmesi daha dengeli bir yaklaşımdır ve önceki SMA maddelerine göre bir iyileştirmeyi temsil etmektedir” diye konuştu.

Cha, Demokrat aday Kamala Harris’in başkanlığı kazanması durumunda anlaşmanın sorunsuz bir şekilde ilerlemesinin muhtemel olduğunu ancak Trump’ın yeniden seçilmesi halinde anlaşmayı bozmaya çalışabileceğini sözlerine ekledi.

SMA’nın, ABD Kongresi’nin tarafından onaylaması gerekmiyor; bu da yeni bir yönetim altında olası değişikliklere yer bırakmayacağını garantiliyor.

Trump, görev süresi boyunca Seul’ün savunma maliyetlerindeki payının 900 milyon dolardan 5 milyar dolara çıkarılmasını talep etmiş, bu durum ikili ittifakı zorlamış ve yeni bir anlaşmanın imzalanmasını geciktirmişti.

Pakistan’ın başkenti İslamabad, hapisteki eski Başbakan İmran Han’ın destekçilerini sokaklara çağırması sonrası cuma günü ana yolların kapatılması, mobil hizmetlerin askıya alınması, okulların kapatılması ve toplu taşımanın devre dışı bırakılmasıyla kilitlendi.

Perşembe akşamı hükümet, ikiz şehirlerdeki ana arterleri yük konteynerleriyle kapatırken gösterileri bastırmak için hiçbir şeyden kaçınmayacağı uyarısında bulundu. Güvenlik güçleri, popüler eski liderin serbest bırakılmasını amaçlayan bir dizi gösterinin sonuncusu öncesinde, yaklaşık 2,3 milyon kişinin yaşadığı başkent bölgesine yayıldı.

Han, Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI) partisinin destekçilerine, emekli Başyargıç Qazi Faez Isa’nın görev süresini uzatacak anayasa değişikliğini protesto etmek için Pakistan parlamentosu ve başbakanlık ofisine yakın önemli bir kavşak olan D-Chowk çevresinde toplanma çağrısında bulundu.

Muhalefet, yetkililerin İsa’nın halefi Yargıç Mansur Ali Şah’ın Han’ı serbest bırakmasından ve yaygın oy hilesi iddialarına rağmen mevcut hükümeti iktidara getiren şubat seçimlerinin denetimini hızlandırmasından korktuklarını iddia etti.

Başbakan Şahbaz Şerif yönetimi, önerdiği anayasa değişikliğinin yargı reformunu amaçladığını söyledi.

Han, 2022’de verilen bir güvensizlik önergesiyle görevden alınmış ve geçen yıl yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma gibi bir dizi suçlamayla hapse atılmıştı. Han ayrıca hapse atıldıktan sonra destekçilerinin ordu tesislerine zarar verdiği iddialarıyla ilgili suçlamalarla da karşı karşıya kaldı.

Suçlamaları siyasi amaçlı olduğu gerekçesiyle reddeden Han, davaların çoğundan beraat etmişti.

Japonya’nın yeni Başbakanı Shigeru Ishiba cuma günü yaptığı konuşmada, Çin de dahil olmak üzere artan bölgesel ve küresel tehditler karşısında Japonya’nın savunmasını güçlendirme sözü verirken, bölge deviyle karşılıklı yarar sağlayacak ilişkiler için çalışma vurgusu yaptı.

Eski bir savunma bakanı olan şahin siyasetçi Ishiba, salı günü göreve gelmesinden bu yana parlamentonun alt kanadında yaptığı ilk politika konuşmasında milletvekillerine hitap etti. Ishiba’nın Japonya’nın ulusal yasama organı Diyet tarafından başbakan olarak seçilmesi, bir hafta önce yapılan oylamada iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) lideri olarak seçilmesinin ardından gerçekleşti.

Ishiba, Japonya’nın gelişmiş diplomasi arayışına paralel olarak savunma yeteneklerini güçlendirmesini gerektiren zorluklarla kuşatılmış bir dünya tanımladı.

Selefi Kishida’nın sözlerini tekrarlayan Ishiba, “Bugünün Ukrayna’sı yarının Doğu Asya’sı olabilir” dedi. “Japonya, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en ciddi ve karmaşık güvenlik ortamıyla karşı karşıya” diyerek Çin ve Rusya’nın ülkenin hava sahasını ihlallerini ve Kuzey Kore’nin artan füze gelişimini örnek gösterdi.

“Japonya’nın savunma kabiliyetlerini temelden güçlendirmemiz gerektiğine hiç şüphe yok” dedi.

‘Temel sorunlardan biri Çin’

Ülkenin karşı karşıya olduğu temel sorunlar arasında Çin’e de değinen Bakan, Çin’in “Doğu ve Güney Çin denizlerindeki statükoyu tek taraflı olarak güç kullanarak değiştirme girişimlerini her geçen gün güçlendirdiğini” söyledi. Ayrıca yakın zamanda Çin’in güneyindeki Shenzhen kentinde bir Japon çocuğun öldürülmesinden de yakındı.

Ishiba ileriye dönük olarak Pekin’den “sorumlu eylem” talep ederken, aynı zamanda “yapıcı ve istikrarlı ilişkiler” için her düzeyde artan iletişim ve karşılıklı endişe alanlarında işbirliği ile karşılıklı yarar sağlayan stratejik bir ilişki sürdürme sözü verdi.

Tebrik mesajları

Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Ishiba’nın sözleri, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in salı günü bir kutlama mesajı göndererek “yeni dönemin taleplerini karşılayan yapıcı ve istikrarlı Çin-Japonya ilişkileri inşa etmek için çok çalışma” arzusunu ifade etmesinin ardından geldi. Başbakan Li Qiang da tebriklerini ileterek dostluk ve işbirliğinin güçlendirilmesi çağrısında bulundu.

Japonya’nın yeni lideri konuşmasında Xi’nin yorumlarından bahsetmedi, ancak Kabine Baş Sekreteri Yoshimasa Hayashi çarşamba günü bunları “olumlu bir mesaj olarak” memnuniyetle karşıladı.

‘ABD ile ittifak güvenliğimizin temeli’

Ishiba ayrıca Japonya’nın ABD ile ittifakının diplomasisinin ve güvenliğinin temeli olmaya devam edeceğini söyledi ancak ne ülkedeki Amerikan güçlerinin konuşlanmasını düzenleyen anlaşmada değişiklik yapma arzusundan ne de LDP başkanlığı için kampanya yürütürken sık sık dile getirdiği Japonya’daki ABD üslerinin ortak işletilmesinden bahsetti. Ayrıca bir diğer gözde önerisi olan “NATO’nun Asya versiyonuna duyulan ihtiyaca” da değinmedi.

Erken seçim çağrısı ve protestolar

Gelecek hafta Diyet’in alt meclisini feshedeceğini ve 27 Ekim’de seçim çağrısı yapacağını söyledi. Bunu göz önünde bulundurarak konuşmasını, siyasette güvensizliğe yol açtığını kabul ettiği yakın tarihli bir LDP siyasi bağış toplama skandalı için özür dilemek için kullandı.

“Halkın güvenini yeniden kazanacağız” dedi. “Siyaseti politikacılar için değil, halk için yapacağız. Siyasi fonları bildirmeyen] her bir milletvekiliyle yüzleşecek, onlardan [bu konuda] düşünmelerini isteyecek ve kurallara bağlı bir etik anlayışı tesis etmek için elimizden geleni yapacağız” diye ekledi.

Dokuz adayın LDP’nin en üst makamına talip olduğu zorlu bir parti seçiminden çıkan Ishiba, fon skandalı üzerinden LDP’yi hedef alarak kampanya yürütmeyi planlayan muhalefet partilerini savuşturmak için partiyi bir araya getirmek gibi büyük bir görevle karşı karşıya. Bu zorluğun bir göstergesi olarak, Nikkei-TV Tokyo anketinde kabinenin onaylanma oranı %51ile 2002’den bu yana en düşük açılış oranına ulaştı. Ishiba’nın konuşmasının bazı bölümleri muhalefet milletvekillerinin tepkisiyle karşılaştı.

Ishiba konuşmasında, on yıllardır süregelen deflasyonist baskıların bertaraf edilmesini sağlama ihtiyacı da dahil olmak üzere ekonomi politikalarını da anlattı. Ülkenin azalan doğum oranı ve düşen nüfusu gibi sosyal meselelerin üstesinden gelme ihtiyacına değindi. Ayrıca doğal afetlere karşı önleme, hazırlık ve müdahalenin güçlendirilmesi ihtiyacını da ele aldı.

Çarşamba günü alt meclisin dağılmasından önce Ishiba’nın üst mecliste de yapacağı politika konuşmasına cevaben diğer siyasi parti temsilcilerinin sorularını yanıtlaması planlanıyor. Alt meclisin feshedilmesinin ardından seçimlerin 15 Ekim’de ilan edilmesi planlanıyor. Bunu 27 Ekim’deki oylama ve oy sayımından önce yaklaşık 12 gün sürecek kampanya izleyecek.