Meta CEO’su Mark Zuckerberg dün sosyal medya şirketinin “ifade özgürlüğünü” yeniden tesis etmek amacıyla Facebook ve Instagram’daki “teyitleme” (fact-checking) kısıtlamalarına son verdiğini duyurdu.

Bu değişiklik, Meta’nın 2016’dan itibaren “zararlı ya da yanlış” içerikleri kaldırmak için üçüncü taraf teyitçileri kullanan önceki içerik denetleme politikasından büyük bir sapma anlamına geliyor.

Meta’nın web sitesinde yayınlanan bir videoda Zuckerberg, son seçimlerin “konuşmaya bir kez daha öncelik vermeye yönelik kültürel bir dönüm noktası” olduğunu söyledi.

Zuckerberg, “Köklerimize geri döneceğiz ve hataları azaltmaya, politikalarımızı basitleştirmeye ve platformlarımızda ifade özgürlüğünü yeniden tesis etmeye odaklanacağız,” dedi.

Bu kapsamda Meta, X’teki Topluluk Notlarına benzer bir kitle kaynaklı sistemle doğruluk denetleyicilerinin yerini alacak. Zuckerberg’in “ana akım söylemle teması yok” dediği LGBTQ bireylerle ilgili tartışmalardan bazı konuşma korumalarını da kaldıracak.

ABD’de içerik moderasyonundan sorumlu güven ve güvenlik ekipleri, “ekiplerin önyargıları konusunda daha az endişe duyulan” Kaliforniya’dan Teksas’a taşınacak.

Bununla birlikte Meta yasadışı faaliyetler ve çocuk istismarı, terörizm, uyuşturucu, dolandırıcılık ve sahtekarlık gibi ciddi ihlallere karşı tarama yapmaya devam edecek.

Zuckerberg ve Trump arasında yıllarca süren düşmanca tutumlara rağmen, CEO şimdi muhtemelen sosyal medya devinin daha lehine olan politika pozisyonlarını teşvik etmek amacıyla seçilmiş başkanla daha yakın bir ilişki kuruyor.

Trump, Meta platformlarından daha önce atılmış, yeni başkan da Zuckerberg’i ömür boyu hapisle tehdit etmişti.

Pazartesi günü Meta, önde gelen bir Trump destekçisi olan UFC Başkanı Dana White’ı yönetim kuruluna seçti. Geçtiğimiz hafta da eski bir George W. Bush yardımcısı ve önde gelen Cumhuriyetçi stratejist Joel Kaplan, Nick Clegg’in yerine Meta’nın küresel politika ekibinin başına getirildi.

Zuckerberg seçimlerden sonra Trump ile Mar-a-Lago’da yemek yedi ve yemin töreni fonuna 1 milyon dolar bağışta bulundu.

Öte yandan POLITICO’ya göre, Meta’nın kararı ilk bakışta görüldüğü gibi “Trump’a ve muhafazakârlara bir taviz” olmayabilir.

POLITICO’ya göre içerik cephesinde şirket, teknoloji endüstrisinin genelinde olduğu gibi, bir süredir liberallerin “yanlış bilgi” ile mücadele vizyonundan uzaklaşıyordu.

Bu kapsamda Meta 2023’te, 2020 seçimleriyle ilgili dezenformasyon iddialarının moderasyonunu geri almış, 2019’da da politikacıların reklamlarını kontrol etmeyeceğini ilan etmişti.

POLITICO, “İçerik moderasyonuna gösterilen tüm ilgi göz önüne alındığında, ekosistem için önemini abartmak kolaydır. Moderasyon kararları yüksek profilli kongre oturumları ve kültür savaşı tartışmaları için etkili bir yem oluştursa da, sosyal medya platformlarında gerçekte neyin görüleceğine hala algoritma düzeyinde, çoğunlukla siyasi tartışma alanının dışında karar veriliyor,” diye uyardı.

Eylül ayında, daha Trump seçilmeden önce, Zuckerberg popüler bir iş dünyası podcast’ine verdiği demeçte, dezenformasyon moderasyonunun yanında yer alma kararının “siyasi bir hesap hatası” ve büyük bir hata olduğunu söylemişti.

Hong Kong’un son yıllardaki en büyük halka arzlarından birinde rol oynamayı uman Wall Street bankaları için, ABD Savunma Bakanlığı’nın bu hafta CATL’yi Çin ordusuyla bağlantısı olduğu düşünülen şirketler listesine ekleme kararı daha kötü bir zamanda gelemezdi.

Dünyanın en büyük elektrikli araç bataryası üreticisi ve Tesla’nın tedarikçisi olan şirket, Hong Kong’da ikincil halka arz planlarını hazırlarken son haftalarda bankalarla görüşüyordu. İlk halka arz, denizaşırı ülkelere açılmayı hedefleyen şirketin offshore fonlara erişimini sağlayacak ve Morgan Stanley 7.7 milyar dolara kadar fon toplayabileceğini tahmin ediyor.

Süreç hakkında bilgi sahibi iki kişinin Financial Times’a aktardığına göre Goldman Sachs, Bank of America, JPMorgan ve Morgan Stanley listeleme üzerinde çalışmakla ilgilendiklerini ifade ettiler. Söz konusu kişilerden biri, Shenzhen’de listelenen şirketin 17 Ocak’ta yapılacak ve arzın tarihi ve büyüklüğünün tartışılacağı hissedarlar toplantısı öncesinde sigortacıları seçmesinin beklendiğini söyledi.

Ancak teknoloji devi Tencent ve Çin’in en büyük nakliye şirketlerinden Cosco’yu da listeye ekleyen Pentagon’un bu hamlesi bankaların risk-ödül hesaplarını değiştirme tehdidi yaratıyor.

Her ne kadar bankaların listedeki şirketlerle çalışmasına doğrudan yasal kısıtlamalar getirmese de, bankaları zor bir itibar sorusuyla yüzleşmeye zorlayacak: Bir banka, ABD’nin Çin ordusuyla bağlantılı olduğunu söylediği bir şirketin hisselerini finanse edebilir mi?

ABD’li danışmanlık şirketi The Asia Group’un Çin ülke direktörü Han Shen Lin, “Ne yazık ki, müşteri isimlerinin rastgele kara listelerde yer alması bugünlerde bankacılığın daha yaygın bir özelliği haline geliyor ve bu da risk yaratıyor” dedi. “Bankaların yapabileceği en fazla şey işlerini ve müşteri karmalarını buna göre yeniden konumlandırmaktır” diye ekledi.

Financial Times’a konuşan Lin, listeye dahil edilmenin “bir yaptırımla aynı ağırlığı taşımadığını, ancak bankaların sadece olumsuz manşetlerden kaçınmak için bu isimlere maruz kalmayı önleyici olarak azaltabilecekleri kadar yakın olduğunu” söyledi.

Pentagon’un hamlesinin ardından ABD bankalarının katılımlarını sürdürüp sürdürmeyecekleri belli değil. Goldman Sachs, Bank of America ve JPMorgan yorum yapmayı reddetti ve Morgan Stanley yorum talebine yanıt vermedi.

Gerilim ticari anlaşmalarda belirsizliğe yol açıyor

Bu eylem, ABD-Çin gerilimlerinin anlaşmaları giderek daha fazla belirsizliğe sürüklediğinin son işareti. Listedeki şirketlerle bağları koparmaya yönelik herhangi bir hareket bankalar için maliyetli olabilir. Özellikle Tencent, ABD kurumlarının en önemli Çinli müşterileri arasında yer alıyor.

Londra Borsası Grubu’nun rakamlarına göre, teknoloji devinin ana şirketi, ilk halka arz yılı olan 2004 ile 2023 yılları arasında 524 milyon dolar yatırım bankacılığı ücreti ödedi. Morgan Stanley, BofA, Goldman ve Citi bu ödemelerden en çok yararlananlar oldu.

LSEG verilerine göre, Goldman yatırım bankacılığı faaliyetlerinden en çok ücret alan üçüncü şirket olmasına rağmen, CATL yabancı bankalardan daha az yararlandı ve ücretlerinin aslan payı China Securities ve CICC’ye gitti.

CATL ve Tencent, ABD savunma bakanlığı ile görüşmelerin başarısız olması halinde Pentagon listesine alınmaya itiraz etmek için yasal işlem planladıklarını söyledi.

Tencent’in kurucusu ve başkanı Pony Ma, şirketin “ne bir Çin askeri şirketi ne de Çin savunma sanayi üssüne katkıda bulunan bir askeri-sivil füzyon şirketi” olduğunu söyledi.

CATL “hiçbir zaman askerlikle ilgili bir iş ya da faaliyette bulunmadığını” söylerken, Cosco da listede yer alan şirketlerin hiçbirinin “Çin askeri şirketi” olmadığını ve “bu konuyu açıklığa kavuşturmak için” ABD makamlarıyla temasa geçeceğini söyledi.
Bu hamle, 2023 yılında İsviçreli tarım kimyasalları şirketi Syngenta’nın Şanghay borsasında 9 milyar dolarlık ilk halka arzı için bankaları işe almak istemesi üzerine bankaların yaşadığı ikilemi yansıtıyor.

ABD Savunma Bakanlığı Syngenta’nın sahibi devlete ait ChemChina’yı “Çin askeri şirketleri” listesine aldığı için bankalar anlaşmada çalışıp çalışamayacakları konusunda tereddüt yaşadı.

Goldman, JPMorgan, Morgan Stanley, UBS ve HSBC’deki bankacılar, Syngenta sonunda planı iptal etmesine rağmen, listede rol almak için lobi yaptılar.

CATL yatırımcılara dolara erişimin listeye girme gerekçesinin önemli bir parçası olduğunu söyledi. Şirketin 31 Mart itibariyle 289 milyar Rmb (40 milyar $) nakdi bulunuyor ancak Çin’in sıkı sermaye kontrolleri sistemi, belirli bir eşiğin üzerindeki denizaşırı doğrudan yatırımlar için hükümet onayı alınması gerektiği anlamına geliyor.

Pentagon’dan Çin ordusuyla bağlantılı olduğu iddia edilen şirketler listesine yeni eklemeler

ABD, Savunma Bakanı Lloyd Austin’in 9 Ocak’taki Almanya ziyareti sırasında Ukrayna’ya yönelik son askeri yardım paketini açıklamaya hazırlanıyor. Pentagon yetkilileri, Donald Trump’ın göreve başlamasından önce vaat edilen silahların büyük kısmının teslim edilmesi planlandığını belirtiyor.

Associated Press’in Pentagon’dan iki yetkiliye dayandırdığı haberine göre, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, Savunma Bakanı Lloyd Austin’in 9 Ocak’ta Almanya’ya yapacağı ziyaret sırasında Ukrayna’ya yönelik son askeri yardım paketini duyuracak.

Kaynaklardan birinin belirttiğine göre, seçilmiş Başkan Donald Trump’ın göreve başlamasından önce vaat edilen silahların büyük bölümünün teslim edilebilmesi için paket mevcut stoklardan oluşturulacak.

Yetkililer paketin kesin tutarını açıklamazken, Kongre tarafından onaylanan Ukrayna finansmanından kalan 4 milyar doların tamamını içermeyeceğini belirttiler.

Pentagon yetkilileri, Donald Trump’a Kiev’e sağlayabileceği “birkaç milyar dolardan fazla” miktarın kalacağını öngörüyor. Teslimatların hangi silahları içereceği henüz açıklanmadı.

ABD’nin Ukrayna’ya yönelik son askeri yardım paketi 30 Aralık’ta açıklanmıştı.

O dönemde Joe Biden, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne yüz binlerce topçu mühimmatı ve füze gönderilmesi talimatını vermişti.

Paketin toplam tutarı 2,5 milyar dolara ulaşmıştı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, kasım ayında görevden ayrılacak başkan yönetiminin, Donald Trump’ın göreve başlamasından önce mali yardımların “her bir dolarını” Ukrayna’ya ulaştırmayı planladığını söylemişti.

Trump’ın basın toplantısı: İzolasyonizme eşlik eden yayılmacılık