Bir Rus savaş gemisi, Norveçli bir balıkçı gemisinden Kuzey Buz Denizi’ndeki bölgeyi terk etmesini talep etti. Norveç gemisi bu isteği yerine getirmeyince, uyarı ateşi açıldı.

Olayı anlatan geminin kaptanı Eystein Orten, kendisi ve beş kişilik mürettebatının 12 Eylül’de Rus Donanması’na ait Amiral Levçenko adlı büyük anti-denizaltı gemisiyle karşılaştığını ifade etti.

Politico‘nun aktardığına göre Orten, “Telsizden arandım: ‘Bu bir Rus savaş gemisi, bölgeyi terk etmeniz gerekiyor’ denildi. Ben de bunun söz konusu olmadığını söyledim,” ifadelerini kullandı.

Bunun üzerine 163 metrelik savaş gemisi, 15 metrelik balıkçı teknesine doğru hızla ilerleyerek korna çaldı ve Norveç gemisinin yakınında suda patlayan bir uyarı ateşi açtı.

“Çok büyük bir patlamaydı, teknemiz sarsıldı,” diyen Orten, hızla yüzerek güvenli bir mesafeye uzaklaştıklarını da sözlerine ekledi.

Bununla beraber Norveç Genelkurmay Başkanlığı sözcüsü, Rus savaş gemisi ile Norveç balıkçı teknesi arasında telsiz görüşmeleri yapıldığını, ancak herhangi bir uyarı ateşi kaydedilmediğini doğruladı.

Olay, Norveç ile Rusya arasındaki Barents Denizi’nde, Norveç’in münhasır ekonomik bölgesinde meydana geldi. Rusya ordusu daha önce de Norveç ekonomik bölgesinde tatbikatlar yapıyordu.

Geçtiğimiz hafta Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’nın Kuzey Kutbu’nda NATO ile olası bir çatışmaya hazırlıklı olduğunu bildirmişti. Lavrov, “NATO’nun Kuzey Kutbu’ndaki olası krizlerle ilgili tatbikatları artırdığını görüyoruz. Ülkemiz, askeri, siyasi ve askeri-teknik açıdan çıkarlarını savunmaya tamamen hazırdır,” demişti.

Kuzey Kutbu, toprakları sekiz ülke; Norveç, İsveç, Finlandiya, Danimarka, Kanada, ABD, İzlanda ve Rusya arasında paylaşılıyor. Rusya hariç belirtilen ülkelerin tamamı NATO üyesi.

FP: NATO Kuzey Kutbu’nda hâlâ zayıf

Alman Şansölyesi Olaf Scholz, İtalyan kredi kuruluşu UniCredit’in hisselerini yüzde 9’dan yüzde 21’e çıkardığını açıklamasının ardından bu kredi verenin Commerzbank’ı devralmasına karşı olduğunu açıkladı.

UniCredit pazartesi günü Commerzbank hisselerinin yüzde 11,5’inde daha pozisyon aldığını açıkladı. UniCredit, daha önce bankada bulunan yüzde 9’luk hissesinin yarısını Alman hükümetinden aldığını duyurmuştu.

Scholz pazartesi günü New York’a yaptığı bir ziyaret sırasında Reuters’e verdiği demeçte “dostça olmayan saldırıların [ve] düşmanca devralmaların bankalar için iyi bir şey olmadığını ve bu nedenle Alman hükümetinin kendisini açıkça konumlandırdığını” söyledi.

UniCredit CEO’su Andrea Orcel daha önce yaptığı açıklamada hükümetin desteği olmadan Commerzbank ile birleşme yoluna gitmeyeceğini söylemişti.

Alman hükümetinden UniCredit’e “devralmaya karşıyız” uyarısı

UniCredit uzun süredir Commerzbank’ı potansiyel bir hedef olarak görse de, İtalyan bankasının büyük bir hissedar olarak ortaya çıkması Almanya’daki kurumları hazırlıksız yakaladı ve sınır ötesi bir birleşmeye karşı siyasi muhalefeti alevlendirdi.

UniCredit’in pazartesi günü yaptığı açıklamanın ardından FT’ye konuşan bir hükümet yetkilisi Berlin’in “Commerzbank’ın bağımsızlığa yönelik stratejisini desteklediğini” belirterek, “Bir devralmayı desteklemiyoruz ve UniCredit’i bu konuda bilgilendirdik,” dedi.

Unicredit’in son hisse alımı ve Berlin’in sert yanıtı, Commerzbank’ın en büyük iki hissedarı arasındaki sert anlaşmazlıkta keskin bir tırmanışa işaret ediyor.

İtalyan kreditör, Alman devletinden daha fazla hisse sahibi olacak

Orcel son hamlesini, Berlin’in cuma günü Commerzbank’ta kalan yüzde 12’lik hissesini planlandığı gibi satmayacağını açıklamasının ardından, bir devralmaya karşı artan iç muhalefete bir yanıt olarak yaptı.

UniCredit’in hisselerini yüzde 10’un üzerine çıkarmak için Avrupa Merkez Bankası’nın onayına ihtiyacı olmasına rağmen, yüzde 11.5’lik hisseyi “gerekli onaylar alınana kadar” alım satımın gerçekleşmeyeceği şekilde satın aldı.

Onay alması halinde UniCredit, Commerzbank’ın en büyük hissedarı olarak Alman devletini geride bırakacak ve Alman hükümeti üzerindeki baskıyı artıracak.

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi olan ve FT’ye konuşan kişiler, UniCredit’in yüzde 9 hisseyi aldıktan sonra Alman hükümetinden defalarca görüşme talebinde bulunduğunu ama Berlin’in bunu reddettiğini söyledi.

Roma, UniCredit’in işlemlerini meşru görüyor

İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani pazartesi günü yaptığı açıklamada UniCredit’in eylemlerinin “fazlasıyla meşru” olduğunu savundu.

Roma ayrıca, UniCredit’in merkezi İtalya’da kaldığı sürece devralma işleminden yana olduğunun sinyalini verdi.

Pazartesi günü erken işlemlerde yüzde 5’ten fazla değer kaybeden Commerzbank hisseleri, UniCredit’in açıklamasının ardından hızla toparlandı.

Hisse senedi, UniCredit’in bu ayın başlarında ilk hissesini oluşturmasından bu yana yaklaşık yüzde 24 artış gösterdi.

UniCredit hisseleri pazartesi günü yüzde 2,5 değer kaybetse de, hisselerinin neredeyse iki hafta önce kamuoyuna açıklanmasından önceki seviyesinden daha yüksek işlem görüyor.

Mali krizden sonra bir ilk olabilir

Commerzbank’ın üst yönetiminin düşüncelerini bilen bir kişi, UniCredit’in son hamlesinin Orcel’in daha önce yaptığı, “ne düşmanca bir devralma peşinde koşacağı ne de Alman hükümetinin iradesine karşı Commerzbank’ı satın alacağı” yönündeki açıklamalarıyla nasıl örtüştüğünün hemen anlaşılmadığını söyledi.

Commerzbank FT’ye yaptığı açıklamada UniCredit’in hamlesini “not aldığını” ve yönetim kurullarının “stratejik seçenekleri sorumlu bir şekilde değerlendirmeye her zaman açık” olduğunu söyledi.

İki grup arasında gerçekleşecek bir birleşme, finansal krizden bu yana Avrupa’da gerçekleşen ilk önemli sınır ötesi banka anlaşması olacak ve kıtanın parçalanmış sektöründe daha fazla konsolidasyon için potansiyel bir katalizör görevi görecek.

Orcel, İtalyan kredi kuruluşunu sektörün konsolidasyonu için bir araç haline getirme potansiyeli ile Avrupalı rakiplerini satın almayı hedefliyor.

CDU liderinden ve sendikalardan Berlin’e tepki

Fakat Commerzbank’a yönelik hamlesi Almanya’da tepkilere neden oldu ve politikacılar ile işçi sendikaları tam bir devralmaya karşı çıktı. 

Commerzbank yöneticileri Alman hükümetini UniCredit ile kurulacak bir ortaklığın küçük ve orta ölçekli Mittelstand şirketlerine kredi verilmesini engelleyebileceği konusunda uyarırken, sendikalar da işten çıkarma ihtimalini gündeme getirdi.

Ana muhalefetteki CDU’nun lideri Friedrich Merz de UniCredit’in son hamlesini sert bir şekilde eleştirdi ve Commerzbank’ın İtalyanlar tarafından devralınmasının “Alman bankacılık sektörü için bir felaket” olacağını söyledi.

Alman hükümeti içerisinde kopukluk iddiası

UniCredit ve Alman hükümeti, hisse alımı öncesinde Berlin’le hangi bilgilerin paylaşıldığı konusunda anlaşmazlık yaşıyor.

Orcel, UniCredit’in Commerzbank hisselerindeki mevcut pozisyonunu, toplam pozisyonunu yüzde 9’a çıkaran ve bankayı oyuna sokan hisseleri satın almadan önce Alman hükümetine bildirdiğini açıkladı. 

Berlin’deki yetkililer ise FT’ye son dakikaya kadar kendilerine bilgi verilmediğini savundu. Görüşmelere yakın kişiler, Alman hükümeti içinde anlaşmazlıklar ve iletişim kopukluğu olduğunu söyledi.

Konu hakkında bilgi sahibi iki kişi, Berlin’in kalan hisselerinin satışı konusunda müzakerelere katılmayı reddetmesinin UniCredit’in stratejisinde bir değişikliğe yol açtığını söyledi.

İtalyan bankası pazartesi günü yaptığı açıklamada, artan hissesini duyururken, “Commerzbank’ta, Almanya’nın ve bankanın daha geniş paydaşlarının yararı için tek başına ya da UniCredit bünyesinde ortaya çıkarılabilecek önemli bir değer olduğunu” söyledi.

Pozisyonunun büyük bir kısmının “hisselerini korumak, iştirakini aşağı yönlü olarak satmak ya da hisselerini daha da artırmak için tam esneklik ve opsiyonellik sağlamak” amacıyla “koruma altına alındığını” da söyledi.

Ukrayna, Rusya’yı Azak Denizi ve Kerç Boğazı üzerindeki kontrolü yasa dışı yollardan ele geçirmeye çalışmakla suçladı. Kiev’in avukatları, Lahey’deki mahkemede yaptığı açıklamada, Kırım Köprüsü’nün bu su bölgesine erişim sağlayan bir kapı görevi gördüğünü ve yıkılması gerektiğini savundu.

Ukrayna daha önce Kırım ile Rusya arasında hem ulaşım hem de sembolik bir bağlantı görevi gören Kırım (Kerç) Köprüsü’nü iki kez sabote etmeye çalışmıştı. Şimdi ise bu köprüyü hukuki yollardan ortadan kaldırmayı hedefliyor.

AP’nin haberine göre Ukrayna’nın avukatı Anton Korineviç, Lahey’deki Daimî Tahkim Mahkemesi’nin ilk oturumunda şunları söyledi: “Rusya, Azak Denizi’ni ve Kerç Boğazı’nı ele geçirmek istiyor. Bu nedenle buralara büyük bir kapı inşa edip uluslararası gemilerin girişini engelliyor, ancak küçük Rus nehir gemilerinin geçişine izin veriyor.”

Dava, Kırım’ın referandum ile Rusya’ya bağlanmasından iki yıl sonra, 2016’da açılmıştı.

Ukrayna, Rusya’yı köprü inşa ederek BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ni ihlal etmekle, Ukraynalı balıkçıları geleneksel balıkçılıktan menetmekle, çevreye zarar vermekle ve sualtı arkeolojik alanlarını yağmalamakla suçluyor.

AP’nin haberine göre Korineviç, mahkeme heyetine “Köprü yasa dışıdır ve yıkılması gerekmektedir. Rusya, bu davanın tahkim mahkemesinin yetki alanına girmediğini iddia ediyor,” dedi.

Rusya’nın avukatı Gennadiy Kuzmin ise hakemlerin aksi yönde karar vermeleri durumunda Kiev’in iddialarını reddetmeleri gerektiğini söyleyerek “Ukrayna’nın bu davada öne sürdüğü suçlamalar tamamen temelsiz ve yersiz. Bu dava, Rusya’nın ‘iç sularını’ ilgilendiriyor,” ifadelerini kullandı.

İç sular rejimi, denizin kıyı ile karasuları, bitişik bölge, münhasır ekonomik bölge ve sahanlık sınırlarının yer aldığı ‘taban çizgisi’ arasındaki kısmı kapsıyor ve bu alan BM Sözleşmesi’ne göre değil, devlet tarafından belirleniyor.

Kırım’ın Rusya’ya bağlanmasından sonra 19 kilometrelik köprü, yarımadanın Rusya’ya entegrasyonunda önemli bir rol oynadı. Rus sermayedar Arkadiy Rotenberg’e ait Stroygazmontaj şirketi, Şubat 2016’da başlayan inşaatı üstlendi.

Ukrayna istihbaratı, köprüyü sabote etmek için iki ayrı saldırı düzenledi. 8 Ekim 2022’de (Putin’in doğum gününden bir gün sonra) köprüde patlatılan bir kamyon, karayolunun iki açıklığının çökmesine ve demiryolu bölümünde büyük bir yangına yol açtı. 17 Temmuz 2023’te ise bir patlama otoyol açıklıklarından birini yok etti. Saldırılarda siviller hayatını kaybetti.

Hollandalı şirketlere Kırım Köprüsü’nün inşasına yardım ettikleri gerekçesiyle para cezası