Bizi Takip Edin

Diplomasi

İran ŞİÖ’ye tam üyelik belgesini imzaladı

Yayınlanma

İran, Şanghay İşbirliği Örgütü’nde (ŞİÖ) tam üyelik verilmesine ilişkin mutabakat zaptını imzaladı. Böylece İran’ın ŞİÖ’de tam üye statüsü kazanması için yaklaşık bir yıl sürecek resmi süreç başlatıldı.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, Özbekistan’ın Semerkant kentinde, İran’ın ŞİÖ’ye tam üyeliğine dair taahhüt belgesini örgütün Genel Sekreteri Zhang Ming ile birlikte imzaladığını duyurdu. Abdullahiyan ayrıca, İran’ın artık çeşitli ekonomik, ticari, transit, enerji vb. işbirliklerinde yeni bir aşamaya girdiğini belirtti.

2023’te tam üyelik

ŞİÖ’ye 2005’te gözlemci üye olarak katılan İran’ın tam üyelik süreci Eylül 2021’de başlatılmıştı.

İran’ın imzaladığı bu standart mutabakat, örgütün kuruluş tüzüğü ve Terörizm, Aşırıcılık ve Ayrılıkçılıkla Mücadele Sözleşmesi gibi ŞİÖ anlaşmalarına katılım da dahil olmak üzere bir ülkenin yerine getirmesi beklenen çeşitli yükümlülükleri ana hatlarıyla belirtiyor. Bu ön koşulları yerine getirdikten sonra Tahran, katılım belgelerini onay için Pekin’deki ŞİÖ Sekreterliğine sunacak.

Hindistan ve Pakistan’ın katılım süreçleri göz önünde bulundurularak, İran’ın muhtemelen 2023 yazında tam üye olacağı öngörülüyor.

Örgütün genel sekreter yardımcısı Grigory Logvinov, imzanın ardından Rus devlet televizyonuna verdiği demeçte, İran’ın artık toplantılara katılabileceğini, ancak tam üyeliğe ulaşmasının biraz zaman alacağını söyledi.

ABD yaptırımlarının etkisine karşı yeni fırsatlar

Batı ile yürütülen Nükleer Müzakereler’de çıkmaza giren İran, ŞİÖ ile ABD yaptırımlarının ekonomik izolasyon etkisini aşarak, özellikle ticari alanda geliştireceği işbirlikleri konusunda umutlu. İranlı yetkililer katılım sürecinin ülkenin ekonomik durumunu güçlendireceğini vurguluyor. İran’ın ŞİÖ ülkelerine petrol dışı ihracatının 2022’nin ikinci çeyreğinde yüzde 20 arttığı ve bu dönemde toplam 5,5 milyar dolara ulaştığı kaydediliyor.

Tahran’ın daimi üye olması, ŞİÖ’nün petrol ve gaz varlıklarını önemli ölçüde artırırken, özellikle Çin ve Hindistan’ın enerji ihtiyacı göz önüne alındığında İran’ın rezervleri, ulusal para birimlerinin kullanımı üzerinden bir mekanizma oluşturulabildiği takdirde, bu ülkelerin ihtiyaçlarını karşılayabilir.

Tahran, Çin ve Rusya ile yakın ilişkilerini pekiştirmenin yanı sıra, ŞİÖ’yü Orta Asya ile daha yakın ilişkiler kurmak için de diplomatik bir fırsat olarak görüyor. Nitekim Tahran’ın örgüte, geçen yılki ilk üyelik onayını, 2022 ilkbahar ve yaz aylarında Tacikistan, Kazakistan ve Özbekistan ile yaptığı bir dizi diplomatik işbirliği izledi. Orta Asya ülkeleri tarafından da İran potansiyel bir geçiş merkezi olarak değerlendiriliyor.

İran’ın Örgüte üyeliği, Afganistan da dahil olmak üzere bölgesel güvenlik alanında daha yakın işbirliği için fırsatlar yaratabilir. Nitekim Afganistan ve güvenlik konusu hemen hemen bütün üye ülkelerin gündeminde.

ŞİÖ Zirvesi ve ‘büyüme’ gündemi

ŞİÖ Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in ev sahipliğinde 15-16 Eylül’de Semerkant’ta düzenleniyor.

Temel gündemlerinden biri Örgütün genişlemesi olan zirvede, İran’ın tam üyeliğinin kesinleştirilmesinin yanı sıra, Mısır, Katar ve Suudi Arabistan’a diyalog ortaklığı statüsü verilmesi, Belarus’un örgüte kabulünün başlatılmasına karar verilmesi, Bahreyn ve Maldivler’e diyalog ortaklığı statüsü verilmesi gibi konuların da ele alınması planlanıyor.

ŞİÖ, ilk olarak Şanghay Beşlisi adıyla 1996’da Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan temsilcilerinin Çin’in Şanghay kentinde bir araya gelerek Sınır Bölgelerinde Askeri Güvenin Derinleştirilmesi Anlaşması’nı imzalamasıyla kurulmuştu.

2001’de Özbekistan’ın da katılımıyla üye sayısı 6’ya çıkan Şanghay Beşlisi’nin adı Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değiştirildi. Pakistan ve Hindistan da daha sonra tam üye olarak örgüte kabul edildi. Türkiye’nin “diyalog ortağı” olarak yer aldığı ŞİÖ’ye 2005’te gözlemci üye olarak katılan İran’ın tam üyelik süreci Eylül 2021’de başlatılmıştı.

Diplomasi

Kanada, Trump ile ticaret görüşmelerini ilerletmek için teknoloji vergisini kaldırdı

Yayınlanma

Kanada, ABD Başkanı Donald Trump’ın bu vergiyi “doğrudan ve açık bir saldırı” olarak nitelendirmesinin ardından, komşusu ile ticaret müzakerelerini kolaylaştırmak amacıyla ABD’li teknoloji şirketlerini hedef alan dijital hizmetler vergisini kaldırdı.

Kanada’daki büyük teknoloji şirketlerinin hizmetlerine uygulanan yüzde 3’lük verginin, 30 Haziran’da yürürlüğe girmesi planlanıyordu.

Kanada Maliye Bakanı François-Philippe Champagne pazar gecesi yaptığı açıklamada, “Dijital hizmetler vergisinin kaldırılması, ABD ile yeni bir ekonomik ve güvenlik ilişkisi müzakerelerinin önemli ilerleme kaydetmesini ve tüm Kanadalılar için istihdam yaratma ve refah sağlama çabalarımızı güçlendirecektir” dedi.

Başbakan Mark Carney, verginin kaldırılmasının, bu ay Kananaskis’te düzenlenen G7 liderler zirvesinde ilan edilen ticaret anlaşmasının imzalanması için “21 Temmuz tarihine kadar müzakerelerin yeniden başlamasını destekleyeceğini” söyledi.

Açıklamada, Carney ve Trump’ın bir anlaşmaya varmak amacıyla müzakereleri yeniden başlatacakları konusunda anlaştıkları belirtildi.

Trump cuma günü yaptığı açıklamada, ABD’nin teknoloji şirketlerine uygulanan vergiye misilleme olarak Kanada ile ticaret görüşmelerini “sonlandırdığını” söyledi ve aylar süren gerginliğin ardından Kuzey Amerika’da şiddetli bir ticaret savaşını yeniden alevlendirdi.

Trump, pazar günü Fox News’te bu şikayetlerini yineledi. “Onlar belirli vergileri kaldırıncaya kadar, evet,” dedi ve ekledi: “İnsanlar farkında değil, Kanada ile anlaşmak çok zor.”

Aralık 2023’te Kanada’nın parlamento bütçe ofisi, DST’nin federal hükümetin gelirlerini beş yıl içinde 7,2 milyar Kanada doları (5,3 milyar ABD doları) artıracağını tahmin etti.

İlk olarak 2020’de duyurulan vergi, Meta, Netflix ve Amazon gibi şirketlerin yanı sıra yerel işletmeleri de hedef alıyordu. Etkilenenler, haziran sonuna kadar beyanname vermek zorunda kaldılar, aksi takdirde para cezasına çarptırılacaklardı.

Vergi, Trump’ın ana şikayetlerinden biri olmakla birlikte, bazı Kanadalı iş grupları tarafından da hoş karşılanmadı.

Kanada İş Konseyi Başkanı Goldy Hyder, “Uzun yıllardır, tek taraflı bir dijital hizmet vergisinin uygulanmasının Kanada’nın en önemli ticaret ortağı olan ABD ile ekonomik ilişkilerini zedeleyebileceği konusunda uyarıda bulunuyorduk” dedi. “Bu talihsiz gelişme artık gerçekleşti” diye ekledi.

Okumaya Devam Et

Diplomasi

Ukrayna, Rusya’ya yönelik uzun menzilli saldırıları artıracak

Yayınlanma

Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, Rusya’ya yönelik uzun menzilli insansız hava aracı saldırılarının sayısını ve ölçeğini ‘birkaç kat’ artırma kararı aldıklarını açıkladı. Umerov, on binlerce yeni İHA için sözleşme hazırlığı yapıldığını ve hedefin Rus askeri tesisleri olacağını belirtti.

Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, ülkesinin uzun menzilli insansız hava araçları (İHA) kullanarak Rusya’ya yönelik saldırıların sayısını keskin bir şekilde artırmaya hazırlandığını bildirdi.

İnterfaks ajansının aktardığına göre Umerov, komutanlığın iki hafta önce uzun menzilli İHA operasyonlarının sayısını ve ölçeğini “birkaç kat” artırma kararı aldığını ifade etti.

Gazetecilerle bir araya gelen Umerov, Rus askeri tesislerini hedef alacak on binlerce yeni İHA için sözleşme hazırlıklarının sürdüğünü kaydetti.

Bu yıl 4 milyondan fazla İHA tedarik edilecek

Bakan Umerov, bu yıl içinde Ukrayna ordusuna toplamda 4 milyondan fazla İHA’nın teslim edileceğini açıkladı. Ukraynalı işletmelerin üretim hacimlerini yılda 4 milyondan fazla İHA üretebilecek seviyeye çıkardığını belirten Umerov, yılın başından bu yana Ukrayna ordusunun hem devlet tedarikleri hem de tugayların doğrudan alımları yoluyla 1,5 milyon İHA teslim aldığını söyledi.

Die Welt: Zelenskiy, NATO zirvesinde figüran rolündeydi

Saldırılar onaylanmış planlara göre yapılıyor

Umerov, Ukrayna ordusuna İHA tedarikinin takvime uygun şekilde ilerlediğini ve Rus tesislerine yönelik saldırıların onaylanmış planlar doğrultusunda her gün gerçekleştirildiğini vurguladı.

Habere göre Kiev, geçen yıl sistematik uzun menzilli operasyonlar için bir plan geliştirmiş ve on binlerce “derin darbe” (deepstrike) kapasiteli İHA için sözleşme imzalamıştı.

Bu tedbir sayesinde Ukrayna ordusu, Rusya Federasyonu topraklarının derinliklerindeki kritik hedeflere düzenli olarak yüksek hassasiyetli saldırılar düzenleme imkânı buldu.

Ukrayna müttefikleriyle ‘avcı İHA’ üretiyor

Öte yandan, Ukrayna’nın artan Rus İHA saldırılarına karşı savunmasını güçlendirmek amacıyla müttefikleriyle birlikte önleyici İHA’lar (avcı İHA) üretmeye başladığı da daha önce açıklanmıştı.

Kiev’den yapılan açıklamada, “Şahid avcısı” olarak nitelendirilen bu İHA’ların üç Ukraynalı şirket tarafından üretildiği belirtilmişti.

Okumaya Devam Et

Diplomasi

Ermenistan’da polis, başpiskoposu gözaltına almak isteyince arbede çıktı

Yayınlanma

Ermenistan’da Ulusal Güvenlik Teşkilatı’nın Başpiskopos Mikael Acapahyan’ı gözaltına alması, din adamları ve halkın direnişiyle karşılaştı. Eçmiadzin Ana Makamı önünde yaşanan arbedenin ardından güvenlik güçleri geri çekilmek zorunda kaldı.

Ermenistan’da Ulusal Güvenlik Teşkilatı mensuplarının, Başpiskopos Mikael Acapahyan’ı gözaltına almak üzere Eçmiadzin Ana Makamı’na düzenlediği operasyon, halkın ve din adamlarının direnişiyle karşılaştı.

Bugün yaşanan olayda, güvenlik güçleri ile halk arasında arbede çıkarken, muhalefetin çağrısıyla bölgeye gelen destekçiler başpiskoposun gözaltına alınmasını engelledi.

Halk özel kuvvetlerle çatıştı

Sputnik Ermenistan‘ın haberine göre, Ulusal Güvenlik Teşkilatı görevlileri sabah saatlerinde Şirak Piskoposluğu’nda arama başlattıktan sonra Başpiskopos Mikael Acapahyan’ı gözaltına almak amacıyla Tüm Ermeniler Katolikosu’nun Eçmiadzin’deki konutuna geldi.

GFakat güvenlik güçleri geldiği sırada Acapahyan, din adamları toplantısı için Eçmiadzin’de bulunuyordu.

Bu gelişme üzerine din adamları ve halk, özel kuvvetlerin yolunu fiziksel olarak keserek Acapahyan’ın gözaltına alınmasına izin vermedi. Yerel saatle 11.39’da toplanan kalabalık ile güvenlik güçleri arasında arbede başladı.

Gerilimin tırmanmasıyla Eçmiadzin’e ek polis, özel kuvvetler ve Ulusal Güvenlik Teşkilatı personeli sevk edildi. Eş zamanlı olarak, Taşnaksutyun partisinin de aralarında bulunduğu Ermeni muhalefeti, destekçilerine kilise liderlerinin gözaltına alınmasını engellemek için kente gelme çağrısı yaptı.

Paşinyan, Rusya vatandaşı milyarder Karapetyan’a karşı neden silaha sarıldı?

Katolikos ve başpiskoposun çıkışı engellendi

Yerel saatle 11.48’de Tüm Ermeniler Katolikosu Karekin II, yanında başpiskopos ve bir avukatla birlikte kalabalığın karşısına çıktı.

Ancak halk, katolikos ve başpiskoposun bölgeden ayrılmasına izin vermedi. Kapıları kilitleyen kalabalık, “patrik” sloganları atarak maskeli güvenlik güçlerine “Sizler deccalsınız,” diye bağırdı.

Ulusal Güvenlik Teşkilatı, yaptığı resmi açıklamada başpiskoposu gönüllü olarak soruşturma makamlarına teslim olmaya çağırdı ve toplanan kalabalığı kolluk kuvvetlerinin faaliyetlerini engellememeleri konusunda uyardı.

Paşinyan yönetimine ‘kimliği yok etme’ suçlaması

Yaşananlar üzerine Rusya Ermenileri Birliği, Ermenistan hükümetinin eylemlerini sert bir dille eleştiren bir açıklama yayımladı.

Birlik, Başbakan Nikol Paşinyan’ı, 2026 seçimleri öncesinde muhalefetin kalesi olarak görülen kiliseye zulmetmek ve Ermeni kimliğinin temellerini yıkmaya çalışmakla suçladı.

Yerel saatle 14.21 sularında güvenlik güçleri ve toplanan halk dağılmaya başladı. Kolluk kuvvetleri, daha önce konuşlandıkları bölgeyi geldikleri gibi aniden terk etti.

Ulusal Güvenlik Teşkilatı ve polis, Eçmiadzin Ana Makamı’nı terk etme kararını güvenlik gerekçelerine dayandırdı.

Kurumlar, Başpiskopos Mikael Acapahyan’a “kolluk kuvvetlerinden saklanmaması ve kendisini bekleyen Ulusal Güvenlik Teşkilatı operasyon grubuna teslim olması” çağrısını yineledi.

Paşinyan: Din adamlarının darbe planını engelledik

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English