Bizi Takip Edin

ASYA

Müttefik ve rakiplerin gözünden LDP seçimleri

Yayınlanma

Editörün notu: Japonya’da yaklaşan Liberal Demokrat Parti liderlik yarışı tüm ülkede olduğu gibi uluslararası arenada da mercek altına alınmış durumda. Batılı düşünürler, ABD ve müttefiklerinin çıkarları için pragmatik muhafazakâr hareketin destekleyicisi Shinzo Abe haleflerinin LDP liderliğini sürdürmesi gerektiğini düşünüyorlar. Bu sayede ABD’nin “Özgür ve Açık Hint Pasifik Stratejisi”nin Çin ve bölgede güçlenen diğer ülkelere karşı bir koz olarak kullanılmasının kolaylaştırılması bekleniyor. International Christian Üniversitesi Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Profesörü Stephen R. Nagy neden Abe grubunun liderlik yarışını kazanması gerektiğine dair notlarını The Japan Times’ta yazdı. Yazının çevirişini dikkatinize sunuyoruz.

***

Japonya Liberal Demokrat Partisi’nin başkanlık seçimleri müttefikler, rakipler ve sözde düşmanlar tarafından yakından izleniyor.

ABD, Kanada ve Avustralya açısından seçimin tercih edilen sonucu, Çin, Kuzey Kore ve hatta Güneydoğu Asya’nın tercih ettiği sonuçtan çok farklı.

Bu çeşitli paydaşlar hangi adayları öne çıkarıyor, neden onları tercih ediyorlar ve bölgesel ilişkiler açısından sonuçları ne olacak?

Japonya’nın uzun süredir devam eden ilişkileri olan aynı görüşteki ortakları, ülkenin başbakanının kim olacağının, kurallara dayalı düzenin sürdürülmesi açısından kritik olmasa bile önemli sonuçlar doğurabileceğini anlıyor.

2000’lerin başlarında Japon başbakanları, sık dönüşümlü olarak değişiyordu. Yabancı liderler, herhangi bir zamanda bir Japon başbakanının adını bile hatırlayamıyordu, dış politika önceliklerini ise hiç hatırlayamıyorlardı.

Bu durum, Shinzo Abe’nin 2012’de yeniden başbakan seçilmesiyle değişti. Ülke, Japonya’yı uluslararası alanda geri kalmış bir ülke olmaktan çıkarıp uluslararası bir lidere dönüştüren sekiz yıllık sürdürülebilir, odaklanmış ve vizyon sahibi bir iç ve dış politika deneyimi yaşadı.

Bugün “Özgür ve Açık Hint-Pasifik” çerçevesi onlarca ülke tarafından benimsenip yerelleştirilmiş olup, uluslararası hale gelen ilk Japonya kavramsallaştırılmış dış politika olmuştur.

Abe yönetiminde Japonya, Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık, Trans-Pasifik Ortaklığı için Kapsamlı ve İlerici Anlaşma ve Japonya-AB Ekonomik Ortaklık Anlaşması gibi ticaret anlaşmaları aracılığıyla Güneydoğu Asya ülkelerini Avustralya, Hindistan, Avrupa ve Kuzey Amerika’ya bağladı. Ayrıca, Osaka’daki G20 toplantısında Güvenle Dijital Serbest Akış girişimini ve altyapı ve bağlantıya odaklanan kalkınma ortaklıklarını destekledi.

Japonya’nın müttefikleri, liderliğe yönelik bu yaklaşımı sürdürecek bir başbakan istiyor. Bu nedenle, gençliğe, deneyimsizliğe veya eşcinsel evlilik gibi popülist kültürel sorunlara öncelik vermiyorlar. Ayrıca, LDP’de destek görmeyen liderlerin etkili politikaları uygulamak için gerekli olan hizip siyasetinde yol almakta zorlanacağını da kabul ediyorlar.

Ülkenin müttefikleri ve dostları arasında, etkili bir Japonya başbakanının Politika Araştırma Konseyi başkanlığı deneyimine, LDP içindeki çeşitli gruplar arasında müzakere etme yeteneğine, güvenlik konularında güçlü muhafazakâr kimlik bilgilerine ve parti üyelerinin çoğunluğuyla örtüşen değerlere sahip olması gerektiği konusunda net bir düşünce var.

Abe gibi önemli liderlerle işbirliği yapma ve çalışma konusunda kanıtlanmış bir geçmişe sahip olmak, bir adaya parti içi siyaset nedeniyle görevden alınmak yerine etkili bir şekilde liderlik edebilen sürdürülebilir bir başbakan olmak için gereken siyasi sermayeyi verir. Bu, ekonomik güvenlikten sorumlu devlet bakanı Sanae Takaichi’yi LDP’nin etkili bir politika uygulayıcısı ve lideri ve nihayetinde Japonya’nın lideri olma rolü için güçlü bir aday olarak konumlandırır.

İşte bilmece burada yatıyor: Japonya’nın ABD, Kanada ve Avustralya gibi yakın müttefiklerinin desteklediği lider, Güney Kore gibi komşu ülkeler için ideal bir tercih olmayabilir.

Güney Kore’deki ilericiler, Takaichi gibi adayları sağcı muhafazakarlığın sembolleri olarak görüyorlar. Haklı olsun ya da olmasın, onu eski Başbakan Abe’nin sözde proaktif politikaları Japonya’nın güvenlik duruşunu güçlendirip Güney Kore’yi Japonya’nın güvenilir ticaret ortakları beyaz listesinden çıkarma kararı ve onun görev süresi boyunca Seul ile Tokyo arasındaki ilişkilerin bozulmasıyla ilişkilendiriyorlar.

Takaichi’nin seçilmesi, Güney Kore, Japonya ve ABD arasındaki yeniden canlandırılan üçlü ilişki için sorun yaratabilir. Bu ilişki, üç ülke arasındaki bağları iyileştirme konusundaki kararlılığı nedeniyle uluslararası alanda övgü aldı.

Buna karşılık, Kuzey Kore ve Çin muhtemelen Takaichi veya eski Savunma Bakanı Shigeru Ishiba gibi deneyimli liderlerin kazanmamasından yana olurdu. Bunun yerine, eski bir çevre bakanı olan genç Shinjiro Koizumi’nin seçilmesini tercih ederlerdi. Uluslararası sahnedeki deneyimsizliği, gençliği ve akademik geçmişiyle birleşince, bu ülkeler avantaj elde etmek için bundan faydalanırdı.

Güneydoğu Asya’da ise partinin başkanı ve başbakanı konusunda daha ayrıntılı bir görüş hakim.

Birçok açıdan, görüşleri Japonya’nın diğer yakın müttefiklerinin görüşlerini yansıtmaktadır. Abe’nin sürdürülebilir liderliğine, Güneydoğu Asya ile etkileşimine ve Güneydoğu Asya Milletleri Birliği’nin merkeziliği savunmasına tanık oldular.

Bölge, Japonya’nın denizaşırı kalkınma yardımından (ODA), doğrudan yabancı yatırımından (FDI) ve ASEAN’ın merkeziliğini tanıyan yumuşak bir katılım yaklaşımından faydalandı. ASEAN içi entegrasyonun uzun süredir teşvik edilmesi ve bloktaki ortaklarla tutarlı iş birliği, yalnızca Çin’e karşı koymak için değil, aynı zamanda deniz alanlarının özgür, açık ve uluslararası hukuk tarafından yönetilir kalmasını sağlamada ortak çıkarları paylaşmak için de hayati önem taşımaktadır.

Bu ortak çıkarlar Güneydoğu Asya ile Japonya arasındaki tutarlı bağ olarak hizmet eder. Sonuç olarak, bölgenin liderleri liderlikte süreklilik ve ODA ve FDI aracılığıyla bölgede sürdürülebilir bir Japon varlığı ile güvenliğe yönelik yumuşak bir yaklaşım ararlar.

Güneydoğu Asya ülkeleri, ASEAN içinde ikili, minilateral ve çok taraflı ilişkilere yatırım yapacak ve LDP’de güvenilirliği olan deneyimli bir lider olan ve Güneydoğu Asya ile Japonya arasında köprü kuran politikalar izlemesine olanak tanıyan bir Japon lideri umuyor. Ülkenin müttefikleri ve dostları da başbakanlık, parti ve entelektüel düzeylerde devamlılık ve sürdürülebilir bir Japon liderlik varlığı istiyor.

Abe etkili liderlik ve katılım için bir çerçeve oluşturmayı başarmış olsa da iyileştirilmesi gereken alanlar hala var. Bunlara bölgedeki yatırım stratejilerini iyileştirmek, öncelikli ortakları belirlemek ve minilateral ilişkileri kurumsallaştırmak için çalışmak dahildir. Örneğin, Seul, Tokyo ve Washington arasındaki üçlü ortaklık ve ABD, Filipinler ve Japonya arasındaki iş birliği, bireysel liderlerin ötesine geçmeli ve sürdürülebilir iş birliği için sağlamlaştırılmalıdır.

Çin, Kuzey Kore ve potansiyel olarak Rusya gibi karşı ülkeler, Japonya’da dengesiz bir liderlik ve LDP’nin iç dinamiklerini yönetmekte zorlanan deneyimsiz bir başkan görmek isterler.

Muhtemelen etkisiz parti yönetimini bir fırsat olarak değerlendirirler. Bu koşullar, Japonya’nın bölgeyle etkileşime girmek, dayanıklılık oluşturmak ve olası revizyonist güçleri caydırmak için net bir vizyon ortaya koyma yeteneğini engelleyecektir.

Muhafazakâr pragmatizme dayanan LDP’nin iç mantığı, genç ve deneyimsiz bir liderin sözde kaos kartelinden etkili figürlerle etkili bir şekilde etkileşime girmesinin pek olası olmadığını öne sürüyor. Bunlar arasında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin lideri Xi Jinping ve üçüncü nesil Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ve ABD’den öngörülemeyen bir ortak yer alıyor.

Müttefikler, dost düşmanlar ve rakipler LDP başkanlık seçimlerine liderlikte devamlılık veya zayıflıkları istismar etme fırsatları merceğinden bakıyorlar. Bir sonraki LDP başkanı ve başbakanının kim olacağını düşünürken, umut ve pozitiflik değil, muhafazakâr pragmatizm kimin seçileceğinin belirleyici kriteri olacak.

AMERİKA

ABD, Filipinler’e Pekin’e karşı kullanması için insansız deniz aracı veriyor

Yayınlanma

Analistler, Washington’ın Manila’ya gelişmiş insansız hava araçları sağlamasının Filipin Donanması için bir “güç çarpanı” görevi göreceğini ve ABD’nin müttefikinin Güney Çin Denizi’nde Çin’e karşı gözetleme ve operasyonel kabiliyetlerini artıracağını söylüyor.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin salı günü Filipinler’e yaptığı iki günlük ziyaret sırasında ABD hükümetinin Filipin Donanmasına Batı Filipin Denizi’ndeki operasyonları için açıklanmayan sayıda insansız deniz aracı (USV) verdiğini açıkladı.

Biden yönetimi sona ermeden önce “çok daha fazlasının” teslim edileceği sözünü verdi.

Austin, Filipinler Savunma Bakanı Gilberto Teodoro Jnr ile birlikte Batı Filipin Denizi’ne bakan ve ABD-Filipin ortak askeri tesisine ev sahipliği yapan Puerto Princesa, Palawan’da düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi: “Temmuz ayındaki ziyaretim sırasında açıkladığım 500 milyon ABD doları tutarındaki yabancı askeri finansmanla, Filipinler’in münhasır ekonomik bölgesi (MEB) boyunca haklarını ve egemenliğini savunacak yetenek ve araçlara sahip olmasını sağlamaya yardımcı olmak için bunun gibi daha birçok platformun teslim edilmesini bekliyoruz.”

Austin, ABD’nin “Filipinler’in savunmasına derinden bağlı olduğunu” ve Manila ile olan Karşılıklı Savunma Anlaşmasının “Güney Çin Denizi’nin herhangi bir yerinde, sahil güvenlik güçlerimiz de dahil olmak üzere silahlı kuvvetlerimize, uçaklarımıza veya kamu gemilerimize yönelik silahlı saldırılar için geçerli olduğunu” yineledi.

Okumaya Devam Et

ASYA

Malezya ve Vietnam yenilenebilir enerji işbirliğini geliştirme konusunda anlaştı

Yayınlanma

İki Güneydoğu Asya ülkesinin liderleri perşembe günü Malezya’da bir araya gelirken, Malezya ve Vietnam yenilenebilir enerji ve diğer alanlarda ilişkilerini güçlendirme konusunda anlaştı.

Vietnam Komünist Partisi Genel Sekreteri To Lam, Malezya’ya üç günlük resmi bir ziyaret gerçekleştiriyor. Bu, ağustos ayında göreve gelmesinden bu yana Malezya’ya yaptığı ilk ziyaret.

Ortak basın toplantısında konuşan Malezya Başbakanı Anwar İbrahim, To Lam’ın ziyaretinin iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin “kapsamlı stratejik ortaklık” düzeyine yükseltilmesi yolunda önemli bir adım olduğunu vurgulayarak, “Vietnam, ülkelerindeki 700 projeyle 13 milyar doları aşan iş girişimlerimize büyük destek veriyor” dedi.

Daha geniş kapsamlı bir anlaşmanın parçası olarak Malezya’nın devlet petrol grubu Petronas ve Vietnamlı mevkidaşı PetroVietnam, karbonsuzlaştırma ve sürdürülebilir enerji alanında çözümler geliştirme konularında işbirliğine ilişkin bir mutabakat zaptı teati etti.

Anwar, Malezya’nın Vietnam ile savunma, denizcilik ve dijital teknoloji dahil olmak üzere çeşitli diğer alanlarda işbirliğini kolaylaştıracağını da sözlerine ekledi.

To Lam ise Vietnam’ın helal endüstrinin geliştirilmesi, karşılıklı iş yatırımları, yeşil ekonomi inovasyonu, eğitim, spor ve turizm gibi alanlarda işbirliğini genişletme niyetini vurguladı.

“Özellikle ASEAN, BM, Bağlantısızlar Hareketi ve APEC gibi çok taraflı forumlarda barış, güvenlik ve istikrar başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası konularda yakın bir şekilde çalışacağız. Mekong alt bölgesi de dâhil olmak üzere bölgesel entegrasyon alanındaki işbirliğini de güçlendireceğiz” dedi.

Genel sekreter ayrıca Vietnam’ın Güney Çin Denizi’nde “barış, güvenlik, istikrar, emniyet ve seyrüsefer ve uçuş özgürlüğünü” koruma taahhüdünü vurgulayarak, “Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi dahil olmak üzere evrensel olarak tanınan uluslararası hukuk doğrultusunda, tehdit veya güç kullanımı olmaksızın anlaşmazlıkların barışçıl çözümünü teşvik ediyoruz” dedi.

Okumaya Devam Et

ASYA

Trump’ın olası gümrük vergileri Güneydoğu Asya’yı nasıl etkileyecek?

Yayınlanma

Güneydoğu Asya, Donald Trump’ın evrensel gümrük vergileri tehdidine ve Çin ile yeni bir ticaret savaşına karşı endişeli görünüyor. Bölgenin en büyük altı ekonomisinden beşi ABD ile ticaret fazlası veriyor.

Ancak uzmanlara göre, durum o kadar da kötü olmayabilir. Jeopolitik olarak tarafsız durmaya çalışan bölge, Trump’ın ilk başkanlığı döneminde 2017-2020 yılları arasında hem Çin hem de ABD ile brüt ticaretinde artış gördü. Çin, Japonya, Güney Kore, Tayvan ve ABD’den şirketlerin ABD gümrük vergilerinden kaçınmak için Güneydoğu Asya’daki üretim üslerini çoğaltmasıyla Vietnam, Endonezya, Malezya ve Tayland büyük kazanç elde etti.

Uzmanlara göre, ihracat ve ekonomik büyüme kısa vadede darbe alacaktır ancak bölge ticaret sapması ve ikamesinden kazançlı çıkabilir.

Trump’ın gümrük vergisi tehdidi nedir?

Trump’ın ticaret politikasının amacı, imalat işlerini ABD’ye geri döndürmek ve tedarik zincirlerini Çin’den ayırmak. Trump ve danışmanları Çin’in ticari avantajının kur “manipülasyonu, fikri mülkiyet hırsızlığı ve zorla teknoloji transferinden” kaynaklandığını iddia ediyor.

İlk döneminde Trump, Çin’den ithal edilen 250 milyar dolar değerindeki elektronik, makine ve tüketim mallarına %25’e varan gümrük vergileri uygulamak için yürütme yetkilerini kullandı. Pekin de ABD’nin tarım, otomotiv ve teknoloji ihracatına karşı benzer önlemlerle misilleme yaptı.

Şimdi Trump, ABD’ye giren tüm Çin mallarına %60 vergi ve diğer her yerden yapılan ithalata %20’ye varan gümrük vergisi uygulanmasını önerdi.

Güneydoğu Asya için ne kadar kötü olabilir?

Oxford Economics’e göre Kamboçya’nın ihracatının yaklaşık %40’ı Amerika’ya gidiyor ve toplam ihracata oranla ASEAN’daki en büyük ihracatçı konumunda; onu %27,4 ile Vietnam ve %17 ile Tayland takip ediyor. Tayland Ticaret Odası Üniversitesi Başkanı Thanavath Phonvichai, Trump’ın vaatlerini yerine getirmesi halinde Tayland ekonomisinin 160,5 milyar baht (4,6 milyar dolar) darbe alabileceğini söyledi.

Vietnam, ABD ile dünyanın en büyük dördüncü ticaret fazlasına sahip. Çinli, Tayvanlı ve Güney Koreli firmaların Trump dönemi gümrük vergilerini aşmak için Vietnam’ı kullanmasıyla bu dengesizlik hızla büyüdü. Vietnam’ın talihi, özellikle de ABD’nin Vietnam’ı daha yüksek gümrük vergileri gerektiren “piyasa dışı ekonomi” olarak sınıflandırmaya devam etmesi halinde, aynı hızla dönebilir.

Trump’ın gümrük vergileriyle ilgili belirsizlik, firmaların Güneydoğu Asya’daki yatırım planlarını duraklatmalarına ya da durdurmalarına neden olabilir. Şehir devletinin Ekonomik Kalkınma Kurulu’na göre, ABD şirketleri geçen yıl Singapur’daki 9,5 milyar dolarlık sabit varlık yatırımının yaklaşık yarısını oluşturdu. Başbakan Lawrence Wong, Trump’a gönderdiği tebrik mektubunda ABD’nin Singapur ile “istikrarlı bir ticaret fazlası” verdiğini hatırlatmakta gecikmedi.

Çin ekonomisine vurulacak herhangi bir darbe, Çin tüketimine, ihracat talebine ve turizmine bağımlı olan ASEAN ülkelerine de yansıyacaktır. Çin mallarına yönelik iştahın azalması, Çinli üreticilere girdi sağlayan Güneydoğu Asyalı tedarikçileri de etkileyecektir. Güneydoğu Asya’nın en büyük ekonomisi olan Endonezya, Çin’e olan %24,2 oranındaki ihracatı ve ağırlıklı olarak emtia ihracatı nedeniyle bu durumdan en fazla zarar görecek ülke olacaktır.

Mallarını ABD’ye gönderemeyen Çinli ihracatçılar, hükümetlerin metal, tekstil ve tüketim mallarındaki dampingden zarar gören yerel üreticilerin şikayetleriyle karşılaştığı Güneydoğu Asya’ya yönlendirebilir.

Güneydoğu Asya’nın avantajı nedir?

Güneydoğu Asya’nın mevcut üretim patlaması ticaret savaşı nedeniyle başladı. Analistler zaman içinde ticari ikame ve sapmanın büyümeye vurulan darbeden daha ağır basacağını düşünüyor.

Macquarie Capital ASEAN araştırma müdürü Jayden Vantarakis, “Çin’e yönelik daha büyük bir baskının, Çinli işletmelerin Asya’da daha fazla ticaret ve yatırım yapmasıyla tedarik zincirinde daha fazla sapmaya yol açabileceğini düşünüyoruz” dedi.

Bazı Güneydoğu Asya hükümetlerinin agresif bir şekilde başvurduğu elektrikli araç fabrikaları ekonomik bir tampon sağlayabilir. “ABD dışında da elektrikli araç talebi artıyor, bu nedenle Endonezya’ya net bir fayda sağlayabileceğini düşünüyorum. Özellikle benzin fiyatları giderek pahalılaştığı için karbon nötr olmaya çalışan daha küçük ülkeler arzı devralmaya çalışacak ve daha fazla elektrikli otomobil satın alacaklar,” diyor Singapur Ulusal Üniversitesi İşletme Fakültesi profesörü Sumit Agarwal.

Trump’ın vaat ettiği gümrük vergileri, Tayland’ın bu yıl haddelenmiş çelikte yaptığı gibi, ASEAN hükümetlerine Çin mallarına antidamping tarifeleri uygulama konusunda itici güç sağlayabilir. Daha sıkı ABD menşe kuralları da hükümetlere daha fazla yüksek değerli parça üretimi ve montajının yerel olarak yapılmasını sağlama fırsatı verebilir.

Güneydoğu Asya para birimleri ve piyasaları nasıl etkilenecek?

Trump’ın gümrük vergileri Güneydoğu Asya merkez bankaları üzerindeki para politikasını daha da gevşetme baskısını hafifletebilir.

İngiltere merkezli Pantheon Macroeconomics’in gelişmekte olan Asya baş ekonomisti Miguel Chanco, “Esasen Trump’ın zaferi, planladığı gümrük tarifeleri nedeniyle dünya için enflasyonisttir, bu nedenle küresel parasal normalleşme veya gevşeme döngüsü muhtemelen Filipinler de dahil olmak üzere daha önce düşünüldüğü kadar keskin olmayacaktır” dedi.

Nikkei Asia’ya konuşan Chanco, Güneydoğu Asya para birimlerinin daha önce beklendiği gibi güçlenmeyeceğini, bunun kısmen piyasaların ABD Merkez Bankası’nın gevşeme hızını yeniden fiyatlandırmasından ve dolayısıyla doların güçlenmeye devam etmesinden kaynaklandığını söyledi.

Altı büyük Güneydoğu Asya ekonomisi arasında Tayland bahtı ve Malezya ringgiti, Trump’ın zaferinden bu yana en kötü performans gösteren para birimleri oldu ve çarşamba gününe kadar ABD doları karşısında sırasıyla %3,2 ve %2,9 değer kaybetti.

Taylandlı menkul kıymetler şirketi InnovestX, güçlü dolar ve zayıf bahttan faydalanacak hisse senetleri önerdi. Bunlar arasında CP Foods ve Delta Electronics gibi önemli ihracat gelirleri olan ya da Tayland Havalimanları, emlak geliştiricileri ve otelciler gibi turizmle ilgili şirketler yer alıyor.

Hükümetler, diğer ülke ve bölgelerle ilişkilerini derinleştirerek ve tarafsızlıklarını vurgulayarak ABD ya da Çin’e olan aşırı bağımlılıklarını azaltmak için şimdiden adımlar atıyor.

Özellikle Güneydoğu Asya ekonomilerinin de ASEAN içi ticareti güçlendirerek direnç oluşturmaya odaklanması bekleniyor.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English