Diplomasi
Norveç, Rus turistlerin ülkeye girişini yasaklayacak

Norveç hükümeti, 29 Mayıs’tan itibaren Rusya vatandaşlarının ülkeye girişine ek kısıtlamalar getireceğini duyurdu.
Hükümetin internet sitesinde yayımlanan yazılı açıklamada, “Norveç makamları, sınırdaki ve Sturskoog sınır geçiş noktasındaki durumu yakından takip ediyor ve gerekli olması halinde harekete geçmeye hazır,” ifadelerine yer verildi.
Karar doğrultusunda turizm veya ‘zorunlu olmayan amaçlarla’ seyahat eden Rusya vatandaşlarının ülkeye girişine izin verilmeyecek.
Fakat yakın akraba ziyaretleri ve iş ya da eğitim amaçlı seyahatler gibi bazı durumlarda istisnalar yapılacak.
2022 baharında Norveç, diğer bazı Schengen ülkeleriyle birlikte Ruslara turist vizesi vermeme kararı almıştı.
Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR) ve Federal Güvenlik Teşkilatı (FSB) Sınır Muhafaza Kurumu verilerine göre, ülkeden Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) dışındaki ülkelere vize rejimiyle giden turist akışı 2023 yılında neredeyse iki katına çıkarak 2,74 milyon ziyarete ulaştı.
En popüler 20 destinasyona seyahat eden toplam turist seyahati sayısı 9,1 milyondan 13,4 milyona veya yüzde 48 arttı. 2022 yılında bu tür seyahatler sadece 1,38 milyondu.
2023’te vizesiz ülkelere turist akışı yüzde 39 oranında arttı ve 2022’de 7,7 milyon olan turist sayısı 10,6 milyona yükseldi.
Turistik geziler için en çok tercih edilen ülkelerin başında Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Tayland geliyor.
Diplomasi
Ukrayna, lityum sahasını Trump’ın arkadaşıyla bağlantılı şirkete devrediyor

Ukrayna hükümeti, ABD ile 30 Nisan’da imzalanan maden anlaşması çerçevesinde, ülkenin en büyük lityum yataklarından birini özel şirketlerin geliştirmesine izin verme sürecini başlattı. Anlaşmaya en yakın isimlerden birinin, ABD Başkanı Trump’ın arkadaşı milyarder Ronald Lauder olduğu belirtiliyor.
Ukrayna, ABD ile 30 Nisan’da imzaladığı ortak maden çıkarma anlaşması kapsamında, Kirovograd oblastında bulunan devlete ait Dobro lityum sahasının özel şirketler tarafından işletilmesine yönelik süreci başlattığını duyurdu.
The New York Times gazetesine konuşan iki Ukraynalı hükümet yetkilisi, konuya ilişkin onayın 16 Haziran’da verildiğini bildirdi.
Bu adımla Kiev, ülkenin en büyük lityum rezervlerinden birine sahip olan ve elektrikli batarya üretiminde kullanılan bu değerli madenin çıkarılması için yatırımcılara yönelik tavsiyelerin hazırlanmasını onaylamış oldu.
Trump’ın arkadaşı devrede
Anlaşmaya en yakın isimlerden birinin, ABD Başkanı Donald Trump’ın 81 yaşındaki milyarder arkadaşı ve Dünya Yahudi Kongresi Başkanı Ronald Lauder olduğu belirtiliyor.
Amerikan kozmetik şirketi Estee Lauder’in kurucusu olan aileden gelen Lauder’in, yatırımcılar konsorsiyumuyla birlikte Dobro sahasını geliştirmeye ilgi gösterdiği ifade ediliyor.
Financial Times‘ın haberine göre, Lauder’in de dahil olduğu ve kısmen ABD hükümetine ait enerji şirketi TechMet’i de içeren yatırımcı grubu, daha Mart ayında sahaya ilgi göstermişti.
The New York Times, aynı grubun 2023’ün sonlarında Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’e Dobro sahasındaki yatakların işletilmesi için ihale açılması yönünde çağrıda bulunduğunu yazdı.
Vergi indirimi ve uluslararası tahkim
Pazartesi günü Ukrayna’nın, Dobro lityum sahası için bir üretim paylaşımı anlaşmasına dayalı olarak ihale ilan ettiği bildirildi.
Genellikle birkaç on yıl boyunca geçerli olan bu tür anlaşmalar, yatırımcılara vergi indirimleri ve anlaşmazlıkları uluslararası tahkim mahkemeleri aracılığıyla çözme imkânı tanıyor.
Anlaşma, yatırımcıların çıkarılan maden ürünlerini Ukrayna hükümetiyle paylaşmaları karşılığında maden çıkarma izni almasını öngörüyor.
ABD-Ukrayna maden anlaşmasına göre, Ukrayna hükümetinin maden çıkarma faaliyetlerinden elde ettiği gelirin yarısı, ortak bir yatırım fonuna aktarılacak.
Bu gelirler daha sonra, ABD’nin kendi kâr payı üzerindeki hakkı saklı kalmak kaydıyla, Ukrayna ekonomisine yeniden yatırılacak.
Yetkililer, yatırımcılar için tavsiyelerin geliştirilmesinin birkaç hafta süreceğini ve Ukrayna hükümetinin ihale sürecini başlatmama kararını hâlâ elinde tuttuğunu belirtiyor.
Fakat pazartesi günü onaylanan bu tedbirin, Ukrayna’nın ABD ile yapılan anlaşmada belirtilen hükümleri uygulamaya hazır olduğunu gösterdiği kaydediliyor.
Washington Post: Ukrayna ile yapılan kaynak anlaşması Çin’e bağımlılığı azaltmaz
Diplomasi
Trump, AUKUS paktına destek verdi

ABD Başkanı Donald Trump ve Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, ABD’nin yeniden gözden geçirmesine rağmen, AUKUS denizaltı antlaşmasının devam edeceği konusunda anlaştı.
Starmer, Kanada’da düzenlenen G7 zirvesinde Trump ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, ABD başkanının da onayıyla AUKUS’a devam edileceğini söyledi.
Trump’ın selefi Joe Biden’ın 2021’de imzaladığı anlaşma, ABD’nin “Çin’in artan deniz tehdidine karşı koymak” amacıyla Birleşik Krallık ve Avustralya’ya nükleer denizaltı üretimi için teknoloji sağlamasını öngörüyor.
Trump, başbakanın açıklamasının ardından “Biz [Birleşik Krallık ile] çok uzun süredir ortak, müttefik ve dostuz” dedi ve Starmer ile de “kısa sürede dost olduklarını” söyledi.
Trump, “O benden biraz daha liberal. Ama nedense iyi anlaşıyoruz,” diye ekledi.
Geçen hafta Pentagon’un programı gözden geçirmeye karar verdiği bildirilmişti. Bu karar, Londra ve Canberra’da antlaşmanın bozulabileceği endişesine yol açmıştı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, AUKUS’a desteğini açıkça dile getirdi. Fakat Trump yönetiminin bazı üyeleri, Amerika’nın anlaşmayı mevcut haliyle gerçekleştirecek endüstriyel kapasiteye sahip olmadığına inanıyor.
Trump, anlaşmanın devam etmesine kararlı görünüyor. Starmer, başkanın yanında durarak, “Bu, ikimiz için de çok önemli bir anlaşma,” dedi.
İngiliz lider, “Bence incelemeyi yapan kişi, biz hükümete geldiğimizde bir inceleme yaptık. Bu bana mantıklı geliyor,” diye ekledi.
İkilinin açıklamaları, Pentagon’un incelemesinin ardından antlaşmanın planlandığı gibi devam edip etmeyeceği konusunda soru işaretleri bırakıyor.
Antlaşmanın orijinal şartlarına göre, ABD, AUKUS denizaltıları inşa edilmeden önce, önümüzdeki on yıl içinde Avustralya’ya üç adet Virginia sınıfı denizaltı satacaktı.
Trump’ın çevresindeki bazı kişiler, özellikle ABD’nin denizaltı üretiminin azaldığı bir dönemde, Amerika’nın bu denizaltıların kaybını telafi edecek endüstriyel kapasiteye sahip olmadığına inanıyor.
Diplomasi
Trump: Rusya G8’den çıkarılmasaydı Putin Ukrayna’ya saldırmazdı

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Rusya 2014 yılında sonrası G8’den çıkarılmasaydı Ukrayna’ya askeri müdahalede bulunmayacağını belirtti. Kanada’daki G7 zirvesi sırasında konuşan Trump, Rusya’nın G8’den çıkarılmasının bir hata olduğunu savundu.
ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, 2014 yılında Kırım’ın Rusya Federasyonu’na bağlanmasının ardından G8 grubundan çıkarılmasaydı Ukrayna’ya askeri müdahalede bulunmayacağını dile getirdi.
Kanada’daki G7 zirvesi sırasında açıklama yapan Trump, “Önceden burası sekizli gruptu. Barack Obama ve Justin Trudeau isimli kişi, Rusya’nın G8’de olmasını istemedi. Ve ben bunun bir hata olduğunu söyleyebilirim. Çünkü eğer Rusya G8’de olsaydı, şimdi bir savaşımız olmazdı,” dedi.
Trump, Putin’in sadece kendisiyle iletişim kurduğunu ve Rusya’yı birlikten çıkarmak istemeyen G7 üyelerinin tutumundan “memnun olmadığını” ekledi.
ABD Başkanı, “Size şunu söyleyebilirim ki o (Putin), kendisini dışarı atan kişilerle neredeyse hiç konuşmuyor ve ben de ona katılıyorum. Masanızda bir düşmanınız var, ben (Putin’i) o zamanlar bir düşman olarak bile görmüyordum, o bir düşman değildi,” ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte Trump, Rusya’nın birliğe geri dönmesinin şu anda pek mümkün olmadığını, çünkü “çok fazla zaman geçtiğini” kabul etti.
Ancak Çin’in G7’ye davet edilmesinin “o kadar da kötü bir fikir olmadığı” görüşünü dile getirdi.
G7 üyeleri, Rusya’yı 2014’ün mart ayında Kırım’ın Rusya’ya bağlanması ve Ukrayna’nın doğusunda vekalet savaşının başlamasının ardından gruptan çıkarmıştı.
O zamandan beri G8, Rusya’nın katılımı olmadan G7 olarak faaliyet gösteriyor.
Daha önce Trump, ABD, Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, İtalya, Kanada ve Japonya dahil olmak üzere dünyanın en büyük yedi ekonomisini bir araya getiren G7’ye Rusya’nın geri dönmesi çağrısında bulunmuştu.
Şubat ayında Beyaz Saray’da yaptığı konuşmada da Rusya’nın “sekizliden” çıkarılmasını bir hata olarak gördüğünü vurgulamıştı.
2020 yılında ilk görev süresi boyunca ABD Başkanı, böyle bir adımın “sağduyuya” uygun olduğunu vurgulamış ancak diğer katılımcı ülkeler onun girişimini desteklememişti.
Moskova, 1997 yılında dünya liderlerinin gayri resmi kulübüne katılmıştı.
-
Görüş2 hafta önce
ABD Dışişleri’nin Avrupa eleştirisi ne anlama geliyor?
-
Asya7 gün önce
Huawei kurucusu: Çiplerimiz ABD’nin bir nesil gerisinde
-
Dünya Basını1 hafta önce
Trumpizmin gerici ideoloğu: Curtis Yarvin
-
Görüş1 hafta önce
Avrupa’nın savunma özerkliği ve Almanya’nın askerî rolü dönüm noktasında
-
Dünya Basını2 hafta önce
Financial Times: Borç batağındaki ‘gelişmekte olan ülkeler’ için kayıp on yıl kapıda
-
Dünya Basını1 hafta önce
Mevcut jeopolitik değişiklikleri anlamak: Sergey Karaganov ile mülakat
-
Görüş1 hafta önce
Silahlar sustu, şimdi artılar eksiler hanesine bakma zamanı – 3
-
Amerika1 hafta önce
ABD’de göçmen isyanı büyüyor: Deniz piyadeleri Los Angeles’ta