Çinli dış mekan mobilya üreticisi Jin Chaofeng, ABD’nin yüksek gümrük vergilerinden kaçmak için geçen temmuz ayında Vietnam’da bir fabrika kurdu. Şimdi ise Washington Hanoi’ye ve dünyanın geri kalanına yüksek gümrük vergileri uyguladığı için fabrikayı kapatmak istiyor.

Reuters’a konuşan Jin, “Bunca işi boşuna yaptım” dedi, dış ticaretin, tıpkı talebe aç Çin pazarı gibi ‘çok düşük marjlı’ bir iş haline geleceğini de sözlerine ekledi.

Çin’in ABD’ye her yıl yaptığı 400 milyar dolardan fazla mal satışına başka hiçbir ülke yaklaşamıyor. ABD Başkanı Donald Trump bu mallara uygulanan gümrük vergilerini yüzde 34 daha artırdı.

Trump ve ‘Kurtuluş Günü’: Gümrük vergilerinden ötesi

Trump’ın dünya çapındaki gümrük vergileri, Çinli ihracatçıların ticaret savaşının etkilerini hafifletmeye yönelik iki ana stratejisinin özünü vuruyor: üretimin bir kısmını yurtdışına taşımak ve ABD dışındaki pazarlara satışları artırmak.

Kapsamlı gümrük vergilerinin küresel talebe kalıcı bir darbe vurabileceği ifade ediliyor. Çin, dünya ticaretinin daralması riskine diğer tüm ülkelerden daha fazla maruz kalıyor ve geçen yılki ekonomik büyüme büyük ölçüde trilyon dolarlık ticaret fazlasına dayanıyor.

Kaiyuan Securities, yeni gümrük vergilerinin Çin’in ABD’ye ihracatını %30 oranında azaltabileceğini, toplam ihracatı %4,5’ten fazla düşürebileceğini ve ekonomik büyümeyi yüzde 1,3 puan aşağı çekebileceğini öngörüyor.

Water Wisdom Asset Management’ta hedge fon yöneticisi olan Yuan Yuwei, “Bu Çin’e karşı çok yönlü bir abluka,” dedi ve sonuç olarak altında yükselişe geçtiğini ve Çin ve Hong Kong hisse senetlerinde açığa satış yaptığını söyledi.

Trump’ın kasım ayında yeniden seçilmesinden önce, birçok Çinli üretici bazı üretim tesislerini Güneydoğu Asya ve diğer bölgelere taşımıştı.

Şimdi ise yeni fabrikaları Vietnam’da %46, Tayland’da %36 ve diğer yerlerde en az %10 gümrük vergisiyle karşı karşıya.

Trump, şubat ve mart aylarında Çin’e yönelik gümrük vergilerini yüzde 20 artırırken, üreticilerinin küresel satış gücü Asya, Latin Amerika ve başka yerlerdeki yeni ihracat pazarları için bir yarış halindeydi.

Şimdi bu ekonomiler kendi gümrük vergisi darbelerini alıyor, muhtemelen satın alma güçlerini ve Çin mallarına olan taleplerini azaltıyorlar.

Reuters’a konuşan analistler, Washington’un yeni önlemlerinin Pekin’e vurulan bir yumruk olduğunu ve Çin’in ekonomik büyümesini ve deflasyonla mücadele çabalarını rayından çıkarabileceğini söylüyor.

HKU Business School’da finans profesörü olan Zhiwu Chen, “Bu durum %5’lik büyüme hedefine ulaşılmasını imkansız hale getirecek,” dedi.

“Çin bu deflasyonist durumdan yakın zamanda kurtulamaz. Bu yeni tarife artışı kesinlikle işleri daha da kötüleştiriyor” diye ekledi.

Üreticiler maliyetleri düşürme baskısı altında olduğu için dış talep şoku içeriye de yansıyor.

Çin’deki fabrikasında dökme demir küvet üreten Jerry Jiao, bu yıl “bazı çalışanları işten çıkardığını, yönetim maliyetlerini düşürdüğünü ve çeşitli masrafları kıstığını” söyledi.

Güneydeki Guangzhou kentinde bir giyim fabrikasının yöneticisi olan Li Zhaolong, iç siparişlere daha fazla güvenmesi gerektiğini, ancak talebin azalmasından endişe duyduğunu belirtti.

Li, “Daha önce bir kişi için bir pasta vardı ama şimdi beş kişi yemek istiyor” dedi.

Çin’den Trump’ın gümrük vergilerine yanıt: Karşılık vereceğiz

YÜKSELEN ENGELLER

Yatırım bankası Jefferies’in araştırmasına göre, 2023 yılında yaklaşık 145 ülke Çin ile ABD’den daha fazla ticaret yapacak ve bu rakam 2008 yılına kıyasla %50’ye yakın bir artış gösterecek.

Bu, Çin’in ABD’nin yarattığı, ancak şimdi adaletsiz ve kendi güvenliği için bir tehdit olarak gördüğü bir dünya ticaret düzeni altında rekabetçi endüstriler geliştirmede on yıllar boyunca elde ettiği başarının bir ölçüsü olarak değerlendiriliyor.

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Çinli bir ticaret politikası danışmanı, “Hâlâ ihracat pazarlarımızı çeşitlendirmemiz, ihracatı desteklememiz ve işletmeleri yurt içi satışlara daha fazla odaklanmaya teşvik etmemiz gerekiyor,” dedi.

Ancak “küresel durgunluk riski gerçek” uyarısında bulundu ve ekledi:

“Eğer herkes boyun eğerse, sanki diğerleri haraç ödüyormuş gibi ABD gerçekten karlı çıkacaktır. Ancak direnirlerse ve sürekli misilleme yaparlarsa, ABD ekonomisi bunu kaldıramaz.”

Çin için bir diğer risk de, daha fazla ticaret ortağının, ihracatçılarının kendi pazarlarında fiyat konusunda daha fazla rekabet ettiğini görmesi ve yerli sanayilerini korumak için kendi ticaret engellerini koyması.

S&P Global’in baş Asya ekonomisti Louis Kuijs, “Bu hem Avrupa’da hem de birçok yükselen piyasa ekonomisinde geçerli” dedi.

Çin’den tüketimi artırmaya yönelik son 40 yılın ‘en kapsamlı’ planı

DAHA FAZLA TEŞVİK

Analistler Pekin’in yakında daha fazla teşvik açıklamasını bekliyor.

Bu önlemler, merkez bankası faiz indirimleri ve likidite enjeksiyonlarından ihracatçı vergi iadelerine, emlak piyasası desteğine ve belki de mart ayındaki yıllık parlamento toplantısında işaret edilenden daha yüksek bütçe açığı ve borç ihracına kadar uzanabilir.

Reuters’a konuşan uzmanlara göre, bankaların rezerv olarak tutmaları gereken fonların azaltılması ve borç verme oranlarının düşürülmesi ikinci çeyrek için bir öncelik olmalı, üçüncü çeyrekte ise daha fazla mali teşvikin gelebileceği düşünülüyor.

Ancak analistler, büyüme ve deflasyon risklerini azaltmanın anahtarının, Pekin’in tüketimi artırmak için hangi politikaları uygulayacağı olduğunu söyledi.

Çin on yıldan uzun bir süredir ekonomik modelini yatırımlardan uzaklaştırıp tüketime dayalı büyümeye doğru kaydırma sözü veriyor. Parlamentoda liderler bu vaatlerini daha da yüksek sesle dile getirdiler.

Analistler, küresel ticaretin sekteye uğramasının bu önemleri daha da acil hale getirdiği görüşünde. Economist Intelligence Unit’in Asya baş ekonomisti ve küresel ticaret sorumlusu Nick Marro, “Dış talepte beklenen bu şoku dengelemenin bir yolu olarak iç talebi teşvik etme çabalarının iki katına çıktığını göreceğiz,” dedi.

Ülkenin en üst düzey polis yetkilisi çarşamba günü yaptığı açıklamada, Anayasa Mahkemesi’nin Başkan Yoon Suk Yeol’un görevden alınmasıyla ilgili kararın verilmesinin beklendiği cuma günü polisin ülke çapında en üst düzey güvenlik alarmını uygulayacağını söyledi.

Kore Ulusal Polis Teşkilatı Başkan Vekili Lee Ho-young, üst düzey polis yetkilileriyle düzenlediği online konferansta, kamu düzeni ve güvenliği istikrar kazanana kadar polisin acil müdahale pozisyonunda kalacağını söyledi.

Polis gücünün yüzde 100’ünün seferber edileceği en üst düzey güvenlik alarmıyla, mahkemenin kararının ardından büyük ölçekli eylemlerden kaynaklanabilecek beklenmedik durumlara hazırlıklı olmak için sadece Seul’de 210 birimden yaklaşık 14.000 memur görevlendirilecek.

Yetkili, “Mahkeme kararının ardından bazı kalabalıkların aşırı ve şiddetli protestolar düzenleyerek kazalara yol açmasından endişe ediliyor. Ciddi toplumsal çatışmaları önlemek için polisin tüm yetkileri seferber edilecektir” dedi.

Ayrıca Anayasa Mahkemesi ve çevresinin tamamen kapatılacağı ve kilit ulusal tesislere yeterli polis gücü konuşlandırılacağı kaydedildi.

Konuyla ilgili olarak Seul Büyükşehir Polis Teşkilatı, çarşamba günü saat 14:00 itibariyle Anayasa Mahkemesi’ne yönelik “vakum bölge” operasyonunu tamamladığını ve mahkeme çevresindeki 150 metre yarıçapındaki alanı polis otobüsleriyle kapattığını açıkladı.

Her türlü toplantı ve gösterinin yasaklandığı ve araç trafiğinin kontrol edildiği vakum bölgesinin başlangıçta 100 metre çapında planlandığını ancak büyük ölçüde genişletildiğini açıklayan polis, operasyon için toplam 200 aracın seferber edildiğini de belirtti.

Vakum bölgesi içindeki kaldırıma protestocular dışında sadece sıradan vatandaşların erişimine izin verilirken, mahkemenin ana kapısının önündeki kaldırım mahkeme görevlileri ve muhabirler dışında herkese tamamen kapatıldı.

Acil bir duruma karşı hazırlık olarak, özel polis kuvvetleri karar günü Anayasa Mahkemesi binasında hazır bulunacak. Polisin tahminlerine göre Yoon’un yaklaşık 100,000 destekçisi ve karşıtının o gün Seul’ün merkezinde toplanması bekleniyor.

‘SONUCU KABUL EDİN, PROTESTO ETMEYİN’

Başkan Vekili Han Duck-soo çarşamba günü, karara iki gün kala Anayasa Mahkemesi’nin Yoon Suk Yeol’un görevden alınmasına ilişkin kararını kabul etme çağrısında bulundu.

Han bu çağrıyı, aralık ayındaki sıkıyönetimin ardından Yoon’un görevden alınıp alınmayacağına ya da görevine iade edilip edilmeyeceğine ilişkin Cuma günü verilecek karar öncesinde kamu güvenliği tedbirlerini koordine etmek üzere düzenlenen bir toplantı sırasında yaptı.

Bilim, adalet, savunma ve içişleri bakanlıklarının yanı sıra polis ve itfaiye teşkilatlarının başkanları ile Seul belediye başkanının katıldığı toplantıda “Karar ne olursa olsun, sonucu hukukun üstünlüğü ilkelerine uygun olarak sakin ve sağduyulu bir şekilde kabul etmeliyiz” dedi.

“Halkımızın gücü ve bilgeliğiyle yeniden bir olursak, mevcut karışıklık ve çatışma krizinin üstesinden kesinlikle gelebiliriz” dedi.

Han, protestoculardan görüşlerini barışçıl bir şekilde ifade etmelerini rica ederek, hükümetin yasadışı veya şiddet içeren eylemlere müsamaha göstermeyeceğini söyledi.

Tesislerin tahrip edilmesi, saldırı ve kundaklama da dahil olmak üzere kolluk kuvvetlerine yönelik her türlü meydan okumanın olay yerinde tutuklamalarla karşılanacağını ve sıfır tolerans ilkesi çerçevesinde ele alınacağını söyledi.

Han politikacılara bir mesaj yayınladı.

“Şimdi toplumumuzun istikrarı ve hayatta kalmasına siyasi avantaj veya dezavantajlardan daha fazla öncelik verme zamanıdır” dedi ve ekledi: “Lütfen bölünme ve çatışma yerine toplumsal uyuma katkıda bulunacak sorumlu bir tutum sergileyin.”

Han, “Yasa dışı protestoları ya da şiddeti kışkırtacak ya da teşvik edecek açıklamalardan kaçınmanızı önemle rica ediyorum” ifadelerini kullandı.

Bu arada ABD büyükelçiliği vatandaşlarına, karardan önce büyük toplanmaların olduğu alanlardan kaçınmalarını tavsiye etti.

Mayıs 2022’de beş yıllık tek bir dönem için seçilen Yoon’un resmen görevden alınması halinde 60 gün içinde erken seçime gidilecek. Ancak suçlama reddedilirse Yoon derhal görevine devam edecek.

“Güney Kore artık devrim dönemindedir”

Kuzey Kore devlet medyası çarşamba günü yaptığı açıklamada, Japonya ve ABD’nin havadan havaya füzelerin ortak üretimine ilişkin son anlaşmasını, Washington’ın Japonya’yı militarize etme çabasının bir başka örneği olarak eleştirdi ve bölgesel güvenlik risklerini artıracağı uyarısında bulundu.

Devlet haber ajansı KCNA, ABD’nin Japonya’daki askeri komutasını yükselttiği bir dönemde, iki ülkenin mühimmat üretiminde işbirliği yapmasının açıkça bölge ülkelerine yönelik askeri ve saldırgan niyetler taşıdığını söyledi.

Yorumlar Kuzey Kore Savunma Bakanlığından ismi açıklanmayan bir yetkili tarafından yapıldı. Yetkili, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’in pazar günü Tokyo’ya yaptığı ziyaret sırasında ABD ve Japonya’nın ortak üretimini hızlandırma konusunda anlaştığı AIM-120 havadan havaya füze sistemine atıfta bulundu.

Yetkili, bölgede sık sık yapılan ve halihazırda ciddi bir güvenlik tehdidi oluşturan askeri tatbikatlara katılan uçaklar tarafından kullanılan böyle bir silahın konuşlandırılmasının ilerletilmesinin “Asya-Pasifik bölgesine yeni bir stratejik istikrarsızlık unsuru” eklediğini söyledi.

Koreli yetkili, “Kuşkusuz, ABD’nin hegemonya odaklı askeri güvenlik stratejisinin ağırlık merkezi değişiyor ve bu Kuzeydoğu Asya ülkeleri de dahil olmak üzere Asya-Pasifik bölge toplumu için yeni bir uyarı sinyali” dedi.

Anlaşmanın “ABD’nin geçen yüzyıldan bu yana Japonya’nın askeri bir dev olma yönündeki hamlelerine göz yumduğu ve teşvik ettiği” bir dönemde gerçekleştiğini belirtti.

Kuzey Kore’nin askeri caydırıcılığını güçlendirerek artan istikrarsızlığa karşı koymasının bir öncelik olduğunu söyledi.

Hegseth ve Japon mevkidaşı Tokyo’da, ortaklaşa görsel menzil ötesi havadan havaya füzeler üretme planını hızlandırma ve diğer karadan havaya füzeleri birlikte üretmeyi değerlendirme konusunda anlaştı.

Hegseth, Pekin’in Tayvan Boğazı’ndaki “tehdidi” de dahil olmak üzere Çin’in caydırılmasında Japonya’nın rolünün önemini vurguladı ve Japonya’yı bölgedeki güvenliğin “temel taşı” olarak nitelendirdi.