Financial Times’ın konuyla ilgili bilgi sahibi olan mevcut ve eski ABD’li yetkililerden aktardığına göre Çin, savunma bakanını yolsuzlukla ilgili soruşturma altına aldı.

ABD’li yetkililer, selefinin yolsuzluk nedeniyle kovulmasının ardından Aralık 2023’te göreve getirilen Amiral Dong Jun’un, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’ndaki yolsuzlukla ilgili daha geniş bir soruşturmanın parçası olarak soruşturulduğunu söyledi.

Dong, yolsuzluk iddiasıyla soruşturulan üst üste üçüncü görevdeki ya da eski savunma bakanı.

Dong, görevde sadece yedi ay kaldıktan sonra görevden alınan General Li Shangfu’nun yerini almıştı. Her iki isim de Devlet Başkanı Xi Jinping tarafından atanmıştı.

ABD’li yetkililerin Li’nin yolsuzluk nedeniyle soruşturma altında olduğuna inandıklarını ilk olarak Financial Times duyurmuştu. Li, görevinden emekli olduktan sonra hakkında yolsuzluk soruşturması açılan Wei Fenghe’nin yerine atanmıştı.

ABD’li yetkili, Xi’nin Dong’u da içine alan PLA’ya yönelik bir soruşturma dalgası yürüttüğünü söyledi. Dong’un ne tür yolsuzluk iddialarıyla karşı karşıya olduğu belirsizliğini koruyor.

Çin’in Washington’daki büyükelçiliği yorum yapmayı reddetti.

Haber, Dong’un Laos’ta düzenlenen bir Asya savunma toplantısına katılarak ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile görüşmeyi reddetmesinden bir hafta sonra geldi.

Çin Savunma Bakanlığı bu ret cevabından ABD’yi sorumlu tuttu ve Washington’un “tek sorumlu” olduğunu, zira kısa süre önce Tayvan için ilk kez gelişmiş karadan havaya füzeleri de içeren bir silah paketini onayladığını söyledi.

Anlaşmazlık, ABD Başkanı Joe Biden ve Xi’nin Peru’daki Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği forumunda bir araya gelerek ordularının doğrudan iletişim kurmaya devam etmesi gerektiğini yinelemelerinden günler sonra ortaya çıktı.

Çin, Nancy Pelosi’nin 25 yıl sonra Tayvan’ı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olmasının ardından Ağustos 2022’de ABD ile askeri iletişim kanallarını kapatmıştı.

Xi, bir yıl önce San Francisco’da Biden ile bir zirve düzenlediğinde kanalları yeniden açmayı kabul etti ve Dong ile Austin’in buluşmasının önünü açtı.

Dong hakkındaki soruşturma, Xi’nin PLA’daki yolsuzluk soruşturmasını genişlettiğine işaret ediyor. Savunma bakanının iki selefinin görevden alınmasına ek olarak, Çin Devlet Başkanı daha önce de PLA Roket Kuvvetleri’nin başında bulunan ve Çin’in nükleer silah programını denetleyen iki subayı görevden almıştı.

Hindistan ve Japonya, teknoloji transferi anlaşmaları ve askeri birlikte çalışabilirlik görüşmeleri ile savunma ilişkilerini geliştiriyor. Analistlere göre bu ortaklık, Çin’in Hint-Pasifik’teki etkisine karşı koymayı amaçlıyor.

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh ve Japon mevkidaşı Gen Nakatani cuma günü Laos’un Vientiane kentinde düzenlenen ASEAN Savunma Bakanları Toplantısı-Plus’ın oturum aralarında karşılıklı tedarik ve hizmet anlaşması önerisini görüştüler.

Anlaşma sonuçlandırıldığı takdirde iki ülke ordularının birbirlerinin üslerini onarım ve ikmal için kullanmalarına olanak tanıyarak savunma işbirliğini geliştirecek. Anlaşma aynı zamanda iki ülke arasındaki bir dizi başka güvenlik bağının da temelini oluşturacak.

Jawaharlal Nehru Üniversitesi Hint-Pasifik Çalışmaları Merkezi’nden Doç. Dr. Shubhamitra Das, ABD ve müttefikleri gibi ülkeler tarafından savunulan ve gelişen Hint-Pasifik çerçevesinin Hindistan ve Japonya’nın ortaklıklarını derinleştirmeleri için güçlü bir temel sağladığını söyledi.

Hint Okyanusu’ndan Pasifik Okyanusu’na kadar uzanan geniş bir bölgeyi kapsayan ABD merkezli strateji, Çin’in artan etkisini dengelemek için bölge ülkeleri ile ittifakı teşvik ediyor.

This Week in Asia’ya konuşan Das, ABD stratejisini vurgulayarak, “Hindistan ve Japonya 1952 barış anlaşmasından bu yana yakın ilişkiler içindedir. Hem Japonya hem de Hindistan kurum inşacılarıdır ve ortaklıkları özgür, açık, müreffeh ve kapsayıcı bir Hint-Pasifik sağlamayı amaçlamaktadır,” dedi.

Çin bu stratejiyi kendisini çevreleme girişimi olarak nitelendiriyor ve bunu ‘Soğuk Savaş mantığı’ olarak eleştiriyor. Washington daha önce bu iddiayı reddetti.

Pakistan’ın başkenti İslamabad yakınlarında, hapisteki eski Başbakan İmran Han’ın destekçileri, bu yılın başlarında ordu destekli yeni bir hükümetin iktidara gelmesinden bu yana en büyük güç gösterisiyle sokağa çıktı ve güvenlik güçleriyle çatışmalar patlak verdi.

Yetkililer, en az bir polis memurunun öldüğünü ve onlarca kişinin yaralandığını söyledi. Güvenlik güçleri, binlerce göstericinin şehre girişini engellemek için harekete geçti ve pazar günü birkaç ay içinde ikinci kez sokağa çıkma yasağı getirildi.

Yaklaşık 1.200 nakliye konteyneri ana yollara ve başkente giriş noktalarına yerleştirildi. Okullar kapatıldı ve mobil internet hizmeti askıya alındı. Yetkililer, on binlerce Han destekçisinin yürüyüşünü durdurmak amacıyla bazı şehirlerarası transit yolları kapattı.

Son gösteriler, Han’ın pazar günü yolsuzluk ve şiddete teşvik gibi bir dizi suçlamadan dolayı tutuklu bulunduğu cezaevinden serbest bırakılması için yaptığı “son çağrı” ile tetiklendi.

Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukashenko’nun resmi ziyaretine denk gelen huzursuzluk, terör saldırılarının Çin ve diğer yabancı yatırımcılardan gelen önemli yatırımları ciddi şekilde tehlikeye atmasının ardından Şahbaz Şerif hükümeti üzerindeki baskıyı artırdı.

Han’ın Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI) partisi, düzinelerce destekçisinin polisin gerçek mermilerle ateş açması sonucu yaralandığını iddia etmiş, polis ise güvenlik güçlerine karşı gerçek mühimmat kullanıldığını savunmuştu. Hükümet ise polisin göstericilere karşı sadece plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz kullandığını iddia etti.

Han’ın kalelerinden biri olan Khyber Pakhtunkhwa eyaletinden ve ülkenin diğer bölgelerinden gelen protestocular pazartesi günü parlamentoda oturma eylemi yapmak üzere İslamabad’ın dış mahallelerine ulaştı.

İslamabad’ın güvenliğinden sorumlu Pakistan İçişleri Bakanı Muhsin Nakvi pazartesi günü yaptığı açıklamada “Aşırı adımlar atmak istemiyoruz [ama] kırmızı çizgiyi aşmayın ki aşırı adımlar atmak zorunda kalmayalım” tehdidinde bulundu.

Basında çıkan haberlerde hükümetin PTI liderleriyle görüşmelere başladığı ve onlara protesto için alternatif bir yer önerdiği belirtilirken, Han’ın partisi bu iddiaları reddetti. Parti, yaklaşık 4,000 destekçinin tutuklandığını söyledi.

72 yaşındaki Han, 2022 yılında verilen bir güvensizlik önergesiyle görevden alınmıştı. Geçen yıl hapse atıldı ve bazı suçlamalardan beraat etmesine rağmen hala 100’den fazla ceza davasıyla karşı karşıya.

Şubat ayında yapılan seçimlerin ardından ordu ve siyasi müttefikleri, en çok sandalyeyi kazanmasına rağmen Han’ın PTI partisinin iktidara gelmesini engelledi.

Han, parmaklıklar arkasından kitlesel protestoları yönetme becerisiyle ülkenin pek çok yerinde popülerliğini koruyor.

Ekim ayında yayınlanan ve ilk kez bu hafta sonu kamuoyuna açıklanan bir hükümet raporunda, şehirlerin kapatılmasının Pakistan’a günde 680 milyon dolara mal olacağı tahmin edilmiş, ancak eleştirmenler bu rakamın şişirilmiş olduğunu söylemişti.

Pakistan, bu yıl 7 milyar dolarlık bir IMF kurtarma paketini kabul etmek zorunda kaldığı bir ekonomik krizle karşı karşıya.

Afganistan’a komşu, kaynak zengini bir eyalet olan Belucistan’daki militan saldırı dalgası ve bağımsızlık isyanı, Pekin’in, hükümet güvenlik durumunu iyileştirmediği takdirde yatırımları kesebileceği uyarısında bulunmasına yol açtı. Ülkede çalışan çok sayıda Çin vatandaşı şiddet olaylarında hayatını kaybetti.

Uzmanlara göre, devam eden siyasi kriz Pakistan’ın ekonomik kırılganlıklarını daha da artırıyor.