Çin’in güçlü ihracat motorunun, ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın yüksek gümrük vergileri tehdidi altında Çin mallarını istiflemek için acele eden Amerikalı müşteriler dalgasının etkisiyle bu yıl yeni bir rekor kırması bekleniyor.
Tayland’dan Çin’in Pearl River Deltası’na kadar uzanan bölgelerde geniş bir fabrika ağı kullanan aydınlatma ürünleri üreticisi Shenzhen Lingke Technology’nin CEO’su Wu Zhiqiang, Nikkei Asia’ya verdiği demeçte birçok ABD’li şirketin “gelecekteki belirsizliklere karşı bir miktar tampon oluşturmak istediğini” söyledi.
Wu’ya göre, Lingke’nin kaynak sağladığı bazı Çinli üreticiler, Trump’ın seçimleri kazanmasından bu yana aralarında büyük perakendecilerin de bulunduğu ABD’li ithalatçıların normalden daha büyük siparişler verdiğini bildirdi. Wu, “Amerikalı müşterilerin yeni gümrük vergileri devreye girmeden önce mümkün olduğunca çok kâr elde etmek istedikleri düşünülüyor,” dedi.
Pil parçalarından şırıngalara kadar Çin mallarına yönelik talep artışı, ABD’nin Çin’den yaptığı ithalatı tatil sezonu öncesinde haziran-ekim arasındaki en yoğun dönemde yıllık bazda yaklaşık %6 artırdı. Chicago merkezli tedarik zinciri hizmetleri sağlayıcısı Project44 tarafından hazırlanan bir rapora göre bu durum, Joe Biden yönetimi tarafından başlatılan yeni gümrük vergilerinin eylül ayında yürürlüğe girmesiyle nakliyecilerin ek maliyetlerden kaçınmak için siparişlerini öne çektiğini gösteriyor.
Rapora göre, Trump’ın ocak ayında göreve gelmesinin ardından daha fazla gümrük vergisi uygulanacağı beklentisi göz önüne alındığında, bu eğilimin zirve sonrası da devam etmesi bekleniyor.
Trump seçim kampanyası sırasında tüm Çin mallarına %60’a varan oranlarda gümrük vergisi getirme sözü vermişti. Bu hafta, Pekin “çoğunlukla Meksika üzerinden yasadışı uyuşturucu akışını durdurmaya yardımcı olana kadar Çin’den herhangi bir ek gümrük vergisinin üzerinde” %10 vergi alacağını ve Kanada ve Meksika’dan gelen mallara %25 gümrük vergisi uygulayacağını” söyledi.
Geçtiğimiz hafta Trump, gümrük vergilerinin kullanılmasını savunan ve Çin’i açık ABD pazarını istismar etmekle eleştiren hedge fon yöneticisi Scott Bessent ‘i Hazine Bakanı olarak atadı.
Pek çok şirket bunun etkilerine hazırlanıyor. Nikkei Asia’nın haberine göre Microsoft, HP ve Dell ocak ayından önce mümkün olduğunca çok elektronik parça temin etmek için çabalıyor.
Los Angeles Limanı’nda çalışanlar ekim ayında bir önceki yıla göre %25 artışla 900.000’den fazla yirmi ayak eşdeğeri konteyner taşıdı. Limanın icra direktörü Gene Seroka, kargo hücumunun kısmen Trump’ın göreve başlamasından sonra gelebilecek yeni gümrük vergilerini aşmak için yarışan nakliyecilerden kaynaklandığını söyledi.
Economist Intelligence Unit’in küresel ticaret baş analisti Nick Marro Nikkei Asia’ya verdiği demeçte, “Bu yıl makul miktarda ön yükleme görüyoruz,” dedi. “Jeopolitik belirsizliklerin arttığı bir ortamda şirketlerin bu duruma alışması gerekecek” diye ekledi.
Marro, yeni gümrük vergilerinin Çin’i ne zaman vuracağı ve nihai olarak ne kadar yüksek olacağı belirsizliğini korurken, Trump’ın son açıklamasının muhtemelen önden yükleme etkisini yoğunlaştıracağını ve aralık ayında Çin için “çok daha yüksek” ihracat büyümesine yol açacağını sözlerine ekledi.
Çin’in ihracatı ekim ayında beklenmedik bir şekilde bir önceki yıla kıyasla %12,7 oranında artarak son 27 ayın en yüksek hızına ulaştı ve bu artışta çipler ve ev aletleri gibi teknolojiyle ilgili ürünler etkili oldu. ABD’ye yapılan ihracat eylül ayında %2,2 iken ekim ayında %8,1 arttı.
Macquarie Group’un baş Çin ekonomisti Larry Hu, Çin’in şimdiye kadar denizaşırı ülkelere gönderdiği en yüksek mal miktarını kaydetme yolunda ilerlediğini söyledi. İhracat değerinin 2024 yılında %5 artarak yaklaşık 3,54 trilyon dolara ulaşması ve 2022 yılında kırılan rekoru geçmesi bekleniyor. Ülkenin ticaret fazlasının da tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 1 trilyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
Bu durum, yurtiçindeki zayıf tüketim nedeniyle büyük ölçüde ihracata dayanan Çin ekonomisi için bir destek sağlayacak olsa da, birçok gözlemci erken siparişlerden elde edilen faydaların muhtemelen geçici olacağı konusunda uyarıyor.
Barclays ekonomistleri müşterilerine gönderdikleri bir notta, “Sevkiyatın önden yüklemeli olabileceğini, 2025’in ilk yarısında ihracatı artırdıktan sonra ikinci yarısında azaltabileceğini düşünüyoruz” dedi. Yatırım bankası, önümüzdeki yılın ikinci yarısında ABD’nin Çin mallarına uygulayacağı %30’luk gümrük vergisi artışının Çin’in 2025 yılındaki ekonomik büyümesini toplamda %4 ile sınırlayacağını tahmin ediyor.
Macquarie’den Hu, Çin mallarına yönelik %60’lık bir tarife artışının Çin’in toplam ihracatının önümüzdeki 12 ay içinde %8 oranında düşmesine neden olabileceğini, bunun da iş dünyasının güvenini daha da azaltacağını ve yeni yatırımları engelleyeceğini söyledi.
Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Wang Shouwen geçtiğimiz cuma günü yaptığı açıklamada, Çin’in küresel ticarette karşılaştığı zorlukları kabul ederek, ihracatçıların siparişlerini dengelemelerine ve dış pazar payı kazanmalarına yardımcı olmak için yeni mali ve lojistik politikalar yoluyla ülkenin dış ticaretini destekleme sözü verdi. Bakan, Çin’in istikrarlı ikili ticaret bağlarını geliştirmek için ABD ile “aktif görüşmeler” yapmaya istekli olduğunu da sözlerine ekledi.
Bangladeş Dışişleri Bakanlığı perşembe günü yaptığı açıklamada, Bangladeş geçiş hükümeti başkanı Muhammed Yunus’un ağustos ayında göreve gelmesinden bu yana Çin’e yapacağı ilk ziyareti 26 Mart’ta gerçekleştireceğini doğruladı.
Hindistan ile dostane bir ilişkiye sahip olan eski Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina’nın kitlesel protestolar nedeniyle istifa ederek Yeni Delhi’ye sığınmasından bu yana Bangladeş ve Hindistan arasında soğuk ilişkiler devam ederken, Muhammed Yunus’un Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüşecek olması ziyaretin önemini artırıyor.
Yunus, 27 Mart’ta Çin’in Hainan eyaletinde düzenlenecek olan Asya için Boao Forumu (BFA) Yıllık Konferansı’nın açılış oturumunda bir konuşma yapacak. BFA, 25 Asya ülkesi ve Avustralya’nın Asya ve küresel meseleler üzerine diyalog kurma girişimidir.
Bakanlığa göre Yunus, Çin Devlet Başkanı ile görüşmeden önce 28 Mart’ta Çin Devlet Konseyi Başkan Yardımcısı ile bir araya gelecek.
Yunus’un ayrıca Bangladeş’e dönmeden önce 29 Mart’ta Pekin Üniversitesi’nde düzenlenecek bir etkinliğe katılması bekleniyor.
“İlgili tüm ortaklar bu ziyarete başka hangi ikili konuların dahil edileceği üzerinde çalışıyor. Detaylar ziyaretten önce sunulacak,” dedi bakanlık.
Bengal Körfezi’nin tepesindeki stratejik konumu ile Asya-Pasifik’te önemli bir merkez olan Bangladeş, Hindistan, Pakistan ve Çin gibi bölgesel güçlerin yanı sıra ABD’nin de dikkatini çekiyor. Ülke, Hindistan-Çin rekabeti artarken denge politikası izlemeye çalışıyor.
Çin, Bangladeş’teki siyasi değişimin ardından iki ülke arasındaki ilişkileri derinleştirmeye odaklanıyor. Basında çıkan haberlere göre Çin, Yunus’u Pekin’e götürmek üzere kiralık bir uçak gönderecek. Şeyh Hasina’ya sırtını dönmeyen Hindistan ise, Bangladeş’teki mevcut iktidarla arasının bozulmasından dolayı tedirgin ve komşusunu Çin’e kaptırmaktan endişe ediyor.
Bangladeş’in en büyük ticaret ortağı olan Çin, 2023 yılında Bangladeş’e 22,9 milyar dolarlık mal ihraç etti. Bangladeş ise o yıl Çin’e 677 milyon dolar ihracat yaptı.
Çin’in Bangladeş Büyükelçisi Yao Wen salı günü Dakka’da yaptığı açıklamada, uluslararası veya yerel ortamdaki değişikliklerden bağımsız olarak Çin’in Bangladeş’in ortağı olmaya devam ettiğini söyledi. En son Dışişleri Danışmanı Md. Towhid Hossain ocak ayında Pekin’e gitmişti.
ABD, ilk kez Çin’e, yaptırım uygulanan İran petrolünü satın aldığı gerekçesiyle yaptırım uyguladı. Trump yönetimi, Shandong Shouguang Luqing Petrochemical adlı Çinli şirketi kara listeye alarak, şirketin İran’dan yaklaşık 500 milyon dolar değerinde petrol satın aldığını ve bu petrolün Yemenli Husilerle bağlantılı olduğunu iddia etti.
Donald Trump yönetimi, Amerikan yaptırımlarına tabi olan petrolü satın alması nedeniyle Çin’e ilk kez yaptırım uyguladı.
ABD Hazine Bakanlığı, dün yaptığı açıklamada, İran’dan yakıt satın alan ve “terör örgütleriyle bağlantılı olmakla” suçlanan bağımsız bir Çinli petrol rafinerisini kara listeye aldı.
Bu önlemin, Rus petrolü tedarikini de etkileyebileceği belirtiliyor.
Şantung eyaletinde bulunan Shandong Shouguang Luqing Petrochemical şirketi, Washington’ın daha önce uyguladığı Amerikan yaptırımlarına rağmen İran’dan petrol satın alması nedeniyle yaptırım uygulanan ilk rafineri oldu.
Hazine Bakanlığı, Shandong Shouguang Luqing’in yaklaşık 500 milyon dolar değerinde milyonlarca varil petrol satın aldığını açıkladı.
Şirketin, petrolü “gölge filo” olarak adlandırılan ve bazıları ABD tarafından “terör örgütü” olarak kabul edilen Yemenli Husilere tedarik sağlama rolü nedeniyle yaptırım uygulanan gemilerle taşıdığı öne sürüldü.
Ayrıca, bu petrolün İran silahlı kuvvetleri ve İslam Devrim Muhafızları Kolordusu ile bağlantılı olduğu iddia edildi.
Çinli şirketin genel müdürü de kara listeye alındı.
Bu, Trump’ın 4 Şubat’ta ulusal güvenlik gerekçesiyle İran’a yönelik azami baskı kampanyası ilan etmesinden bu yana kabul edilen dördüncü yaptırım turu oldu.
Washington, bu amaçla Tahran’ı nükleer programından vazgeçirmek için İran petrolü satışlarını kısıtlamaya çalışıyor.
İran petrolüyle yapılan operasyonlar nedeniyle uygulanan Amerikan yaptırımlarının, Rusya’nın petrol tedarikini de etkileyebileceği belirtiliyor.
Shandong Shouguang Luqing Petrochemical’in de bulunduğu Şantung eyaleti, özel Çinli şirketler için petrol rafinaj merkezi konumunda.
Dört hükümet yetkilisine göre Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin hükümeti, ABD’nin desteğiyle firmaları Çin’den uzaklaştırma çabasını başlattıktan sadece dört yıl sonra, yerli üretimi teşvik etmek için 23 milyar dolarlık bir programı askıya almaya karar verdi.
Reuters’a konuşan yetkililerden ikisi, programın 14 pilot sektörün ötesine genişletilmeyeceğini ve bazı katılımcı firmalardan gelen taleplere rağmen üretim sürelerinin uzatılmayacağını söyledi.
Kamu kayıtlarına göre, aralarında Apple tedarikçisi Foxconn ve Hint holding Reliance Industries’in de bulunduğu yaklaşık 750 şirket Üretim Bağlantılı Girişim programına kaydoldu.
Firmalara, bireysel üretim hedeflerini ve son teslim tarihlerini tutturmaları halinde nakit ödeme sözü verildi. Amaç 2025 yılına kadar imalatın ekonomideki payını %25’e çıkarmaktı.
Bunun yerine, Reuters tarafından görülen hükümet belgeleri ve yazışmalara göre, programa katılan birçok firma üretime başlamayı başaramazken, üretim hedeflerine ulaşan diğerleri Hindistan’ın sübvansiyonları ödemekte yavaş davrandığını gördü.
Ticaret bakanlığı tarafından derlenen programın tarihsiz bir analizine göre, Ekim 2024 itibariyle katılımcı firmalar program kapsamında 151,93 milyar dolar değerinde mal üretti ya da Delhi’nin belirlediği hedefin %37’sini gerçekleştirdi. Belgede Hindistan’ın sadece 1.73 milyar dolar ya da tahsis edilen fonların %8’inden daha az teşvik verdiği belirtildi.
Hükümetin planı uzatmama kararına ilişkin haberler ve ödemelerdeki gecikmeye ilişkin ayrıntılar ilk kez Reuters tarafından bildirildi.
Modi’nin ofisi ve programı denetleyen ticaret bakanlığı yorum taleplerine yanıt vermedi. Planın uygulamaya konmasından bu yana imalat sanayinin ekonomi içindeki payı %15,4’ten %14,3’e geriledi.
Şu anda Hindistan’da binlerce taşeron işçi çalıştıran Foxconn ve Reliance yorum taleplerini geri çevirmedi.
İki hükümet yetkilisi Reuters’e programın sona ermesinin Delhi’nin üretim hedeflerinden vazgeçtiği anlamına gelmediğini ve alternatiflerin planlandığını söyledi.
Hükümet geçen yıl programın özellikle ilaç ve cep telefonu üretiminde patlama yaratan etkisini savunmuştu. Nisan ve Ekim 2024 arasında ödenen yaklaşık 620 milyon dolarlık teşvikin %94’ü bu iki sektöre yönlendirildi.
Analize göre, bazı durumlarda, sübvansiyon başvurusunda bulunan bazı gıda sektörü şirketlerine, “yatırım eşiklerine uyulmaması” ve şirketlerin “öngörülen asgari büyümeye ulaşamaması” gibi faktörler nedeniyle teşvik verilmedi. Belgede ayrıntılara yer verilmezken, sektördeki üretimin hedefleri aştığı belirtildi.
Fırsat kaçtı
Adının açıklanmaması koşuluyla Reuters’a konuşan Hint yetkililerden biri, aşırı bürokrasi ve bürokratik ihtiyatın programın etkinliğini engellemeye devam ettiğini söyledi.
Bir başka yetkili ise Hindistan’ın alternatif olarak, tesis kurmak için yapılan yatırımları kısmen geri ödeyerek belirli sektörleri desteklemeyi düşündüğünü, bu sayede firmaların üretim ve satış için beklemek yerine maliyetlerini daha hızlı geri kazanabileceklerini söyledi.
Delhi merkezli Sosyal Kalkınma Konseyi adlı düşünce kuruluşundan ticaret uzmanı Biswajit Dhar, ülkenin bu fırsatı kaçırmış olabileceğini söyledi.
Teşvik programının “imalat sektörümüzü canlandırmak için sahip olduğumuz muhtemelen son şans” olduğunu vurgulayan Dhar, “Eğer bu tür bir mega program başarısız olursa, herhangi bir şeyin başarılı olacağına dair bir beklentiniz var mı?” diye sordu.
ABD desteği boşa düştü
Üretimin durması, Hindistan’ın Delhi’nin korumacı politikalarını eleştiren ABD Başkanı Donald Trump’ın başlattığı ticaret savaşını atlatmaya çalıştığı bir döneme denk geldi.
Dhar, Trump’ın Hindistan gibi ABD ile ticaret fazlası veren ülkelere yönelik karşılıklı gümrük vergisi tehdidinin, ihracat sektörünün giderek daha fazla zorlandığı anlamına geldiğini söyledi. “Bir miktar tarife koruması vardı… ve bunların hepsi kesilecek.”
Program ilk başta ABD’nin desteğiyle, on yıllardır dünyanın fabrika üssü olan Çin’in sıfır-COVID politikası nedeniyle üretimini sürdürmekte zorlandığı bir dönemde başlatılmıştı.
ABD giderek daha iddialı hale gelen Pekin’e olan ekonomik bağımlılığını azaltmaya çalışırken, birçok çokuluslu şirketi üretim hatlarını çeşitlendirmeye ve tedarik zincirlerini farklılaştırmaya zorladı
Büyük genç nüfusu, düşük maliyetleri ve Batı’ya nispeten dost olduğu düşünülen hükümetiyle Hindistan bu durumdan faydalanacak gibi görünüyordu.
Hindistan son yıllarda ilaç ve cep telefonu üretiminde küresel bir lider haline geldi.
Hükümet verilerine göre, ülke 2023-24 mali yılında 2020-21’e kıyasla %63 artışla 49 milyar dolar değerinde cep telefonu üretti. Apple gibi sektör liderleri, düşük maliyetli modellerle başladıkları üretimde artık en yeni ve sofistike cep telefonlarını Hindistan’da üretmeyi de hedefliyor.
Benzer şekilde, ilaç ihracatı da on yıl öncesine kıyasla 2023-24 döneminde neredeyse iki katına çıkarak 27,85 milyar dolara ulaştı.
Ancak bu başarı çelik, tekstil ve güneş paneli üretimini içeren diğer sektörlerde tekrarlanmadı. Hindistan bu alanların çoğunda Çin gibi rakiplerin şiddetli rekabetiyle karşı karşıya. Uzmanlara göre, Hindistan’ın şu an için bu üretimi gerçekleştirebilecek yeterli sistemsel ve teknik altyapısı ve yetişmiş insan gücü mevcut değil ve bu süreç on yıllar alabilir.
AVRUPA1 hafta önce
DÜNYA BASINI2 hafta önce
GÖRÜŞ2 hafta önce
GÖRÜŞ5 gün önce
DÜNYA BASINI2 hafta önce
ASYA2 hafta önce
DÜNYA BASINI2 hafta önce
DÜNYA BASINI2 hafta önce