FATF, Ukrayna’nın girişimine rağmen Rusya’yı kara listeye almadı. Kararda özellikle BRICS ülkeleri ve Körfez ülkelerinin muhalefeti etkili oldu.

Mali Eylem Görev Gücü (FATF), Rusya’yı “kara listesine” dahil etmeme kararı aldı. Bu gelişme, Uluslararası Şeffaflık Örgütü Rusya Direktörü İlya Şumanov tarafından, Paris’te gerçekleştirilen FATF genel kurul toplantısındaki bir kaynağa dayandırılarak duyuruldu.

Şumanov’un aktardığına göre, Ukrayna’nın öncülük ettiği Rusya’yı kara listeye alma girişimi, BRICS ülkeleri ve Basra Körfezi ülkelerinin güçlü muhalefetiyle karşılaştı.

Reuters‘in konuya yakın üç kaynaktan edindiği bilgiye göre, özellikle Çin, Hindistan, Suudi Arabistan ve Güney Afrika bu karara karşı çıktı.

Rusya’nın FATF kara listesine alınması durumunda, küresel finans sistemine erişimi ciddi şekilde kısıtlanabilir, zira bu durumda bankalar Moskova ile ilgili tüm işlemleri sıkı denetime tabi tutmak ve gerektiğinde durdurmak zorunda kalacaktı.

Konuyla ilgili müzakereler Şubat 2025’e ertelendi. Bu tarihte Ukrayna’nın diğer talepleri de masaya yatırılacak: Wagner ve Taliban ile finansman ve iş birliği ile FATF kara listesindeki ülkelerle (İran, Kuzey Kore, Myanmar) iş birliği konuları ele alınacak.

Fakat Şumanov, Rusya’nın kara listeye alınmasına karşı çıkan ülkelerin tutumlarında değişiklik olma ihtimalini düşük görüyor.

G7 öncülüğünde kurulan FATF, aralarında Rusya’nın da bulunduğu 39 ülkeden oluşuyor.

Üye ülkeler arasında Rusya’ya yaptırım ve kısıtlama uygulamaktan kaçınan Çin, Hindistan ve Güney Afrika da yer alıyor.

2022 yılında FATF, Rusya’nın “saldırgan tutumunu” kabul edilemez ve temel ilkelerine aykırı olarak nitelendirerek açıkça kınamıştı.

Şubat 2023’te ise Rusya’nın FATF üyeliği süresiz olarak askıya alınmıştı.

FATF, Rusya’yı kara listeye almayı değerlendiriyor

Rusya Merkez Bankası, ekonomideki enflasyonist baskılara karşı baz faiz oranını yüzde 21’e çıkararak sıkı para politikasını sürdürme kararı aldı. Bu adımın piyasa üzerindeki etkileri ve ekonominin yavaşlama riskleri uzmanlar arasında tartışılmaya devam ediyor.

Rusya Merkez Bankası, baz faiz oranını yüzde 19’dan yüzde 21’e yükseltti. Bu, Temmuz 2023’te yüzde 7,5 seviyesinden başlayan bu döngüdeki sekizinci artış anlamına geliyor.

Yeni oran, Şubat 2022’de Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesinin ardından Merkez Bankası tarafından belirlenen seviyenin bile üzerinde.

Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, bu kararın “önceden belirlenmiş olmadığını” söylese de piyasalar faiz artışını bekliyordu; tek soru artışın yüzde 20 seviyesinde mi yoksa daha fazla mı olacağıydı

Ekonomist Yegor Susin’e göre yüzde 20 yeterli bir seviye: Endişe verici göstergelere rağmen, Merkez Bankası’nın sıkı para politikası etkisini göstermeye başladı.

Ancak önceki faiz artışlarının ekonomiye ve enflasyona etkisinin hissedilmesi için daha fazla zamana ihtiyaç var. Sovcombank Baş Ekonomisti Mihail Vasiliyev, şubat ayındaki son toplantıya kadar faiz oranının yüzde 22’ye ulaşacağını öngörüyor. Zira mevcut enflasyonist baskılar azalma belirtisi göstermiyor.

Promsvyazbank analisti Denis Popov, toplantı öncesinde Merkez Bankası’nın birçok olumsuz veri aldığını belirtiyor.

Kredi büyümesi ve enflasyon, Merkez Bankası’nın temmuz tahminlerinin oldukça üstünde seyrediyor.

Ülke toplumunun enflasyon beklentileri aralık ayından bu yana en yüksek seviyeye çıkarken, işletmelerin fiyat beklentileri de yükseldi. Bütçe harcamaları artarken, kamu hizmet tarifelerindeki artış ve ücretlerin hızlı artışı da devam ediyor.

Yakın zamana kadar Merkez Bankası’nın enflasyonu hedefe geri döndüreceğine inanan analistler bile bu konuda hayal kırıklığı yaşamaya başladı.

“Artık durumu kontrol edemediklerini düşünüyoruz,” diyen Susin, Merkez Bankası’nın yıl sonu ve 2025 enflasyon beklentilerini yükselterek yüzde 5,3 seviyesine çektiğini ve yüzde 4 hedefini artık gerçekçi bulmadığını da sözlerine ekledi.

Merkez Bankası, kararını açıklarken enflasyonun temmuz tahminlerinin önemli ölçüde üzerinde olduğunu ve iç talepteki artışın arzı geçtiğini belirtti. Ek bütçe harcamaları ve 2024’te beklenen bütçe açığının genişlemesi de enflasyonu artıran faktörler arasında.

Bu durumun ışığında, Merkez Bankası “bir sonraki toplantıda faiz oranını yeniden artırma ihtimalini” kabul ettiğini belirtti; bu da aralık ayında yeni bir faiz artışının olabileceğini işaret ediyor.

Merkez Bankası’nın tahminlerini dramatik şekilde güncellemesi, durumun aciliyetini de ortaya koyuyor. Temmuz ayında enflasyonun yıl sonuna kadar yüzde 6,5-7 seviyelerine ulaşmasını beklerken, yeni tahmin yüzde 8-8,5 seviyesine çıkarıldı. Üstelik Merkez Bankası ilk kez 2025 yılı için yüzde 4’lük hedefe ulaşmanın zor olduğunu kabul etti.

Faiz indirimi ise uzun süre gündemde olmayacak. Merkez Bankası, yıl sonuna kadar ortalama faiz oranını yüzde 21-21,3 ve gelecek yıl ise yüzde 17-20 aralığında tahmin ediyor. Bu, aralık ayında faiz oranının 200 baz puan artarak yüzde 23 seviyesine çıkabileceğini gösteriyor.

Nabiullina ve yardımcısı Aleksey Zabotkin, gerektiğinde faiz oranını daha da artırmaya hazır olduklarını vurguluyorlar. Ancak bu riskli bir strateji: ekonomi zaten yüksek faiz oranlarından dolayı yavaşlama belirtileri gösteriyor. İktisadi Kalkınma Bakanı Maksim Reşetnikov da bu durumu kabul ederek, “Üçüncü çeyreğin sonunda ve dördüncü çeyreğin başında ekonomide bir yavaşlama gözlemliyoruz,” ifadelerini kullandı.

Savaştan hemen sonraki kısa bir dönem hariç, Rusya son 20 yıldır bu kadar yüksek faiz oranlarını görmedi. 2022 yılı sonu ile 2003 yılı başlarında refinansman oranı yüzde 21 seviyelerindeydi. Fakat o döneme kıyasla enflasyon oranları oldukça farklı.

2002’de enflasyon yüzde 15,1 seviyesindeyken bugün yıllık yüzde 8,5 civarında seyrediyor. Bu yıl sonuna kadar enflasyonun yüzde 8’e yaklaşması bekleniyor, ancak tüm bu çabalara rağmen Merkez Bankası enflasyonu düşürmekte zorlanıyor.

Rusya Devlet Başkanı Putin, BRICS Zirvesi sonrası düzenlediği basın toplantısında Ukrayna krizine dair açıklamalarda bulundu. Ukrayna’daki gerilimin kaynağının ABD destekli 2014 darbesi olduğunu belirten Putin, Trump’ın Moskova’yı vurma tehditlerini ciddiye almadığını söyledi. Ayrıca BRICS ülkeleri arasında ulusal para birimlerine dayalı bir ödeme sistemi geliştirilmesine yönelik adımların devam ettiğini vurguladı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kazan’daki BRICS Zirvesi’nin ardından düzenlediği basın toplantısında önemli açıklamalarda bulundu.

Kuzey Kore askerlerinin Rusya topraklarında bulunduğunu iddia eden görüntüler hakkında konuşan Putin, şunları söyledi:

“Öncelikle bu görüntüler varsa, bir gerçeği yansıtır. Ancak dikkatinizi çekmek istediğim bir diğer nokta, Ukrayna’daki gerilimin asıl sebebinin Rusya’nın eylemleri değil, 2014’te ABD tarafından desteklenen darbe olduğunu unutmamamız gerekiyor. Hatta o dönemde ABD’nin bu darbe için ne kadar para harcadığı bile kamuoyuna açıklanmıştı. Minsk Anlaşmaları süresince barışçıl bir çözüm aradığımızı söylediler, ancak sekiz yıl boyunca kandırıldık. Bazı Avrupalı liderler, bu süreyi Ukrayna ordusunu silahlandırmak için kullandıklarını itiraf ettiler. Sonrasında ise Batılı ülkeler, Kiev rejimine silah yardımı yapmaya başladılar. Bugün Ukrayna ordusu, NATO’nun doğrudan müdahalesi ve teknolojik desteği olmadan bu çatışmayı sürdüremez.”

Ukrayna krizinin çözümüne ilişkin görüşler

Putin, Ukrayna’daki ihtilafın barışçıl yollarla çözülmesi gerektiğini vurgulayarak, “Çin ve Brezilya’nın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda başlattığı girişimi destekliyoruz. BRICS ülkeleri de bu çabaya katkı sağlıyor ve biz de barışın sağlanması için elimizden geleni yapmaya hazırız,” dedi.

Trump’ın Moskova’yı vurmakla tehdit ettiği iddiası hakkında

Diğer yandan Putin, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Moskova’yı vurmakla tehdit ettiği yönündeki iddialar hakkında şunları söyledi:

“Beni tehdit ettiğini hatırlamıyorum. Bu açıklamalar ABD’deki seçim mücadelesinin bir parçası. Ancak Trump’ın, Ukrayna’daki çatışmayı sonlandırmak için her şeyi yapmaya hazır olduğunu söylemesi dikkate değer. Bu tür samimi açıklamaları her zaman memnuniyetle karşılıyoruz.

Trump ile uzun süredir tartışılan bir konu var: Rusya ile işbirliği yapıp yapmadığı. ABD’de yapılan soruşturmalar bunun tamamen asılsız olduğunu ortaya koydu. Seçimlerden sonra ABD-Rusya ilişkilerinin nasıl gelişeceği, öncelikle ABD’ye bağlı. Eğer ABD, Rusya ile normal ilişkilere hazırsa, biz de aynı şekilde karşılık veririz.”

Rusya’nın tecrit edildiği iddialarına yanıt

Ayrıca Putin, Rusya’nın izolasyonu iddialarını yalanlayarak, “Avrupalı liderlerin bizimle ilişkileri yeniden başlatmak istediğini duyuyoruz. Biz bu tür temaslara her zaman açığız ve ekonomimiz büyümeye devam ediyor,” değerlendirmesini yaptı

BRICS ortak ödeme sistemi hakkında

Rusya lideri, BRICS ülkeleri arasında ortak bir ödeme sistemi oluşturulması konusunda henüz somut bir adım atılmadığını belirtti:

“Rusya Merkez Bankası tarafından oluşturulan mevcut finansal bilgi alışverişi sistemi üzerinden ilerliyoruz. Diğer BRICS üyelerinin de kendi sistemleri var ve bunları kullanıyoruz.”

BRICS ülkeleri arasında bankalararası iletişim

Putin, BRICS ülkeleri arasında bankalararası iletişimin geliştirilmesi gerektiğini belirterek, “Ulusal para birimlerinde karşılıklı mutabakat mekanizmaları oluşturmaya devam edeceğiz,” dedi.

Devlet Başkanı, BRICS’in kapalı bir grup olmadığını vurgulayarak, “BRICS, değerlerimizi paylaşan herkese açıktır. Üyelerimiz, dışarıdan baskı olmadan ortak çözümler üretmek için çalışıyor,” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara BRICS’i sorduk – 1: Bağımsız BRICS ödeme sistemi başarıya ulaşabilir mi?