Bizi Takip Edin

Diplomasi

Japonya’nın ABD’ye özür borcu yok

Yayınlanma

Gearoid Reidy / The Japan Times

Japonya’da Amerikalı denizcinin tutuklanması ve hapsedilmesi, karmaşık güvenlik ittifakındaki çatlakları ortaya çıkardı.

Dışarıdan bakıldığında ABD-Japonya güvenlik ittifakı güllük gülistanlık görünebilir: giderek yakınlaşan savunma bağları, daha derin işbirliği ve Hint-Pasifik bölgesi için ortak bir vizyon.

Ancak ölümcül bir araba kazasına neden olmaktan hüküm giyen Amerikalı bir subayın kahraman gibi karşılanması Japon halkına ilişkilerin ne kadar dengesiz olabileceğini hatırlattı.

Donanma Teğmeni Ridge Alkonis’in davası, hem ABD hem de Japon hükümetlerinin sessiz kalmaya çalıştığı bölücü bir dava. Kimsenin itiraz etmediği gerçekler: 2021 yılında, Fuji Dağı’ndan ailesiyle birlikte eve dönerken Alkonis bilincini kaybetti. Arabası bir restoranın dışında park halindeki araçlara çarparak 85 yaşındaki bir kadının ve 54 yaşındaki damadının ölümüne neden oldu. Alkonis ihmalkâr araç kullanma suçlamasını kabul etti. Tartışmalı olan ise ne kadar suçlu olması gerektiği: Savcılar direksiyon başında uyukladığını ve uykulu hissettiğinde dakikalar önce durarak kazayı önleyebileceğini söyledi. Savunma ise kazadan birkaç hafta sonra teşhis edilen bir rahatsızlık olan akut dağ hastalığından muzdarip olduğunu söyledi.

Mahkeme, trajedinin sadece yaklaşık 300 metre yükseklikte meydana geldiğini göz önünde bulundurarak buna inanmadı. Alkonis üç yıl hapis cezası aldı. Aralık ayında bir mahkum nakil programı kapsamında ABD’ye nakledildi ve cezasının yarısından azını çektikten sonra bu ay şartlı tahliye edildi.

Alkonis’in eşi Brittany ve müttefikleri başarılı bir baskı kampanyası yürüttüler ve milletvekilleri ABD Başkanı Joe Biden’dan af talebinde bulundular. Denizcinin bir an önce serbest bırakılması çağrısında bulunanlar arasında Wall Street Journal’ın yayın kurulu da vardı ve ABD’nin Suudi Arabistan’da tutuklu bulunan bir kadın askerine benzer bir muameleyi kabul edip etmeyeceğini sordu.

Ancak burası Suudi Arabistan değil. Japonya Economist Demokrasi Endeksi’nde 16. sırada yer alıyor – sadece Suudi Krallığı’ndan (“otoriter bir devlet” olarak kabul ediliyor, 150. sırada) değil, aynı zamanda 30. sırada yer alan ABD’nin kendisinden de (“kusurlu bir demokrasi”) oldukça yüksek.

Bu karşılaştırma bile ABD’li seçkinlerin Japonya’ya yönelik tutumları hakkında çok şey söylüyor. Alkonis’in belki de en sadık destekçisi olan Utah Cumhuriyetçi Senatörü Mike Lee’nin sözleri bu durumu daha iyi özetliyor. “Japonya’nın bu davayı ele alış biçimi affedilemez. Bunun sonuçları olmalı,” diye yazdı Lee X hesabı üzerinden ve ekledi: “Japonya’nın aileye – ve ABD’ye – bir özür borcu var.”

Serbest bırakılmadan önce Lee, Başbakan Fumio Kishida’yı da etiketleyerek Japonya’ya yönelik bir dizi sert açıklama yaptı. Japon yetkililerin Alkonis’i “ibret olsun diye yargıladıklarını” söyleyerek davanın adilliğine saldırdı, Japonya’nın mahkumiyet oranını kınadı ve yabancı olduğu için hedef alındığını iddia etti. Kongre’de yaptığı konuşmada, “gomenasai” geleneği olarak adlandırdığı tazminat ödeme geleneğinin, Alkonis’in “seçkin hizmet” siciliyle birlikte, serbest bırakılmasını sağlaması gerektiğini söyledi. (Japonya’da tazminat anlamında yaygın olarak kullanılan böyle bir geleneksel terim bulunmamakla birlikte, mağdurlara isharyo olarak adlandırılan para ödemeleri alışılmadık bir durum değildir).

Bir siyasetçinin askerlere desteğini ifade etmesi başka bir şeydi. CNN sunucusu Jake Tapper’ın tepkisini anlamak ise daha zordu. “Harika ve son dakika haberi!”, “Alkonis ailesi yeniden bir araya geldi!!!” şeklinde bir tweet attı Tapper. Geçen sezon Japonya’da oynayan eski bir Beyzbol Büyükler Ligi atıcısı, Instagram’da yaptığı bir yorumda Alkonis’e “evine hoş geldin” dedikten sonra tepki çekince hemen özür diledi.

Cezalandırma bir yana, kimse teğmenin ölümlerden nihai olarak sorumlu olduğunu inkar etmiyor. Japonlar onu bir arabanın içinde, gülümseyen ailesiyle birlikte resmederken gördüklerinde yaşadıkları şok anlaşılabilir. Serbest bırakılmasıyla ilgili ABD medyasında çıkan haberlerin çoğu onu daha çok Kuzey Kore gulagından salıverilen bir muzaffer gibi ele alıyor. Bir Japon gazetesinin manşeti “Kutlamalar neden?” diye soruyordu.

Tartışma, ilişkilerin dengesizliğinden duyulan derin hoşnutsuzluktan kaynaklanıyor. ABD’nin Japonya Büyükelçisi Rahm Emanuel iki ülke arasındaki bağların bir ittifaktan çok daha “derin” olduğunu söyledi. “Bu dostluktur. Gerçek bir dost iyi günde de kötü günde de yanındadır” diye belirtti.

Ancak çok az Japon bunu eşdeğer bir yoldaşlık olarak görüyor. NHK’nın 2020’de yaptığı bir ankete göre Japonların %92’si ABD’nin baskın konumda olduğunu düşünürken sadece %6’sı iki ülkeyi eşit görüyor. ABD ordusu Mart 2011 depremi ve tsunamisinden sonra Tomodachi Operasyonu afet yardım programı sırasında iyi niyet yaratmak için çok şey yaptı. Kısa süre önce Noto Yarımadası’nı vuran Yeni Yıl Günü depreminden sonra da yardım etmekte gecikmedi. Ancak ABD üslerine ev sahipliği yapan ya da başlarına talihsizlikler gelen toplumlar için faydalar daha az net.

İttifak sarsıntılı dönemler geçirmeye devam ediyor. Kasım ayında bir Osprey uçağının karıştığı ölümcül bir kaza, ABD’nin filoyu karaya çekme talebini ilk başta reddetmesinin ardından diplomatik bir kargaşaya dönüşme tehlikesi yarattı. Okinawa’da, ABD Deniz Piyadeleri üssünün yerinin değiştirilmesi konusunda on yıllardır süren anlaşmazlık devam ediyor. Muhtemelen hiçbir zaman, 1995’te üç ABD askerinin 12 yaşındaki bir kız öğrenciye tecavüz ettiği ve kitlesel protestolara yol açarak liderlerin acil bir zirvede bir araya gelmesini gerektiren olay kadar öfkeye dönüşmemiştir.

Alkonis’in durumunun çok farklı olduğu açık. Ancak Mike Lee, “Japonya’da ya da başka bir yerde görev yapan ABD personelinin… arkalarında olduğumuzu bilmeleri gerekir” derken, bunun iki yönlü bir yol olduğunu kabul etmelidir. ABD, faaliyet gösterdiği ülkelerde hukukun üstünlüğüne saygı göstermelidir.

Alkonis’e yapılan muamele istisnai görünmüyor. Polis memurunun destekçileri, ihmalkâr araç kullanma davalarının genellikle ertelenmiş cezalarla sonuçlandığını, ancak bu tür istatistiklerin genellikle birden fazla ölümle sonuçlanmadığını göz ardı ettiğini savundu. Japon halkı kayırmacılık gibi görünen durumlara kötü tepki veriyor; 2019 yılında 87 yaşındayken geçirdiği trafik kazasında iki kişinin ölümüne neden olan eski üst düzey bürokrat Kozo Iizuka’ya yönelik tepkilere bakın. Dava, Iizuka’nın yaşından ziyade elit geçmişi nedeniyle başlangıçta tutuklanmadığına dair şüpheler nedeniyle dikkat çekti; mekanik arızayı suçlamasına rağmen, Iizuka daha sonra beş yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Northamptonshire’da, Amerikan istihbarat servislerinde de çalışan Amerikalı bir diplomatın eşinin kullandığı araç tarafından öldürülen İngiliz genç Harry Dunn vakasının da yankıları var. Kadın İngiltere’den ayrıldığında diplomatik bir olay yaşanmış ve ABD iade talebini reddetmişti.

Bu, ABD’nin ve “özel ilişki” iddiasında bulunduğu müttefikinin, kamuoyunun öfkesini reelpolitik kaygılarla dengelemek gibi zor bir duruma düştüğü bir başka vakadır. Nihayetinde, biraz nezaketle daha geniş çaplı bir olay önlenebilirdi. Ailesi yeniden bir araya geldikleri için şüphesiz rahatlamış olsa da, mesele büyük ölçüde optik bir meseledir: Alkonis’ten gelecek yeni bir pişmanlık ifadesi, cezanın kısaltılmasıyla ortaya çıkan öfkenin çoğunun üstesinden gelebilirdi.

Japonya’dan özür bekleyenler hayal kırıklığına uğrayacaktır.

Etiketler:
Okumaya Devam Et

Diplomasi

Trump’tan Merz’e: Kuzey Akım 2’yi ben durdurdum

Yayınlanma

1 gün önce

06/06/2025

Yazar

Beyaz Saray’da Alman Şansölyesi Friedrich Merz’i ağırlayan ABD Başkanı Donald Trump, Kuzey Akım 2 boru hattını kendisinin engellediğini öne sürdü.

Projeyi durdurması nedeniyle artık “ölü” olduğunu savunan Trump, Almanya ile Rusya’yı enerji transferi ile birbirine bağlayan bu projeyi engellemesine rağmen kendisini hâlâ “Putin’in dostu” dediklerini söyledi.

Trump devam ederek, önceki yönetimin boru hattını inşa eden şirkete yaptırımları kaldırma kararını kastederek, boru hattını Joe Biden’ın “inşa edilmesine izin verdiğini” ileri sürdü.

Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile iki saat süren bir görüşme yaptığını ve bu görüşmede muhatabına “parkta kavga eden iki çocuk” benzetmesi yaptığını söyledi.

Başkan, “Bazen onların bir süre kavga etmelerine izin vermek daha iyidir,” dedi.

Trump, iki ülke arasında “çok fazla husumet” ve Putin ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında büyük bir nefret olduğu için savaşı durdurmanın zor olduğunu söyledi.

Trump’a Rusya’ya yeni yaptırımlar uygulayıp uygulamayacağı sorulduğunda, “Anlaşma yapmayacağımız anı, bu durumun durmayacağı anı gördüğümde,” yanıtını verdi.

Başkan, bu konuda bir son tarih olup olmadığı sorusunu ise, “Kafamda var. Durmayacağı anı gördüğümde çok sert davranacağız. Bu her iki ülke için de geçerli olabilir. Tango iki kişiyle yapılır,” diye cevapladı.

O dönemde başkan olsaydı savaşın asla çıkmayacağını söyleyen Trump, Merz’e “Hiç şans yok, sıfır,” dedi.

Trump, “savaşta ölenlerin sayısı”nın haberlerde bildirilenden “çok daha fazla” olduğunu söylerken Merz, “Hepimiz bu korkunç savaşı sona erdirmek için önlemler arıyoruz,” dedi.

“Amerika, bu savaşı sona erdirmek için bir kez daha çok güçlü bir konumda,” diye ekleyen Merz, Ukrayna’yı birlikte desteklemeleri ve Rusya’ya baskı yapmaları gerektiğini söyledi.

Trump, eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel’i ülkesini mültecilere açtığı için eleştirerek, halefine “Bunun olmaması gerektiğini söyledim,” dedi.

Trump, önceki gün açıkladığı 19 ülkeye yönelik kapsamlı seyahat kısıtlamaları hakkında da soru aldı. Trump, Merz’e, Almanya’da mültecilerin karıştığı bir dizi saldırıya atıfta bulunarak, “Kötü insanları ülkemizden uzak tutmak istiyoruz… Tabii ki, sizin de ülkenize kabul edilen bazı kişilerle ilgili küçük bir sorununuz var,” dedi ve Merz, “Evet, var” diye yanıtladı.

Trump devamında, “Bu sizin suçunuz değil… Böyle olmamalıydı. Ona [Merkel’e] böyle olmaması gerektiğini söyledim, ama oldu. Ama bu konuda sizin de kendi zorluklarınız var, bizim de var,” dedi.

Trump, Washington’un yıllardır talep ettiği savunma harcamalarını GSYİH’nin %5’ine çıkarmayı kabul eden Almanya’yı övdü. Bir Alman gazetecinin Berlin’in “savunma konusunda yeterince çaba gösterip göstermediğini” sorması üzerine Trump, “Şu anda savunmaya daha fazla para harcadığınızı biliyorum. Oldukça fazla para. Bu olumlu bir gelişme,” dedi. 

Öte yandan salonda gergin kahkahalar atılmasına neden olacak şekilde Trump, “MacArthur’un bunu olumlu bulup bulmayacağından emin değilim,” diye espri yaptı. Bu sözleriyle, İkinci Dünya Savaşı sonrası silahsızlanma konusuna odaklanan müttefik güçlerin başkomutanı General MacArthur’a atıfta bulundu.

Merz’in Normandiya Çıkarmasının yıl dönümüne (6 Haziran, “D-Day”) atıf yapmasına ve ABD’nin buradaki rolüne atıf yapmasının ardından Trump, bu günün şansölye için “hoş bir gün olmadığını” ileri sürdü.

Merz ise cevaben, “Uzun vadede, Sayın Başkan, bu, ülkemin Nazi diktatörlüğünden kurtuluşuydu,” diye düzeltti.

Merz, Trump’a 1885 yılında Almanya’dan göç eden dedesi Friedrich Trump’ın altın çerçeveli doğum belgesini ve ABD’deki Alman göçmenlerin Almanya’daki ailelerine yazdıkları mektupların derlendiği “Özgürlük Ülkesi’nden Haberler – Alman Göçmenler Evlerine Yazıyor” adlı kitabı hediye etti.

Merz, “Bu, ona ailesini hatırlatması için küçük bir hediye,” dedi. Ayrıca Trump’ı, büyükbabasının doğduğu köyü ziyaret etmek üzere Almanya’ya davet etti.

Okumaya Devam Et

Diplomasi

NATO, Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük silahlanma programını onayladı

Yayınlanma

2 gün önce

05/06/2025

Yazar

NATO, Soğuk Savaş döneminden bu yana en kapsamlı silahlanma programını kabul etti. Brüksel’de savunma bakanları tarafından alınan kararla, ittifakın caydırıcılık ve savunma kabiliyetlerinin önümüzdeki yıllarda büyük ölçüde artırılması hedefleniyor. Program, özellikle uzun menzilli silah sistemleri, hava savunma ve mobil kara kuvvetleri gibi kapasitelere öncelik veriyor.

NATO, Rusya’ya karşı Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük silahlanma programını yürürlüğe koydu. dpa ve AFP haber ajanslarının Brüksel’deki müzakere çevrelerinden edindiği bilgilere göre, program önümüzdeki yıllarda ittifakın caydırıcılık ve savunma kabiliyetlerinin olağanüstü düzeyde artırılmasını öngörüyor.

Uzun menzilli silah sistemleri, hava savunma ve mobil kara kuvvetleri gibi kapasiteler bu programda en üst düzey önceliğe sahip bulunuyor.

Silahlanma programına ilişkin karar, ittifak üyesi ülkelerin savunma bakanlarının Brüksel’de gerçekleştirdiği bir toplantıda alındı. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, sabah saatlerinde paketi “tarihi” olarak nitelendirmişti.

Yeni askeri hedefler ve gizlilik politikası

Ayrıntılı olarak bakıldığında, silahlanma programı askeri kabiliyetler için yeni hedef belirtimlerinden oluşuyor.

Bu hedeflerle, her bir müttefikin gelecekte ortak caydırıcılık ve savunmaya ne katkıda bulunması gerektiği kesin bir şekilde tanımlanıyor.

Gerekli kabiliyetler, yeni savunma planları temel alınarak belirlendi. NATO‘yu “Rusya için mümkün olduğunca öngörülemez bir rakip” haline getirmek amacıyla, somut yeni planlama hedefleri “çok gizli” olarak sınıflandırıldı.

Ancak dpa‘nın edindiği bilgilere göre, askeri kabiliyetler için şimdiye kadar geçerli olan hedefler yaklaşık yüzde 30 oranında artırıldı.

Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius’un açıklamalarına göre, Alman ordusunun (Bundeswehr) yeni NATO hedeflerini karşılayabilmesi için 60 bin ek aktif askere ihtiyacı olacak.

Mevcut açıklar ve artan harcama taahhütleri

Yeni hedeflerin özellikle büyük bir zorluk teşkil etmesinin nedeni, mevcut hedeflere henüz ulaşılamamış olması. Üst düzey askeri yetkililer son olarak yüzde 30’luk bir açıktan bahsetmişti.

Mevcut eksiklikler ve yeni planlama hedefleri, savunma harcamaları için planlanan yeni hedefi de beraberinde getiriyor.

Buna göre, tüm NATO üyelerinin ay sonunda yapılacak zirve toplantısında, gelecekte ulusal Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH) en az yüzde 3,5’i kadar bir meblağı savunmaya yatırmayı taahhüt etmeleri bekleniyor.

Buna ek olarak, altyapı gibi savunmayla ilgili harcamalar için GSYİH’nın yüzde 1,5’i daha eklenebilir, böylece ABD Başkanı Donald Trump’ın talep ettiği yüzde beşlik orana ulaşılabilir.

Almanya’da ise savunma harcamalarının Alman ekonomik üretimine oranının beş ila yedi yıllık bir süre içinde yılda yüzde 0,2 puan artırılması planlanıyor.

Geçen yılki yüzde 2,1’lik orandan hesaplandığında, 2032 yılına kadar yüzde 3,5’lik bir orana ulaşılabileceği öngörülüyor.

Şansölye Friedrich Merz’e göre, Almanya için her bir yüzdelik puan artışı, mevcut durumda yaklaşık 45 milyar avro ek savunma harcaması anlamına geliyor.

Okumaya Devam Et

Diplomasi

Pentagon, Ukrayna’ya verilecek dron savar füzelerini Orta Doğu’daki ABD birliklerine yönlendirdi

Yayınlanma

2 gün önce

05/06/2025

Yazar

Trump yönetimi, Ukrayna’nın Rus insansız hava araçlarıyla mücadelesinde kullandığı füzelere takılan kritik tapa teknolojisini kendi birliklerine yönlendirdi. Pentagon, bu adımı “savunma bakanı tarafından tespit edilen acil bir sorun” ile gerekçelendirdi.

Donald Trump yönetimi, Ukrayna’nın Rus insansız hava araçlarıyla (İHA) mücadelesinde kullandığı kilit bir teknolojiyi kendi birliklerine yönlendirdi.

The Wall Street Journal‘ın (WSJ) haberine göre, Pentagon’un bu adımı Ukrayna’ya yönelik askeri destekte bir zayıflamaya işaret ederken Kongre’de rahatsızlığa yol açtı.

Ukrayna, daha önce kendisi için satın alınmış olan ve Ukrayna ordusunun Rus İHA’larına karşı kullandığı füzelere takılan tapaları alamayacak.

Bu tapalar, füze İHA’ya yaklaştığında harp başlığını aktive ederek hedefi imha ediyor.

Habere göre, Savunma Bakanı Pete Hegseth, geçen ay yayımladığı iç genelgeyle, bakanlığın komutanlıkların silah ihtiyaçlarını karşılamakla görevli birimine, başlangıçta Ukrayna için tedarik edilmiş olmalarına rağmen tapaların ABD Hava Kuvvetleri’ne verilmesi talimatını verdi.

Geçen hafta ise Pentagon, Senato Silahlı Hizmetler Komitesi’ne bu tapaların artık Orta Doğu’daki birliklere tahsis edileceğini gizlice bildirdi.

Karar Kongre’de tepkiye yol açtı

Pentagon, bu kararın gerekliliğini “savunma bakanı tarafından tespit edilen acil bir sorun” olarak açıkladı. Ancak bu karar, Kongre’deki Ukrayna destekçileri arasında tepkiye neden oldu.

Destekçiler, Pentagon’un bu adımın Ukrayna savunması üzerindeki etkisini ve ABD Hava Kuvvetleri’nin tapalara olan ihtiyacının ne kadar acil olduğunu açıklamadığını savunuyor.

WSJ‘ye konuşan Demokrat bir senatörün yardımcısı, “Savaşın bu kritik anında Ukrayna’ya bu kadar gerekli bir silahı vermeyi reddetmek akıl almaz. Böyle bir adımın gerekliliğini açıklayamamak ise bunun bir ceza olarak değerlendirilebileceği düşüncesini akla getiriyor,” dedi.

Çarşamba günü Savunma Bakanı Hegseth, Ukrayna’ya askeri yardımı organize etmeyi amaçlayan Ramstein formatındaki toplantıya katılmadı. Bu, Pentagon şefinin savaşın başından bu yana 50 ülkeden oluşan koalisyonun toplantısını ilk kez kaçırması anlamına geliyor.

Ukrayna istihbaratına göre, Rusya şu anda günde 300 insansız hava aracı üretiyor ve mayıs ayında şehirlere ve altyapı tesislerine yönelik yüzlerce İHA kullanılarak gerçekleştirilen hava saldırıları savaşın başından bu yanaki en büyük çaplı saldırılar oldu.

Putin: Kiev terör eylemlerine geçti, müzakereler provokasyonlara gelinmeden sürmeli

Teknoloji hem Ukrayna hem ABD için hayati önemde

Joe Biden yönetiminde eski bir üst düzey Savunma Bakanlığı yetkilisi olan Celeste Wallander, bu teknolojinin şu anda Ukrayna’nın Rus saldırılarına karşı çok katmanlı hava savunması için hayati önem taşıdığını belirtti.

Wallander, “Ancak Amerikan personelini ve Orta Doğu’daki üsleri Husilerin ve muhtemelen İran’ın insansız hava aracı saldırılarından acilen korumak da gerekiyor,” diye ekledi.

Tapaların tedariki Biden yönetimi döneminde organize edilmişti ancak bu ve diğer askeri teçhizatın teslimatlarının bu yıl ve hatta gelecek yıl boyunca yapılması planlanıyordu. Ukrayna, bu tapaları birkaç yıldır alıyordu.

Ukrayna ordusu, bunları lazer güdümlü APKWS sistemiyle donatılmış karadan havaya füzelere takarak yüksek hassasiyetli mühimmata dönüştürüyordu.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English