ABD’nin yeni çelik tarifeleri, Çin’den ABD’ye üçüncü ülkeler üzerinden çelik taşıyan milyarlarca dolarlık bir tedarik zincirini bozarak küresel pazardaki rekabeti artıracak ve Çin’in zor durumdaki çelik sektörü için hayati bir satış kaynağının altını oyacak.
2016 ve 2018’deki ticaret engelleri Çin çeliğinin çoğunu ABD dışına çıkardığından beri, nispeten daha serbest erişime sahip ülkelerdeki fabrikalar ucuz Çin çeliğini satın aldı ve çeşitli işlemlerden geçirdikten sonra ABD’ye sattı.
Reuters’ın Çin’in önde gelen dört çelik danışmanlık şirketine dayandırdığı haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın 12 Mart’ta yürürlüğe girecek olan %25’lik çelik vergisi bu ticareti sekteye uğratacak ve geçen yıl Çin’in yaklaşık 7 milyar dolar değerindeki tüm çelik ihracatının neredeyse onda biri olarak tahmin edilen satışları vuracak.
Bu çeliğin halihazırda Çin çeliğiyle dolu olan küresel pazara akması ihtimali, ihracatına bir darbe daha vurmak üzere, çoğu Çin’i hedef alan bir başka korumacılık dalgasını tetikliyor.
Devlet destekli araştırma kuruluşu Çin Metalürji Endüstrisi Planlama ve Araştırma Enstitüsü geçen hafta yayınladığı bir notta, “Artan ticari sürtüşmeler Çin’in çelik ihracatı üzerinde baskı yaratacaktır,” dedi. “Düşük ihracat ve karlar bazı şirketlerin karlılığında daha fazla düşüşe yol açabilir” diye ekledi.
Daha fazla ticaret engeli ve daha küçük bir ihracat pastası üzerinde daha şiddetli rekabet, çelik ihraç eden tüm ülkeler için bir sorun, ancak tarifeler tarafından orantısız bir şekilde hedef alınması muhtemel olan Çin’in çelik sektörü için özellikle zor.
Böyle bir senaryo, uzun süredir devam eden emlak krizi nedeniyle yurtiçinde azalan talebi dengelemek için denizaşırı satışları kullanan Çin’in ekonomik toparlanmasını daha da zayıflatabilir.
Çinli bir çelik tüccarı Reuters’e verdiği demeçte, normalde yoğun olan ilk çeyrekte teslim edilmek üzere alınan siparişlerin, Trump’ın gümrük vergisi kararını imzalamasından önce bile “acınacak derecede düşük” olduğunu söyledi.
“Mart ve nisan aylarındaki sevkiyatlar için aldığımız ihracat siparişleri, 2024 yılının aynı dönemine kıyasla %20-%30 oranında düştü,” diyen tüccar, medyaya konuşma yetkisi olmadığı için ismini açıklamadı.
Çin çeliğine karşı büyük engellerin olmadığı son bölgelerden biri olan Orta Doğu’ya daha fazla Çin çeliği aktıkça Orta Doğu dahil diğer pazarlar için rekabet muhtemelen daha da kızışacak. Buradaki düşük fiyatlar da aktarma için yeni bir merkez üssü oluşturabilir.
REKOR İHRACAT
Çin, toplam ihracatı son dokuz yılın en yüksek seviyesine ulaşmasına rağmen geçen yıl ABD’ye çok az miktarda çelik ihraç etti.
Beyaz Saray gerekçesinde bu rekor ihracata dikkat çekerek yeni gümrük vergilerini duyurdu. Ucuz Çin çeliğinin diğer ülkelerdeki üretimi ABD’ye kaydırdığı ya da ülkeye aktarıldığı belirtilen açıklamada, Meksika potansiyel bir aktarma vakası olarak gösterildi.
Aktarma pazarının tam tanımı ve dolayısıyla büyüklüğü belirsiz olmakla birlikte, Reuters First Futures’ın verilerine dayanarak bu pazarın yaklaşık 8.6 milyon ton veya Çin’in geçen yılki toplam çelik ihracatının %8’i kadar olduğunu tahmin ediyor.
Meksika, Vietnam ve Brezilya gibi ABD’ye çelik ihraç eden büyük ülkeler de artan miktarlarda Çin çeliği ithal etti.
Geçen yıl ABD’nin Vietnam’dan yaptığı çelik ithalatı bir önceki yıla göre %143,4 arttı. Çin gümrükleri ve Amerikan Demir Çelik Enstitüsü verilerine göre Vietnam, Çin’in toplam çelik ihracatının %11,5’ini oluşturarak diğer ülkelerin önüne geçti.
Çinli çelik danışmanlık şirketi Mysteel’in analistleri bu ay yayınladıkları bir notta, “ABD’nin Çin çeliğine uyguladığı gümrük vergisi Vietnam’a uyguladığının on katı olduğu için Vietnam üzerinden aktarma yapmak kârlı,” dedi.
ÇELİK TİCARET SAVAŞI
Çin’in en üst düzey çelik birliği bu ay yaptığı açıklamada ABD’nin yeni gümrük vergilerinin diğer ülkelerin de aynı şeyi yapmasına neden olabileceğini ve bunun da Çin’in çelik ihracatının rekabet gücüne zarar vereceğini söyledi.
Bu korkuları haklı çıkarırcasına Vietnam ve Güney Kore, Trump’ın açıklamasından sonraki haftalarda bazı Çin çelik ürünlerine karşı yeni vergiler açıkladı. Hindistan ve Avrupa Birliği de yeni gümrük vergileri ve korumaları değerlendirebileceklerini söyledi.
Vietnam’ın ABD’deki ticaret elçisi Do Ngoc Hung, “ABD’nin hamlesinin ardından birçok ülke muhtemelen koruma önlemlerini artıracak ve Vietnam gibi çelik ihraç eden ülkelerin işini zorlaştıracaktır” dedi.