Çin Devlet Başkanı Xi Jinping salı günü Pekin’de Nepal Başbakanı KP Sharma Oli’yi ağırlarken, iki ülke altyapı projeleri ve 300 milyon yuan (41 milyon $) nakit yardımı yoluyla bağlarını güçlendirmeyi hedefliyor.

Devlet haber ajansı Xinhua tarafından yapılan açıklamaya göre Çin, Nepal’i önemli bir komşu olarak görüyor ve Xi stratejik ortaklığı ilerletmek istiyor.

Açıklamada Xi’nin, Pekin’in özellikle Çin’in Kuşak Yol Girişimi kapsamında altyapı inşasına verdiği desteği derinleştireceğini söylediği aktarılıyor. Bu destek Nepal’in “karayla çevrili bir ülkeden karayla bağlantılı bir ülkeye” geçişine yardımcı olacak limanları, elektrik şebekelerini ve iletişim ağlarını da içeriyor. Açıklamada ayrıca iki ülke arasında Himalayalar arası bağlantının giderek gerçeğe dönüşmekte olduğu da vurgulandı.

Nepal Dışişleri Bakanlığı’na göre Oli toplantı öncesinde Başbakan Li Qiang ile bir araya geldi ve dokuz anlaşma imzaladı. Bu anlaşmalar Katmandu ile Çin sınırı arasındaki yolculuğu hızlandıracak bir tünelin inşası için Pekin’in desteğinin yanı sıra Nepal’in başkentindeki Basantapur Durbar olarak da bilinen tarihi Durbar Meydanı’ndaki eski bir sarayın yeniden inşasını kapsıyor. Dokuz katlı saray 2015 yılındaki depremde hasar görmüştü.

Nepal ve Çin ayrıca 300 milyon yuan tutarında bir nakit yardımı anlaşması imzalarken, Pekin’in Nepal’deki Pokhara Havaalanı’nın inşası için verdiği 216 milyon dolarlık krediden feragat edilmesine ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı.

Oli’nin perşembe gününe kadar sürecek olan dört günlük Çin ziyareti, selefinin güvensizlik oylamasıyla görevden alınmasının ardından temmuz ayında göreve gelmesinden bu yana gerçekleştirdiği ilk ziyaret. Gezi, Oli’nin Nepal’in yeni liderlerinin geleneksel olarak ziyaret ettikleri ilk ülke olan Hindistan’dan davet alamamasının ardından düzenlendi.

Öte yandan analistler, Nepal hükümetinin Kuşak Yol Girişimi (KYG) kapsamında kredi değil sadece hibe kabul etme yönündeki tutumunun iki ülke arasında bazı zorluklar yarattığını değerlendirdi.

Pazartesi günü KYG kapsamındaki inşaat işleriyle ilgili ayrı bir toplantıda Xi, Çinli yetkilileri “mevcut ciddi ve karmaşık uluslararası ortamda” altyapı odaklı girişimi ihtiyatlı bir şekilde ilerletmeye çağırdı.

Devlet medyası People’s Daily’ye göre Xi, “fırsatların zorluklardan daha ağır bastığını” kabul etse de “her türlü risk ve zorluğun uygun şekilde yönetilmesi ve jeopolitik çatışmaların etkisinin etkin bir şekilde ele alınması” için çaba gösterilmesi çağrısında bulundu.

Çin, 150’den fazla ülke ve 30’dan fazla uluslararası enstitü ile KYG işbirliği belgeleri imzaladı.

Pakistan hükümeti, hapisteki eski Başbakan İmran Han’a verilen desteği bastırmak için uğraşıyor.

Geçen hafta İslamabad yakınlarında Han’ın Pakistan Tehreek-e-Insaf partisinin (PTI) öncülük ettiği kitlesel protestoları bastıran yetkililer, şimdi de kale konumundaki Khyber Pakhtunkhwa eyaletinde partiyi görevden uzaklaştırmak için harekete geçti.

Hükümet ayrıca geçen yıl yolsuzluk ve şiddeti kışkırtmak gibi bir dizi suçlamayla hapse atılan eski başbakana büyük bir darbe vurabilecek bir hareket olarak PTI’nın ulusal düzeyde yasaklanması için bastırıyor.

PTI’ya operasyon hazırlığı

Han’ın azılı rakibi Başbakan Şahbaz Şerif’in kabinesi cuma günü, federal hükümetin güvenlik kaygıları ya da idari başarısızlıklar nedeniyle yönetilemez bulduğu herhangi bir eyalette iktidarı ele almasına olanak tanıyan anayasal bir kuralı devreye sokmak üzere oylama yaptı.

Oylama, kuzeybatı eyaletinde düzenlenen hükümet karşıtı protestolara liderlik eden PTI’ya sadık Hayber Pakhtunkhwa Başbakanı Ali Amin Gandapur’un görevden alınmasının yolunu açtı. “Valinin kuralı” olarak adlandırılan yöntemin uygulanması Gandapur’un kabinesini feshedecek ve Han’ın kurduğu partiyi yönettiği tek vilayette iktidardan uzaklaştıracak. Ancak uzmanlara göre bu büyük bir hata ve eyaleti şiddet sarmalına sürükleyebilir.

Wilson Center Güney Asya Enstitüsü Direktörü Michael Kugelman Nikkei Asia’ya verdiği demeçte, “bu uygulamayı dayatmak büyük bir hata olacaktır… çünkü eyaleti daha fazla istikrarsızlığa ve şiddete itecektir ki federal hükümet bunu göze alamaz” dedi.

Pakistan’ın ulusal hükümeti, 1947’deki bağımsızlıktan bu yana 10 kez bir eyalet hükümetini görevden almak için bu yasayı kullandı. Sonuncusu on yıldan uzun bir süre önce, ayrılıkçı bir isyanla boğuşan, kaynak zengini bir eyalet olan Belucistan’da yaşandı.

Bu yılın başlarında İslamabad, Pakistan’ın bir sonraki başyargıcını kendisinin seçmesine izin vermek için anayasayı değiştirerek benzeri görülmemiş bir adım attı. Uzmanlar bunun, Han dostu bir yargıcın en üst görevi üstlenmesini ve muhtemelen siyasi amaçlı olduğunu söylediği suçlamalarla hapisten çıkmasını engellemeyi amaçladığını söyledi.

Şerif hükümeti ayrıca PTI’ya il düzeyinde ulusal bir yasak getirmek için de zemin hazırlıyor. Belucistan’da geçen haftaki olaylar üzerine bir yasaklama önergesi oylandı ve Pencap eyaletinde de benzer bir önergenin oylanması bekleniyor.

Han’ın popülaritesi hala yüksek

Han’ın partisi geçen hafta bir düzine destekçisinin güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü ve 1,000’den fazla kişinin tutuklandığını söyledi. Hükümet ise hiçbir protestocunun öldürülmediğini bildirdi ve bunun yerine dört güvenlik personelinin ölümünden PTI’yı sorumlu tuttu.

Gösteriler 72 yaşındaki Han’ın hapisten çıkması için yaptığı “son çağrı” ile tetiklendi. Han, ülkenin güçlü ordusuyla ters düştükten sonra 2022 yılında güvensizlik önergesiyle iktidardan düşürüldü ve ertesi yıl hapse atıldı, ancak hala yaygın bir popülariteye sahip.

Şubat ayında yapılan seçimlerin ardından ordu ve siyasi müttefikleri, en çok sandalyeyi kazanmasına rağmen PTI’nın iktidara gelmesini engelledi.

Ülkenin en çok satış yapan savunma grubu olan Israel Aerospace Industries (IAI), küresel olarak genişlemek amacıyla büyük veri, sinyal ve görüntü işleme, yeşil enerji ve daha fazlası gibi alanlarda ortaklaşa son teknolojiler için Hindistan’da yeni girişimler aramaya başladı.

IAI, kasım ayı sonunda Güney Asya ülkesinde NeuSPHERE İnovasyon Hızlandırma Programı adında yeni bir program başlattı.

IAI Çekirdek Teknolojiler Başkan Yardımcısı Avital Schrift, Yeni Delhi’de Nikkei Asia’ya verdiği demeçte bu programın amacını “derin teknoloji alanında yenilikçi girişimlere ulaşmak ve bu toplulukla işbirliği yaparak onların fikirlerini almak ve … dünya teknolojilerindeki henüz olgunlaşmamış fikirleri alıp ürünlere dönüştürebilmek” şeklinde ifade etti.

Büyük veri, görüntü işleme ve yeşil enerjinin yanı sıra IAI ayrıca gelişmiş navigasyon sistemleri, yapay zeka ve otonomi, XR (genişletilmiş gerçeklik)-bakım ve eğitim, gelişmiş üretim, kuantum, uç bilişim, insan-makine arayüzleri ve giyilebilir teknoloji konularına da odaklanacak.

Şirket, Hindustan Aeronautics ve Larsen & Toubro gibi çeşitli alanlarda birçok Hint devlet kuruluşu ve özel şirketle çalışmaktadır. Eylül ayında Hindistan’ın devlet savunma şirketi Bharat Electronics ile Güney Asya ülkesinin silahlı kuvvetlerinin kısa menzilli hava savunma sistemleri alanındaki gereksinimlerini karşılamada işbirliği için bir mutabakat anlaşması imzaladı.

“[Hindistan’daki] tüm devlerle çalışıyoruz ve … [Ayrıca birçok ortak girişim oluşturmaya çalışıyoruz … Hintli şirketlerle işbirliğine inanıyoruz,” dedi Schrift röportajda.

IAI, NeuSPHERE programının katılımcı Hintli girişimlere, pazara hazır çözümlerini hızlandırmak için küresel mentorluk ve rehberlik, ağ oluşturma ve finansman dahil olmak üzere gelişmiş kaynaklara ve teknolojilere erişim sağlayacağını söyledi.

“İsrail’de son dört yıldır faaliyet gösteren kendi inovasyon merkezimiz var” diyen Schrift, küreselleşmeye karar verdiklerinde sadece iki deve odaklandıklarını söyledi: ABD ve Hindistan. İsrailli şirket bu yılın başlarında ABD’de IAI CATALYST adlı bir inovasyon programı başlattı.

Son 40 yıldır Hintlilerle birlikte çalışan Schrift, “Hint kültürünü, yeteneklerini ve teknolojik becerilerini çok takdir ediyoruz” dedi.

İsrail’in Yeni Delhi Büyükelçisi Reuven Azar Nikkei’ye yaptığı açıklamada IAI’nin NeuSPHERE programının “çok önemli bir program olduğunu çünkü inovasyonun ekonomide değer zincirinin yaratılmasında kilit rol oynadığını” söyledi.

“Her şey inovasyonla başlar ve sonra aşağıya doğru akar” diye ekledi. IAI ayrıca Perşembe günü Hindistan’ın güneyindeki Haydarabad kentinde güç sistemleri, soğutma sistemleri, bilgi teknolojisi entegrasyonu, radar testleri ve kalibrasyonu gibi radar modülleri ve alt sistemlerinin bakım ve onarımı konusunda uzmanlaşmış en yeni tesisini açtı.

IAI’den yapılan açıklamada bu stratejik merkezin, Güney Asya ülkesini bir üretim merkezine dönüştürmeyi amaçlayan “Make in India girişimi kapsamında IAI’nin Hindistan’ın savunma altyapısını güçlendirme taahhüdünde önemli bir kilometre taşına işaret ettiği” belirtildi.

1953 yılında kurulan IAI, 5 milyar dolarlık geliri ve 15,000 kişilik işgücüyle İsrail’deki en büyük teknoloji işvereni konumunda. Dünyada uçak geliştiren ve üreten 10 şirketten biri ve uydu kabiliyetine sahip 11 küresel firma arasında yer alıyor.