Bizi Takip Edin

DİPLOMASİ

Üçlü zirve fiili bir Asya NATO’su hazırlığı

Yayınlanma

ABD Başkanı Joe Biden’ın bu hafta Camp David’de Japonya ve Güney Kore liderlerini ağırlayarak teknoloji ve savunma alanındaki bağları derinleştirmesi ve üçlü bir ittifakı zorlaması nedeniyle Pekin “yüksek alarm” halinde. Çinli uzmanlar bunu “Çin’in yanı başında fiili bir Asya NATO’su” olarak nitelendiriyor.

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol ve Japonya Başbakanı Fumio Kishida cuma günü Maryland kırsalındaki ABD başkanlık inzivasında Biden’a katılarak türünün ilk üçlü zirvesini gerçekleştirecekler.

Reuters’a konuşan üst düzey ABD’li yetkililer, iki liderin balistik füze savunma sistemleri ve teknoloji geliştirme konularında genişletilmiş işbirliği planlarını açıklamalarının beklendiğini söyledi.

Reuters’in yetkililerden aktardığına göre, tarafların yeni bir üçlü kriz hattı kurulması ve gelecekte her yıl bir araya gelinmesi konusunda da mutabık kalmaları muhtemel.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin Çin’in “ilgili ülkelerin çeşitli küçük çemberleri bir araya getirmesine” karşı olduğunu söyledi.

Wang, “[Çin] aynı zamanda çatışmayı artıran ve diğer ülkelerin stratejik güvenliğini tehlikeye atan uygulamalara da karşı çıkıyor” dedi ve ekledi: “İlgili ülkeler zamanın trendini takip etmeli ve bölgesel barış, istikrar ve refah için daha fazlasını yapmalıdır.”

Çin’in kuzeydoğusundaki Liaoning Üniversitesi Amerikan ve Doğu Asya Çalışmaları Enstitüsü dekanı Lu Chao, cuma günkü toplantının Pekin’in sinirlerini bozacak üçlü bir askeri ittifaka yol açabileceğini söyledi.

South China Morning Post’a konuşan Lu, “[Muhtemel] devlet başkanları arasındaki düzenli toplantı mekanizması ve askeri açıdan sabit işbirliği mekanizması, üçlü bir askeri ittifakın fiilen oluşması anlamına geliyor” dedi.

Uzmanlar, Kuzey Kore’nin gündemin ilk sırasında yer alması beklenirken, Pekin’in zirve sonunda yayınlanması beklenen ortak bildiride Tayvan’a özel atıflar yapılıp yapılmayacağını izleyeceğini söyledi.

Lu, “Çin, özellikle Tayvan meselesinin gündeme gelmesine karşın zirve için yüksek alarm durumunda,” dedi ve ekledi: “Eğer Tayvan meselesi zirvede alenen gündeme getirilirse, bu Çin’e karşı güçlü bir provokasyon olarak görülecek ve Asya-Pasifik’te istikrar için tehlikeli bir hamle olacaktır.”

Adının açıklanmasını istemeyen bir ABD’li yetkilinin Reuters’a verdiği bilgiye göre, bildiride Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrarın korunmasına ilişkin genel gözlemler de yer alacak ancak kesin ifadelerin son dakikaya kadar müzakere edilmesi bekleniyor.

‘O kadar ileri gidemezler, hedefleri farklı’

Cuma günkü zirve, Biden yönetiminin Çin’e karşı Asya’daki askeri ittifaklarını güçlendirme ve bu bağlamda müttefikleri Japonya ve Güney Kore’yi bir araya getirme kampanyasının ardından geldi.

ABD 1951 yılında Japonya ile Karşılıklı İşbirliği ve Güvenlik Anlaşması imzaladı. Kore savaşındaki ateşkesin ardından da 1953 yılında Güney Kore ile Karşılıklı Savunma Anlaşması imzaladı.

Tokyo ve Seul’ün, özellikle Japonya’nın savaş zamanındaki aşırılıkları ve toprak sorunları nedeniyle sorunlu bir geçmişi var ancak Çin’in bölgedeki etkisinin artması, Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetleri ve ABD’nin Asya-Pasifik stratejisi ki komşuyu birbirine ve Washington’a yaklaştırdı.

Pekin’deki Tsinghua Üniversitesi’nde bölgesel ilişkiler uzmanı olan Liu Jiangyong ise, NATO benzeri üçlü bir ittifaka şüpheyle yaklaştığını dile getirdi.

Liu, “Üç ülke NATO ülkelerinin birbirleriyle olan güvenlik taahhütlerine sahip değil ve Japonya ve Güney Kore müttefik değil güvenlik ortağı” dedi.

Çinli uzman ayrıca, üç ülkenin stratejik hedeflerinin de farklı olduğunu söyledi: “ABD [hedeflerini] küresel bir perspektiften değerlendirebilirken, Japonya büyük ölçüde Çin’i hedefliyor… Güney Kore ise Kuzey Kore’ye karşı daha büyük bir askeri caydırıcılık oluşturmak için ABD ve Japonya ile güvenlik işbirliğini güçlendirmeye çalışıyor.”

Liu, bununla birlikte, “Çin’e karşı ortak askeri tatbikatların ve üçlü istişarelerin” devam etmesini beklediğini ifade etti.

DİPLOMASİ

AB ve Ukrayna, Biden’ı 2022’de Kiev’in ‘zaferine’ engel olmakla suçluyor

Yayınlanma

Joe Biden’ın başkanlık süresi sona yaklaşırken, ABD’nin Rusya’ya karşı Ukrayna’ya 90 milyar doları aşan yardım sağlamasına rağmen, Avrupa Birliği (AB) ve Ukrayna, Amerikan başkanını kararsız davranmakla suçluyor.

Bazı Avrupalı liderlere göre bu kararsızlık, Ukrayna’nın 2022 sonbaharında Rusya ordusunu Harkov ve Herson’dan püskürtmesine rağmen savaşı kendi lehine çevirememesine neden oldu.

‘Çok az, çok geç’

Bloomberg‘in haberine göre, Biden yönetimi Ukrayna’ya yoğun bir şekilde askeri yardım sağlama konusunda çaba gösterdi ve hatta Batı menşeli uzun menzilli füzelerle Rusya topraklarına saldırılara izin verdi.

Fakat Ukraynalı yetkililer, savaş boyunca defalarca dile getirdikleri bir şikâyeti yineledi: “Çok az, çok geç.”

Bir yılı aşkın süredir devam eden savaş ve Donald Trump’ın başkanlık yarışında yükselişi, Ukrayna’yı işgal altındaki topraklardan vazgeçme veya NATO üyeliğinden yoksun bir barış anlaşmasını kabullenme gibi ihtimallerle karşı karşıya bıraktı.

Bloomberg’e konuşan Ukraynalı yetkililer, böyle bir sonucun büyük ölçüde Biden’ın aldığı ya da almadığı kararlardan kaynaklanacağını savundu.

Avrupa ne ediyor?

Letonya Dışişleri Bakanı Baiba Brazhe, ABD’nin daha erken ve daha güçlü bir şekilde silah sağlaması durumunda bunun “geniş kapsamlı sonuçları” olabileceğini, ancak “olan oldu” diyerek konuyu değerlendirdi.

2022 sonbaharında Ukrayna ordusu, Harkov ve Herson’da hızlı bir taarruz gerçekleştirerek bazı bölgeleri geri aldı. Fakat Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, bu zaferlerin sürdürülebilmesi için daha fazla silah talep etti. Biden ise bu konuda tereddütlü davrandı.

Biden’ın bu temkinli yaklaşımı, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan tarafından doğrulandı. Sullivan, ABD’nin nükleer bir tırmanış riskini dikkate aldığını belirtti.

Eski İngiltere Savunma Bakanı Grant Shapps, Biden’ın Ukrayna’ya desteği konusunda genelde temkinli ve kararsız bir tutum sergilediğini, bu yüzden gerekli desteğin cephe dengelerini değiştirecek şekilde verilmediğini söyledi.

Diğer bazı Amerikalı yetkililer ise, Avrupa ülkelerinin Ukrayna’yı desteklemek ve yaptırım uygulamak konusunda yavaş davrandığını belirtti.

Örneğin, Almanya ve diğer AB ülkeleri, Ukrayna’nın NATO üyeliği konusundaki Amerikan tavrının yumuşamasına rağmen şiddetle karşı çıkmaya devam etti.

Biden’ın bir Soğuk Savaş gazisi olarak nükleer tırmanma tehdidine takıntılı hale geldiği belirtilirken, Avrupa’daki bazı liderler Biden’ın stratejisinin Ukrayna’nın yenilmesini önlemeye odaklandığını ancak zafer için gerekli yolu sunmadığını savundu.

Bu stratejinin, Ukrayna’yı uzun ve maliyetli bir çatışmanın içine çektiği iddia edildi.

Ukrayna’da kamuoyu yoklamaları: Halk, Rusya ile müzakereler hakkında ne düşünüyor?

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

Trump’tan AB’ye gümrük tarifesi tehdidi

Yayınlanma

ABD’nin yeni başkanı Donald Trump, AB’yi “büyük ölçekli” miktarlarda ABD petrol ve doğalgazını satın almayı taahhüt etmemesi halinde gümrük vergileriyle karşı karşıya kalacağı konusunda uyardı.

Trump cuma günü Truth Social platformunda yayınladığı mesajda, “Avrupa Birliği’ne, ABD ile aralarındaki muazzam açığı petrol ve doğalgazımızı büyük ölçekte satın alarak kapatmaları gerektiğini söyledim. Aksi takdirde, her şekilde TARİFELER!!!” diye yazdı.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen kasım ayında yaptığı açıklamada AB’nin ABD’den daha fazla sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) almayı değerlendirebileceğini söylemişti.

Leyen gazetecilere verdiği demeçte, “Rusya’dan hâlâ çok miktarda LNG alıyoruz ve neden bunu bizim için daha ucuz olan ve enerji fiyatlarımızı düşüren Amerikan LNG’si ile değiştirmeyelim?” diye sormuştu.

Financial Times’a (FT) konuşan bir AB yetkilisi, “Leyen’in tam da bunu yapma olasılığını ima ettiği göz önüne alındığında, bu bir ‘tehdit’ olarak tuhaf görünüyor,” dedi.

ABD halihazırda Avrupa’nın en büyük LNG tedarikçisi konumunda, fakat Rusya’dan yapılan ithalat ikinci sıradaki yerini koruyor.

Trump, Çin menşeli olmayan tüm ithalata yüzde 20’ye varan genel bir gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulunuyor.

Geçtiğimiz ay Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, Avrupa’nın siyasi liderlerini gümrük vergileri konusunda Trump ile işbirliği yapmaya ve ABD’de üretilen daha fazla ürünü satın almaya çağırmıştı.

Trump’ın ilk başkanlığı sırasında, dönemin Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, ticaret savaşı tehditlerini engellemek için daha fazla ABD gazı satın almayı teklif etmişti.

Uluslararası petrol göstergesi Brent ham petrol fiyatları cuma günü yüzde 0,4 düşüşle varil başına 72,61 dolar oldu. West Texas Intermediate vadeli işlemleri de yüzde 0,4 düşüşle varil başına 69,14 dolardan işlem gördü.

ABD dünyanın en büyük ham petrol üreticisi ve en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatçısı. Aralarında AB ve Vietnam’ın da bulunduğu LNG alıcıları, kısmen gümrük vergisi tehdidini caydırmak için ABD’den daha fazla yakıt satın almayı şimdiden konuşmaya başladılar.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

ABD’den Türkiye Gazprombank yaptırımlarında özel muafiyet

Yayınlanma

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, ABD’nin Gazprombank yaptırımlarında Türkiye’ye muafiyet tanıdığını belirterek, doğalgaz ödemelerinin sorunsuz devam edeceğini duyurdu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, ABD’nin Gazprombank’a uyguladığı yaptırımlar konusunda Türkiye’ye özel bir muafiyet tanıdığını duyurdu.

Bakan Bayraktar, bu sayede Türkiye’nin doğalgaz borcu ödemelerini Gazprombank üzerinden yapmaya devam edebileceğini belirtti.

Bloomberg’e yaptığı açıklamada Bayraktar, bu kararın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı’nın ABD’li yetkililerle yürüttüğü yoğun görüşmelerin ardından alındığını ifade etti.

Türkiye’nin uzun süredir talep ettiği muafiyetin, Rusya ile doğal gaz ticaretinde önemli bir rol oynayacağını vurguladı.

Gazprombank’ın ABD tarafından yaptırım listesine alınması, Türkiye açısından ciddi endişelere yol açmıştı.

Bakan Bayraktar, yaptırımların Türkiye’yi de hedef alması durumunda bunun ekonomik ve stratejik sonuçlarının büyük olabileceğine dikkat çekmişti.

Türkiye’nin geçmişte İran yaptırımları sürecinde de benzer bir muafiyet elde ettiğini hatırlatan Bayraktar, bu kararın iki ülke arasındaki iş birliğini destekleyeceğini söyledi.

Muafiyetin sağlanmasına rağmen Türkiye, Rusya ile alternatif ödeme yöntemleri üzerinde de görüşmeler gerçekleştirdi.

Geçen ay Ankara’da yapılan toplantılarda, her iki tarafın bürokratları olası senaryoları masaya yatırdı. Ancak Bayraktar, alternatif çözümlerle ilgili detaylı bir değerlendirme yapmaktan kaçındı.

Türkiye, Gazprombank yaptırımında ABD’den muafiyet istiyor

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English