ABD’li teknoloji devi, Huawei gibi yerli rakiplerinin artan rekabetine karşı pazar payını korumak için harekete geçerken Apple, Çin’deki en yeni iPhone modellerinde 500 yuan’a (68,50 $) varan nadir indirimler sunuyor.

Web sitesine göre, 4-7 Ocak tarihleri arasında devam edecek olan dört günlük promosyon, belirli ödeme yöntemleri kullanılarak satın alındığında çeşitli iPhone modelleri için geçerli olacak.

Başlangıç fiyatı 7.999 yuan olan amiral gemisi iPhone 16 Pro ve başlangıç fiyatı 9.999 yuan olan iPhone 16 Pro Max, 500 yuan ile en yüksek indirimi görecek. iPhone 16 ve iPhone 16 Plus ise 400 yuan indirim alacak.

İndirimler, Çin’in yavaşlayan ekonomisi ve deflasyonist baskılar nedeniyle tüketicilerin harcamalarında temkinli davranması ve ülkedeki tüketici enflasyonunun kasım ayında son beş ayın en düşük seviyesine inmesiyle birlikte geldi.

Apple, yerel üreticilerin rekabeti yoğunlaştırdığı dünyanın en büyük akıllı telefon pazarı olan Çin’de azalan pazar payıyla boğuşuyor.

Huawei, Ağustos 2023’te yerel üretim yonga setleriyle premium segmente geri döndüğünden beri özellikle güçlü bir rakip olarak ortaya çıktı. Huawei, Çin’in önde gelen e-ticaret platformlarından birinde hafta sonu boyunca cep telefonları da dahil olmak üzere çeşitli üst düzey cihazların fiyatlarını 3.000 yuan’a kadar düşürmüştü.

Apple, üçüncü çeyrekte toparlanmadan önce 2024’ün ikinci çeyreğinde kısa bir süre Çin’in ilk beş akıllı telefon satıcısı arasından düştü. Araştırma firması IDC’ye göre, ABD’li şirketin Çin’deki akıllı telefon satışları üçüncü çeyrekte bir önceki yıla göre %0,3 düşerken, Huawei’nin satışları %42 arttı.

Apple promosyonu ayrıca eski iPhone modellerinin yanı sıra MacBook dizüstü bilgisayarlar ve iPad tabletler gibi diğer ürün kategorilerinde 200 ila 300 yuanlık indirimleri de içeriyor. Müşterilerin indirimlerden yararlanabilmeleri için WeChat Pay ya da Alipay gibi belirlenmiş ödeme yöntemlerini kullanmaları gerekiyor.

Yoon Suk Yeol’un destekçileri perşembe günü görevden alınan Güney Kore devlet başkanının konutunun yakınında toplanırken, yolsuzluk soruşturma ekibi de görevden alınan lideri, geçen ayın başlarında ilan ettiği kısa sıkıyönetimle ilgili ayaklanma iddiasıyla mahkeme onaylı tutuklama emri uyarınca tutuklama sözü verdi.

Yoon, Ulusal Meclis milletvekillerinin 3 Aralık hamlesi nedeniyle 14 Aralık’ta kendisini görevden almalarından bu yana görevden uzaklaştırılmış durumda. Anayasa Mahkemesi, yaklaşık altı ay sürebilecek bir süreçte yasama eylemini onaylama ya da reddetme konusunda karar vermeye başladı.

Üst Düzey Yetkililer için Yolsuzluk Soruşturma Ofisi (CIO), 31 Aralık’ta arama emrini aldı ve 6 Ocak’a kadar bunu yerine getirmeyi planladığını söyledi.

Seul’ün Yongsan semtindeki konutunun yakınındaki işlek bir caddede toplanan Yoon destekçileri Güney Kore bayrakları sallayarak “Görevden alma geçersiz kılınsın” ve “Başkan Yoon Suk Yeol, seni koruyacağız” sloganları attı.

Yoon: “Pes etmeyeceğim”

Yoon’un avukatları, CIO’nun ayaklanma suçlamasıyla Yoon’u soruşturmak için yasal yetkiye sahip olmadığını söyleyerek arama emrinin meşruiyetini reddetti. Ayrıca, mahkemenin yetki sorunlarını gerekçe göstererek arama emrinin uygulanabilir olmadığını söylüyorlar.

Yoon’un avukatlarından Yun Gap-geun çarşamba günü yaptığı açıklamada, devlet sırlarının saklandığı bir yer olabileceği için başkanın konutunun yasal olarak aranamayacağını söyledi. Yun, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun 110. Maddesinde yer alan “Gizli askeri konuların tehlikeye düşebileceği bir yerde, yetkili kişinin izni olmaksızın el koyma ve arama yapılamaz” hükmüne işaret etti.

Yoon çarşamba günü destekçilerine gönderdiği bir mektupta “pes etmeyeceğine” dair söz verdi.

Yoon, “Kore Cumhuriyeti şu anda tehlikede,” dedi ve ekledi: “Bu ülkeyi korumak için sizinle birlikte sonuna kadar mücadele edeceğim.”

Halkın yüzde 69’u Yoon’un görevden alınmasını istiyor

Kamuoyu yoklaması verileri Güney Kore halkının büyük çoğunluğunun Yoon’un görevden alınmasından yana olduğunu gösteriyor: Yayıncı kuruluş MBC tarafından perşembe günü yayınlanan bir ankete katılanların %69’u Anayasa Mahkemesi’nin Yoon’un görevden alınması yönünde karar vermesi gerektiğini söyledi.

Yoon soruşturma devam ettiği için halen Güney Kore Devlet Başkanı olarak güvenlik güçleri tarafından korunuyor. Yoon’un koruması daha önce ulusal güvenliği gerekçe göstererek müfettişlerin başkanlık ofislerinde arama yapmasını engellemişti ve arama iznine uymayı reddedip reddedemeyeceği konusunda soru işaretleri var.

CIO, Yoon’u tutuklamak isteyen müfettişleri engellemeye yönelik her türlü girişimin kamu görevlerinin engellenmesi anlamına geleceğini söylüyor. Güvenlik servisine bir mektup gönderen CIO, Yoon’un korumalarının tutuklamayı engellemeleri halinde yasayı ihlal etmiş olabileceklerini belirtti.

CIO, Yoon’un gözaltına alınması halinde Seul’ün güneyindeki Gwacheon’da bulunan ofisine getirilebileceği için buradaki güvenliği artırıyor. Ofis perşembe günü gazetecilere ofise girebilmeleri için önceden kayıt yaptırmaları gerektiğini bildirdi.

Güney Kore, 2022 yılında seçilen Yoon’un aniden sıkıyönetim ilan ederek ve askerleri Ulusal Meclisi basmaya göndererek ülkeyi kaosa sürüklemesinden bu yana siyasi gerilimlerle çalkalanıyor. Karar, milletvekillerinin hızla oylaması ve Yoon’un daha sonra geri çekmesi nedeniyle birkaç saat sürdü.

Muhalefet partisi milletvekilleri 27 Aralık’ta Yoon’un yerine geçici olarak atanan Başbakan Han Duck-soo’yu Anayasa Mahkemesi’ndeki boş kadroların doldurulması konusundaki anlaşmazlık nedeniyle görevden almak üzere oy kullandı. Bunun üzerine aynı zamanda maliye bakanı olan Başbakan Yardımcısı Choi Sang-mok, Han’ın yerine cumhurbaşkanlığına vekalet etti.

Geride bıraktığımız 2024 yılı, dünya genelinde siyasi ve ekonomik dengelerin hızla değiştiği ve uluslararası ilişkilerde gerilimlerin tırmandığı bir yıl oldu. Bu dalgalanmalardan en çok etkilenen bölgelerden biri de Kore Yarımadası oldu. 

Kore Yarımadası’ndaki gelişmelerden bahsedildiğindeyse, basında çoğunlukla Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC) ve lideri Kim Jong-un’la ilgili kimi yanlış kimi abartı, kimiyse politik motivasyonlu manipülatif içerikler öne çıkıyor. 

1950-1953 yılları arasında yaşanan savaş, imzalanan ateşkes anlaşması ve teknik olarak 74 yıldır devam eden bir savaş hali… Kuzey Kore’de yaşananları ve Pyongyang yönetiminin adımlarını gerçekten anlamak için, konuya bu savaş hali zemininden bakmak şart. Yarımada’da yaşanan ve Yarımada’yı ilgilendiren her güncel gelişmenin kökeni, bir türlü imzalanamayan bir barış anlaşmasında bulunuyor.

Ancak, Kuzey Kore’yle ilgili yayınlanan ve çoğunluğu bir magazin haber dilini çağrıştıran bu aktarımlar, bölgenin dünyayı da etkileme potansiyeli bulunan en büyük gerçekliğini arka plana itiyor: Savaş.

2024 yılı ise, sürekli hatırlanan bu savaş ihtimaline en çok yaklaşılan yıllardan biri oldu.

Peki, 2024’te KDHC’de neler yaşandı? İşte Kuzey cephesinde, geride bıraktığımız yılın öne çıkan olayları:

Ocak – Çin ile dostluk, Güney’e ‘baş düşman’ tanımlaması

Çin lideri Şi Cinping ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, birbirlerine gönderdikleri yeni yıl tebrik mesajlarında, 2024’ü iki ülke arasında ‘dostluk yılı’ ilan ettiklerini duyurdu.

Aynı ay içerisinde Kim Jong-un, komutanlarına, askeri çatışmayı seçmeleri halinde “ABD ve Güney Kore’yi yok etmek için en güçlü araçların seferber edilmesi” talimatı verdi. Kore İşçi Partisi genel merkezinde üst düzey askeri liderlerle düzenlenen toplantıda konuşan Kim, ülkenin kendisini korumak için ‘kılıcını keskinleştirmesini gerektirdiğini’ kaydetti.

2024’ü ‘kopuş yılına’ çeviren bir diğer önemli olay ise, Kim’in Yüksek Halk Meclisi (SPA) toplantısında Güney Kore’nin ‘değişmez baş düşman’ olarak tanımlanması için anayasanın yeniden yazılması çağrısında bulunması oldu. Pyongyang, Kore’de iki tarafın da yararına olacak bir barışa dair umutlarının kalmadığını, Kim’in Ocak ayındaki bu çağrısıyla ilk defa en yüksek perdeden duyurmuş oldu.

Şubat – Rusya’ya mühimmat iddiaları, milli marş değişikliği

Kim Jong-un, ülkesinin savunma bakanlığına yaptığı ziyarette, Güney kore ile ‘Diyalog ve diplomatik ilişki kurmanın anlamsız olduğunu’ ve ‘ülkesinin çöküşünü isteyen Güney Koreli kuklalarla gerçekçi olmayan diyalog ve işbirliğinden kurtulduklarını’ açıkladı. 

Kopmakta olan ilişkileri gösteren bir diğer olay ise, Kore milli marşında yapılan değişiklik oldu. Marşta Kore Yarımadası’nın tamamını ifade eden “Üç bin ri’lik güzel vatanım” ifadesi, “Dünyadaki güzel vatanım” ifadeleriyle değiştirildi.

Şubat ayı ayrıca, daha sonra ‘Kuzey Koreli askerler Rus ordusunda savaşıyor’ tartışmalarının zeminini oluşturacak ilk iddialardan birinin ortaya atıldığı ay oldu. Güney Kore Savunma Bakanı Shin Won-sik, gazetecilere yaptığı açıklamada Kuzey Kore’nin temmuz ayından bu yana Rusya’ya 6 bin 700 konteyner dolusu mühimmat gönderdiğini iddia etti.

Mart – ABD ve Güney Kore tatbikatına sert yanıt, Japonya’ya ret

Pyongyan, ABD ile Güney Kore’nin 4 Mart’ta başlattığı ‘Özgürlük Kalkanı’ tatbikatına ‘savaş hazırlıkları’ ile yanıt verdi. Kim Jong-un, ülkedeki bir askeri eğitim üssüne yaptığı ziyarette ‘düşmanların savaşın fitilini ateşlemeye yönelik en ufak girişimlerini kontrol altına almak için’ tatbikatları artırma talimatı verdi, Güney Kore ile ABD’nin ‘ağır bir bedel ödeyeceklerini’ söyledi.

Kim Jong-un’un kız kardeşi, Kore İşçi Partisi Merkez Komitesi başkan yardımcısı Kim Yo-jong ise, Japonya Başbakanı Fumio Kişida’nın Kuzey Kore lideri Kim ile görüşme talep ettiğini duyurarak, “Japonya gerçekten ikili ilişkileri geliştirmek ve Kuzey Kore’nin yakın komşusu olarak bölgesel barış ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunmak istiyorsa, genel çıkarlarına uygun stratejik seçenek için siyasi bir karar vermesi gerekir” açıklamasında bulundu.

Nisan – Karşı saldırı tatbikatı, diplomasi atağı, Rus heyetle görüşme

Silah denemelerine ve atış tatbikatlarına sürekli devam eden Pyongyang, bu sefer bir ilk olarak, süper büyük çoklu roketatarların kullanıldığı bir nükleer karşı saldırı tatbikatı gerçekleştirdiğini duyurdu. ‘Nükleer tetik sistemi’ denen bu sistemle ilgili konuşan Kim, kullanılan çoklu roketatarların ‘keskin nişancı tüfeği’ kadar isabetli olduğunu söyledi.

Nisan ayında ayrıca, üst düzey bir ekonomik heyet, 2020 yılından bu yana bilinen ilk görüşmeler için İran’a gönderildi. 

Öte yandan, Rusya Dış İstihbarat Teşkilatı Direktörü Sergeiy Narışkin liderliğindeki bir Rus heyetin Mart ayında başlayan ziyareti, Nisanda sona erdi. Narışkin liderliğindeki heyet, Kuzey Kore Devlet Güvenlik Bakanı Lee Chang-de ile görüştü, taraflar Rusya ve Çin’i çevreleyen tehditleri ele aldı.

Mayıs – Güney propagandasına karşı çöp balonları

Mayıs ayının en büyük gündemi ise, Pyongyang’ın Güney’e gönderdiği içi çöp dolu balonlar oldu. Kuzey Kore yönetimi, bu hamleyi, Güney’in Kuzey’e yönelik dev hoparlörler de dahil olmak üzere uzun süreli propaganda çalışmalarına karşılık olarak yaptığını açıkladı.

Haziran – Rusya ile ilişkilerde yeni adım: Putin Kore’de

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Haziran ayında, 24 yıl sonra ilk kez Kuzey Kore’nin başkenti Pyongyang’ı ziyaret etti. Ziyarette iki ülke arasında imzalanan Kapsamlı Stratejik Ortalık Anlaşması’nda, Rusya ve Kuzey Kore’nin savaş durumunda acil askeri yardım sağlamak için mevcut tüm araçları kullanacağı teyit edildi.

Temmuz – ‘Rusya’ya heyet gitti’ iddiası, sel felaketinde yetkililere eleştiri

Reuters, Rusya ile imzalanan ‘Kapsamlı Stratejik Ortaklık’ anlaşması kapsamında, Kuzey Kore’nin Kim II Sung Askeri Üniversitesi Başkanı Kim Geum-chol başkanlığındaki bir askerî eğitim heyetinin Rusya’ya gittiğini iddia etti. 

Temmuz ayında ülkenin kuzeybatısında yaşanan sel felaketinde, Kore lideri Kim, kurtarma çalışmalarına bizzat katıldı, üst düzey yetkilileri sorumsuz davranmakla eleştirdi.

Ağustos – Turizm ayı, viral olan selfie

Ağustos ayının en dikkat çeken gelişmesi, Kore’nin Kovid-19 salgını nedeniyle 5 yıldır turizme kapalı tuttuğu sınır kapılarını bir şehir için yeniden açtığını duyurması oldu. Çin merkezli en az 2 tur şirketi, turistlerin yakında Samjiyon kentini ziyaret edebileceklerini duyurdu.

Öte yandan, Güney Koreli masa tenisi karma çiftler oyuncuları Lim Jong-hoon ve Shin Yu-bin ile Kuzey Koreli Kim Kum-yong ve Ri Jong-sik’in Paris’te düzenlenen Yaz Olimpiyatları’nda bronz ve gümüş madalyalarını aldıktan sonra birlikte selfie çektirmeleri dünya gündemine oturdu. Batı medyası daha sonra, Kuzey Koreli oyuncuların ‘soruşturulduğunu’ söylese de, bu konuda herhangi bir kanıt hiçbir zaman sunulmadı.

Bu ayın askeri gelişmesi ise, Kore ordusunun Güney sınırına yeni ek balistik füze sistemleri yerleştirmesi oldu.

Eylül – Uranyum zenginleştirme tesisi

Eylül ayında ise, gündem, Kuzey Kore tarafından ilk kez servis edilen uranyum zenginleştirme tesisinin fotoğraflarıydı. Kore medyası, bu ziyaretle ilgili olarak, Kim’in ülkesinin nükleer alandaki ‘mükemmel teknik gücü’ ile ilgili sürekli olarak ‘büyük memnuniyet duyduğuna yönelik ifadelerini’ aktardı.

Ekim – Savaş hazırlıkları

Ekim ayı, Kore ilişkilerinde gerilimin arttığı bir ay oldu. Pentagon, Kuzey Kore’nin, Rusya’ya takviye olarak yaklaşık 10 bin asker gönderdiğine inandıklarını açıklayarak, Ukrayna’da Kore askerleri tartışmasını en üst düzeyden yeniden gündeme soktu. 

Kore Dışişleri Bakanlığı, 11 Ekim’de yayınladığı bir bildiride Seul yönetiminin ‘kışkırtmalarda kırmızı çizgiyi aştığını’, 3 ve 9 Ekim tarihlerinde insansız hava araçlarıyla sızma yaparak başkent Pyongyang’ın orta kesimine çok sayıda ‘karalama bildirisi’ dağıttığını açıkladı.

Ayın 17’sinde ise, Kore Savunma Bakanlığı Sözcüsü, Kore İşçi Partisi Merkez Askeri Komisyonu’nun talimatıyla, ülkenin Güneyinde bulunan iki bölgede yolların patlatılarak Güney Kore arasındaki bağlantı yollarının tamamen kesildiğini açıkladı.

Kasım – Rusya ile ekonomik anlaşma

Kuzey Kore askerlerinin Rusya’da savaştığı iddiası Ukrayna tarafından da dile getirilirken, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Kuzey Kore askerlerinin Rusya’nın Kursk bölgesinde ilk çatışmalarına girdiklerine dair haberleri “doğrulayamayacağını” bildirdi. Rusya’da Kuzey Kore askerlerinin olup olmadığı konusu hala belirsizliğini koruyor. 

Güney Kore ordusu ise, Kuzey Kore’nin ABD anakarasını vurmak üzere tasarlanmış yeni bir kıtalararası balistik füze denemesine karşılık olarak ABD’nin Pazar günü Japonya ile gerçekleştirilen üçlü bir tatbikatta uzun menzilli bir bombardıman uçağı uçurduğunu açıkladı. Bu adım, Pyongyang’ın sert tepkisiyle karşılandı.

Pyongyang’ın Kremlin’le imzaladığı askeri anlaşmayı ise, iki ülke arasında imzalanan ve turizmi artırmak da dahil olmak üzere ekonomik işbirliğini geliştirmeyi hedefleyen yeni bir ekonomik anlaşma takip etti.

Aralık – Rusya’yla anlaşma yürürlüğe girdi

20024’ün son ayındaysa, Rusya Dışişleri Bakanlığı, Rusya ve Kuzey Kore arasında haziranda imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının yürürlüğe girdiğini açıkladı.

Öte yandan, Batı medyası, Ukrayna’daki Kuzey Kore askerlerine ilişkin ‘Fırtına Kolordusu’ ve benzeri yayınlarını artırdı. Rusya da Kuzey Kore de, Ukrayna’daki Kuzey Kore askerleri konusunda henüz resmi bir açıklama yapmadı.