Diplomasi
Birleşik Krallık, Güneydoğu Asya’da bir ilk olarak Tayland ile ticaret ortaklığı imzaladı

Birleşik Krallık Ticaret Bakanı Douglas Alexander Bangkok’ta Nikkei Asia’ya yaptığı açıklamada yeni İşçi Partisi hükümetinin Güneydoğu Asya’yı ticaret politikası için kilit bir ‘büyüme motoru’ olarak gördüğünü söyledi. Alexander 18 Eylül’de Taylandlı mevkidaşı ile gelişmiş bir ticaret ortaklığı imzalamadan önce konuştu.
Tayland ve Birleşik Krallık çarşamba günü, Avrupa ülkesi için Güneydoğu Asya’da bir ilk olan ve bölgenin en büyük ikinci ekonomisiyle ticaret anlaşması için potansiyel bir atlama taşı olan gelişmiş bir ticaret ortaklığı (ETP) duyurdu.
Bu adım, İngiltere’nin yeni İşçi Partisi hükümetinin Güneydoğu Asya’yı giderek daha önemli bir bölge olarak gördüğünün ve aynı zamanda neredeyse 14 yıllık Muhafazakar iktidarın ardından AB ile bağlarını yeniden inşa etmeye çalıştığının bir işareti olarak yorumlandı.
Birleşik Krallık Ticaret Bakanı Douglas Alexander anlaşmanın “Birleşik Krallık ve Tayland arasındaki ticari ilişkinin derinleşmesini ve Tayland’ın ASEAN ekonomisi gibi gerçekten de küresel büyümenin motorlarından biri olarak gördüğümüz kilit bir konumda yer aldığının daha geniş bir şekilde kabul edilmesini yansıttığını” söyledi.
Bangkok’ta Nikkei Asia’ya özel bir demeç veren Alexander, İşçi Partisi hükümetinden bir bakanın temmuz ayında göreve gelmesinden bu yana Asya’ya yaptığı ilk ziyareti gerçekleştiriyor. Alexander, ASEAN ekonomi bakanları toplantısı için Laos’a gitmeden önce çarşamba günü öğleden sonra Tayland’ın başkentinde Ticaret Bakanı Pichai Naripthaphan ile ETP’yi imzalayacaktı.
Çift hatlı ticaret stratejisi
ASEAN toplantısında Alexander, İşçi Partisi’nin “çift hatlı” ticaret stratejisini tanıtacak. Bu strateji, İngiltere’nin 2020’de ayrıldığı ancak halen İngiliz ticaretinin %47’sini oluşturan AB ile ilişkilerin “gerekli ve gecikmiş bir şekilde sıfırlanmasını” gerektiriyor. Alexander, Birleşik Krallık’ın aynı zamanda “dünyanın geri kalanıyla ticari ilişkilerini güçlendirmek için net ve iddialı bir gündem” izleyeceğini söyledi.
Birleşik Krallık Tayland’ın Avrupa’daki dördüncü büyük ticaret ortağı ve ikili ticaret 2023 yılında 6 milyar pound (7.9 milyar dolar) olarak gerçekleşti. ETP, otomotiv, finansal hizmetler ve dijital ticaret de dahil olmak üzere işbirliği için 20 sektör belirliyor.
Özellikle İngiliz otomobil üreticileri, Ukrayna savaşı gibi jeopolitik şoklara karşı bir önlem olarak Tayland’ın kapsamlı tedarik zincirini entegre etmek istiyor. Alexander, “Bir dizi Avrupalı üretici kendilerini kötü bir şekilde açıkta buldu ve bu nedenle küresel tedarik ve tedarik zinciri açısından fırsatların nerede yattığını görmek önemli” dedi.
Alexander, Birleşik Krallık’ın önde gelen girişimlerinin Tayland’ın veri merkezleri ve yapay zeka gibi yeni gelişmekte olan ileri teknoloji sektörlerine – ABD ve Çin şirketlerinin ilerleme kaydettiği hassas sektörler – katkıda bulunabileceğini söyledi.
“Biz gerçek bir hizmetler süper gücüyüz,” diyerek Birleşik Krallık ekonomisinin %80’ini oluşturan sektöre atıfta bulundu: “Güçlü ticari bağlar kurmaya çalışıyorum… sadece ilaç ve sağlık alanında değil, yüksek teknoloji ve dijital ticaret, finansal hizmetler ve hızlı tüketim malları gibi daha geniş alanlarda.”
Birleşik Krallık hükümetinin Tayvan ve Hindistan ile benzer ortaklıkları var ve Londra Yeni Delhi ile bir ticaret anlaşması için müzakereleri yeniden başlatmayı taahhüt etti. Alexander ayrıca Suudi Arabistan’ın da aralarında bulunduğu altı üyesiyle bir ticaret anlaşması yapmak üzere Körfez İşbirliği Konseyi ile görüşmek üzere salı günü Riyad’a uğradı.
Alexander, hükümetinin karşılaşacağı en önemli zorluklardan birinin, İşçi Partisi’nin son iktidarından bu yana dünyadaki yenilikleri ve değişimleri yansıtacak şekilde “ticaret stratejisi ile sanayi stratejimizi uyumlu hale getirmek” olacağını söyledi.
Güneydoğu Asya açılımı
İşçi Partisi’nin yakında açıklayacağı ticaret stratejisi, İngiltere’nin Güneydoğu Asyalı işletmelerin ve tedarik zincirlerinin giderek daha fazla iç içe geçtiği Çin ile ticari ilişkilerinin değerlendirilmesini de içerecek.
“Egemen ülkelerin ticari ve güvenlik ilişkileri konusunda önemli tercihler yapacağının farkındayız. Birleşik Krallık olarak uluslararası kurallara dayalı düzeni desteklediğimiz konusunda son derece netiz,” dedi Alexander.
“Asya Pasifik [bölgesinde] devam eden güvenlik sorunları var, bu nedenle güvenlik ortamını ciddiye alıyoruz, ancak bölgede devam eden ticari fırsatların da farkındayız” diye ekledi.
Tayland ile ETP iki yıldır görüşülüyordu ve Mayıs 2023’te yapılan seçimlerle iktidarın ordu bağlantılı bir hükümetten sivil liderlere geçmesinin ardından anlaşmayı imzalama fırsatı doğdu.
Ancak Tayland Başbakanı Srettha Thavisin’in geçen ay mahkeme kararıyla görevden alınması, bazı yatırımcıları ülkenin siyasi istikrarı konusunda düşünmeye sevk etti.
Alexander, “Tayland’daki İngiliz işletmeleri istikrara, hukukun üstünlüğüne ve iş ortamının öngörülebilirliğine değer veriyor. Bunlar, hem küresel olarak mobil sermaye hem de işletmelerin çalıştıkları ortamda bir dereceye kadar güven ve kesinlik hissetme ihtiyacı göz önüne alındığında, tüm pazarların ulaşmayı hedeflemesi gereken özelliklerdir” dedi.
Diplomasi
Almanya ile Fransa arasındaki yeni nesil savaş uçağı sorunu sürüyor

Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Avrupa’nın yeni nesil savaş uçağı programına desteğini yineledi, fakat projenin yapısı konusunda Fransa ile devam eden gerginliği kabul etti.
Berlin’de NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile birlikte konuşan Merz, 2040 yılına kadar mevcut savaş uçağı filosunu yenilemek için başlatılan milyarlarca avroluk bir girişim olan Gelecek Savaş Hava Sistemi (FCAS) konusunda Paris ve Madrid ile yapılan geçmiş anlaşmalara bağlı olduğunu söyledi.
Merz, “FCAS ile ilgili olarak Fransa ve İspanya ile yaptığımız anlaşmalara kesinlikle bağlı kalmak istiyorum,” diyerek, bunu “Avrupa savunması için iyi bir proje” olarak nitelendirdi ve Almanya’nın operasyonel gereksinimlerini karşılamak için “bu tür uçaklara ihtiyaç olduğunu” ekledi.
Merz’in açıklamaları, Fransız sanayi oyuncularının programın temel unsuru olan yeni nesil savaş uçağı projesinin yüzde 80’ini talep etmesiyle Berlin ve Paris arasında gerginliğin tırmandığı bir dönemde geldi. Bu talep, Alman sanayi ve hükümetinde endişe yarattı.
Merz çarşamba günü, sınır ötesi anlaşmazlıkların hâlâ çözülmediğini kabul etti. Şansölye, “Fransa’da yapılan görüşmeler” olarak nitelendirdiği konuyla ilgili olarak, “Bu konuyu önümüzdeki birkaç ay içinde kesin olarak netleştirmeye karar verdik. Bu konsorsiyumun yapısı konusunda farklı görüşler hâlâ çözülmedi,” diye ekledi.
Merz’in açıklamaları, POLITICO’nun Almanya’nın bu girişimdeki başlıca endüstri ortağı olan Airbus’ın, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un bu ayın sonunda Berlin’i ziyaret etmeden önce siyasi bir yeniden düzenleme yapılmazsa projenin çökebileceği uyarısında bulunmak için şansölye ile görüşme talep ettiğini bildirmesinden sonra FCAS hakkında yaptığı ilk kamuoyu açıklaması oldu.
Diplomasi
Parlamento komitesi: İran, İngiltere için ‘kalıcı bir tehdit’

İngiltere parlamentosunun istihbarat ve güvenlik komitesi, İran’ın İngiltere için “kalıcı ve öngörülemez” bir risk oluşturduğu uyarısında bulundu.
Geçen yılki genel seçimler nedeniyle yayınlanması ertelenen İran güvenlik raporu, İngiliz hükümetini Tahran’ın etkisine karşı önlemleri güçlendirmeye çağırdı.
Komite başkanı Lord Beamish, “İran, Birleşik Krallık, Birleşik Krallık vatandaşları ve Birleşik Krallık’ın çıkarları için geniş kapsamlı, kalıcı ve öngörülemez bir tehdit oluşturmaktadır,” iddiasında bulundu.
Beamish, İran’ın devlet politikası aracı olarak “suikastı kullanmaya istekli olduğunu” göz önünde bulundurarak, Birleşik Krallık’ta bulunan muhaliflere ve rejim karşıtlarına yönelik fiziksel tehdidin keskin artışından “özellikle endişe duyduklarını” ekledi.
Raporda, 2022’nin başından bu yana İran’ın Birleşik Krallık’ta yaşayan kişilere yönelik tehditlerinde “önemli bir artış” olduğu ve bu tehditlerin “İngiliz vatandaşlarına veya Birleşik Krallık’ta yaşayan kişilere yönelik 15 cinayet veya kaçırma girişimini” içerdiği belirtildi.
Raporda, “Bu tehdit, muhaliflere ve rejim muhaliflerine yoğun bir şekilde odaklanıyor. Birleşik Krallık’taki Yahudi ve İsrail çıkarlarına yönelik tehdit de artıyor,” denildi ve saldırıların çoğunun “üçüncü taraf ajanlar” aracılığıyla gerçekleştirildiği öne sürüldü.
Raporda, “İran, Birleşik Krallık’taki muhalif, Yahudi ve İsrail hedeflerine yönelik saldırıları Birleşik Krallık’a yönelik saldırılar olarak görmüyor,” denildi.
Rapor, İngiliz hükümetini ve uluslararası ortaklarını, bu tür saldırıların aslında Birleşik Krallık’a yönelik saldırılar olduğunu ve uygun şekilde yanıtlanacağını İran’a her fırsatta açıkça belirtmeye teşvik ettiğini duyurdu.
Raporda, İran’ın “gizli yabancı nüfuz”u izlemek için İngiliz hükümetinin yeni kayıt defterinde Rusya ile birlikte en üst sıraya yerleştirilmesinden kısa bir süre sonra yayınlandı.
Komite, 7 Ekim Aksa Tufanı operasyonu ve ardından Orta Doğu’da çıkan çatışmalardan önce, Ağustos 2021’den Ağustos 2023’e kadar delil topladı.
Raporu hazırlayanlar, “Orta Doğu’daki manzaranın önemli ölçüde değiştiğini” kabul ederken, İran’ın faaliyetlerine ilişkin daha geniş bakış açısının “hâlâ geçerli olduğunu” belirtti.
Raporda, İran’ın casusluk ve siber tehditlerine karşı uyarıda bulunuldu ve Birleşik Krallık’ın “öncelikli hedef” olduğu belirtildi, fakat bu tehdidin Rusya ve Çin’in oluşturduğu tehditten “daha dar” ve “daha az sofistike” olduğu ifade edildi.
Raporda, hükümetin İran tehdidine daha uzun vadeli bir yaklaşım benimsemesi tavsiye edildi ve acil krizlere yanıt olarak hükümetin çok fazla “yangın söndürme” faaliyetinde bulunduğu belirtildi.
Diplomasi
Lavrov ve Rubio, Ukrayna, İran ve Suriye’yi görüştü

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Malezya’nın başkentinde bir araya geldi. Görüşmede Ukrayna, İran ve Suriye’deki durum ele alınırken, Rubio, Rusya’nın Ukrayna konusunda esneklik göstermemesinden duyulan hayal kırıklığını iletti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Malezya’nın başkentinde gerçekleştirdikleri görüşmede Ukrayna, İran ve Suriye’deki durum başta olmak üzere bir dizi uluslararası sorunu ele aldı.
ABD tarafı, Rusya’nın Ukrayna meselesindeki tutumundan duyduğu rahatsızlığı dile getirirken, Rusya ise iki ülke arasında doğrudan uçuşların yeniden başlatılmasını gündeme getirdi.
Görüşmenin ardından açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Lavrov ile yaptığı görüşmenin “önemli ve samimi” olduğunu belirtti.
Rubio, Başkan Donald Trump’ın, Rus tarafının Ukrayna ihtilafının çözümünde esneklik göstermemesinden dolayı hayal kırıklığına uğradığını Lavrov’a ilettiğini söyledi.
Rubio, “Bu çatışmanın nasıl sona erebileceğini belirleyen bir yol haritasına ihtiyacımız var,” diye konuştu.
Moskova’dan işbirliği ve hava bağlantısının yeniden kurulması vurgusu
Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan resmi açıklamada ise görüşmenin, çatışma durumlarına barışçıl çözümler bulma ve Rusya-ABD iktisadi ve insani işbirliğini yeniden tesis etme yönündeki karşılıklı niyeti teyit ettiği vurgulandı.
Açıklamada, Rusya ile ABD arasında doğrudan hava bağlantısının yeniden kurulmasının bu sürece katkı sağlayabileceği ifade edildi.
Bakanlık, “İkili diplomatik misyonların işleyişinin normalleştirilmesi için daha fazla çalışmanın önemi vurgulandı,” ifadelerine yer verdi.
Açıklamanın devamında Moskova, “Rusya ve ABD dışişleri bakanlıkları arasındaki yapıcı ve karşılıklı saygıya dayalı diyalog, karşılıklı çıkar sağlayan ve genişleyen bir dizi konuda devam edecektir,” mesajını verdi.
ABD’den Rusya’nın enerji sektörünü hedef alan yeni yaptırım hamlesi
-
Söyleşi2 hafta önce
İsrail-İran savaşını kim kazandı? E. Tuğamiral Alaettin Sevim Harici’ye anlattı
-
Ortadoğu2 hafta önce
Reuters: Suriye’de Şara’ya bağlı güçler 1.500 Alevi’yi katletti
-
Görüş1 hafta önce
Altı Gün Savaşı’ndan ‘On İki Gün Savaşı’na
-
Dünya Basını2 hafta önce
İran-İsrail savaşı ve Orta Asya
-
Avrupa2 hafta önce
Yeni MI6 şefinin dedesi, “Kasap” olarak bilinen Nazi casusu çıktı
-
Dünya Basını2 hafta önce
Jerusalem Post: Rusya-Ukrayna savaşının gölgesinde Çin’in Orta Doğu stratejisi
-
Dünya Basını2 hafta önce
Kimler faşist olabilir? Önce Mussolini’nin İtalya’sına, sonra İsrail’e bakalım
-
Amerika2 hafta önce
Zohran Mamdani: Canavarın ininde bir ‘nepo bebek’