Rus enerji şirketi Novatek’in Arktik LNG-2 projesi, uluslararası yaptırımlar nedeniyle zorluklarla karşılaşıyor; projenin bazı aşamaları ertelenirken tanker teslimatları ve finansman sağlama konularında aksaklıklar yaşanıyor.

Rusya’nın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) üreticisi olan Novatek, yılda toplam 19,8 milyon ton kapasiteye sahip Arktik LNG-2 projesinin ilk hattını tamamladı.

Yetkililer, ilk hattın aralık ayı sonunda faaliyete geçtiğini ancak projeye ve tanker filosuna uygulanan yaptırım kısıtlamalarının LNG sevkiyatlarını engellediğini belirtti.

Yaklaşık 20-21 milyar dolara mal olan ve Gıdan Yarımadası’nda yer alan proje, her biri yılda 6,6 milyon ton LNG kapasiteli üç yerçekimi bazlı sıvılaştırma hattını kapsıyor.

Arktik LNG-2’nin ikinci ve üçüncü aşamalarının sırasıyla 2024 ve 2026’da tamamlanması planlanıyordu, ancak yaptırımlar bu tarihlerin ertelenmesine neden olabilir.

Novatek, 2026 yılına kadar küresel LNG pazarındaki payını ikiye katlayarak yaklaşık yüzde 10’a çıkarmayı hedefliyor.

Proje ortakları arasında Novatek (yüzde 60), Fransız TotalEnergies (yüzde 10), Çinli CNPC (yüzde 10), CNOOC (yüzde 10) ve Japon Mitsui-JOGMEC konsorsiyumu (yüzde 10) yer alıyor.

Her bir ortak, projedeki payına göre üretilen LNG üzerinde hak sahibi. Buna göre, Novatek yılda 11,9 milyon ton LNG üretirken yabancı ortakların her biri yılda yaklaşık 2 milyon ton üretim yapacak.

Novatek başlangıçta, Rus ve yabancı bankalardan yaklaşık 9,5 milyar avro tutarında proje finansmanı sağlamayı planlıyordu. Fakat Mart 2022’den itibaren, uluslararası bankalar ve Arktik LNG-2 hissedarları, yaptırımlar nedeniyle finansman sağlamayı durdurdu. Rus bankaları ise ek finansman sağlamaya istekli olduklarını bildirdi.

Arktik LNG-2, LNG ihraç etme lisansına sahip. Mevcut bilgilere göre, Reuters ajansının kaynakları Novatek’in yılda 4,3 milyon tonluk LNG alıcısına mücbir sebep ilan ettiğini bildirdi.

Kommersant’a göre, Mitsui, Arktik LNG-2 projesi için tanker teslimatında şüphe taşıyor ve Zvezda Tersanesi, proje için iki tankerin teslimatını 2025’e erteledi.

Reuters ajansının kaynaklarına göre, Arktik LNG-2’nin ilk hattındaki üretim kış dönemi için 11 Ekim’de durduruldu.

Novatek’in iştiraki, Barents ve Bering denizlerinde LNG ve kondensatı gemiden gemiye aktarmayı planlıyor. Kpler ve LSEG verilerine göre, onaylanan Arktik LNG-2 projesi kapsamında yüklenen dört tanker, halen alıcıya teslim edilmeyi bekliyor.

Hintli yetkililer, Hindistan’ın Arktik LNG-2 projesinden LNG satın almayacağını belirtti.

Aralık sonunda Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Arktik LNG-2’nin ilk aşamasının faaliyete geçtiğini ve ilk sevkiyatların 2024’ün ilk çeyreğinde başlayacağını açıkladı.

Reuters‘ın kaynaklarına göre, Novatek, müşterilerine Arktik LNG-2 projesinden yapılacak sevkiyatlar için mücbir sebep bildiriminde bulundu. Kommersant, ABD yaptırımlarının yabancı hissedarların projede fors majör ilan etmesine yol açtığını bildirdi.

Arktik LNG-2 projesinin sırları: Yaptırımlar gerçekten işe yarıyor mu?

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy salı günü yaptığı açıklamada, savunma bakanının “küçük bir çatışmanın” gerçekleştiğini söylemesinin ardından, Ukrayna ordusu ile Kuzey Kore birlikleri arasındaki ilk çatışmanın “dünyadaki istikrarsızlıkta yeni bir sayfa açtığını” söyledi.

Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, Güney Kore televizyonuna verdiği bir mülakatta Kuzey Kore birlikleriyle ilk çatışmanın yaşandığını doğrulayarak, bunun çatışmada belirgin bir tırmanma olduğunu söyledi.

Zelenskiy, gece yaptığı video konuşmasında, Kuzey Kore birliklerinin geçen ay Rusya’ya gönderilmesine tepki gösteren ve “sadece sözlerle değil … savunmamızı desteklemek için eylemler hazırlayan dünyadaki herkese teşekkür etti.

“Kuzey Koreli askerlerle yapılan ilk çarpışmalar dünyada yeni bir istikrarsızlık sayfası açtı” dedi.

Ukrayna’nın dünyanın geri kalanıyla birlikte hareket ederek “Rusya’nın savaşı gerçek bir tırmanışla genişletmeye yönelik bu adımının başarısız olması için her şeyi yapması” gerektiğini söyledi.

Savunma Bakanı Umerov, salı günü Güney Kore’nin KBS televizyonunda yayınlanan bir röportajında Kuzey Kore birlikleriyle “küçük bir angajman” yaşandığını söyledi.

Röportajdan alıntılara yer verilen haberde Umerov’un angajmanın küçük çaplı olduğunu ve askerlerin harekete geçirilmesi açısından henüz sistematik olmadığını söylediği aktarılıyor.

CEPHE BÖLGELERİNDEKİ BİRLİKLER

Güney Kore Savunma Bakanlığı salı günü yaptığı açıklamada 10,000’den fazla Kuzey Koreli askerin Rusya’ya ulaştığını ve bunların “önemli bir kısmının” Ukrayna güçlerinin ağustos ayında saldırı düzenlediği Kursk bölgesi de dâhil olmak üzere cephe bölgelerinde bulunduğunu söyledi.

Zelenskiy pazartesi günü istihbarat kaynaklarının 11,000 Kuzey Korelinin Rusya’da olduğunu söylediğini aktardı. Pentagon en az 10,000 Kuzey Koreli askerin Kursk’ta bulunduğunu ancak çatışmaya girdiklerine dair iddiaları doğrulayamadığını söyledi.

KBS’nin haberinde Umerov’un röportajı yapan kişiye, Rus ordusunun Kuzey Korelileri Sibirya bölgelerinden bir Moğol etnik grubu olan Buryatlar olarak göstermeye çalıştığı için kimlik tespiti ve diğer işlemlerin zaman alacağını söylediği belirtildi.

Umerov konuşlandırılan Kuzey Korelilerin sayısında keskin bir artış beklediğini söyledi.

“Halihazırda temaslar var, ancak birkaç hafta sonra daha önemli bir sayı göreceğiz ve bunun üzerine bunu gözden geçirip analiz edeceğiz” dedi.

Kuzey Kore birliklerinin bir aylık eğitimden geçeceği yönündeki beklentilerin, savaş alanına daha hızlı konuşlandırılmalarını sağlamak için bir ya da iki haftaya indirildiğini söyledi.

Rusya Kuzey Kore birliklerinin kendi topraklarında olduğunu kabul etmedi ancak Putin geçen hafta bu birliklerin varlığına ilişkin haberleri yalanlamadı. Pyongyang ile imzaladığı savunma anlaşmasını nasıl uygulayacağının Rusya’ya bağlı olduğunu söyledi.

Rusya Federasyon Konseyi, Kuzey Kore ile stratejik ortaklık anlaşmasını onayladı

Çin, Hindistan ve Türkiye, AB’nin ambargosu sonrası Rus kömürüne yönelmelerine rağmen, 2024 yılında bu alımları keskin bir şekilde azalttı.

Rusya Enerji Bakanlığı istatistiklerine hâkim iki kaynağın Vedomosti‘ye verdiği bilgilere göre, Avrupa Birliği (AB) ambargosunun ardından Rus kömürünün en büyük alıcıları haline gelen Çin, Hindistan ve Türkiye, 2024 yılı başından bu yana Rusya’dan yaptıkları kömür alımlarını keskin bir şekilde azalttı.

Kaynaklara göre, 2024 yılının ocak-eylül döneminde Çin’e yapılan kömür ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,5 azalarak 53,7 milyon tona geriledi.

Hindistan’a yapılan ihracat yüzde 23 düşüşle 20,1 milyon tona, Türkiye’ye yapılan ihracat ise yüzde 35 azalışla 15,3 milyon tona indi.

Güney Kore’ye yapılan kömür sevkiyatı yıllık bazda 1,6 kat azalarak 5 milyon tona düşerken, Japonya’ya ihracat ise 9,3 kat azalarak 385 bin 600 tona geriledi. Rusya’nın Birleşik Arap Emirlikleri’ne yaptığı dokuz aylık kömür sevkiyatı da yüzde 20 azalarak 3,1 milyon tona düştü.

Aynı zamanda, Vietnam’a yapılan kömür ihracatı 4,7 kat artışla 1,1 milyon tona, Hong Kong’a yapılan ihracat ise yüzde 10 artışla 10,4 milyon tona yükseldi.

Komşu ülkeler arasında, Rusya’dan kömür ithalatını en çok artıran ülke 17 kat artışla 5,7 milyon tona çıkan Belarus oldu. Kazakistan’a yapılan sevkiyat yüzde 33 artarak 452 bin 900 tona, Abhazya’ya yapılan sevkiyat ise 3,4 kat artarak 78 bin tona ulaştı.

Ocak-eylül döneminde Rusya’dan toplam kömür ihracatı yıllık yüzde 14 düşüşle 132,5 milyon tona geriledi. Buhar kömürü ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 azalarak 108,3 milyon ton olurken, koklaşabilir (metalürjik) kömür arzı ise yüzde 3 artışla 24,3 milyon tona ulaştı.

Öte yandan, eylül ayında Rusya’nın toplam kömür ihracatı yıllık bazda yüzde 21,5 oranında azalarak 12,5 milyon tona düştü.

Vedomosti‘ye bilgi veren kaynaklara göre, ocak-eylül döneminde Rusya’da kömür üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 1 düşerek 320,4 milyon tona indi.

Üretim artışı, Rus tüketicilere yapılan sevkiyatların yüzde 8 artarak 143,3 milyon tona ve kömür rezervlerinin yüzde 9 artarak 42,7 milyon tona ulaşmasıyla desteklendi.

Enerji Bakanlığı’na göre, 2023 yılında Rusya’nın kömür üretimi yüzde 1,1 azalarak 438,7 milyon tona, ihracatı ise yüzde 3,9 düşüşle 212,5 milyon tona geriledi.

2023 yılında Rus kömürünün en büyük ithalatçıları ise Çin (100,9 milyon ton, 2022’ye kıyasla yüzde 50 artış) ve Hindistan (26 milyon ton, yüzde 31 artış) oldu.

Öte yandan Alman Uluslararası Güvenlik İşleri Enstitüsü’nde araştırmacı olan Janis Kluge, AB’nin kömür tedarikine uyguladığı ambargonun Rusya’nın kömür endüstrisine ağır bir darbe vurduğunu savundu.

Enerji Bakanlığı’na bağlı analiz merkezi AC TEK’in değerlendirmelerine göre, kömür endüstrisi 2024 yılında kârsız hale geldi. Bir yıl önce kömür madencileri 357 milyar ruble kâr elde etmişken, bu yıl vergi öncesi zararlarının 34 milyar ruble civarında olduğu tahmin ediliyor.

Analistler, ekonominin en büyük hammadde sektörlerinden biri olan kömür endüstrisinin iflasın eşiğinde olduğunu ifade etti.