Asya
Çin lideri Xi Jinping Güneydoğu Asya turu kapsamında Malezya ziyaretine başladı

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, iki günlük Vietnam ziyaretini tamamladıktan sonra Güneydoğu Asya turuna devam etmek üzere salı akşamı Malezya başkenti Kuala Lumpur’a indi.
Xi Jinping, Havaalanında Malezya Başbakanı Enver İbrahim tarafından karşılandı. Çin lideri cuma günü de Kamboçya’ya geçerek üç ayaklı gezisini tamamlayacak. Gezi, ABD-Çin ticaret savaşının yoğunlaştığı bir dönemde Pekin’in komşularıyla ilişkilerine öncelik verdiği bir dönemde gerçekleşiyor.
Xi, Kuala Lumpur Uluslararası Havalimanı’na varışının ardından yazılı bir açıklama yaptı. Xi, ziyaretinin “verimli” sonuçlar doğurmasını ve ikili ilişkilerde yeni bir “altın 50 yıl” açmasını beklediğini söyledi.
Resmi haber ajansı Xinhua‘ya göre Xi, “Bu ziyareti iki ülke arasındaki geleneksel dostluğu daha da derinleştirmek, karşılıklı siyasi güveni arttırmak, modernizasyonda işbirliğini teşvik etmek ve medeniyetler arasındaki değişimleri ve karşılıklı öğrenmeyi ortaklaşa teşvik etmek için bir fırsat olarak kullanmayı dört gözle bekliyorum” dedi.
Salı günü erken saatlerde Malezya’nın çeşitli medya kuruluşlarında yayınlanan imzalı bir makalede Xi, iki ülkeyi “birlikte gelişen ve ayakta kalan” “dost” komşular olarak tanımladı.
ABD Başkanı Donald Trump yönetimine pek de üstü kapalı olmayan bir göndermede bulunan Xi, Çin’in Malezya ve Güneydoğu Asya Uluslar Birliği’nin (ASEAN) diğer üyeleriyle birlikte “jeopolitik ve kamp temelli çatışma akımlarının yanı sıra tek taraflılık ve korumacılığın karşı akımlarıyla, tarihi barış ve kalkınma eğilimine uygun olarak mücadele etmek” için çalışacağını yazdı.
Xi Malezya’da üç gün geçirecek. Bu Xi’nin on yılı aşkın bir süredir Güneydoğu Asya ülkesine yaptığı ilk ziyaret. Xi’nin Enver İbrahim ile görüşmeler yapması ve ülkenin kralı Sultan İbrahim Iskandar ile bir araya gelmesi bekleniyor. İki ülkenin çarşamba günü bir dizi anlaşma imzalayacağı da ifade edildi.
Xi’nin Malezya gezisinin Pekin ve Kuala Lumpur arasında ticaretin ötesinde altyapı, sanayi siteleri, teknoloji ve emtia gibi diğer kilit alanlara uzanan daha fazla işbirliğinin önünü açması hedefleniyor.
Pazar günü Xinhua’da yayınlanan bir makalede, Malezya’da Çin tarafından desteklenen Doğu Kıyısı Demiryolu Bağlantısı’nda kaydedilen ilerleme övüldü. Haberde 2027 yılında tamamlanması planlanan demiryolu hattı, Pekin’in küresel ticaret ve altyapı bağlantılarını artırma stratejisi olan Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında “prestijli bir proje” olarak tanımlandı.
Makalede ayrıca Çin’in güneyindeki Qinzhou kenti ile Malezya’nın Kuantan kentindeki sanayi bölgelerini bir araya getiren “iki ülke, ikiz parklar” programı gibi ikili girişimler de vurgulandı.
Xi’nin Malezya ziyareti, Kuala Lumpur’un bu yıl ASEAN’ın dönem başkanlığını üstlenecek olması nedeniyle ayrı bir önem taşıyor. Malezya, 10 üyeli bloğun liderler zirvelerine ve Başbakan Li Qiang’ın da katılması beklenen Çin liderliğiyle toplantılarına ev sahipliği yapacak.
Çin 16 yıldır üst üste Malezya’nın en büyük ticaret ortağı olurken, Malezya da Çin’in ASEAN içindeki en büyük ikinci ticaret ortağı ve blok içindeki en büyük ithalat kaynağı.
Malezya durianları geçtiğimiz ağustos ayından bu yana Çin’de satılıyor ve bu meyve iki komşu ülke arasında artan ekonomik bağların ünlü bir örneği haline geldi.
Bu yılın başlarında Malezya, BRICS’in ortak ülkesi oldu.
Pazartesi günü Çin gümrüklerinden alınan verilere göre, ABD doları bazında Çin’in Malezya’ya ihracatı bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 2.1 artarken, Çin’in Malezya’dan ithalatı yüzde 7.5 arttı.
Xi, Kuala Lumpur’a gitmeden saatler önce Hanoi’de Vietnamlı üst düzey lider To Lam ile Çin-Vietnam demiryolu işbirliği mekanizmasının açılış törenine tanıklık etti.
Vietnam ziyaretinin ikinci gününde Xi, Vietnam Devlet Başkanı Luong Cuong ile bir araya geldi ve liderler iki ülke arasındaki dayanışmayı yineledi.
Pazartesi günü Trump, Çin’in Vietnam ile ekonomik bağlarını derinleştirme çabalarının muhtemelen ABD’yi “mahvetme” planının bir parçası olduğunu ileri sürdü.
Asya
Hindistan ve Pakistan sınırda çatışıyor

Hindistan ve Pakistan arasında, geçen hafta Keşmir’de turistlere yönelik ölümcül saldırı sonrasında başlayan gerilim giderek yükseliyor. Yeni Delhi, saldırıdan sorumlu olan ve Pakistan vatandaşı olduğu tespit edilen militanları arama çalışmalarını derinleştirirken, fiili sınır boyunca Pakistan ile çatışmalar yaşanıyor.
26 kişinin öldüğü 22 Nisan saldırısının ardından Hindistan, üç militan şüpheliden ikisinin Pakistanlı olduğunu tespit etti, ancak İslamabad olayda herhangi bir rolü olduğunu reddetti ve tarafsız soruşturma çağrısında bulundu.
Saldırı, Hindistan’da büyük öfkeye yol açarken, Hindu milliyetçileri arasında, Yeni Delhi’nin her iki ülkenin de hak iddia ettiği ve iki savaşa sahne olan Keşmir’de İslamcı terörü finanse ve teşvik etmekle suçladığı Pakistan’a karşı harekete geçilmesi çağrıları yükseldi.
Nükleer silaha sahip iki ülke birbirlerine karşı bir dizi önlem aldı. Hindistan, kritik öneme sahip İndus Nehri Anlaşması’nı askıya alırken, Pakistan hava sahasını Hint havayollarına kapattı.
Hindistan ordusu, pazar günü gece yarısı civarında, Keşmir’in Hindistan ve Pakistan bölgelerini ayıran 740 km (460 mil) uzunluğundaki fiili sınır boyunca Pakistan ordusunun birçok karakolundan “sebepsiz” küçük silah ateşi açılmasına karşılık verdiğini açıkladı. Daha fazla ayrıntı verilmedi ve herhangi bir zayiat bildirilmedi.
Pakistan ordusu Reuters’ın yorum talebine yanıt vermedi.
Ayrı bir açıklamada Pakistan ordusu, son iki gün içinde batıdaki Afganistan sınırından ülkeye girmeye çalışan 54 İslamcı militanı öldürdüğünü söyledi.
Hindistan savunma güçleri, saldırıdan bu yana ülke genelinde birkaç askeri tatbikat düzenledi. Bir savunma yetkilisi, bunların bir kısmının rutin hazırlık tatbikatları olduğunu söyledi.
Yerel bir polis yetkilisi pazartesi günü Reuters‘e verdiği demeçte, güvenlik güçlerinin Hindistan’ın Keşmir bölgesinde militanları aramak için yaklaşık 1.000 ev ve ormanı aradıktan sonra yaklaşık 500 kişiyi sorgulamak üzere gözaltına aldığını söyledi.
Yetkili, şu ana kadar en az dokuz evin yıkıldığını da ekledi.
Eyaletteki siyasi liderler, Hindistan’da son yirmi yılda meydana gelen en kanlı olayın ardından, hükümetin terörle mücadele eylemlerinde masum insanların zarar görmemesi için dikkatli olunması çağrısında bulundu.
Cammu ve Keşmir’in başbakanı Omar Abdullah cumartesi günü X’te yaptığı açıklamada, “Halkı yabancılaştıracak yanlış adımlardan kaçınmanın zamanı geldi. Suçluları cezalandırın, onlara merhamet göstermeyin, ancak masum insanların da zarar görmesine izin vermeyin” dedi.
Direniş Cephesi olarak da bilinen Keşmir Direnişi adlı örgüt, X’te yayınladığı bir mesajda, sorumluluğu üstlendiğini iddia eden ilk mesajın ardından, geçen haftaki saldırıya “kesinlikle” karışmadığını açıkladı.
Pakistan merkezli Lashkar-e-Taiba’nın bir kolu olarak görülen grup, sorumluluğu üstlendiğini iddia eden önceki sosyal medya paylaşımını “siber saldırı”ya bağladı.
Pahalgam terör saldırısı, Hindistan ve Pakistan yine kavgalı…
Asya
Trump yönetimi Kuzey Kore ile diyalog için zemin yokluyor

Trump yönetimi, Kuzey Kore ile diyaloğu yeniden başlatma seçeneklerini değerlendirmek üzere gizli görüşmeler yapıyor ve uzmanlara danışıyor. Axios‘a konuşan kaynaklar, önceki başarısız zirveler ve Pyongyang’ın nükleer ilerlemelerine rağmen Trump’ın Kim Jong-un ile tekrar temas kurmak istediğini ve ekibinin bu olasılığa hazırlandığını belirtiyor.
Üst düzey bir ABD’li yetkili ve konuya aşina üç kaynağın Axios‘a verdiği bilgiye göre, ABD Başkanı Donald Trump yönetimi Kuzey Kore ile diyaloğu yeniden başlatma seçeneklerini değerlendirmek üzere gizlice görüşmeler yapıyor ve dış uzmanlara danışıyor.
Bu durum, Başkan Trump ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un arasında yapılan iki dramatik ancak sonuçsuz kalan zirveden bu yana Pyongyang’ın nükleer kapasitesinde endişe verici ilerlemeler kaydetmesinin ardından geldi.
Henüz somut bir adım atılmamış olsa da, Trump’ın Kim ile —muhtemelen yüz yüze— yeniden bağlantı kurmak istediği ve ulusal güvenlik ekibinin bu senaryoya hazırlandığı belirtiliyor.
Şu an için Kuzey Kore’nin Trump’ın öncelik listesinde alt sıralarda yer aldığı, fakat dünyanın en yeni nükleer gücünün uluslararası gündemden uzun süre uzak kalmasının nadir olduğu ifade ediliyor.
Üst düzey ABD’li yetkili, “Kuzey Korelilerin bugün nerede olduğunu anlamak için kurumları bir araya getiriyoruz. Son dört yılda çok şey değişti. Angajman dahil potansiyel yolları değerlendiriyor, teşhis ediyor ve konuşuyoruz,” dedi.
Brookings Institution’dan kıdemli uzman Andrew Yeo, düşünce kuruluşu uzmanları, mevcut ve eski ABD’li yetkililerin katıldığı “kapalı kapı görüşmelerinin, Trump yönetiminin başka bir Trump-Kim görüşmesi için farklı senaryoları değerlendirdiğini gösterdiğini” söyledi.
Yeo, Trump’ın son altı ay içinde Kim hakkında yaptığı “birçok olumlu açıklamanın” bu yolla ilgilendiğini gösterdiğini ekledi.
Eski bir üst düzey ABD’li yetkili, yönetimin bazı “ilk planlamaları” yaptığını belirtti. Yetkili, Kim’den gelecek “süslü bir mektubun” Trump’ın dikkatini çekmesinin yetebileceğini ve ardından “yarışın başlayacağını” bildiklerini ifade etti.
Perde arkasında, ABD’nin Kuzey Kore’deki çıkarlarını temsil eden İsveç büyükelçisinin geçen hafta Washington’u ziyaret ederek ABD’li yetkililer ve uzmanlarla istişarelerde bulunduğu öğrenildi.
Ziyarete aşina bir kaynak, bu ziyaretin temel amacının Washington’un Pyongyang ile angajman konusundaki genel eğilimini anlamak olduğunu söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Konseyi yetkililerinin de dış uzmanlarla Kuzey Kore üzerine birden fazla yuvarlak masa toplantısına katıldığı bildirildi.
Kaynaklardan biri, bu kapalı toplantılarda gündeme gelen konulardan birinin, eğer görüşmeler başlarsa Kuzey Koreli muhatapların kimler olabileceği olduğunu belirtti.
İlk Trump yönetimi sırasında ABD ile diplomasiye dahil olan —iki zirve dahil— neredeyse tüm Kuzey Koreli yetkililerin tasfiye edildiği veya yeniden eğitime zorlandığı görülüyor.
Stimson Center Kore programı direktörü Jenny Town, “Kuzey Koreliler ABD diplomasisi için yeni bir özel temsilci atamamış görünüyor ve uzun süredir müzakerelere ilgi göstermediler,” değerlendirmesini yaptı.
Town, “Son zamanlarda müzakere beklentileri konusundaki tutumları daha az olumsuz olsa da, henüz olumlu bir şey de söylemediler,” diye ekledi.
Eski üst düzey ABD’li yetkili Axios‘a yaptığı açıklamada, Pyongyang’ın angajmana girme isteğinin görüşmenin niteliğine bağlı olacağını söyledi.
Geçmişteki görüşmelerin nükleer silahlardan arındırmaya odaklandığını belirten eski yetkili, Kim’in bu noktada bu fikri ciddiye almasının pek olası olmadığını ifade etti.
Kuzey Kore’nin nükleer güç statüsünün ülke anayasasında ve Kim ailesi anlatısında kutsallaştırıldığı vurgulandı.
Eski yetkili, eğer görüşme silah kontrolü ve Kuzey Kore’nin nükleer silahlı bir devlet olarak tanınması üzerine olursa, “bu görüşmeleri her zaman yapacaklarını” belirtti.
Fakat bunun, nükleer silahlanma yoluna gidebilecek Güney Kore ve Japonya’yı büyük ölçüde endişelendireceği kaydedildi.
Trump’ın, Kuzey Kore’nin nükleer ilerlemeleri ve daha güçlü diplomatik konumu göz önüne alındığında, ilk dönemindeki gibi Kim üzerinde baskı kurmasının zor olacağı değerlendiriliyor.
İlk Trump döneminde Pyongyang üzerindeki Çin baskısı kritik rol oynamıştı, ancak Pekin’in Trump adına Kim’i tekrar sıkıştırmakla ilgilenmediği biliniyor.
Bu arada Kuzey Kore, özellikle Ukrayna’ya asker gönderdikten sonra Moskova’daki güçlü müttefikiyle bağlarını derinleştirdi.
Üst düzey ABD’li yetkili, Kim’in nükleer ilerlemelerinden Biden yönetimini sorumlu tutarak, “Bugün çok daha kötü bir durumdayız,” dedi, ancak bazı ilerlemelerin Trump döneminde de yaşandığını kabul etti.
Xi, Kim ve Putin Zafer Günü için Kızıl Meydan’da buluşacak mı?
Asya
Vietnam ve Güney Kore, gümrük vergilerini aşan Çin mallarına karşı önlem alıyor

Vietnam ve Güney Kore, ABD’nin daha ağır gümrük vergilerinden kaçınmak amacıyla iki Asya ülkesi üzerinden aktarılan Çin mallarına daha sert baskı uyguluyor.
Hanoi ve Seul, şu anda durdurulmuş olan “karşılıklı” gümrük vergilerinin tam olarak uygulanmasını engellemek için Trump yönetimiyle görüşmeler yürütüyor. Bunun bir parçası olarak, Çin’e uygulanan vergilerin uygulanmasını desteklemek için bir Amerikan talebine uyacaklarını belirttiler.
Vietnam Başbakanı Pham Minh Chinh salı günü düzenlenen bir hükümet toplantısında yetkililere ABD tarafından dile getirilen endişeleri ele almalarını söyledi ve kaçakçılık, ticaret dolandırıcılığı ve menşe yerlerini gizleme girişimlerine karşı önlemler almaları talimatını verdi. “ABD ile müzakereler için mükemmel bir hazırlığa ihtiyacımız var” diye ekledi.
Vietnam Sanayi ve Ticaret Bakanlığı kısa bir süre önce ürün menşeini belgelendiren yetkililere sahte ürünlere karşı önlem almaları talimatını verdi. Vietnam menşei belgesi başvurularında ani bir artış görülen şirketler için fabrikaların yerinde denetlenmesi yoluyla uygunluk sağlanacak.
Bakanlık direktifinde, ticari sürtüşmeler yoğunlaştıkça, menşe ülke sahtekarlığı vakalarının artacağını ve sahadaki durumu karmaşıklaştıracağını söyledi. Bakanlık, ABD menşeli Çin mallarının Vietnam üzerinden uygunsuz bir şekilde aktarılmasından endişe duyuyor.
ABD, Çinli üreticilerin Amerikan pazarına ihracat yapmak için üçüncü ülkelerde mağaza açtığından şüpheleniyor. Bu operasyonlar Çin’den gönderilen parçaların basit montajını gerçekleştiriyor ve bitmiş ürünleri yanlış bir şekilde yeniden etiketliyor.
Vietnam, ABD tarafından bu faaliyetler için ana merkez olarak görülüyor. Vietnam’ın ABD’ye ihracatı yıllar içinde arttı. 2024 yılında Vietnam’ın ABD ile mal ticareti fazlası 100 milyar doları aştı.
Geçmişte, Vietnam’daki operatörler menşe ülke sahtekârlığı ve yasadışı televizyon ve ayakkabı aktarımı yaparken yakalanmıştı. ABD, Vietnam’dan ihraç edilen çelik ürünlerinin bir kısmının aktarılan mallar olduğunu tespit etti.
Trump yönetimi, ihracatta aktarma yaptığından şüphelenilen Güneydoğu Asya ülkelerine karşı harekete geçti. Bu hafta başında ABD Ticaret Bakanlığı Vietnam, Kamboçya, Tayland ve Malezya’dan gelen güneş pilleri için %3,521’e varan gümrük vergisi planlarını açıkladı.
Görünen o ki Vietnam, ABD’nin gümrük vergilerini iptal etmesi için lobi yaparken uygunsuz aktarmaları engelleme çabalarını artıracak.
Güney Kore de harekete geçiyor. Pazartesi günü, resmi Kore Gümrük Servisi, hileli ihracat konusunda bir soruşturma görev gücü başlattığını duyurdu.
Servis, ilk çeyrekte Güney Kore menşeli olarak yanlış etiketlenmiş 29,5 milyar wonluk (20,7 milyon $) mal ele geçirdiğini söyledi. ABD’ye yönelik ürünler bu rakamın %97’sini oluşturdu.
Ancak Güney Kore ABD ile aktif bir şekilde işbirliği yaparsa Çin’in tepkisini çekebilir. Pazartesi günü Çin Ticaret Bakanlığı, Amerika’nın tarife müzakerelerini kullanarak ülkelere Çin ile ticareti sınırlandırmaları için baskı yapma çabalarını eleştirdi.
Bir bakanlık sözcüsü “Çin, herhangi bir tarafın Çin tarafının zararına bir anlaşma yapmasına kesinlikle karşıdır” dedi.
Güney Kore medyasının salı günü bildirdiğine göre, Çin hükümeti Güney Koreli üreticileri Çin’in nadir toprak metallerini içeren ürünleri ABD askeri müteahhitlerine ihraç etmemeleri konusunda uyardı. Mektuplar elektrikli araç, batarya, tıbbi cihaz ve daha birçok ürün üreticilerine gönderildi.
Haberlere göre mektuplar, Güney Koreli şirketleri uyumsuzluk halinde ticari yaptırımlarla tehdit etti.
-
Görüş2 hafta önce
Avrupa’da savaşa hazırlık tam gaz: Fransız askeri haritacılar Romanya’da ne arıyor?
-
Görüş2 hafta önce
İran-ABD müzakereleri: Maskat görüşmesi ne anlama geliyor?
-
Ortadoğu2 hafta önce
“Suriye ve İsrail normalleşmeye hazırlanıyor” iddiası
-
Dünya Basını2 hafta önce
Trump’ın anti-sosyal devleti
-
Dünya Basını2 hafta önce
FT: Xi’nin eli neden Trump’tan daha güçlü?
-
Avrupa5 gün önce
Almanya’da tren fabrikası tank üretimine başlıyor
-
Görüş2 hafta önce
ABD’nin İran’a baskısı: Yay gerildi ama henüz tam çekilmedi
-
Dünya Basını6 gün önce
Şin-Bet Direktörü’nün yeminli beyanı ne anlama geliyor?