Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, çarşamba günü Malezya ziyaretinde yaptığı açıklamada, Çin’in ABD’nin gümrük vergisi politikalarına karşı tek taraflılık ve korumacılıkla mücadele etmek için Malezya ve diğer Asya ülkeleriyle birlikte duracağını vurguladı.

Xi, 2013 yılından bu yana Güneydoğu Asya ülkesine yaptığı ilk ziyaret olan üç günlük bir devlet ziyareti için Malezya’da.

Xi akşam yemeğinde yaptığı konuşmada “Küresel düzene ve ekonomik küreselleşmeye yönelik şoklar karşısında Çin ve Malezya, jeopolitik ve kamp temelli çatışma akımlarının yanı sıra tek taraflılık ve korumacılığa karşı mücadele etmek için bölge ülkeleriyle birlikte duracaktır” dedi ve ekledi: “Birlikte Asya ailemizin parlak umutlarını koruyacağız.”

Malezya Başbakanı Enver İbrahim de yemekte yaptığı konuşmada son dönemde yaşanan ticari gerilimlere değindi. “Ticaret kazananların ve kaybedenlerin olduğu bir yarışma değil, ortak bir çabadır. … Bugün tanık olduğumuz şey küreselleşmenin kusurlarıyla dürüst bir hesaplaşma değil, ekonomik kabileciliğe doğru bir geri çekilmedir” dedi ve ticaret tarifelerinin silah haline getirildiğini sözlerine ekledi.

“Çin rasyonel, güçlü ve güvenilir bir ortak olmuştur. Malezya bu tutarlılığa değer veriyor” dedi.

31 MUTABAKAT ZAPTI İMZALANDI

İki ülke aynı gün güvenlik, ticaret, altyapı, dijital ekonomi, eğitim ve kültürel işbirliğini kapsayan toplam 31 mutabakat zaptı (MOU) ve ikili anlaşma imzalayarak çeşitli alanlarda daha fazla işbirliğinin altını çizdi.

Resmi verilere göre Çin, 2024 yılına kadar 16 yıl üst üste Malezya’nın en büyük ticaret ortağı oldu ve geçen yılki toplam ihracat ve ithalat değeri yaklaşık 480 milyar ringgit’e (109 milyar dolar) ulaştı.

Aralık 2023’te Çin vatandaşları için 30 günlük vizesiz seyahat uygulamasının başlatılması ve iki ülke arasındaki uçuş bağlantılarının geliştirilmesi sayesinde Malezya 2024’te Çin’den 3,29 milyon turist ağırlayarak 2023’teki 1,47 milyonluk turist sayısında önemli bir artış kaydetti.

Salı günü yerel gazetelerde yayınlanan bir görüş yazısında Xi, Malezya’yı iki ülke arasındaki “dostluk gemisine rehberlik eden” stratejik yardımı sıkı bir şekilde tutmaya çağırdı. Malezya 1974 yılında Çin ile diplomatik ilişki kuran ilk Güneydoğu Asya ülkelerinden biriydi.

Çarşamba günü erken saatlerde Xi, Kuala Lumpur’daki Ulusal Saray’da Malezya Kralı Sultan İbrahim ile bir araya geldi ve ziyareti saray bahçesinde 21 pare top atışıyla özel bir törenle karşılandı. Kral daha sonra Çin Devlet Başkanını öğle saatlerinde bir devlet ziyafetinde ağırladı.

GÜNEYDOĞU ASYA TURU

Güneydoğu Asya turuna çıkan Xi, Malezya’ya geçmeden önce Hanoi’de durarak Vietnam Komünist Partisi’nin üst düzey yetkilileriyle bir araya geldi. Xi’nin gezisini tamamlamak üzere perşembe günü Kamboçya’ya gitmesi planlanıyor.

Gezi hem Çin hem de Güneydoğu Asya için kritik bir döneme denk geliyor zira Vietnam ve Kamboçya Trump’ın bu ay başında açıkladığı gümrük vergilerinden en çok etkilenen ülkeler arasında yer alıyor. Malezya ise ASEAN’ın bu yılki başkanı ve Washington’un önlemlerine karşı bloğun tepkisine öncülük ediyor. Geçtiğimiz hafta 10 üyeli bloğun ekonomi bakanları ortak bir bildiri yayınlayarak ABD’nin yeni gümrük vergilerini eleştirdi.

Malezya Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü’nden analist Angeline Tan, bunun Çin’in pandemi dönemindeki izolasyonunun ardından ve ayrıca yoğunlaşan büyük güç rekabeti bağlamında Güneydoğu Asya’ya olan bağlılığını göstermesi için bir fırsat olduğunu söyledi.

Nikkei Asia’ya konuşan Tan, “Bu, onların Çin yanlısı ülkeler olduğu anlamına gelmiyor, ancak Çin’in bölgedeki nüfuzunu artırmasında kilit bir rol oynama potansiyeline sahipler” dedi.

Çin ve Vietnam, Xi Jinping’in ziyareti sırasında 45 anlaşma imzaladı

Çin, ABD ile eşi benzeri görülmemiş bir ticaret savaşının ortasında çarşamba günü Ticaret Bakanlığı’na yeni bir uluslararası ticaret temsilcisi atadı. Hükümetten yapılan açıklamaya göre Çin’in yeni başmüzakerecisi Li Chenggang, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki 2020 ticaret anlaşması müzakerelerine katılan 59 yaşındaki Wang Shouwen’in yerini alacak.

58 yaşındaki Li, Ticaret Bakanlığında uluslararası müzakereleri yürütme konusunda onlarca yıllık deneyime sahip ve 2021’den itibaren Çin’in Cenevre merkezli Dünya Ticaret Örgütü’ndeki (DTÖ) büyükelçisi olarak da görev yaptı. Pekin Üniversitesi’nden hukuk alanında lisans ve Almanya’daki Hamburg Üniversitesi’nden hukuk ekonomisi alanında yüksek lisans derecesine sahip.

Li’nin neden atandığı belli olmasa da, analistler bunun Pekin’in ABD ile ticaret savaşını sona erdirecek potansiyel bir anlaşma için müzakerelerde ilerleme kaydetmek istediğinin bir işareti olabileceğini söyledi.

ABD merkezli araştırma grubu The Conference Board’un Çin Merkezi kıdemli danışmanı Alfredo Montufar-Helu, “‘Kurtuluş Günü’ sonrasında yükselen tansiyona karşı Li, müzakerelerdeki çıkmazı kırabilecek biri olarak görülüyor olabilir,” dedi.

South China Morning Post’a konuşan danışman, “Muhtemelen Cenevre’deki deneyimi, ABD de dahil olmak üzere kilit paydaşlarla – hükümetleriyle – bağlantılar kurduğu anlamına geliyor” diye ekledi.

Atama, Pekin ve Washington arasında haftalardır devam eden kısasa kısas gümrük vergisi artışlarının ardından geldi ve piyasalar küresel ekonomiye ciddi zarar verebilecek ticaret çatışmasının yatıştırılması çağrısında bulundu.

ABD Başkanı Donald Trump’ın ocak ayında göreve gelmesinden bu yana Çin mallarına uygulanan gümrük vergilerini yüzde 145 oranında artırması, Pekin’in de misilleme vergileriyle karşılık vermesine neden oldu.

Trump Çin’i, tırmanan ticaret çatışmasını çözmek üzere müzakereleri başlatmak için kendisine ulaşmaya çağırdı.

“Top Çin’in sahasında. Çin’in bizimle bir anlaşma yapması gerekiyor. Biz onlarla anlaşma yapmak zorunda değiliz,” diyen Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt salı günü yaptığı açıklamada Trump’ın dikte ettirdiğini söylediği bir açıklamayı okudu.

Geçtiğimiz cuma günü Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, DTÖ Genel Direktörü Ngozi Okonjo-Iweala ile ABD’nin tarife politikaları ve DTÖ’nün küresel ticaret sistemindeki rolünü sürdürme çabaları hakkında görüştü.

Pekin’deki Renmin Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Direktörü ve eski bir Çinli diplomat olan Wang Yiwei, Çin’in yeni başmüzakerecisi Li’nin DTÖ hakkındaki bilgisinin yeni görevinde önemli olacağını söyledi.

Yiwei, “Çin’in odak noktası, açık olan ve Trump’ın saldırısı altındaki DTÖ liderliğindeki kurallara dayalı küresel ticaret sistemine katkıda bulunabilecek ikili ve bölgesel anlaşmalardır” dedi.

Wang’a göre Li’nin atanması DTÖ’ye ve kurallara dayalı küresel ticaret sistemine güvenen birçok küçük ülkeye de güven verecektir.

Wang, “Çin’in desteği olmasaydı DTÖ çoktan felç olmuş olurdu” dedi.

Li, DTÖ’de görev yaptığı süre boyunca Pekin’in Trump’ın gümrük vergisi politikalarına karşı olduğunu yüksek sesle dile getirdi.

Li, şubat ayında küresel ticaret organının Genel Konseyi’nin bir toplantısında “Dünya bir dizi tarife şokuyla karşı karşıya” uyarısında bulundu. “ABD tek taraflı ve keyfi olarak DTÖ kurallarını açıkça ihlal ediyor. Çin bu tür tedbirlere kesinlikle karşı çıkmaktadır” dedi.

Şu anda Çin-ABD ekonomik ilişkilerini yürüten baş yetkili Başbakan Yardımcısı He Lifeng. Çin, çıkarlarını daha iyi korumayı ve daha fazla ticaret anlaşması yapmayı amaçladığı için 2010 yılında bakanlık düzeyinde uluslararası ticaret müzakere temsilcileri atamaya başladı.

Çin ekonomisi ilk çeyrek büyümesinde güçlü tüketim ve sanayi üretimi ile desteklenerek beklentileri aştı.

Çarşamba günü açıklanan verilere göre Çin’in gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) ocak-mart çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,4 büyürken, Reuters anketine katılan analistlerin %5,1’lik artış beklentisini aştı.

Economist Intelligence Unit kıdemli ekonomisti Xu Tianchen, hükümet teşviklerinin tüketimi artırdığını ve yatırımları desteklediğini belirterek, %5,4’lük hızı “çok iyi bir başlangıç” olarak nitelendirdi.

“Son iki yılın her birinde Çin’in ilk çeyreği yüksek, ikinci çeyreği ise düşüktü” diyen Xu, ABD gümrük tarifelerinden kaynaklanan ek baskı göz önüne alındığında ‘güçlü ve zamanında bir politika tepkisine’ ihtiyaç duyulduğunu sözlerine ekledi.

Geçen yıl trilyon dolarlık ticaret fazlası, uzun süreli emlak sektörü çöküşü ve durgun iç talep sağlam bir toparlanmayı baltalamaya devam etse bile ihracat, büyümeyi desteklemeye yardımcı oldu.

Çin Başbakanı Li Qiang bu hafta ülkenin ihracatçılarının “derin ” dış değişikliklerle başa çıkmak zorunda kalacağını söyledi ve daha fazla iç tüketimi destekleme sözü verdi.

Reuters’a göre analistler, ABD gümrük tarifelerinin Çin’in yakaladığı ivmede keskin bir düşüşe yol açabileceğinden endişe ediyor.

Reuters anketine göre, 2025 yılında ekonominin yıllık bazda %4,5 gibi düşük bir hızda büyümesi, geçen yılki %5,0’lık hızdan yavaşlaması ve %5,0 civarındaki resmi hedefin altında kalması bekleniyor. Birçok analist bu yıl için GSYİH tahminlerini keskin bir şekilde düşürdü.

Çarşamba günü ANZ, ABD’nin cezalandırıcı vergilerini gerekçe göstererek Çin 2025 GSYİH tahminini %4,8’den %4,2’ye ve 2026 için %4,5’ten %4,3’e düşürdü.

UBS, bu hafta Asya devi için 2025 büyüme tahminini, Çin-ABD tarife artışlarının devam edeceği ve Pekin’in ek teşvikler uygulayacağı varsayımıyla %4’ten %3,4’e düşürerek daha da kötümser bir tablo çizdi.

UBS analistleri yayınladıkları bir notta, “Tarife şokunun Çin’in ihracatı için benzeri görülmemiş zorluklar yarattığını ve iç ekonomide de büyük bir ayarlamaya yol açacağını düşünüyoruz” dedi.

Diğer birçok ülke ABD gümrük vergileri kapsamına alınırken, Trump en büyük vergiler için Çin’i hedef aldı.

Geçtiğimiz hafta Trump’ın Çin’e uygulanan vergileri %145’e çıkarması, Pekin’in ABD mallarına uygulanan vergileri %125’e çıkarmasına yol açtı.

İŞSİZLİK VE DEFLASYON SORUNLARI

ABD ile artan ticaret savaşı, ayrı verilerdeki parlak notların bir kısmını ortadan kaldırdı.

Tüketimin önemli bir göstergesi olan perakende satışlar ocak-şubat döneminde %4,0 arttıktan sonra mart ayında yıllık bazda %5,9 artarken, fabrika üretimindeki büyüme ilk iki aydaki %5,9’dan %7,7’ye yükseldi. Her iki rakam da analistlerin tahminlerini aştı.

Perakende satışlardaki artış, hükümetin tüketim malları takas programının da yardımıyla, ev elektroniği ve mobilya satışlarındaki çift haneli keskin artışlardan kaynaklandı.

Ancak Çin’in emlak sektöründeki gerileme genel büyüme üzerinde bir engel olmaya devam etti.

Emlak yatırımları ilk üç ayda yıllık bazda %9,9 düşerek ocak-şubat dönemindeki %9,8’lik düşüşü genişletti. Mart ayı yeni konut fiyatları bir önceki aya göre değişmedi.

Çarşamba günü açıklanan veriler, özellikle yüksek işsizlik ve süregelen deflasyonist baskıların zayıf talebe ilişkin endişeleri artırması nedeniyle, ekonomik toparlanmanın hala dengesiz olduğuna işaret etti.

ANZ’nin baş Çin ekonomisti Raymond Yeung, “İyi bir GSYİH bir ekonominin genel ekonomik sağlığını temsil etmez,” dedi. “Deflasyon ve genç işsizliği başlıca endişeler olmaya devam ediyor” diye ekledi.

GENİŞ POLİTİKA ÖNLEMLERİ ŞART

Dahası, analistler Çin’in mart ayı ihracatındaki artışın – Trump’ın son gümrük vergilerini aşmak için sevkiyatları hızlandıran fabrikaların etkisiyle – ABD’nin ağır vergilerinin yürürlüğe girmesiyle önümüzdeki aylarda keskin bir şekilde tersine dönebileceği görüşünde.

Analistler geçen yılın sonlarında atılan parasal genişleme adımlarının ardından önümüzdeki aylarda daha fazla destek önlemi alınmasını bekliyor.

Bu ayın başlarında Fitch, hızla artan kamu borcunu ve kamu maliyesine yönelik riskleri gerekçe göstererek Çin’in kredi notunu düşürdü ve ticaretteki gerilemeye karşı tüketimi genişletmek isteyen politika yapıcılar için zor bir dengeleme hareketine işaret etti.

ANZ’den Yeung, “Mevcut durum, 2020‘deki COVID-19 salgını ve 2008’deki küresel mali kriz gibi Çin’in geçmişte yaşadığı olumsuz şoklara benziyor” dedi.

“Çinli yetkililer için tarife şokuna karşı büyük bir mali genişleme dışında sınırlı seçenekler görüyoruz” değerlendirmesini yaptı.