ABD Başkanı Donald Trump çarşamba günü Asya ülkelerine yönelik %49’a varan kapsamlı gümrük vergilerini açıklayarak bu hamlenin gelirleri artıracağını ve yerli üretimi canlandıracağını savundu.

Yeni vergiler, Trump yönetiminin ABD ihracatına uygulanan vergiler ve tarife dışı engeller için “karşılıklı” önlemler olarak tanımladığı vergilerle birlikte 5 Nisan’da yürürlüğe girecek olan tüm ülkelere yönelik %10’luk bir temel tarifeyi içeriyor. Bu karşılıklı oranlar 9 Nisan’da 60 ülkeden ithalatı vuracak.

Nikkei Asia, gümrük vergilerinin Asya’ya olası etkilerini derledi.

Trump’ın kapsamlı gümrük vergileri uygulama gerekçesi nedir?

Trump diğer ülkelerin “adil olmayan” ticaret uygulamalarıyla mücadele etme sözü vermişti. ABD Başkanı çarşamba günü yaptığı açıklamada “yabancı liderlerin işlerimizi çaldığını, yabancı dolandırıcıların fabrikalarımızı yağmaladığını ve yabancı leş yiyicilerin bir zamanlar güzel olan Amerikan rüyamızı parçaladığını” söyledi.

Federal kurumlar aalı günü ortakların uygulamalarını değerlendiren raporlar sundu ve şu anda hedef alınan ekonomilerin çoğu ABD ile büyük mal ticareti fazlalıklarına sahipti.

Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2024 yılında ABD en büyük mal ticareti açığını Çin ile verirken, onu Avrupa Birliği, Meksika, Vietnam, İrlanda, Almanya, Tayvan, Japonya, Güney Kore, Kanada, Hindistan ve Tayland takip ediyordu. Başkan, birçok ülkenin Amerikan ihracatına ticari kısıtlamalar ve gümrük vergileri koyduğunu belirterek Tayland, Vietnam ve Hindistan’ın ABD’den gelen motosikletlere %60’ın üzerinde gümrük vergisi uyguladığına işaret etti.

Bazı ekonomistler Vietnam’a uygulanan %46, Kamboçya’ya uygulanan %49 ve Laos’a uygulanan %48 oranındaki yüksek gümrük vergilerinin, Çinli şirketlerin ürünlerini bu Güneydoğu Asya ülkeleri üzerinden geçirerek Çin’e uygulanan gümrük vergilerinden kaçınmaları nedeniyle konulmuş olabileceğini belirtiyor.

Singapur’daki ISEAS – Yusof Ishak Enstitüsü’nde kıdemli araştırmacı olan Jayant Menon şunları söyledi: “ Karşılıklı oranların nasıl hesaplandığı tam olarak belli değil, ancak ticaret açığının dolar miktarının ABD’ye yapılan ihracatın dolar miktarına bölünmesine ve ardından %10’luk bir tabanla yarıya indirilmesine dayanıyor gibi görünüyor. Daha önce açıklandığı gibi, ABD’li ihracatçıların karşılaştığı farklı tarife ve tarife dışı engellerin bir kombinasyonuna dayanmıyor gibi görünüyor.”

Menon sözlerini şöyle sürdürdü: “Sonuç olarak bu uygulama keyfi ve ticari alışverişin yürütülmesi açısından yararsızdır. Ayrıca ticaret politikasının silah haline getirilmesini de yeni boyutlara taşıyor.”

Trump ve ‘Kurtuluş Günü’: Gümrük vergilerinden ötesi

Yeni gümrük tarifeleri öncekilere kıyasla nasıl işliyor?

Trump yönetimi karmaşık bir tarife politikaları ağı oluşturdu ve tüm vergiler diğerlerinin üzerine yığılmadı.

Örneğin çarşamba günü Çin’e %34 gümrük vergisi getirildi. Bunun, Trump’ın fentanil akışları nedeniyle Çin mallarına zaten uyguladığı %20’lik ek vergilerin ve ABD’nin daha önce başlattığı mevcut tarifelerin üzerine geldiği anlaşılıyor. Gerçekte, bazı Çin ürünleri yaklaşık %80’lik toplam tarife oranlarına tabi olacak.

Citi analistleri Çin malları üzerindeki ortalama efektif tarife oranını %65 olarak tahmin etmiş ve bunu “ABD-Çin ticareti için neredeyse yasaklayıcı bir tarife seviyesi” olarak tanımlamışlardır. Analistler, “böylesine uç bir senaryoda”, potansiyel dengeleme önlemleri hesaba katılmadan önce, etkinin Çin’in büyümesinde yüzde 2,4 puan ve ihracatında 15,4 puanlık bir düşüşe yol açabileceğini yazdılar.

Öte yandan Trump’ın çarşamba günü yayınladığı kararnamede, yeni gümrük vergilerinin daha önce açıklanan çelik, alüminyum ve otomobil sektörlerine özel vergilerin üzerine eklenmeyeceği belirtildi. Bir Beyaz Saray yetkilisi gazetecilere yaptığı açıklamada, yeni oranların yakında ulusal güvenlik tarifelerine tabi tutulacak olan yarı iletkenler ve ilaçlar için de geçerli olmayacağını söyledi.

Trump’ın küresel gümrük vergileri Çin’e ‘çok yönlü abluka’ işlevi görüyor

Asya ülkeleri nasıl etkilenecek?

Uzun vadede, ticaret yapan ülkeler ABD ile daha az iş yapmak isteyebilir.

Michigan Eyalet Üniversitesi’nde tedarik zinciri yönetimi profesörü olan Jason Miller, “Benim beklentim, bu gümrük vergilerinin dünyanın geri kalanının kendisiyle daha fazla, ABD ile daha az ticaret yapması için daha da fazla itici güç yaratacağı yönünde” dedi. “Bunu Çin, Güney Kore ve Japonya’nın bir ticaret anlaşması oluşturma görüşmelerinde zaten görüyoruz” diye ekledi.

Etkilenen Asya ülkelerinin çoğu kahve ve palmiye yağı ürünleri gibi tarımsal emtialar ya da düşük değerli mamul mallar ihraç ediyor. ABD Nüfus Sayım Bürosu’na göre Çin ABD’ye 6.4 milyar dolarlık tarım ve gıda ürünü gönderirken Hindistan’ın tarımsal gıda ithalatı 5.5 milyar dolar değerinde.

Bangladeş, Kamboçya ve Vietnam’dan gelen milyarlarca dolar değerindeki hazır giyim ve tekstil ürünleri de darbe alacak ve muhtemelen ABD’deki hazır giyim maliyetlerini artıracak.

ISEAS’tan Menon, “ABD ticaret politikasının belirsiz ve düzensiz doğası, ülkeleri Çin’den değil ama ABD’den risk almayı düşünmeye zorluyor. Stratejik anlamda Çin, bu tuhaf ticaret politikasının faydalanıcısıdır” dedi.

Avustralya Başbakanından Trump’ın gümrük vergilerine tepki: Bir dostun yapacağı iş değil

Müzakere için yer var mı?

Pek çok kişi Trump’ın gümrük vergilerinin ticaret ortaklarından taviz koparmak için bir müzakere taktiği olduğunu savundu. Şimdi savaş hatlarını çizmiş durumda.

ISEAS’tan Olson iki makul senaryo olduğunu söylüyor: “Etkilenen ticaret ortakları ya Trump’ın geri adım atmak zorunda kalacağı umuduyla sağlam durup misilleme yapacaklar ya da gümrük vergilerinden kaçınmak için Trump’la ‘anlaşma’ yapmaya çalışacaklar.”

Misilleme yapanların Trump’tan hızlı bir tırmanış bekleyebileceği konusunda uyardı. “Bu misilleme ve karşı misilleme döngüsü bir kez başladığında, tam olarak nerede sona ereceğini bilmek imkansızdır, ancak 1930’ların gümrük tarifesi kaynaklı küresel ticaret savaşının yarattığı hasar, kıyaslandığında çok sönük kalabilir.”

Diğer taraftan Olson, müzakere edilen tavizlerin kutlanacak bir şey olmayacağını savundu. “Bu noktada Trump, ticari ilişkileri karşılıklı olarak kabul edilen kurallara ve giderek daha serbest ticarete dayalı bir sistemden, organize bir suç örgütü tarafından yönetilen bir ‘koruma raketine’ benzer bir şeye dönüştürmüş olacak. Temel önerme, acıdan kaçınmak için ödeme yapmanız gerektiğidir.”

Olson ayrıca, Trump yönetiminin görüşme talep eden çok sayıda ülkeyle ne kadar bant genişliği ile uğraşmak zorunda kalacağı sorusunun da bulunduğunu sözlerine ekledi.

Gündem hakkında bilgi sahibi bir kişiye göre Vietnam başbakan yardımcısı, Sacombank ve VietJet başkanlarının da aralarında bulunduğu farklı sektörlerden iş dünyası liderlerinden oluşan bir heyetle önümüzdeki hafta ABD’ye gidecek.

Bir otomobil üretim merkezi olan Japonya da muafiyet umuyordu. Başbakan Shigeru Ishiba, Trump ile doğrudan müzakere etmek üzere Washington’a uçmaya hazır olduğunu söyledi.

Hindistan’ın Trump stratejisi işe yarıyor mu?

Çinli dış mekan mobilya üreticisi Jin Chaofeng, ABD’nin yüksek gümrük vergilerinden kaçmak için geçen temmuz ayında Vietnam’da bir fabrika kurdu. Şimdi ise Washington Hanoi’ye ve dünyanın geri kalanına yüksek gümrük vergileri uyguladığı için fabrikayı kapatmak istiyor.

Reuters’a konuşan Jin, “Bunca işi boşuna yaptım” dedi, dış ticaretin, tıpkı talebe aç Çin pazarı gibi ‘çok düşük marjlı’ bir iş haline geleceğini de sözlerine ekledi.

Çin’in ABD’ye her yıl yaptığı 400 milyar dolardan fazla mal satışına başka hiçbir ülke yaklaşamıyor. ABD Başkanı Donald Trump bu mallara uygulanan gümrük vergilerini yüzde 34 daha artırdı.

Trump ve ‘Kurtuluş Günü’: Gümrük vergilerinden ötesi

Trump’ın dünya çapındaki gümrük vergileri, Çinli ihracatçıların ticaret savaşının etkilerini hafifletmeye yönelik iki ana stratejisinin özünü vuruyor: üretimin bir kısmını yurtdışına taşımak ve ABD dışındaki pazarlara satışları artırmak.

Kapsamlı gümrük vergilerinin küresel talebe kalıcı bir darbe vurabileceği ifade ediliyor. Çin, dünya ticaretinin daralması riskine diğer tüm ülkelerden daha fazla maruz kalıyor ve geçen yılki ekonomik büyüme büyük ölçüde trilyon dolarlık ticaret fazlasına dayanıyor.

Kaiyuan Securities, yeni gümrük vergilerinin Çin’in ABD’ye ihracatını %30 oranında azaltabileceğini, toplam ihracatı %4,5’ten fazla düşürebileceğini ve ekonomik büyümeyi yüzde 1,3 puan aşağı çekebileceğini öngörüyor.

Water Wisdom Asset Management’ta hedge fon yöneticisi olan Yuan Yuwei, “Bu Çin’e karşı çok yönlü bir abluka,” dedi ve sonuç olarak altında yükselişe geçtiğini ve Çin ve Hong Kong hisse senetlerinde açığa satış yaptığını söyledi.

Trump’ın kasım ayında yeniden seçilmesinden önce, birçok Çinli üretici bazı üretim tesislerini Güneydoğu Asya ve diğer bölgelere taşımıştı.

Şimdi ise yeni fabrikaları Vietnam’da %46, Tayland’da %36 ve diğer yerlerde en az %10 gümrük vergisiyle karşı karşıya.

Trump, şubat ve mart aylarında Çin’e yönelik gümrük vergilerini yüzde 20 artırırken, üreticilerinin küresel satış gücü Asya, Latin Amerika ve başka yerlerdeki yeni ihracat pazarları için bir yarış halindeydi.

Şimdi bu ekonomiler kendi gümrük vergisi darbelerini alıyor, muhtemelen satın alma güçlerini ve Çin mallarına olan taleplerini azaltıyorlar.

Reuters’a konuşan analistler, Washington’un yeni önlemlerinin Pekin’e vurulan bir yumruk olduğunu ve Çin’in ekonomik büyümesini ve deflasyonla mücadele çabalarını rayından çıkarabileceğini söylüyor.

HKU Business School’da finans profesörü olan Zhiwu Chen, “Bu durum %5’lik büyüme hedefine ulaşılmasını imkansız hale getirecek,” dedi.

“Çin bu deflasyonist durumdan yakın zamanda kurtulamaz. Bu yeni tarife artışı kesinlikle işleri daha da kötüleştiriyor” diye ekledi.

Üreticiler maliyetleri düşürme baskısı altında olduğu için dış talep şoku içeriye de yansıyor.

Çin’deki fabrikasında dökme demir küvet üreten Jerry Jiao, bu yıl “bazı çalışanları işten çıkardığını, yönetim maliyetlerini düşürdüğünü ve çeşitli masrafları kıstığını” söyledi.

Güneydeki Guangzhou kentinde bir giyim fabrikasının yöneticisi olan Li Zhaolong, iç siparişlere daha fazla güvenmesi gerektiğini, ancak talebin azalmasından endişe duyduğunu belirtti.

Li, “Daha önce bir kişi için bir pasta vardı ama şimdi beş kişi yemek istiyor” dedi.

Çin’den Trump’ın gümrük vergilerine yanıt: Karşılık vereceğiz

YÜKSELEN ENGELLER

Yatırım bankası Jefferies’in araştırmasına göre, 2023 yılında yaklaşık 145 ülke Çin ile ABD’den daha fazla ticaret yapacak ve bu rakam 2008 yılına kıyasla %50’ye yakın bir artış gösterecek.

Bu, Çin’in ABD’nin yarattığı, ancak şimdi adaletsiz ve kendi güvenliği için bir tehdit olarak gördüğü bir dünya ticaret düzeni altında rekabetçi endüstriler geliştirmede on yıllar boyunca elde ettiği başarının bir ölçüsü olarak değerlendiriliyor.

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Çinli bir ticaret politikası danışmanı, “Hâlâ ihracat pazarlarımızı çeşitlendirmemiz, ihracatı desteklememiz ve işletmeleri yurt içi satışlara daha fazla odaklanmaya teşvik etmemiz gerekiyor,” dedi.

Ancak “küresel durgunluk riski gerçek” uyarısında bulundu ve ekledi:

“Eğer herkes boyun eğerse, sanki diğerleri haraç ödüyormuş gibi ABD gerçekten karlı çıkacaktır. Ancak direnirlerse ve sürekli misilleme yaparlarsa, ABD ekonomisi bunu kaldıramaz.”

Çin için bir diğer risk de, daha fazla ticaret ortağının, ihracatçılarının kendi pazarlarında fiyat konusunda daha fazla rekabet ettiğini görmesi ve yerli sanayilerini korumak için kendi ticaret engellerini koyması.

S&P Global’in baş Asya ekonomisti Louis Kuijs, “Bu hem Avrupa’da hem de birçok yükselen piyasa ekonomisinde geçerli” dedi.

Çin’den tüketimi artırmaya yönelik son 40 yılın ‘en kapsamlı’ planı

DAHA FAZLA TEŞVİK

Analistler Pekin’in yakında daha fazla teşvik açıklamasını bekliyor.

Bu önlemler, merkez bankası faiz indirimleri ve likidite enjeksiyonlarından ihracatçı vergi iadelerine, emlak piyasası desteğine ve belki de mart ayındaki yıllık parlamento toplantısında işaret edilenden daha yüksek bütçe açığı ve borç ihracına kadar uzanabilir.

Reuters’a konuşan uzmanlara göre, bankaların rezerv olarak tutmaları gereken fonların azaltılması ve borç verme oranlarının düşürülmesi ikinci çeyrek için bir öncelik olmalı, üçüncü çeyrekte ise daha fazla mali teşvikin gelebileceği düşünülüyor.

Ancak analistler, büyüme ve deflasyon risklerini azaltmanın anahtarının, Pekin’in tüketimi artırmak için hangi politikaları uygulayacağı olduğunu söyledi.

Çin on yıldan uzun bir süredir ekonomik modelini yatırımlardan uzaklaştırıp tüketime dayalı büyümeye doğru kaydırma sözü veriyor. Parlamentoda liderler bu vaatlerini daha da yüksek sesle dile getirdiler.

Analistler, küresel ticaretin sekteye uğramasının bu önemleri daha da acil hale getirdiği görüşünde. Economist Intelligence Unit’in Asya baş ekonomisti ve küresel ticaret sorumlusu Nick Marro, “Dış talepte beklenen bu şoku dengelemenin bir yolu olarak iç talebi teşvik etme çabalarının iki katına çıktığını göreceğiz,” dedi.

Ülkenin en üst düzey polis yetkilisi çarşamba günü yaptığı açıklamada, Anayasa Mahkemesi’nin Başkan Yoon Suk Yeol’un görevden alınmasıyla ilgili kararın verilmesinin beklendiği cuma günü polisin ülke çapında en üst düzey güvenlik alarmını uygulayacağını söyledi.

Kore Ulusal Polis Teşkilatı Başkan Vekili Lee Ho-young, üst düzey polis yetkilileriyle düzenlediği online konferansta, kamu düzeni ve güvenliği istikrar kazanana kadar polisin acil müdahale pozisyonunda kalacağını söyledi.

Polis gücünün yüzde 100’ünün seferber edileceği en üst düzey güvenlik alarmıyla, mahkemenin kararının ardından büyük ölçekli eylemlerden kaynaklanabilecek beklenmedik durumlara hazırlıklı olmak için sadece Seul’de 210 birimden yaklaşık 14.000 memur görevlendirilecek.

Yetkili, “Mahkeme kararının ardından bazı kalabalıkların aşırı ve şiddetli protestolar düzenleyerek kazalara yol açmasından endişe ediliyor. Ciddi toplumsal çatışmaları önlemek için polisin tüm yetkileri seferber edilecektir” dedi.

Ayrıca Anayasa Mahkemesi ve çevresinin tamamen kapatılacağı ve kilit ulusal tesislere yeterli polis gücü konuşlandırılacağı kaydedildi.

Konuyla ilgili olarak Seul Büyükşehir Polis Teşkilatı, çarşamba günü saat 14:00 itibariyle Anayasa Mahkemesi’ne yönelik “vakum bölge” operasyonunu tamamladığını ve mahkeme çevresindeki 150 metre yarıçapındaki alanı polis otobüsleriyle kapattığını açıkladı.

Her türlü toplantı ve gösterinin yasaklandığı ve araç trafiğinin kontrol edildiği vakum bölgesinin başlangıçta 100 metre çapında planlandığını ancak büyük ölçüde genişletildiğini açıklayan polis, operasyon için toplam 200 aracın seferber edildiğini de belirtti.

Vakum bölgesi içindeki kaldırıma protestocular dışında sadece sıradan vatandaşların erişimine izin verilirken, mahkemenin ana kapısının önündeki kaldırım mahkeme görevlileri ve muhabirler dışında herkese tamamen kapatıldı.

Acil bir duruma karşı hazırlık olarak, özel polis kuvvetleri karar günü Anayasa Mahkemesi binasında hazır bulunacak. Polisin tahminlerine göre Yoon’un yaklaşık 100,000 destekçisi ve karşıtının o gün Seul’ün merkezinde toplanması bekleniyor.

‘SONUCU KABUL EDİN, PROTESTO ETMEYİN’

Başkan Vekili Han Duck-soo çarşamba günü, karara iki gün kala Anayasa Mahkemesi’nin Yoon Suk Yeol’un görevden alınmasına ilişkin kararını kabul etme çağrısında bulundu.

Han bu çağrıyı, aralık ayındaki sıkıyönetimin ardından Yoon’un görevden alınıp alınmayacağına ya da görevine iade edilip edilmeyeceğine ilişkin Cuma günü verilecek karar öncesinde kamu güvenliği tedbirlerini koordine etmek üzere düzenlenen bir toplantı sırasında yaptı.

Bilim, adalet, savunma ve içişleri bakanlıklarının yanı sıra polis ve itfaiye teşkilatlarının başkanları ile Seul belediye başkanının katıldığı toplantıda “Karar ne olursa olsun, sonucu hukukun üstünlüğü ilkelerine uygun olarak sakin ve sağduyulu bir şekilde kabul etmeliyiz” dedi.

“Halkımızın gücü ve bilgeliğiyle yeniden bir olursak, mevcut karışıklık ve çatışma krizinin üstesinden kesinlikle gelebiliriz” dedi.

Han, protestoculardan görüşlerini barışçıl bir şekilde ifade etmelerini rica ederek, hükümetin yasadışı veya şiddet içeren eylemlere müsamaha göstermeyeceğini söyledi.

Tesislerin tahrip edilmesi, saldırı ve kundaklama da dahil olmak üzere kolluk kuvvetlerine yönelik her türlü meydan okumanın olay yerinde tutuklamalarla karşılanacağını ve sıfır tolerans ilkesi çerçevesinde ele alınacağını söyledi.

Han politikacılara bir mesaj yayınladı.

“Şimdi toplumumuzun istikrarı ve hayatta kalmasına siyasi avantaj veya dezavantajlardan daha fazla öncelik verme zamanıdır” dedi ve ekledi: “Lütfen bölünme ve çatışma yerine toplumsal uyuma katkıda bulunacak sorumlu bir tutum sergileyin.”

Han, “Yasa dışı protestoları ya da şiddeti kışkırtacak ya da teşvik edecek açıklamalardan kaçınmanızı önemle rica ediyorum” ifadelerini kullandı.

Bu arada ABD büyükelçiliği vatandaşlarına, karardan önce büyük toplanmaların olduğu alanlardan kaçınmalarını tavsiye etti.

Mayıs 2022’de beş yıllık tek bir dönem için seçilen Yoon’un resmen görevden alınması halinde 60 gün içinde erken seçime gidilecek. Ancak suçlama reddedilirse Yoon derhal görevine devam edecek.

“Güney Kore artık devrim dönemindedir”