İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekai, ‘tetik mekanizması’ olarak bilinen uygulamaya Tahran’ın uygun bir karşılık vereceğini belirtti. Washington ile müzakerelerin yeniden başlaması için yeni bir tarih ve yer belirlenmediğini ifade eden Bekai, İran’ın nükleer tesisleri hedef alınırken Almanya’nın ‘çifte standart’ uyguladığını söyledi.

Tahran, Washington ile nükleer müzakerelerin yeniden başlaması için yeni bir tarih ve yer belirlenmediğini doğrularken, “snapback” olarak da bilinen “tetik mekanizması”nın devreye sokulması hâlinde buna uygun bir karşılık verileceğini açıkladı.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekai, düzenlediği basın toplantısında, Tahran’ın çıkarlarını temin edeceğinden emin olmadan müzakerelere başlamayacağını vurguladı.

‘Tetik mekanizmasının hukuki temeli yok’

Sözcü Bekai, “Snapback ya da tetik mekanizması olarak bilinen uygulamanın hiçbir hukuki veya siyasi temeli yoktur. Bu sadece siyasi bir adımdır ve Tahran’ın uygun bir karşılığıyla karşılaşacaktır,” diye konuştu.

İran’ın hâlâ kendisini nükleer anlaşmanın bir tarafı olarak gördüğünü belirten Bekai, “Ancak Amerika’nın çekilmesi ve diğer tarafların anlaşma maddelerini ihlal etmesinin ardından taahhütlerimizi azalttık,” ifadelerini kullandı.

Bekai, diplomasinin milli çıkarları gerçekleştirmek için bir fırsat olduğunu belirterek, “Müzakere veya müzakere etmeme ikilemi, diplomasiye karşı bir lekeye dönüşmemelidir,” dedi ve müzakerelerin altıncı turu öncesinde İsrail’in İran’a yönelik saldırganlığını hatırlattı.

Pezeşkiyan: İsrail bana suikast girişiminde bulundu

Rusya’dan henüz net bir teklif gelmedi

İran’ın nükleer dosyasında Rusya’nın rolüne de değinen Bekai, “İki ülke, nükleer dosyaya yardımcı olmak için her zaman hazır olduklarını açıkladı ancak bugüne kadar somut bir teklif sunulmadı,” dedi.

Bekai ayrıca, Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin istişareleri sürdürmek amacıyla Çin’i ziyaret ettiğini bildirdi.

Sözcü, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in İran’ın yüzde sıfır uranyum zenginleştirmesine onay verdiği yönündeki iddiaları bir kez daha yalanlayarak, “Ruslar, İran’ın nükleer dosyayla ilgili kararlarının bağımsız bir şekilde alındığını biliyor,” şeklinde konuştu.

Bekai, Fordo nükleer tesisindeki hasar tespit çalışmalarının ise sürdüğünü kaydetti.

‘Almanya çifte standart uyguluyor’

Bekai, Almanya’da Amerika’ya ait çok sayıda nükleer silahın depolandığını öne sürerek, “Bu durum tek başına, Almanya’nın anlaşmayı ihlal ettiğini kanıtlamaya yeterlidir,” diye konuştu.

İran’ın barışçıl nükleer tesisleri hedef alınırken Almanya’nın taraflı bir tutum sergilediğini söyleyen Bekai, “Almanya, uluslararası hukukun bariz ihlallerini desteklediği için sorumluluk taşımaktadır. Burada bir çifte standart söz konusudur,” değerlendirmesinde bulundu.

İran, İsrail ve Amerika Üçgenindeki Nükleer Oyun ve Çıkmaz

Suriye’deki HTŞ yönetimi, Dubaili şirket DP World ile Tartus Limanı’nın yeniden inşası için 800 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladı. El-Cezire’nin haberine göre, anlaşma Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şaraa’nın huzurunda imzalanırken, DP World CEO’su Sultan Ahmed bin Süleyem, ‘Tartus’u dünyanın önde gelen limanlarından birine dönüştürmeyi hedefliyoruz,’ dedi.

Suriye’deki Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) yönetimi, Dubaili liman işletmecisi DP World ile Tartus Limanı’nın yeniden yapılandırılması için 800 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladı.

El-Cezire‘nin haberine göre, anlaşma Şam’da Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şaraa’nın huzurunda, DP World ile Kara ve Deniz Limanları Genel Müdürlüğü arasında imzalandı.

‘Lojistik altyapıyı modernleştirmede kilit adım’

Anlaşmanın parametreleri üzerinde aylardır müzakereler yürütülüyordu ve Suriye, BAE’li ortaklarla ön anlaşmaya varıldığını ilk olarak mayıs ayında duyurmuştu.

Suriyeli yetkililer, anlaşmayı ülkenin lojistik altyapısını modernleştirme yolunda “kilit bir adım” olarak nitelendirdi.

‘Suriye’yi uluslararası arenaya döndürüyoruz’

DP World CEO’su Sultan Ahmed bin Süleyem, imza töreninin ardından yaptığı konuşmada Suriye’nin iktisadi potansiyelinin yüksek olduğunu savundu.

Süleyem, Tartus Limanı’nın yerli sanayinin canlanmasında merkezi bir rol oynayabileceğini belirterek, “Suriye değerli varlıklara sahip ve Tartus, ticaret ve ihracat için önemli bir merkez. Amacımız burayı dünyanın önde gelen limanlarından birine dönüştürmek,” diye konuştu.

Suriye Liman İdaresi Başkanı Kuteybe Bedevi ise anlaşmanın ticari bir işlemden daha fazlası olduğunu vurgulayarak, “Denizcilikte yeni bir dönemin temellerini atıyor, Suriye’yi uluslararası iktisadi arenaya geri döndürüyoruz,” dedi.

Rusya’nın deniz üssü Tartus’ta bulunuyor

Tartus anlaşması, son aylarda imzalanan bir dizi büyük sözleşmenin ardından geldi. Şam yönetimi, mayıs ayında Fransız denizcilik şirketi CMA CGM ile Lazkiye Limanı’nın işletmesi için 30 yıllık bir anlaşma yapmıştı.

Aynı ay içinde HTŞ yönetimi, ülkenin enerji sektörünü canlandırmak amacıyla Katarlı, Türk ve Amerikalı şirketlerden oluşan bir koalisyonla 7 milyar dolarlık bir enerji anlaşması imzalamıştı.

Suriye’nin ikinci büyük limanı olan Tartus, Akdeniz’in doğu kıyısında, Şam’ın 258 kilometre kuzeybatısında yer alıyor. Limanın kuzey ucunda, Rusya’nın tek yurt dışı deniz üssü bulunuyor.

Bu üs, aynı anda 11 savaş gemisini barındırma kabiliyetine sahip olup Rus donanmasının Akdeniz’deki varlığını sağlıyor.

Kremlin, ülkedeki askeri üslerinin güvenliği konusunda teminat aldığını açıklarken, ülkedeki yeni idare de Rusya ile işbirliğini sürdürme niyetinde olduğunu belirtmişti.

HTŞ yönetimi, parasını Rusya yerine BAE ve Almanya’da basacak

İsrail ordusunun Filistinlilerin Gazze’den sürgün edilmesinin ilk adımı olarak değerlendirilen Refah’ın yıkıntıları üzerine toplama kampı kurulmasının bir yıldan uzun süreceğini değerlendirmesi, Başbakan Binyamin Netanyahu’yu öfkelendirdi.

İsrail ordusu, güvenlik kabinesine yaptığı bilgilendirmede, Gazze’de on binlerce Filistinliyi barındırmak üzere inşa edilmesi planlanan “insani yardım kenti” projesinin tamamlanmasının bir yılı bulabileceğini ve maliyetinin 15 milyar şekele (yaklaşık 4 milyar dolar) ulaşabileceğini açıkladı. Bu tahmin, daha önce öngörülen altı aylık sürenin çok ötesine geçiyor.

Ynet News’in kaynaklara dayandırdığı habere göre ordunun bu değerlendirmesi Başbakan Binyamin Netanyahu’yu öfkelendirdi. Netanyahu, komutanlardan “daha gerçekçi” bir plan talep etti ve üst düzey yetkililere, bu tesisin nasıl daha kısa sürede ve daha düşük maliyetle inşa edilebileceğini açıklamalarını emretti.

Toplantıya katılanlara göre, ordu, yoğun biçimde eleştirilen tartışmalı bu projeye ilerlemek konusunda isteksiz görünüyor ve sunulan zaman çizelgesi Netanyahu’yu ve kabinesini yatıştırmaya yönelik iyimser bir tahmin olabilir.

Haaretz’e konuşan üst düzey askeri yetkililer, Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasına ilişkin müzakereler sürerken Refah kentinde “insani yardım kenti” adı altında toplama kampı kurma planını hayata geçirmenin ordu için mümkün olmadığını ifade etmişti.

Ynet News’in haberine göre Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, toplantıda Netanyahu ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ile tartışma yaşadı. Zamir, askeri birliklerin bu kamp alanını hazırlamak için görevlendirilmesinin, Hamas’ı çökertmek ve rehineleri kurtarmak gibi temel askeri hedeflerden uzaklaştıracağı uyarısında bulundu. Ancak Netanyahu, ordudan birkaç gün içinde bir ön plan sunmasını isterken, Smotrich de mühendislik hazırlıkları için ilk fonu onayladı.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’e, Filistinlileri başka ülkelere sürgün amacıyla Refah’ta “insani yardım kenti” kurulması için bir plan hazırlama talimatı verdiğini duyurmuştu.

Katz, söz konusu plan kapsamında, ilk etapta 600 bin Filistinlinin, daha sonra ise Gazze Şeridi’ndeki bütün Filistinlilerin bölgeye sürgün edilmesini hedeflediklerini ve bunun için bir “çadır kent” kuracaklarını açıklamıştı.

Bölgeye taranarak giren Filistinlilerin bir daha Gazze Şeridi’nin diğer bölgelerine dönemeyeceğine dikkati çeken Katz, bunun Filistinlilerin “gönüllü göç” adı altına başka ülkelere sürgün edilmesi amacını hayata geçirmek adına “İsrail için çok önemli” olduğuna işaret etmişti.

Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert, İsrail’in bu planını “toplama kampı” olarak nitelendirdi.

Planın henüz uygulamaya konmadığını belirten Olmert, “Eğer [Filistinliler] yeni ‘insani şehir’e sürülürse, bu etnik temizlik hareketinin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Bu toplama kampıdır, üzgünüm…” dedi.