Güney Kore’de hükümet çarşamba günü yaptığı açıklamada Anayasa Mahkemesi’nin Başkan Yoon Suk Yeol’un görevden alınmasıyla ilgili vereceği karar öncesinde mahkeme üzerindeki tüm uçuşları geçici olarak yasakladığını duyurdu.

Ulaştırma Bakanlığı, uçuş yasağının çarşamba (dün) gece yarısından gelecek çarşamba gece yarısına kadar mahkemenin 1 deniz mili veya 1.85 kilometre yarıçapındaki bir alanda geçerli olacağını söyledi.

Önlem, mahkemenin henüz açıklamadığı görevden alma kararının verileceği tarih civarında suç ve terörün önlenmesini amaçlıyor.

Acil müdahale ekipleri tarafından kullanılanlar hariç tüm hava taşıtları ve insansız hava araçları yasaklanacak.

Bakanlık, yasağı 31 Mart’a kadar uzatmayı planladığını da söyledi.

Ayrıca kararın açıklanacağı gün için tüm polis teşkilatının seferber edileceği belirtildi. O gün, Yoon’un taraftarlarıyla karşıtları arasında olası bir çatışmanın önlenmesi için bu adımın atılacağı duyuruldu. Yoon’un taraftarları daha önce ellerinde Amerikan ve Güney Kore bayraklarıyla mahkemeyi basmışlardı.

Ulusal Polis Teşkilatı Başkan Vekili Lee Ho-young, “Geçmişteki benzer vakaların tekrarlanmasını önlemek ve Yoon’un görevden alınmasını destekleyenler ile karşı çıkanlar arasında fiziksel bir çarpışmayı engellemek için tüm polis güçlerini seferber edeceğiz” dedi.

Güney Kore’de yerel mahkeme geçtiğimiz hafta Yoon’un tutukluluk kararını iptal etti. Anayasaya aykırı şekilde hukuksuz bir şekilde sıkıyönetim ilan etmek ve ülkeyi kaosa sürüklemekle suçlanan Yoon, tutuksuz yargılanırken, diğer yandan da görevden alınıp alınmayacağı ile ilgili kararı bekliyor.

Mayıs 2022’de beş yıllık tek bir dönem için seçilen Yoon’un resmen görevden alınması halinde 60 gün içinde erken seçime gidilecek. Ancak suçlama reddedilirse Yoon derhal görevine devam edecek.

Güney Kore başkan Yoon’un azil kararına hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin çarşamba günü çelik ve alüminyum ürünlerine getirdiği %25’lik gümrük vergisinin, yaklaşık 150 milyar dolarlık ithalatın fiyatları üzerinde yukarı yönlü bir baskı yaratması ve Amerikan otomobil üreticileri ile diğer şirketlerin kârlarını olumsuz etkilemesi bekleniyor.

ABD tükettiği çeliğin yaklaşık beşte birini ithal ediyor. Bu ithalatın ağırlık olarak %20’sinden fazlası Kanada’dan yapılırken, onu %16 ile Brezilya ve %7 ile Avrupa Birliği takip etmekte, Japonya ise %4 ile yedinci sırada yer almaktadır. Kanada aynı zamanda ABD’nin en büyük alüminyum tedarikçisi konumunda.

Tarifelerin doğrudan maliyeti ithalatçılara düştüğü için, özellikle ABD otomobil endüstrisindeki üreticiler için daha yüksek maliyetler anlamına gelecektir.

ABD merkezli Wolfe Research, %25’lik gümrük vergisinin çelik ürünlerinin fiyatını 2024 ortalamasının %16 kadar üzerine çıkarmasını bekliyor. Halihazırda yükselme eğiliminde olan alüminyum fiyatlarının ise yaklaşık iki katına çıkması bekleniyor.

Nomura Securities araştırma analisti Anindya Das, çelik ve alüminyum fiyatlarında 2024 ortalamasına kıyasla %10’luk bir artışın otomobil üreticilerinin 2025 mali yılı işletme karları üzerindeki etkisini tahmin ediyor. Bu analize göre, Amerikalı oyuncular Ford Motor ve General Motors, maliyetlerini daha yüksek fiyatlarla yansıtamazlarsa yaklaşık %3 ila %4’lük bir darbe ile karşı karşıya kalacak.

Toyota Motor %0,5’lik daha küçük bir düşüş yaşarken, üretiminin büyük bir kısmını Kuzey Amerika’da gerçekleştiren Subaru üzerindeki etki yaklaşık %2 olacak.

Toyota’ya bağlı bazı parça üreticileri, ABD’deki üretim tesislerinde kullanılmak üzere Japonya’dan çelik getiriyor ve şirketin gümrük vergilerinden kaynaklanan yüksek maliyetleri karşılaması için çağrılar yapıldı.

Bir Toyota yöneticisi, “Tarifeler onların kontrolü dışında bir faktör, bu nedenle uygun şekilde yanıt vereceğiz” dedi.

Japonya gümrük vergilerinden muaf tutulmak için bastırdı. Kabine Baş Sekreteri Yoshimasa Hayashi çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada “Japonya’dan gelen çelik ve alüminyum ürünleri ABD’nin ulusal güvenliğine zarar vermiyor” dedi. “Aksine, yüksek kaliteli Japon ürünlerinin ikame edilmesi zordur ve ABD imalat sektörünü daha rekabetçi hale getirmek için gereklidir ve ABD sanayisine ve istihdamına büyük katkı sağlamaktadır” diye ekled.

AB merkezli Global Trade Alert’e göre, Trump yönetiminin geçen ay açıkladığı gümrük vergileri, çelik ve alüminyum listeleri arasındaki çakışmalar hariç olmak üzere toplam 289 kategoriyi kapsıyor. Mutfak ve spor malzemelerini de içeren bu kalemler geçen yıl 151 milyar dolarlık ithalatla ABD toplamının yaklaşık %4.5’ini oluşturdu.

Çin 35 milyar dolarla en fazla ithalat yapan ülke olurken, onu 30,6 milyar dolarla Meksika, 20,3 milyar dolarla AB ve 17,1 milyar dolarla Kanada takip etti. Japonya 7 milyar dolarla yedinci sırada yer aldı. AB üyeleri tek bir blok yerine ayrı ayrı ülkeler olarak sayıldığında, 27 ekonominin 500 milyon doları aşan maruziyeti vardı.

Gümrük vergilerinden kaçınmak için, daha önce ABD’ye giden çelik ve alüminyum ihracatı bunun yerine başka pazarlarda satılabilir. Anglo-Avustralyalı demir cevheri madencisi Rio Tinto’nun CEO’su Jakob Stausholm geçen ay yaptığı açıklamada alüminyumun Avrupa gibi diğer pazarlarda satılmasının bir seçenek olduğunu söyledi.

Japonya Demir ve Çelik Federasyonu Başkanı ve Nippon Steel Başkanı Tadashi Imai, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada en büyük endişenin tarifelerin “Çin’in aşırı ihracatının neden olduğu piyasa çöküşüne katkıda bulunması” olduğunu söyledi.

Çin’in ekonomisinin gerilemesiyle birlikte, çelik üreticileri iç pazar tarafından emilemeyen ürünleri başka yerlerde düşük fiyatlarla satıyor. ABD’de daha yüksek engellerle karşılaşırlarsa, bu mallar diğer ülkelere akabilir.

ABD aynı zamanda dünyanın en büyük hurda demir ve çelik ihracatçısı ve ülkeden çıkan hurda fiyatlarının yükselmesi muhtemelen küresel piyasada yankı bulacaktır.

Japon alüminyum üreticisi UACJ’den bir temsilci, “Kısa vadeli etki küçük olacaktır, ancak uzun vadede daha büyük olabilir,” dedi.

Şirket genellikle ABD’ye yönelik ürünleri ülke içinde üretiyor olsa da, Japonya’dan özel gereksinimleri olan bazı ürünleri küçük miktarlarda ithal ediyor. UACJ’ye göre ABD’de alternatif üretime başlamak üç ila dört yıl sürebilir.

Diğer şirketler ise tamamen farklı malzemelere yöneliyor. Coca-Cola geçen ay yaptığı açıklamada, gümrük vergilerinin yürürlüğe girmesi halinde bazı ambalajları alüminyumdan plastiğe çevireceğini söyledi.

Yetkililere göre, eski Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, “insanlığa karşı işlediği suçlar” gerekçesiyle Lahey’deki Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde (UCM) yargılanmayı beklerken mayıs ayında yapılacak ara seçimlerde aday olmaya devam edecek.

Filipinler Seçim Komisyonu, eski liderin Davao City belediye başkanlığı seçimlerinde aday olmaya devam edeceğini söyledi. Bölge ailesinin yönetiminde ve şu anda şehrin belediye başkanı olan ikinci oğlu Sebastian belediye başkan yardımcılığı için yarışıyor.

Seçim Komisyonu Başkanı George Garcia perşembe günü yayın kuruluşu ANC’ye verdiği bir mülakatta şunları söyledi Filipin yasalarına göre bir aday “kesinleşmiş bir mahkumiyet kararına” kadar adaylığını koyabiliyor. Duterte kazanırsa, seçilmiş belediye başkan yardımcısı geçici olarak görevi devralacak.

Ara seçimler senatörler, kongre üyeleri ve belediye başkanları da dahil olmak üzere 18,200’den fazla pozisyon için yapılacak seçimleri kapsıyor.

Filipinler’in eski Devlet Başkanı Duterte tutuklandı

Duterte, önceki gün Manila’nın uluslararası havaalanında dramatik bir şekilde tutuklanmasının ardından çarşamba günü Hollanda’ya getirildi. Duterte, uyuşturucuya karşı verdiği sert mücadelede binlerce Filipinlinin ölümüne yol açmakla suçlanıyor. UCM’nin Lahey’in eteklerindeki gözaltı merkezinde kalacak ve burada kitaplara, televizyona, basketbol sahasına, mutfağa ve tıbbi tesislere erişimi olacak.

Eski lider uzun bir hukuki süreçle karşı karşıya. Filipinler Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde yardımcı doçent olan Michael Tiu, Nikkei Asia’ya yaptığı açıklamada, Duterte’nin “Ön Yargılama Dairesi’nden geçici tahliye talebinde bulunabileceğini” belirterek, bunun için Duterte’nin avukatlarının mahkemeyi sağlığının yeterince kötü olduğuna ikna etmesi gerektiğini söyledi. Ancak Tiu, UCM’nin bunu kabul etmesi halinde, özgürlüğünün Hollanda’da kalmak gibi koşullar içerebileceğini söyledi.

79 yaşındaki Duterte kronik bir otoimmün hastalık, diyabet, sırt ağrısı ve migren gibi çeşitli hastalıklardan muzdarip. Akrabaları ve müttefikleri durumunu “ciddi” olarak nitelendiriyor ve salı günü tutuklanması sırasında tıbbi bakımdan mahrum bırakıldığını iddia ediyorlar, Başkan Ferdinand Marcos Jr. yönetimi ise bunu reddediyor.

Tiu, Duterte’nin UCM’nin tutuklama kararına da itiraz edebileceğini söyledi.

Duterte, Roma Statüsü’nün 7. maddesi uyarınca insanlığa karşı suç işlemekle itham ediliyor. Bu maddeye göre “insanlığa karşı suç”, cinayet ve işkenceden zorla kaybetmeye kadar uzanan “herhangi bir sivil nüfusa yönelik yaygın veya sistematik bir saldırının parçası olarak işlenen” eylemleri kapsıyor.

İlk adım, UCM’nin Ön Yargılama Dairesi’nin suçlamaları onaylamak için bir duruşma düzenlemesi. Ateneo de Manila Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde uluslararası hukuk dersleri veren Evecar Cruz-Ferrer, “Suçlamalar onaylanırsa, yargılanmak üzere teslim edilecek” dedi.

UCM, ön duruşma için savcılık, savunma ve mağdurların yasal temsilcilerinin argümanlarını dinleyecek üç yargıç belirledi. Kararları 60 gün içinde açıklanacak.

Uzmanlar, UCM’nin Duterte’nin yandaşlarına karşı daha fazla tutuklama emri çıkarma olasılığına dikkat çekerken, Filipin hükümeti de bu tür durumlarda Interpol taahhütlerini yerine getireceğini yineledi.

Manila’daki San Sebastian College-Recoletos Hukuk Fakültesi dekanı ve uluslararası hukuk uzmanı Rodel Taton, “Eski Başkan Duterte’ye yakalama emri çıkarıldıysa, uyuşturucuyla savaşla ilgili cinayetlere aktif olarak katılan kişilere de yakın zamanda çıkarılması bekleniyor” dedi.

Duterte’nin uyuşturucu savaşının “mimarı” olarak kabul edilen Filipinli Senatör Ronald “Bato” dela Rosa, UCM tarafından tutuklanmaya hazır olduğunu ima etti. “Eğer tüm yasal yollar tükenir ve yine de adalet yerini bulmazsa, ailemin acı çekmesini istemiyorum. Ona bakmama izin vereceklerini umarak yaşlı adamın yanına gitmeye hazırım,” dedi çarşamba günü yaptığı açıklamada.

Duterte’nin davası mahkemeye taşınırsa, Lahey’de kalması gerekecek ve uzmanlar bu yasal sürecin yıllar alacağını belirtiyor.

Cruz-Ferrer, UCM mahkemesinin kararını açıklamasını beklerken yaklaşık on yıl boyunca gözaltında tutulan Kongo’nun eski başkan yardımcısı Jean-Pierre Bemba’nın durumunu örnek gösterdi. Kendisi 2018 yılında beraat etti.

Sanığın suçluluğunu kanıtlama yükümlülüğü UCM’nin savcılık ekibine aittir. “UCM ölüm cezası vermiyor. Ancak 30 yıla kadar hapis cezası ya da istisnai durumlarda müebbet hapis cezası verilebilir. Para cezaları ve gelirlerin müsaderesi de düşünülebilir,” dedi Cruz-Ferrer.

İlk karar ne olursa olsun, hem savcının hem de savunmanın kararı ve cezayı temyiz etme hakkı var. Herhangi bir temyiz başvurusu UCM’nin Temyiz Dairesi’nden beş yargıç tarafından ele alınacak ve hepsi de ilk yargılamada görev alan yargıçlardan farklı olacak.

UCM, mahkum edilenlerin yanı sıra mağdurların da “tazminat kararını temyize götürebileceklerini” kaydetti.

Cruz-Ferrer, Duterte’nin “suçlu bulunması halinde, [Kongolu Thomas] Lubanga ve [Germain] Katanga’nın cezalarını kendi ülkelerinde çekmek üzere gönderildikleri davalara benzer şekilde, cezasını Filipinler’de çekmesinin mümkün olduğunu” söyledi.