Japonya’da iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) yeni lideri Shigeru Ishiba, salı günü muhalefet partilerinin protestolarının damgasını vurduğu kısa bir parlamento oturumunun ilk gününde yapılan alt ve üst meclis oylamalarında ülkenin 102. başbakanı seçildi.

Ishiba’nın muhalefet partilerinin adayları karşısındaki zaferi, LDP ve koalisyon ortağı Komeito’nun Diet’in her iki kanadında da yeterli oy sayısına sahip olmasıyla sağlandı. Kabine Baş Sekreteri Yoshimasa Hayashi daha sonra Katsunobu Kato’nun maliye bakanı, Takeshi Iwaya’nın dışişleri bakanı ve Gen Nakatani’nin savunma bakanı olduğu yeni bakanlar kurulunu açıkladı. Hayashi, Ishiba’nın selefi Fumio Kishida’nın kabinesinden kalan bir isim.

Japonya’nın yeni lideri, azalan nüfus ve on yıllardır süren deflasyonla mücadeleden hala etkilenen kırılgan bir ekonomi gibi zorlu sorunlarla karşı karşıya. Ulusal güvenlik alanında ise Tokyo; Çin, Kuzey Kore ve Rusya’ya karşı ABD ittifakına dahil. Öte yandan ABD de yeni başkanını seçmeye çalışırken, Japonya Washington ile ‘yakın’ ilişkilerin ayn şekilde devam edip etmeyeceği konusunda endişeli.

Yeni savunma şefi Nakatani gazetecilere verdiği demeçte Çin ve Kuzey Kore’ye atıfta bulunarak “Şu anda uluslararası alanda artan gerilim ve tehlikeler var ve Japonya’nın güvenliği ve savunması da büyük endişe kaynağı” dedi. “Teyakkuz ve gözetlemeyi sürdürmek ve Öz Savunma Kuvvetlerinin Japonya’yı iyi bir şekilde savunabileceği bir sistem kurmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Daha geniş yetki arayışı ve muhalefetin protestoları

Ishiba ğazartesi günü yaptığı açıklamada alt meclisi feshetmeyi ve 27 Ekim için erken seçim çağrısında bulunmayı planladığını söyledi ki bu daha geniş bir yetki arayışı olarak görülüyor. Cuma günü yapılan ikinci tur oylamada muhafazakar milletvekili Sanae Takaichi’ye karşı üstünlük sağlayarak LDP başkanı seçildi. LDP’nin ilk kadın başkanı olmaya çalışan Takaichi ilk turda öndeydi. Aralarında Hayashi ve Kato’nun da bulunduğu dokuz aday bu göreve talip olmuştu.

Dokuz gün sürecek olağanüstü yasama oturumu, ana muhalefetteki Anayasal Demokratik Parti’nin Ishiba’yı başbakan seçilmeden önce alt meclis seçim tarihini açıkladığı için eleştiren protestosuyla açıldı. CDP milletvekili Junya Ogawa yaptığı kısa konuşmada, “Bu, Diyet’e karşı en büyük saygısızlığı gösteriyor” dedi.

Ishiba alt mecliste toplam 291 oy alırken, CDP’nin lideri olan eski başbakan Yoshihiko Noda 100 oyla ikinci sırada yer aldı. Daha küçük partilerin liderleri de oy aldı. Üst mecliste ise Noda’nın 45 oyuna karşılık Ishiba 143 milletvekili tarafından seçildi. Ishiba’nın LDP’li rakibi Takaichi ve parti başkanlığı için yarışan Toshimitsu Motegi birer oy aldı.

Ishiba’nın seçmenleri ikna çabaları

Yaklaşan alt meclis seçimleri için kampanya yürüten Ishiba ve LDP, seçmenleri halkın güvenini yeniden tesis edecek planları olduğuna ikna etmek zorunda. Pek çok Japon, geçen yılın sonunda ortaya çıkan siyasi fon skandalı nedeniyle öfkeli. Çok sayıda LDP vekilinin siyasi harcamalarını düzgün bir şekilde rapor etmediği skandal, partinin destek oranlarının düşmesine neden oldu.

Ağustos ayında Kishida sorumluluğu üstlenerek LDP başkanlığına yeniden aday olmayacağını açıkladı ve daha önce dört kez başarısız bir şekilde bu göreve aday olan Ishiba’nın yeniden aday olmasının önünü açtı.

Ishiba, parti yarışında geriden gelerek kazandığı zaferin ardından düzenlediği basın toplantısında, ulusal güvenliğin nasıl korunacağı ve ekonomiye dinamizmin nasıl geri kazandırılacağı gibi yeni liderlerin ele alması gereken tipik konulara vurgu yaptı. Ancak Japonya’nın nasıl bir ülke olmasını istediğine dair bir vizyon da çizdi.

“Kadınların ve gençlerin umutla yaşayabileceği bir toplum, çok çalışanların ödüllendirildiği bir toplum ve engelliler ve çeşitli zorluklarla karşılaşanlar da dahil olmak üzere herkesin aktif bir rol oynayabileceği bir toplum yaratacağız” dedi. Partinin “herkesin huzur ve güven içinde yaşayabileceği ve her yüzün yeniden gülümseyeceği yeni bir Japonya yaratmak için” çalışacağını da sözlerine ekledi.

Çin’in üst düzey yolsuzlukla mücadele operasyonları devam ediyor.

Çin’in en üst siyasi disiplin ve yolsuzlukla mücadele kurumu olan Disiplin Teftiş Merkezi Komisyonu’nun (CCDI) kıdemli bir müfettişi soruşturma altına aldığı bildirildi.

South China Morning Post’un haberine göre, disiplin şefi Li Gang soruşturma kapsamında gözetim altında. Li, CCDI tarafından Komünist Parti’nin en üst düzey personel ofisi olan Merkezi Organizasyon Departmanı’na atanmıştı.

CCDI pazartesi günü yaptığı açıklamada Li’nin “ciddi disiplin ve hukuk ihlalleri şüphesi” nedeniyle “disiplin incelemesi ve gözetim soruşturması altında” olduğunu duyurdu.

Geçtiğimiz iki hafta içinde diğer üç üst düzey yetkili de benzer suçlamalarla soruşturma altına alındı.

Bu isimlerin devlete ait telekom devi China Unicom’un genel müdür yardımcısı Cao Xingxin, Gümrük Genel İdaresi müdür yardımcısı Sun Yuning ve eski eğitim bakan yardımcısı Du Yubo olduğu bildirildi.

South China Morning Post tarafından yapılan bir sayıma göre, bu yılın ilk dokuz ayında 44 üst düzey kadro soruşturma altına alındı – geçen yılın aynı döneminde bu sayı 34’tü.

CCDI geçen yıl 45 üst düzey yetkili hakkında soruşturma açıldığını duyurdu. Bu sayı, Xi’nin 2013 yılında başlattığı ve hem “kaplanların” hem de “sineklerin ” – güçlü liderler ve alt düzey bürokratlar – peşine düşme sözü verdiği kapsamlı yolsuzlukla mücadele kampanyasından bu yana en yüksek sayı oldu.

Haziran ayında Politbüro’nun eski savunma bakanları Li Shangfu ve Wei Fenghe’nin de geçen yıl soruşturma altına alındığını açıklamasıyla 2023 toplamına iki kişi daha eklendi.

Gözaltına alınan kaplanların tamamı – CCDI’nin deyimiyle – “merkezi olarak yönetilen kadrolar” olarak bilinen, yani bakan yardımcısı ya da daha üst düzeyde rütbelere sahip yetkililerden oluşan bir havuza aitti.

Daha küçük bir kısmı ise biraz daha düşük rütbelere sahip olmakla birlikte kritik sektörlerde kilit pozisyonları işgal ediyordu.

Bakan yardımcılığı görevinde bulunan 59 yaşındaki Li, devlete ait China Southern Power Grid’in disiplin şefi Long Fei’den sonra bu yıl görevden alınan en yüksek rütbeli disiplin şefi oldu.

Long şubat ayında soruşturma altına alınmış ve ağustos ayında parti disiplini ve yasaları ciddi şekilde ihlal ettiği gerekçesiyle partiden ihraç edilmişti.

Ocak ayında CCDI’nin genel kuruluna hitap eden Xi, on yılı aşkın bir sürenin ardından yolsuzlukla mücadele “ciddi ve karmaşık” olmaya devam ederken en üst disiplin gözlemcisini “çürük elmaları düzenli olarak ortadan kaldırmaya” çağırdı.

Xi, CCDI’nin disiplin teftiş ve denetim ekibinin inşasını güçlendirmek ve bir “öz reform modeli” haline gelmek için “yanlışları kararlılıkla önlemesi ve ele alması” gerektiğini söyledi.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping pazartesi günü yaptığı yıllık Ulusal Gün konuşmasında artan belirsizliklere karşı topyekûn bir çaba çağrısında bulundu ve Tayvan’daki “ayrılıkçılara” güçlü bir uyarı gönderdi.

Salı günü Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 75. yıldönümü münasebetiyle Pekin’de düzenlenen resmi etkinlikte konuşan Xi, kadrolara, “geleceğe hazırlıklı olun ve tüm belirsizliklerin üstesinden kararlılıkla gelin” dedi.

Xi, Çin’in her açıdan büyük ve modern bir sosyalist ülke inşa etmek ve Çin modernizasyonu yoluyla ulusal gençleşmeyi sağlamak için çok önemli bir dönemde olduğunu vurguladı.

Xi ayrıca Tayvan’ın “Çin’in kutsal toprakları” olduğunu ve “[Tayvan] Boğazı’nın her iki yakasındaki insanların birbirlerine kan bağıyla bağlı olduklarını” söyledi.

Xi, “Boğazın her iki yakasındaki yurttaşların manevi uyumunu teşvik etmeli ve Tayvan’ın bağımsızlığına yönelik ayrılıkçı faaliyetlere kararlılıkla karşı çıkmalıyız” dedi.

Devlet yayın kuruluşu CCTV’nin haberine göre Xi ayrıca reform ve dışa açılma konusunda ilerleme sözü verdi.

Taahhütler, Pekin’in zorlaşan bir dizi jeopolitik rüzgar karşısında ekonomik ivmeyi yeniden kazanmaya çalıştığı bir dönemde geldi.

Geçtiğimiz hafta Politbüro, ekonomik meseleleri görüşmek üzere bir toplantı düzenledi.

Toplantıda, zor durumdaki işletmelere yardım edilmesi ve sıkıntılı emlak piyasasının kurtarılması için bir çağrı yapıldı.

Çin Merkez Bankası ve mali düzenleyiciler de geçen hafta faiz indirimleri de dahil olmak üzere bir dizi önlem açıkladı. Daha destekleyici mali politikaların da yolda olması bekleniyor.

Çin, ‘hataları tolere etme’ sözü vererek riskten kaçınan yetkilileri inisiyatif almaya teşvik etti