Pekin, Tayvan lideri William Lai Ching-te’yi, ada ve Çin anakarasının “birbirlerine tabi olmadıkları” yönündeki görüşünü yineleyen son açıklamalarının ardından bir kez daha Tayvan Boğazı’nda “barışın yıkıcısı” olarak nitelendirdi.
Anakaranın Tayvan İşleri Ofisi (TAO) çarşamba günü yaptığı açıklamada, Lai’nin Tayvan Boğazı’nda “barış ve istikrarı arzuladığını” iddia ettiğini, ancak gerçekte “inatla” “Tayvan bağımsızlığı” duruşuna bağlı kaldığını ve defalarca ayrılıkçı söylemleri savunduğunu söyledi.
TAO sözcüsü Zhu Fenglian, “Lai kasıtlı olarak barışı yok ediyor, boğazlar arası alışverişi kısıtlıyor ve bağımsızlığa ulaşmak için dış desteğe ya da güce dayanmayı planlıyor,” dedi.
“Son açıklaması, boğazlar arası barışın yıkıcısı ve Tayvan Boğazı krizlerinin yaratıcısı olarak gerçek doğasını bir kez daha ortaya koydu” diye ekledi.
Zhu, Lai’nin Pazartesi günü Boğazlar arası ilişkileri kolaylaştırmayı amaçlayan yarı resmi bir kuruluş olan Straits Exchange Foundation (SEF) tarafından adanın iş dünyası liderleri için düzenlenen Ay Yeni Yılı etkinliğindeki sözlerine atıfta bulundu.
Lai etkinlikte Tayvan’ın resmi ismini kullanarak “Egemenlik bir ülkenin varlığı için esastır; Tayvan olmadan Çin Cumhuriyeti de olmaz” dedi.
Lai, selefi Tsai Ing-wen tarafından ortaya konan ve aralarında “Çin Cumhuriyeti (Tayvan) ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin birbirlerine tabi olmadıklarını savunmak” da bulunan dört ilkeye bağlı kalacağını söyledi.
Lai bu sloganı ilk kez savunmuyordu. Mayıs ayındaki açılış konuşmasında iki tarafın birbirine “tabi olmadığını” ileri sürerek Pekin’i kızdırmıştı.
Lai, Tsai tarafından önerilen ilkeler arasında “demokratik ve özgür anayasal sistemin” korunması, “Tayvan’ın egemenliğinin ihlal ve ilhaktan” korunması ve Tayvan halkının kendi geleceğini belirlemesine izin verilmesinin de yer aldığını söyledi.
Pekin, Tayvanlı lideri “ayrılıkçı” olarak nitelendirdi ve Lai’nin mayıs ayında göreve gelmesinden bu yana yoğunlaşan boğazlar arası gerilimi daha da artırabileceği uyarısında bulundu.
Çarşamba günü Zhu, “Tayvan Boğazı’nın iki yakası henüz tam olarak birleşmemiş olsa da, hem anakara hem de Tayvan’ın tek bir Çin’e ait olduğu ve Tayvan’ın Çin’in ayrılmaz bir parçası olduğu gerçeği asla değişmedi ve değiştirilemez” dedi.
ABD’nin dahli
Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kurumlar ve Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere çoğu ülke Tayvan’ı bağımsız bir devlet olarak tanımıyor, ancak Washington kendi kendini yöneten adanın Pekin’le birleşmesine karşı çıkıyor ve Tayvan’a silah ve savunma desteği sağlıyor.
Pazartesi günü Lai ayrıca boğazlar arası değişim ve diyalog çağrısında bulundu ve girişimciler için daha iyi bir iş ortamı yaratma sözü verdi. Tayvan Anakara İşleri Konseyi tarafından hazırlanan bir rapora göre, etkinlikte iş dünyası liderleri, boğazlar arası sürtüşmeler ve ABD-Çin rekabeti de dahil olmak üzere jeopolitik gerilimlerle ilgili endişelerini dile getirdi.
Lai, “Barışın çok değerli olduğuna ve savaşın kazananı olmadığına inanıyoruz,” dedi.
“İki taraf da çatışmanın yerine alışverişi, diyaloğun yerine de işbirliğini koymalıdır. Ortak düşmanlarımız doğal afetler ve dünyadaki değişimlerdir; ortak hedefimiz ise boğazın her iki yakasındaki insanların refahıdır” ifadelerini kullandı.
“Karmaşık uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir dönemde, barışçıl bir hedefe doğru ilerlemek için diyalog ve görüş alışverişinde bulunmalıyız” dedi.
Lai ayrıca boğazlar arası görüşmeleri yeniden başlatmaya açık olduğunu ifade ederek turist gruplarının diyalog için potansiyel bir kanal olarak hizmet edebileceğini öne sürdü.
Geçtiğimiz ay Pekin, Covid-19 salgını ve gerileyen ilişkiler nedeniyle yıllarca süren seyahat yasaklarının ardından karşılıklı alışverişi güçlendirmek amacıyla Fujian eyaleti ve Şanghay’dan turist gruplarının Tayvan’ı ziyaret etmesine izin vermeye başladı.