Bizi Takip Edin

Diplomasi

İran ve Azerbaycan ilişkileri düzeltiyor

Yayınlanma

İki komşu ülke İran ve Azerbaycan, İsrail ordusunun Azerbaycan’da aktif olduğu iddiaları üzerine bozulan ilişkilerini düzeltmek ve diplomatik krizlerini diyalog yoluyla çözmek için bir dizi somut adım attı.

İlişkiler, geçen yıl İran’ın baş düşmanı İsrail’in Azerbaycan’da bulunduğu iddiasını protesto etmesi ve gerekli önlemleri alacağına dair söz vermesinin ardından darbe almıştı. Bakü’deki yetkililer, İran’ın iddialarını yalanladı ve topraklarında herhangi bir İsraillinin varlığını reddetti.

İsrail, Azerbaycan’ın önemli bir silah tedarikçisi olarak görülüyor ve bu tür bir destek, işgal altındaki Dağlık Karabağ bölgesini kontrol altına almak için komşusu Ermenistan ile altı haftalık bir savaşı kazanmasına katkı sağladı. Aynı zamanda Azerbaycan, on yıllardır süren Karabağ ihtilafında Tahran’ın Ermenileri desteklemesinden memnun değildi. İki devlet uzun süredir anlaşmazlık halinde ve birbirlerini düşmanlarıyla ilişki kurmakla suçluyor.

Azerbaycan, bu topraklardan Ermenistan’a geçen İranlı kamyon şoförlerine gümrük vergisi koymaya karar verdiğinde ilişkiler daha da kötüleşmişti. Aradan geçen süre içinde İran ordusu, Azerbaycan sınırına yakın büyük askeri tatbikatlar düzenledi, Bakü ise bu tatbikatları ülke sınırlarına bu kadar yakın olduğu için yasadışı olarak tanımladı.

Tahran-Bakü ilişkilerini etkileyen – İsrail ve ABD’den İran’daki Ermeni topluluğuna kadar- birçok faktör var. Tahran ayrıca, 83 milyonluk nüfusunun yaklaşık 10 milyonunu oluşturan etnik Azerbaycanlılar arasındaki ayrılıkçı duygulara karşı da temkinli.

Her iki komşu da suçlama oyunlarına kilitlenmişti. Ancak, bu tür iddialar ve söylemler ikili ilişkilere zarar vermiş olsa da, Tahran ve Bakü’deki politikacılar farklılıkları diyalog yoluyla çözmek için diplomatik yollar izliyor. Şimdi ise hızlı bir kamyona binen ilişkiler her yönden gelişiyor.

Diplomatik ziyaretler sonuç verdi

İki ülkenin üst düzey yetkilileri Bakü ve Tahran’ı ziyaret etmeye başladılar ve ayrıca ilişkilerin derinleştirilmesine ve genişletilmesine özel önem veren çok sayıda ikili anlaşma imzaladılar. Görünüşe göre Tahran, Azerbaycan’ın hiçbir ülkenin kendi topraklarını İran’a karşı hareket etmek için kullanmasına izin vermeyeceğine dair güvence vermesi karşılığında ikili ilişkilerde yeni bir aşamaya geçti.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Shamkhani’nin Azerbaycan’a ve ülkenin Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov’un İran’a yaptığı son ziyaretler, iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi konusunda hoş bir tablo çizdi.

Mega projelerden biri, İran hatları üzerinden Türkmenistan’dan Ermenistan’a gaz nakliyat hacmini iki katına çıkarmayı amaçlayan Mutabakat Muhtırası’nın imzalanmasıdır. İki taraf enerji, petrol, gaz, ulaşım ve ikili ticaret alanlarında ikili işbirliğine girdi. Kara sınırlarından ve ticari uçuşlardan Bakü ve Tahran’a seyahat eden yolcu sayısı da arttı.

İki ülke arasında hükümetler ve halklar arasındaki ilişkinin önemli bir seviyeye çıktığı bildiriliyor. Azerbaycan halkı, İran Gando dizisinin Sahar Azeri ağı üzerinden yayınlanmasını istediğinde, sıcak bağlar daha da renklendi. Dizinin Azeri dilinde yayınlanması Azerbaycan toplumunda memnuniyetle karşılandı.

Diplomasi

Almanya ve Taliban yönetimi, Afgan göçmenlerin geri gönderilmesi planını görüşüyor

Yayınlanma

Almanya’nın eski Dış İstihbarat Başkanı August Hanning, Afganistan’ın eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai ile bir araya gelerek Berlin’in Afgan göçmenleri Taliban kontrolündeki ülkelerine geri gönderme planını masaya yatırdığını açıkladı.

Almanya’nın eski Dış İstihbarat Başkanı August Hanning, Afganistan’ın eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai ile bir araya gelerek Berlin’in Afgan göçmenleri Taliban kontrolündeki ülkelerine geri gönderme planını masaya yatırdığını açıkladı.

Berlin’de ‘gayri resmi’ görüşme

Alman Bild gazetesinin haberine göre, 2000’li yılların başında Almanya Dış İstihbarat Servisi (BND) başkanlığı görevini yürüten Hanning, 2001-2014 yılları arasında görev yapan eski Afganistan Cumhurbaşkanı Karzai ile kısa süre önce Berlin’de lüks bir otelde bir araya geldi.

Hanning, Welt kanalına yaptığı açıklamada, Karzai’nin Taliban yetkilileriyle “gayri resmi” temaslarını sürdürdüğünü belirtti.

Kendi rolüyle ilgili olarak ise Alman hükümetinden “resmi bir yetkisi olmadığını” vurguladı.

Almanya denetiminde özel bölge planı

Görüşmenin içeriğine dair bilgi veren Hanning, ülkesine geri dönen Afganların barınması için Afganistan’da Almanya’nın denetiminde bir bölge kurulması fikrini Karzai ile müzakere ettiğini ifade etti.

Almanya, Taliban’ın 2021’de yönetimi ele geçirmesinin ardından Afganistan’a yönelik sınır dışı işlemlerini durdurmuş ve Kabil’deki büyükelçiliğini kapatmıştı.

O tarihten bu yana Berlin’in Taliban yetkilileriyle yalnızca üçüncü taraflar aracılığıyla dolaylı temasları bulunuyordu.

Ancak göçmenlik konusunun ülke siyasetinde ana gündem maddelerinden biri haline gelmesi ve aşırı sağcı AfD’nin yükselişi, sınır dışı işlemlerinin yeniden başlatılmasına yönelik tartışmaları tekrar alevlendirdi.

Önceki Alman hükümetinin Taliban ile yürüttüğü dolaylı müzakereler sonucunda, geçtiğimiz yıl ağustos ayında suç işlediği tespit edilen 28 Afgan vatandaşı sınır dışı edilmişti.

Taliban’ın savaşması gereken bir düşmanı var: IŞİD

Okumaya Devam Et

Diplomasi

Lavrov-Rubio görüşmesinde ‘yeni yaklaşımlar’ masaya yatırıldı

Yayınlanma

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Malezya’da bir araya gelerek Ukrayna ihtilafını ele aldı. Rubio, ihtilafın çözümüne yönelik bir ‘yol haritası’ görmek istediklerini belirtirken, Rusya tarafı diyaloğun devam edeceğini ve doğrudan uçuşların yeniden başlatılmasını teklif etti. Görüşmede ikili ilişkilerin yanı sıra Suriye ve İran’daki durum da masaya yatırıldı.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 10 Temmuz’da Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da bir araya geldi.

ASEAN zirvesi kapsamında gerçekleşen ve 50 dakika süren görüşme, iki bakanın 18 Şubat’taki Riyad buluşmasının ardından ikinci yüz yüze teması oldu.

Görüşmenin ardından Rubio, ABD Başkanı Donald Trump gibi Ukrayna’daki ihtilafın çözümüne yönelik müzakerelerin seyrinden duyduğu memnuniyetsizliği dile getirdi.

Buna rağmen görüşmenin ‘samimi ve önemli’ olduğunu belirten Rubio, Rus mevkidaşıyla krizin çözümünde Moskova için ‘yeni bir yaklaşımla’ ilgili bazı fikirleri ele aldıklarını söyledi.

Reuters‘ın aktardığına göre Rubio, “İhtilafı sona erdirecek bir yol haritası görmemiz gerekiyor,” dedi.

Lavrov ve Rubio, Ukrayna, İran ve Suriye’yi görüştü

Moskova’dan ‘doğrudan uçuş’ teklifi

Rusya Dışişleri Bakanlığı ise internet sitesinden yayımladığı açıklamada, bakanların ihtilaflı durumlarda ‘barışçıl çözümler bulma’, Rusya-ABD arasındaki iktisadi ve insani işbirliğini yeniden tesis etme ve iki ülke toplumları arasında engelsiz temasları sağlama konusundaki karşılıklı niyetlerini teyit ettiklerini bildirdi.

Açıklamada, Rus tarafının özellikle doğrudan uçuşların yeniden başlatılmasının bu sürece katkı sağlayabileceğini belirttiği vurgulandı.

Görüşmede ayrıca ikili diplomatik misyonların işleyişinin normalleştirilmesi için daha fazla çalışmanın önemi üzerinde duruldu.

Moskova’ya göre toplantıda, Ukrayna’daki çözüm süreci, Suriye ve İran’daki durum da dahil olmak üzere ikili gündem ve dünyadaki durum hakkında ‘kapsamlı bir görüş alışverişi’ yapıldı.

Rusya’nın, karşılıklı çıkar teşkil eden ‘genişleyen bir yelpazedeki’ konularda dışişleri bakanlıkları aracılığıyla ‘yapıcı ve karşılıklı saygıya dayalı diyaloğu’ sürdürme kararı aldığı belirtildi.

‘Diyalogda yavaşlama yok’

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Rusya ile ABD arasındaki diyalogda bir yavaşlama olmadığını vurguladı.

RIA Novosti‘nin aktardığına göre Ryabkov, “Yakında üçüncü tur istişarelerin zamanlaması konusunda bir karara varacağımızı düşünüyorum. Bu istişarelerde, ‘tahriş edici unsurlar’ olarak da adlandırılan tamamen ikili konular ele alınacak,” diye konuştu.

Görüşmeye Rusya tarafından Dışişleri Bakanlığı Kuzey Atlantik Dairesi Direktör Vekili Kirill Mihaylov ve Daire Bölüm Başkanı Aleksandr Posılkin katıldı.

Amerika tarafında ise Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşar Yardımcısı Alison Hooker ve Dışişleri Bakanlığı Politika Planlama Dairesi Direktörü Michael Anton yer aldı.

Okumaya Devam Et

Diplomasi

Almanya ile Fransa arasındaki yeni nesil savaş uçağı sorunu sürüyor

Yayınlanma

Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Avrupa’nın yeni nesil savaş uçağı programına desteğini yineledi, fakat projenin yapısı konusunda Fransa ile devam eden gerginliği kabul etti.

Berlin’de NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile birlikte konuşan Merz, 2040 yılına kadar mevcut savaş uçağı filosunu yenilemek için başlatılan milyarlarca avroluk bir girişim olan Gelecek Savaş Hava Sistemi (FCAS) konusunda Paris ve Madrid ile yapılan geçmiş anlaşmalara bağlı olduğunu söyledi.

Merz, “FCAS ile ilgili olarak Fransa ve İspanya ile yaptığımız anlaşmalara kesinlikle bağlı kalmak istiyorum,” diyerek, bunu “Avrupa savunması için iyi bir proje” olarak nitelendirdi ve Almanya’nın operasyonel gereksinimlerini karşılamak için “bu tür uçaklara ihtiyaç olduğunu” ekledi.

Merz’in açıklamaları, Fransız sanayi oyuncularının programın temel unsuru olan yeni nesil savaş uçağı projesinin yüzde 80’ini talep etmesiyle Berlin ve Paris arasında gerginliğin tırmandığı bir dönemde geldi. Bu talep, Alman sanayi ve hükümetinde endişe yarattı.

Merz çarşamba günü, sınır ötesi anlaşmazlıkların hâlâ çözülmediğini kabul etti. Şansölye, “Fransa’da yapılan görüşmeler” olarak nitelendirdiği konuyla ilgili olarak, “Bu konuyu önümüzdeki birkaç ay içinde kesin olarak netleştirmeye karar verdik. Bu konsorsiyumun yapısı konusunda farklı görüşler hâlâ çözülmedi,” diye ekledi.

Merz’in açıklamaları, POLITICO’nun Almanya’nın bu girişimdeki başlıca endüstri ortağı olan Airbus’ın, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un bu ayın sonunda Berlin’i ziyaret etmeden önce siyasi bir yeniden düzenleme yapılmazsa projenin çökebileceği uyarısında bulunmak için şansölye ile görüşme talep ettiğini bildirmesinden sonra FCAS hakkında yaptığı ilk kamuoyu açıklaması oldu.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English