Bizi Takip Edin

DİPLOMASİ

Jeopolitik çekişmeler yapay zekanın insanlık yararına kullanılmasına zarar veriyor

Yayınlanma

Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler yapay zeka araştırma ve geliştirmeye büyük yatırımlar yaparken, önyargı, gizlilik ve veri koruma gibi konuları içeren yapay zekanın etik kısıtlamaları ise büyük endişe kaynağı.

Diğer yandan ABD ve Çin’in teknolojik hakimiyet için araştırma ve geliştirmeye büyük yatırımlar yapması ve beraberinde politik araçların devreye sokulmasıyla yapay zeka hakimiyeti jeopolitik bir alana dönüştü.

Birçok ülke yapay zeka konusunda politik önlemlere girişti. Bazı ülkeler belirli yapay zeka sistemlerine odaklanırken diğerleri daha kapsamlı önlemleri benimsiyor. Uzmanlar ise, yapay zeka sistemlerini geliştirmek ve yönetmek için önyargıdan kaçınmanın öneminin yanı sıra güvenlik, adalet, açıklık ve insan denetimine vurgu yapıyor.

Sorumlu yapay zeka kullanımı

Birleşmiş Milletler’in (BM) Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’nin (ITU) Cenevre’deki Yapay Zeka Küresel Zirvesi ve Şanghay’daki Dünya Yapay Zeka Konferansı, sorumlu yapay zeka gelişimine ve kullanımına duyulan ihtiyacı vurgulayan öneriler üretti.

South China Morning Post’un aktardığına göre, ITU genel sekreteri Doreen Bogdan-Martin, hızlı işbirliği çağrısında bulunarak, dizginlenmemiş yapay zekanın “kontrolden çıkma” ve “sosyal huzursuzluk, jeopolitik istikrarsızlık ve ekonomik eşitsizlik” riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.

Jeopolitik bölünme ise, iki konferansta açıkça görüldü; Cenevre etkinliğinde çoğunlukla Batı’dan konuşmacılar bulunurken, Şangay konferansında çoğunlukla Çin ve müttefiklerinden konuşmacılar vardı. Öte yandan Birleşik Krallık da, bu sonbaharda küresel bir yapay zeka zirvesine ev sahipliği yapmayı planlıyor.

Uzmanlar alandaki jeopolitik çekişmelerin, yapay zeka mevzuatına ilişkin uluslararası işbirliği ve standardizasyona yönelik bir tehdit olduğu ve bu çekişmenin “sorunlu stratejiler, birbiriyle yarışan hedefler ve kopuk uluslararası standartlar” ile sonuçlanacağı görüşünde.

Özellikle ABD ile Çin arasında devam eden çip savaşının, işleri daha da kötüleştirerek birlikte çalışabilirlik konusundaki sorunların yanı sıra, eşit olmayan uygulama ve eşit olmayan korumacılık sorunlarına yol açabileceği vurgulanıyor.

ITU genel sekreter yardımcısı Tomas Lamanauskas, “Yapay zekadan iyinin riske üstün geldiğinden emin olmak ve sürdürülebilir kalkınma gündemini ve gezegenimizi kurtarmak yararlanmak bize bağlı” dedi.

Uluslararası birleşik bir mevzuata ihtiyaç var

Uzmanlara göre, yapay zekayı düzenlemek, işbirliğini teşvik etmek, bilgi paylaşmak ve çok taraflı anlaşmalar ve küresel standartlar aracılığıyla kaynak alışverişi yapmak için birleşik mevzuat yapmak üzere ulusları bir araya getirmek için daha güçlü desteğe ihtiyaç var.

Yapay zekanın etik ve sorumlu yönetimini geliştirmek için, dünyanın dört bir yanından paydaşların katılımıyla küresel bir yapay zeka yönetişim yapısının başlatılmasını gerektiğini savunan uzmanlar, buna örnek olarak ozon tabakasını incelten bileşiklerin aşamalı olarak ortadan kaldırılması için güçlü uluslararası liderliği ve hükümet işbirliğini gösteren dünya çapında bir anlaşma olan Montreal Protokolü’nü gösteriyor.

Teknoloji devlerinin hayatımızı kontrol etmesindense küresel topluluk aracılığıyla herkesin hayatını iyileştirmek için yapay zekanın gücünden yararlanma vurgusu yapan uzmanlar, yapay zekanın hızlı büyümesinin sorumlu bir şekilde yönlendirilmesi, etik kaygıların ele alınmasını, hesap verebilirliğin sağlanmasını ve uluslararası işbirliğinin teşvik edilmesi çağrısında bulunuyor.

DİPLOMASİ

Çin bankalarının Rusya’ya yönelik ödeme kontrolleri sertleşiyor

Yayınlanma

Çin bankaları, Rusya ile ticarette yeni kontroller uygulayarak Hindistan, BAE ve Hong Kong üzerinden yapılan ödemelerde ‘Rusya bağlantısı’ tespit etmeye odaklanıyor.

İzvestiya gazetesine konuşan iş dünyası temsilcileri, Çin bankalarının Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Hong Kong’dan gelen ödemelerdeki “Rusya bağlantısını” tespit etmeye yönelik kontrolleri sıkılaştırdığını ifade etti.

Impaya Rus şirketinin ticari direktörü Aleksey Razumovskiy, ödeme işlemlerinin giderek zorlaştığını belirtti.

Razumovskiy’e göre, Çin bankaları artık nakliye belgelerini analiz ederek malların kimlere, nerelere ve hangi amaçla gönderildiğini detaylı bir şekilde inceliyor.

Daha önce Türkiye ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri üzerinden yapılan transferlerde uygulanan bu tür gelişmiş kontroller, artık diğer ülkelere de genişletilmiş durumda.

Opora Rusya’nın Çin Temsilcisi İlona Gorşeneva-Dolunts, Çin bankalarının, ödeme yapılan ülkeden gelen malların yine o ülkeye gönderilmesi şartını koştuğunu doğruladı.

Dış ticaret uzmanı ve Atvira Genel Müdürü Yekaterina Kiseviç de bu kontrollerin sıkılaştırılmasının amacının, Çin bankalarının ikincil yaptırımlara maruz kalmaktan kaçınması olduğunu dile getirdi.

First Group CEO’su Aleksey Poroşin, Çin bankalarının ödeme süreçlerini sıkılaştırmasının geçmişe dayandığını hatırlattı.

Poroşin, Donald Trump’ın başkanlığı döneminde başlatılan ticaret savaşı politikalarının hala etkili olduğunu ve Çin bankalarının yeni yaptırım riskleriyle karşılaşmamak için ihtiyatlı davrandığını belirtti. Ayrıca, mevcut durumun 2025 yılına kadar düzelmeyeceğini öngördü.

Alternatif ödeme yöntemleri var mı?

Poroşin’e göre, Çin’e ödeme göndermek için hâlâ bazı alternatifler mevcut. Bölgesel Rus bankalarından Çin bankalarına doğrudan transferler yapılabiliyor.

Bunun yanında, Malezya ve Endonezya üzerinden gerçekleştirilen ödemeler de seçenekler arasında yer alıyor.

Kiseviç, en güvenli ve hızlı yöntemin, Rus bankalarının Çin’deki şubeleri aracılığıyla doğrudan ödeme yapmak olduğunu ifade etti.

Ancak Kiseviç bunun için, Çin’deki karşı tarafların bu bankalarda hesap açması gerektiğini belirtti. Böyle bir durumda, ödemelerin genellikle 2 ila 3 gün içinde tedarikçilere ulaştığını ve bankanın transfer için yüzde 4 oranında sabit komisyon aldığını ekledi.

Çin bankalarının Rus şirketlerine yönelik bu tür sıkı kontroller uygulamaya başlaması, 2022’de Ukrayna’daki savaş nedeniyle devreye alınan yaptırımlarla alakalı.

2023’ün sonlarından itibaren, “dost ülkelerin” bankaları da ABD Başkanı Joe Biden’ın nedeniyle Rusya ile olan işbirliklerine yeni tedbirler getirdi.

Bu yıl ise, ABD’nin yaptırımları daha da genişletilerek, bankalar dahil olmak üzere tüm Rusya bağlantılı kuruluşları savunma sanayii kapsamında değerlendirilmeye başlandı.

Çin-Rusya ödemeler sorunu

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

Britanya Başbakanı Starmer yatırım çekmek için Körfez’i ziyaret edecek

Yayınlanma

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer’ın önümüzdeki ay Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne seyahat edeceği bilgisini veren bir kaynak çarşamba günü Reuters’a yaptığı açıklamada, Britanya’nın zengin Körfez ülkeleriyle bağlarını derinleştirmeye çalıştığını söyledi.

Starmer’ın BAE seyahat planları hakkında bilgi veren bir başka kaynak da BAE ziyaretini doğruladı.

Kaynak, Londra’nın BAE’nin enerji projeleri de dahil olmak üzere Körfez ülkelerinden yatırım çekmeyi umduğunu söyledi. Starmer’ın Gazze, İsrail ve Lübnan’daki çatışmalar da dahil olmak üzere bölgesel konuları da ele alması bekleniyor.

Gezi, İşçi Partisi’nin temmuz ayında iktidara gelmesinden bu yana Starmer’ın Körfez’e yaptığı ilk ziyaret olacak.

Starmer hükümeti, BAE ile önceki Muhafazakâr hükümet döneminde, kısmen bazı Muhafazakâr parlamenterlerin BAE bağlantılı Telegraph gazetesini satın alma teklifi gibi İngiltere’deki BAE yatırımlarına karşı çıkması nedeniyle gerilen ilişkileri onarmaya çalışıyor.

Starmer’ın ziyareti ilk olarak çarşamba günü Financial Times tarafından, planları hakkında bilgi sahibi olan kişilere dayandırılarak duyuruldu.

Gazete Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın önümüzdeki yıl Londra’yı ziyaret edebileceğini fakat seyahat planlarının henüz kesinleşmediğini belirtti.

Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad Es-Sani 3-4 Aralık tarihleri arasında Britanya’yı ziyaret edecek ve Buckingham Sarayında Kral Charles ve Kraliçe Camilla tarafından ağırlanacak.

Birleşik Krallık’ın bakanları ayrıca Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve BAE’den oluşan Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ile serbest ticaret anlaşmasına yönelik müzakereleri ilerletmek amacıyla eylül ayında Körfez’i ziyaret etmişti.

Birleşik Krallık İş ve Ticaret Bakanlığı, KİK ile yapılacak bir serbest ticaret anlaşmasının Britanya ekonomisine uzun vadede 1,6 milyar pound (2,10 milyar dolar) katkı sağlayacağını tahmin ediyor.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

UCM’den Netanyahu’ya tutuklama emri

Yayınlanma

Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze’de savaş suçu ı̇şledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı.

İsrail ve ABD’nin yaptırım ve tehditlerine rağmen Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı.  Mahkeme, İsrail’in Filistinlilere karşı işlediği savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla ilgili ezici deliller doğrultusunda harekete geçerek bu kararı aldı. Netanyahu ve Gallant’a yöneltilen suçların arasında açlığı silah olarak kullanmaktan suçlu bulunduklarını da belirtildi. Mahkeme bu suçlamaların, “makul temellere” dayandığını söyledi.

“İsrailli yetkililer hakkında yakalama kararı almaması UCM’nin sonunu getirebilir”

İsrail, mahkemenin kendisiyle ilgili soruşturmaları engellemek amacıyla istihbarat teşkikatı Mossad’ı gözetlemek, hacklemek, baskı yapmak, karalamak ve iddiaya göre üst düzey UCM personelini tehdit etmek için devreye sokmuştu. Uluslararası basına da yansıyan UCM yetkililerinin de bir kısmını kamuoyuna duyurduğu bu baskılar sonuç vermedi.

UCM, İsrail’in kararı ya da mahkemeyi tanımasının bir önemi olmadığını belirtti.

Mahkeme, bunun yanında Hamas lideri Muhammed Diab İbrahim Al-Masr için de bir tutuklama emri çıkardı.

İsrail, UCM savcısı Khan’ı da tehdit etmiş

Bu kararın İsrail’in Filistinlilere yönelik saldırılarını engellemesi veya ABD’nin bu saldırılara verdiği desteği azaltması beklenmiyor. Ancak karar sonrası Avrupa ülkelerinin İsrail’e verdikleri destek konusunda daha fazla iç bölünme yaşamaları muhtemel.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English